مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران

  به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز اراک؛  مسجد جامع ساوه از اولین مسجدهایی است که در ایران و در شهر ساوه ساخته شده و طی دوره‌های مختلف توسط هنرمندان ایرانی تزئین و مرمت شده‌ است.
ایاز کارشناس میراث فرهنگی ساوه با بیان اینکه سالانه بیش از دو تا سه هزار گردشگر از این اثر هزار ساله دیدن می کنند گفت : بخشی از این توریست ها خارجی هستند که برای مطالعه و تحقیق به مسجد می آیند .
وی اعتبار مورد نیاز برای مرمت مسجد را چهار میلیارد تومان دانست و گفت : امیدواریم امسال 400 میلیون تومان برای مرمت اختصاص یابد.
نبوی دیگر کارشناس میراث فرهنگی ساوه هم با بیان اینکه ، مسجد جامع ساوه از اولین مسجدهایی است که در ایران و در شهر ساوه ساخته شده گفت : این اثر در دوره‌های مختلف توسط هنرمندان ایرانی تزئین و مرمت شده‌است به طوریکه نوسازی‌های انجام‌شده موجب شده است که اثری از بنای اولیه مسجد در روزگار کنونی باقی نماند.
وی افزود : این مسجد تماماً از خشت و گل ساخته‌است که در نوع بی‌نظیر است و مشتمل بر یک صحن و گنبدی در جنوب، دو ایوان، یک مناره، چند شبستان، محراب‌هایی متعدد و قدیمی با خطوط کوفی و دو محراب از دوره صفویه با خط ثلث است.
او گفت : خصوصیت این بنای تاریخی- مذهبی آن است که نمودهایی از سه مقطع تاریخی (قبل از اسلام، قرون اولیه اسلامی و دوران صفوی) در آن دیده می‌شود. آثار و بقایای موجود بیانگر این است که مکان مسجد فعلی در دوران ایران باستان، آتشکده بوده و در دوره اسلامی تبدیل به مسجد شده است.
در دو گوشه ضلع جنوبی مسجد، ساختمانی است خشتی و گلی به شکل علامت بعلاوه،(متقاطع) که از وجود آتشکده در روزگار پیش از اسلام حکایت دارد. تا به حال به‌طور دقیق تاریخ بنای مسجد جامع ساوه تعیین نشده، اما قدیمی‌ترین شیء که در این مجموعه پیدا شده، کتیبه‌هایی است که در سده ۴ هجری قمری نوشته شده‌اند؛ بنابراین این مسجد حداقل ۱۰۰۰ سال قدمت دارد.
مسجد جامع ساوه در طول تاریخ تغییرات زیادی کرده؛ گنبدخانه مسجد که از قدیمی‌ترین بخش‌های آن است، سده‌های چهارم و پنجم در ضلع جنوبی بنا شده، مناره مسجد متعلق به سده ششم است و ایوان غربی در سده هشتم ساخته شده‌است.
این بنا دارای شبستان‌ها و دهلیزهای زیبای آجری است که هر چشمه به عرض ۵٫۳ و طول ۲۰ متر می‌باشد و از آثار سده ششم و عصر سلجوقیان به شمار می‌رود.

محراب آن دارای کتیبه‌های متعدد عمودی و افقی است که سه جانب آن را فرا گرفته و روی آن سوره‌هایی از قرآن (سوره قدر، اخلاص، جمعه) به خط ثلث و کوفی گچبری شده و در ضلع غربی میان شبستان‌های این بنا، ایوان باشکوه و رفیعی قرار دارد و در هر جانب این ایوان، حجره‌ای با درگاه تنگ و کوتاه نمودار است. گنبد مسجد به قطر ۱۴ و ارتفاع ۱۷ متر می‌باشد که ساق یا گردنه گنبد ۴ متر ارتفاع دارد و آراسته به کاشی‌های معقر می‌باشد.
در گوشه شمال شرقی و بیرون از مسجد، مناره‌ای رفیع و آجری مربوط به دوره سلجوقی واقع شده‌است.
قسمت پایین این مناره ساده و قسمت های بالایی آن با نقوش آجری مزین شده و بر اساس شواهد و مستندات، به مرور زمان قسمتی از آن تخریب یا ریزش کرده‌است و ارتفاع فعلی آن ۱۴ متر و با قطر ۵٫۳ متر می‌باشد. راه پله‌ای مارپیچ که به نقوش متنوع و برجسته مزین شده، امکان دسترسی به نوک مناره را فراهم می‌آورد.
مسجد جامع ساوه که ۴ هزار و ۲۰۰ متر مربع وسعت دارد، در سال ۱۳۱۰ به عنوان نخستین مکان تاریخی استان مرکزی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .

مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران مسجد جامع ساوه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران