با تلاش کاوشگران و باستان شناسان استان مرکزی، یکی از بناهای تاریخی دوران ساسانی از دل خاک سر برآورد .
به گزارش خبر گزاری صداوسیما مرکز اراک؛ این بنا، در روستای فردقان از توابع شهرستان فراهان قرار دارد و با قدمتی حدود دو هزار سال، مرتفع ترین آتشکده دوران ساسانی در استان مرکزی به شمار می رود.
دشت پهناور و تاریخی فراهان، ازجمله دشت‌های مهم فلات مرکزی ایران است که با توجه به محوطه‌های باستانی آن و هم‌جواری با منطقه زاگرس، اهمیت بسیار زیادی در مطالعات باستان‌شناختی فلات مرکزی و ارتباطات آن با مناطق زاگرس دارد.
آتشکده فردقان مهم‌ترین و مرتفع‌ترین آتشکده دوران ساسانی از جمله آثار کهن مردم ایران زمین است ، که با کشف آن و آغاز کاوش در این منطقه بخشی از این آتشکده در روستای فردقان شهر خنجین از توابع شهرستان فراهان استان مرکزی سر از خاک بیرون آورد.
سرپرست تیم کاوش آتشکده فردقان فراهان با اشاره به آغاز فصل جدیدی از کاوش آتشکده فردقان فراهان از نیمه شهریورماه ۱۳۹۹، گفت: در روستای تاریخی فردقان شهرستان فراهان قلعه تاریخی وجود دارد که در مرکز ثقل این قلعه آتشکده فردقان واقع شده است.
کریمی مصالح اصلی دیوار‌های بنا را سنگ و مصالح اصلی ستون‌ها را آجر دانست و افزود: در فصول قبلی کاوش حدود اربعه بنا پیدا شد، پلان به دست آمد و در این فصل، عمده تمرکز کاوش در ضلع جنوب بود که علاوه بر ستون یافت شده در فصل قبل کاوش، ستون ضلع جنوب‌غربی بنا نیز به دست آمد و پلان بنا تکمیل‌تر شده است.
او اظهار داشت: با توجه به این‌که بنا در معابر عبوری و زیر منازل مسکونی واقع شده است، برای فصول بعدی کاوش موضوع آزادسازی بنا لازم است و در یک فصل کاوش می‌توان کل معماری بنا را از زیر خاک بیرون آورد.
کریمی در ادامه گفت: البته تاکنون نیمه جنوبی بنا کامل کاوش شده و دو ستون از چهار ستون پدیدار شده است و دو ستون دیگر در نیمه شمالی بنا و زیر منازل مسکونی قرار دارد.
سرپرست تیم کاوش آتشکده فردقان فراهان بیان کرد: این آتشکده یک بنای چهارطاقی است و با توجه به مطالعات میدانی و تطبیقی انجام شده مشخص شد که این آتشکده در واقع همان آتشکده‌ای است که در تاریخ قم از آن یاد شده است.
کریمی اضافه کرد: در این متون به فردقان و آتشکده واقع در آن، تصرف و تخریب آن از سوی حاکم قم در سال ۲۸۸ هجری، انتقال درب مطلای آتشکده به کعبه در زمان حجاج بن یوسف، شکست علاءالدوله کاکویه از مسعود بن محمود بن سبکتکین و پناه گرفتن او در قلعه فردقان و نیز زندانی شدن بوعلی سینا در قلعه مذکور اشاره شده است.
وی گفت: آتشکده فردقان چهارطاقی به شکل مربع و به اضلاع ۱۷ متر است و بنای آن ۴ ستون چهار وجهی دارد که بر روی آن گنبدی افراشته شده و در ضلع شمالی دارای ورودی از مرکز است و علاوه بر آن در ضلع جنوبی بنا نیز سه درگاه ورودی قرار گرفته است.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی هم گفت: این آتشکده حدود ۲ هزار سال قدمت دارد و در دل قلعه‌ای قرار دارد که بعد‌ها بر روی آن ساخته شده است.
مرزبان افزود: بنای اصلی یک مربع به ضلع ۱۷ متر است که در اضلاع شرقی و غربی دارای یک درگاه ۱.۸۰ و ۲.۲۰ متری و در ضلع جنوبی سه درگاه ۹۰ سانتیمتری، ۱.۸۰ متری و ۱.۴۰ متری وجود دارد و یک ستون ۴ ترک تاکنون از ضلع جنوب شرقی بنای اصلی به دست آمده است.
بر اساس کاوش‌ها و تحقیقات، محوطه تاریخی آتشکده فردقان با مطالعه آثار تاریخی که براساس شواهد تاریخی، تخریب شده اند می‌توان از اطلاعات مربوط به آن‌ها در پژوهش‌های بررسی الگو‌های استقراری منطقه در ادوار مختلف و همچنین آسیب‌شناسی و بررسی روند و عوامل تخریب آثار این دشت استفاده کرد.
روستای فردقان در کنار داشتن طبیعتی بکر و کوچه پس کوچه‌های تاریخی در صورت توجه مسئولان می‌تواند یکی از مقاصد گردشگری آینده باشد.