گزارش مکتوب؛
خطر ورشکستگی
اگر همچنان به وعدهها عمل نشود و فاصله هزینه و درآمد بیشتر بشود، ورشکستگی و تعطیلی واحدهای تولیدی دامی دور از انتظار نیست.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما مرکز گلستان؛ مشکل جدید نیست، حداقل در سال۹۱ هم دامداران همین مشکل را داشتند، قیمت بالای نهادها و خوراک دام و قیمت پائین تولیدات دامی؛ و این یعنی مقدمهای برای کاهش تولید، ورشکستگی واحدها و سپس بیکاری و ...
آقای مهرگان فر در روستای حسین آباد بندرگز میگوید: با ۲۵راس گاو تولید را شروع کردیم و به ۲۰۰راس رساندیم، اما از پنج سال قبل به این طرف تعدادشان کم و کمتر شد و الان به ۴۰ تا رسیده است.
او گفت:
نمیصرفد و باید جمعش کنم.
دامداری گفت: شغل من و فرزندانم همین است، اما هر ماه ضرر میکنیم و نمیدانم تا کی میتوانیم سرپا بایستیم.
او گفت: ۲۶تُن خوراک مصرفی دامهای ماست، اما جهاد کشاورزی فقط ۱۵تُن سهمیه میدهد. مابقی را آزاد میخرم و در ماه سه میلیون ضررر دارد..
دامدار دیگری طبعی شعر گونه دارد و اینگونه میگوید: وای به حال آنکس باید گریست که دخل بود ۱۹ و خرج باشد ۲۰.
مشکل همان بهم خوردن هزینه و درآمد است. هزینههای نگهداری دام از (خوراک، مرقبت، دارو و درمان و...) بیشتر از درآمد تولید کنندگان است.
حدود ۷۰درصد هزینههای پرورش دام مربوط به خوراک و ۳۰درصد به سایر هزینهها مربوط است و طبیعتا هرچه قیمت نهادهها گرانتر شود قیمت تمام شده تولیدات دامی هم افزایش مییابد.
نظارت کم و سودِ فراوان دلالها
نهادههایی که برای خوراک دام استفاده میشود، به صورت دولتی و با قیمت تنظیم بازار در اختیار دامدار قرار میگیرد (چیزی حدود ۲۹۷۵تومان)، اما به گفته بسیاری از دامداران، فقط ۲۰تا۳۰ درصد نهادهها با قیمت مصوب به دست شان میرسد و مجبورند بقیه را با قیمت آزاد از دلالان و بازار سیاه تهیه کنند.
در برخی موارد فروش نهادههای دامی دولتی به قیمت آزاد سود بیشتر و زحمت کمتری از تولید و پرورش دارد.
امان از این دلالها که به جان اقتصاد و تولید کشور افتاده اند و همه جا هم هستند. فقط کافی است روزهای برداشت محصولات کشاورزی و گلایههای کشاورزان را به خاطر بیاورید. رابطهای ناموزون و ناعادلانه؛ زحمت از کشاورز و دامدار، سود از آن دلال ها.
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی گلستان، اما میگوید: در توزیع نهادهها مشکلی در کشور نداریم.
غلامعلی هلاکو گفت: موارد خطا را بخش نظارتی پیگیر است.
او گفت: سامانه نهادههای دامی وزارت جهاد کشاورزی در بحث کنترل قیمتها عمل کرده است.
اشاره او به سامانه بازارگاه است. سامانهای که در آن توزیع دستی نهادهها متوقف و روش مکانیزه و اتوماتیک جایگزین شده است.
سامانه بازارگاه
معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: سامانه بازارگاه وقتی ایجاد شد که کشور با محدودیت منابع ارزی مواجه بود و ارز محدودی برای تامین نهادههای دامی در اختیار دولت قرار داشت.
امید گیلان پور افزود: با این سامانه میزان تامین نهاده به اندازه تولید واحد مرتبط شده و نهادهها از طریق سامانه در اختیار تولیدکنندگان قرار میگیرد.
با این حال باز هم نهادههایی خارج از سیستم توزیع میشود.
دبیر اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور ایران گفت: در شرایطی که حتی یک کیلو نهاده دامی بدون تایید و دریافت حواله عرضه، امکان خروج از گمرک یا انبار را ندارد، شاهد فروش نهادههای دامی با نرخ آزاد در بازار هستیم.
عباس حاجی زاده این موضوع را نشانه اشکال ساختار سامانه بازارگاه از طراحی تا اجرا میداند.
او تاکید کرد: ناکارآمدی سامانه بازارگاه، دخل و تصرف عوامل انسانی در بخش توزیع، بی توجهی به ضرروت اصلاح فوری ایرادات سامانه، محقق نشدن وعدههایی که مسئولان به ویژه وزیر جهاد کشاورزی برای اصلاح ایرادات سامانه بازارگاه داد، موجب ایجاد چنین وضعیتی در بازار نهادههای دامی شد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با تائید این موضوع گفت: به دستگاههای نظارتی گزارش شده است و با واحدهای تولیدی سودجو برخورد میشود.
گیلان پور از رفع برخی ایرادات سامانه بازارگاه خبر داد و امیدوار ست به مرور بهتر هم شود.
گرانی نهادههای دامی موجب کاهش تولید صنایع دام و طیور و افزایش قیمت اقلام پروتئینی شده است.
هر یک کیلو شیر، حداقل هزار تومان ضرردامداران معتقدند هزینه تولید هر کیلو شیر بیش از ۳۲۰۰تومان است و قیمت خرید شیر از آنها ۲۰۰تومان و این یعنی اینکه هر یک کیلو شیر حداقل هزار تومان به دامدار ضرر میزند.
واسطهها یا همان وانتیها یک کیلو شیر گاو را با قیمت ۲۲۰۰تومان از دامدار میخرند و حدود ۲۴۰۰تومان به شرکت تعاونی تحویل میدهند. کارخانه تولید فرآوردههای لبنی هم هر کیلو شیر را بر اساس میزان کیفیتی که کارشناسان تشخیص میدهند ۲۶۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان خرید میکنند.
لبنیات گران، اما نه به جیب تولیدکننده
کارشناس اقتصادی گفت: پول گران شدن لبنیات به جیب هیچ دامداری نمیرود.
عباس یوسفی با بیان اینکه باید به جای افزایش قیمت خرید شیر از دامداران، قیمت نهادهها کنترل شود، گفت: افزایش قیمت نهادهها موجب شده که از افزایش قیمت جدید شیر هیچ پولی به جیب دامداران نرود.
یوسفی گفت: افزایش قیمت لبنیات، میزان مصرف مواد لبنی مورد نیاز مردم را کاهش میدهد.
وعده نظارت بیشتر و برخورد جدیتر
نجف زاده مدیر کل تعزیرات حکومتی گلستان گفت: با هدف ساماندهی بازار نهادههای دامی نظارتها جدیتر و با متخلفان برخورد میشود.
معاون بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان هم با بیان اینکه گزارشهایی از عرضه نکردن نهادهها یا فروش با قیمت بیشتر داشتند گفت: با این واحدها برخورد شده است.
علی اصغر اصغری با تاًکید بر حساسیت شرایط کنونی بازار از تمامی مدیران شرکتهای دام و طیور و صاحبان دامداریهای صنعتی خواست قوانین و مقررات موجود را رعایت کنند.
حمیدی فرماندار گرگان با اشاره به افزایش قیمت نهادهای خوراک دامی گفت: پلیس نهادهای خوراک دامی فعال است که امید داریم بتوانیم نظارت بیشتری بر قیمت و توزیع نهادهای دامی داشته باشیم.
دامدار را دریابید
اگر اقدامی اساسی برای تنظیم هزینه و درآمد واحدهای تولیدی دام نشود، علاوه بر افزایش قیمت تمام شده محصولات، شاهد تعطیلی بیشتر این واحدها و بیکاری و آسیبهای اقتصادی و اجتماعی بعد از آن خواهیم بود. همانطور که آمار ۱۰ساله این حوزه در گلستان کاهش را نشان میدهد.
در ۱۰سال اخیر تعداد دامداریهای صنعتی گلستان از ۵۸۱واحد به ۴۱۸واحد، و میزان تولید شیر از ۵۰۵ هزار تن به حدود ۳۸۶هزار تن رسیده است.