آن روز که جبرئیل، آیه «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْسانًا» را به زمین سپرد، تیر نگاه عمیق کهنسالی ات، قلبمان را نشانه گرفت و امروز، پس از سالها نامه نگاه عمیقت را که میگشایم، تنها آهی از نهاد برخاسته را میخوانم؛ پدرم، مادرم.
تکریم سالمندان و احترام ویژه آنان، از آموزه های روشن فرهنگ اسلامی است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در سخنی گران قدر، والایی سالمندان را این گونه ترسیم می کند: «احترام به پیران امت من، گرامی داشت من است.»
امام علی علیه السلام، بزرگداشت سالمندان را زمینه ساز احترام خود انسان می داند و می فرماید: «به بزرگانتان احترام کنید تا کوچک ترها شما را محترم شمارند.» امام صادق علیه السلام نیز در این باره فرموده است: «پیران خویش را تکریم کنید».
سالمندان، در روزگاری دیگر و در شرایط و آدابی متفاوت پرورش یافته اند و دل بسته سنت های خود هستند و بدین دلیل، نمی توانند بی مهری نسل جدید را به سنت های قدیم بپذیرند.
جوانان نیز در محیط هایی نو و تحت تأثیر عوامل جدیدی رشد کرده اند. از این رو، باگرایش های تازه و نوجویی های گاه افراطی، با سنت ها به ستیز برمی خیزند.
این سنت گرایی از یک سو و نوگرایی از سوی دیگر، بستر مناسبی برای پدید آمدن بحرانی در درون خانواده و اجتماع است.
برای زدودن فاصله های میان دو نسل، هم جوانان و هم سالمندان، نیازمند نقد حکیمانه هستند.
جوانان باید بدانند هر کهنه ای، بی ارزش و کم اهمیت نیست و هر تازه ای، مطلوب و مشروع و پذیرفتنی. کهن سالان نیز باید بپذیرند که هر کهنه ای، ارزشمند و مقبول و هر نویی، بی قدر و منفور نیست.
با این همه، باید این ارزش در میان جامعه اسلامی ما نهادینه شود که با وجود هر اختلاف و تفاوت سلیقه، سالمندان از هر نو و تازه ای، گرامی تر، مهم تر و شایسته تر به احترامند.
باید در تکریم پیران و تعظیم سالمندان ـ آن گونه که فرهنگ زندگی ساز و خوش بختی آفرین اسلام گفته است ـ کوشید و نگذاشت که پیوندهای عاطفی و معنوی میان خانواده ها، از هم گسسته شود و موریانه های غفلت، بنیاد زندگی مان را از هم فرو پاشند.
باید با احیای فرهنگ اسلامی و ایرانی، نسلمان را از آزمودن جهنّم فرهنگ غرب باز داریم و اگر چنین نکنیم، زندگی مان چونان برخی مردم فرنگ رو به بحران و تاریکی خواهد رفت.
غالب غربی ها، حرمت پیران خویش را پاس نداشته و آنان را در غروب زندگی شان و در غربت پیری با غم ها تنها می گذارند.
برای این که در این منجلاب تباهی غرق نگردیم باید پاسدار راستین ارزش های اسلامی و ایرانی باشیم و رهنمودهای انسانی اولیای الهی را سرمشق خود قرار دهیم.
قرآن که کتاب هدایت انسان هاست، فرهنگ زیبایی زندگی را روبرویمان گسترانیده و افق های روشنی از اخلاق انسانی را پیش رویمان گشوده است.
در آیه 23 سوره اسراء آمده است: «پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. هرگاه یکی از آن دو، یا هردوی آنها، نزد تو به سن پیری رسند، کم ترین بی احترامی به آنها روا مدار و صدای خود را بر آنها بلند مکن و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگو».