برای اولین بار در کشور، فاز نخست برنامه خدمات پزشکی از راه دور (دوراپزشکی) با یادمان شهدای مدافع سلامت و در مراسمی با حضور وزیر بهداشت و ستاد اجرایی حضرت امام (ره) افتتاح شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما وزارت بهداشت، با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و مجموعه مپنا در ادامه توسعه برنامه‌های کشوری مدیریت همه گیری کووید ۱۹ و با هدف کسب آمادگی لازم به منظور مقابله با موج سوم بحران در پاییز و زمستان، اقدام به راه اندازی آزمایشی اولین گام استقرار خدمات پزشکی از راه دور در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور کرد.
همزمان با همه گیری جهانی کووید ۱۹، اکثر کشور‌های پیشرفته دنیا بخش عمده‌ای از برنامه ارائه خدمات پزشکی خود را به منظور حداقل سازی تماس بین پزشک و بیمار، دورنگهداری بیماران از محیط‌های با آلودگی احتمالی، ایمن نگاه داری کادر سلامت و نیز فراهم سازی حداکثری دسترسی به خدمات تخصصی پزشکی در همه نقاط کشور، خدمات پزشکی از راه دور را راه اندازی کرده و با پوشش بیمه‌ای بسیار متناسب همراه با سرویس‌های نسخه الکترونیک و تحویل دارو، شرایطی سهل را برای همه بیماران نیازمند به این خدمات فراهم کرده اند.
وزارت بهداشت نیز با درک ضرورت این امر برای کشور و آماده سازی و ابلاغ اخیر ضوابط اجرایی اولیه، اولین گام‌های ورود به این امر را برداشته و با حمایت‌های ویژه بیمه‌ای و تشویق دانشگاه و دانشکده‌ها و کادر سلامت درگیر، دریچه‌ای جدید را در خدمت رسانی به مردم عزیز کشورمان در شرایط همه گیری فراهم کرده تا رنج این بیماران و خانواده‌های آن‌ها را به حداقل برساند.
در این برنامه، که با مدیریت معاونت درمان وزارت بهداشت در حال انجام است به تدریج خدمات مشورت تخصصی بیماران بستری کووید ۱۹، و ویزیت‌های سرپایی این بیماران به ویژه در مناطق محروم وکمتر برخوردار فاقد نیرو‌های تخصصی با بهره گیری از فناوری‌های اطلاعاتی پزشکی توسط پزشکان متخصص بیمارستان‌های شهر‌های بزرگ پوشش داده خواهد شد. این فناوری‌ها که غالبا به صورت بومی طراحی و توسعه یافته اند به پزشکان اجازه خواهند داد از محل خدمت و یا حتی منزل در بستری امن به مشاوره و ویزیت بیماران خود پرداخته و در کوتاه‌ترین زمان، نسخ خود را نیز به صورت الکترونیک برای بیماران خود تجویز کنند.
در برنامه گام نخست خدمات دوراپزشکی کشور دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد، البرز، کهگیلویه و بویراحمد، ایرانشهر، زابل، لرستان، هرمزگان و بم با راه اندازی خدمات مشورت تخصصی و ویزیت از راه دور، این گام را به صورت آزمایشی آغاز می‌کنند تا از ابتدای پاییز با اطمینان از آمادگی کامل همه زیرساخت ها، نیروی انسانی لازم، تجهیزات و چرخه‌های پشتیبانی مورد نیاز، وارد چرخه گسترده گام اصلی ارائه خدمت شوند.
در برنامه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اولین برنامه کلان منطقه‌ای خدمات پزشکی از راه دور کشور با عنوان سپاد ۹ با همکاری مشترک ۹ دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی خراسان شمالی، رضوی، جنوبی، اسفراین، سبزوار، تربت حیدریه، تربت جام، نیشابور، و گناباد افتتاح خواهد شد که در گام اول، ۱۳ ایستگاه بیمارستانی و به تدریج ۶۸ بیمارستانی خدمات مشورت تخصصی و ویزیت از راه دور بیماران بستری کووید ۱۹ را به تدریج تا ابتدای پاییز و متمرکز بر سه تخصص اصلی مورد نیاز کووید ۱۹ شامل تخصص‌های ریه، عفونی، و آی سی یو را فعال خواهند کرد.
در گام اول این برنامه در مشهد بیمارستان‌های مادر امام رضا (ع) و قائم (عج) به عنوان بیمارستان‌های مادر منطقه، متولی ارائه خدمات مشورتی و ویزیت‌های تخصصی خواهند بود که در مراحل بعد و با توانمندسازی سایر دانشگاه‌ها و دانشکده‌های همکار در کلان منطقه، از توان تخصصی کل کلان منطقه در ارائه خدمات استفاده خواهد شد. سپاد ۹ در گام‌های بعدی وارد خدمات ویزیت از راه دور بیماران مزمن و خاص و نیز رادیولوژی و پاتولوژی از راه دور خواهد شد.
برنامه دانشگاه‌های البرز، کهگیلویه و بویراحمد، و زابل متمرکز بر شبکه خدمات پزشکی از راه دور بنیاد برکت (برکت تل) خواهد بود که با تجهیز مناطق محروم منتخب و تامین کلیه امکانات زیرساختی و فناورانه مورد نیاز توسط این بنیاد، واحد‌های ارائه خدمات ویزیت تخصصی در محرومترین نقاط فراهم و مردم بیمار در این مناطق به پزشکان متخصص تعیین شده از راه دور و با کمک کادر محلی سلامت دسترسی خواهند داشت. این برنامه در حال توسعه در تعداد زیادی از دانشگاه‌ها و مناطق کشور است که نتایج دوره آزمایشی، الگویی برای تسریع پیاده سازی وسیع این خدمات در کشور خواهد بود.
وزارت بهداشت در نظر دارد با تشکیل کمیته ملی پزشکی از راه دور (پاد) در صورت موفق بودن نتایج دوره آزمایشی گام اول، به سرعت این تجربیات را در قالب ضوابط اجرایی ابلاغ شده به کل کلان مناطق آمایشی کشور و با اولویت مناطق محروم کشور گسترش دهد.
گفتنی است این طرح یکی از مهمترین پروژه‌های پویش ره_سلامت وی یکی از چرخه‌های پرونده الکترونیک سلامت است که در قالب این پویش، یک هزار و ۴۰۰ پروژه حوزه سلامت تا فروردین ۱۴۰۰ در کشور افتتاح می‌شود.
وزیر بهداشت گفت: پزشکی از راه دور انقلابی در نظام ارائه خدمات سلامت است
دکتر سعید نمکی در مراسم اغاز بکار تله مدیسین در ۲۰ نقطه محروم کشور گفت: امروز یک انقلاب در نظام ارائه خدمت کشور آغاز شد که پایه گذار یک حرکت بزرگ ملی است، این حرکت بزرگ ملی نظام ارائه خدمت را دگرگون می‌کند.
وی افزود: ما رشد کیفی نظام ارائه خدمت بزرگترین مایحتاج و وسیله‌ای است که نیاز داشتیم، در زمینه رشد کمی اعم از توسعه زیرساخت ها، تعداد تخت، تعداد پزشک، تعداد دانشکده‌های پزشکی در سال‌های گذشته رشد فزایند‌های داشتیم و امروز به تغییر نگاه و رویکرد و استفاده از ابزاری برای ارتقاء کیفی نیاز داشتیم.
وی در مراسم ویدیو کنفرانس که با چند مرکز که از امروز به صورت رسمی ویزیت بیماران را بصورت دورا پزشکی انجام شد گفت: باید زیر ساخت‌های آموزش از راه دور را تقویت کنیم زمانی که وارد مسئولیت وزارت شدم اولین تصمیم یک دگرگونی کیفی در نظام ارائه خدمت بودو اولین گامی که برداشتم استقرار پرونده الکترونیک سلامت برای ۸۰ میلیون نفر از مردم بود. وی افزود: معتقدم بدون ایجاد یک ریل مناسب در الکترونیک کردن نظام سلامت، برای ارتقاء کیفی این نظام راهی نداریم، پرونده الکترونیک سلامت به ما کمک کرد که در قالب طرح ملی کنترل فشار خون ۳۰ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر را در سراسر کشور غربالگری و کنترل کنیم و دو میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بیمار مبتلا به فشار خون را شناسایی کرده وتحت مراقبت قرار دهیم.
دکتر نمکی خاطر نشان کرد:در بسیج ملی مبارزه با کرونا نیز آنچه که به کارمان آمد، پرونده الکترونیک سلامت بود. همزمان هم به استقرار نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک و اعمال گایدلاین‌ها و دستورالعمل‌های بالینی اقدام کردیم. آنچه که به کار می‌بردیم و بستر اجرا پرونده الکترونیک سلامت و طب دیجیتال بود.
وی افزود:بعد از انقلاب اسلامی دستاورد‌های بسیار گران سنگی را در عرصه نظام سلامت داشتیم. کاهش مرگ و میر زنان و کودکان یکی از این تحولات بود. رصد منحنی رشد کودکان، واکسیناسیون، تغذیه با شیر مادر و مایع درمانی خوراکی به عنوان چهار هدف اصلی در برنامه‌های ملی توانست میزان مرگ و میر کودکان را به یک دهم خودش در منطقه برساند. همچنین بحث سواد زنان نیز بسیار مهم است. بحث مراقبت خانواده‌ها و مکمل‌های غذایی توانست عرصه نظام سلامت را در دنیا دگرگون کند و ما هم با تکیه بر ساختار بسیار منسجم خودمان به نام نظام شبکه توانستیم این دستاورد‌های عظیم را در جمهوری اسلامی ایران خلق کنیم.
وی با اشاره به اینکه امروز یکی از زیباترین روز‌های زندگی من است گفت: امروز شاهد کاهش مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ و رسیدن آن به مرز دو رقمی شدن بودیم که خبر بسیار خوشایندی بود، امیدوارم همچنان به سمت جدول نزولی رویم، گرچه تشویش خاطر از بی مبالاتی‌ها و سفر‌ها ذهن من و همکارانم را مشوش نگه می‌دارد. دوم هم اینکه امروز شاهد یک انقلاب در نظام ارائه خدمات سلامت کشور هستم.
وی در ادامه درباره مزیت‌های دورا پزشکی گفت: اعتلای کیفی مجموعه، کاهش نیاز به نیرو‌های تخصصی در اقصی نقاط کشور از جمله مزایای این طرح است. این رویکرد جدید به ما امکان میدهد که بهره وری را در نیروی انسانی متخصص کشور بالا برده و عدالت در سلامت را هم در دورترین نقاط کشور داشته باشیم. وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه این کار در دورترین و محرومترین نقاط کشور آغاز شد گفت: با این اقدام گفتمان دو سویه بین ما و مردم شکل می‌گیرد به مردم این امکان را می‌دهیم که حرف‌ها و گرفتاری هایشان را با ما مطرح کنند و این ساختار کمک می‌کند که مردم برای بیماری‌های غیرواگیر و مزمن مرتب به طبیب مراجعه نکنند که علاوه بر اینکه به عنوان کاری مداوم مناسب است.
دکتر نمکی همچنین به انتقال تجربیات بیمارستان‌های موفق در کنترل ویروس کووید ۱۹ با استفاده از آموزش از راه دور خاطرنشان کرد: توانستیم بیمارستان‌های معینی را انتخاب کنیم تا از طریق دوراپزشکی تجربیات موفق به بیمارستان‌های کم تجربه‌تر منتقل شود.
وی مراقبت مناسب را یکی دیگر از گام‌های موفقیت امیز در کاهش مرگ و میر مبتلایان به کوووید ۱۹ عنوان کرد و گفت: آنچه که در مدیریت کرونا به آن رسیدیم که این بیماری برای بیمار مراقبت مناسب میخواهد، نه دارو. مراقبت بهترین شیوه استمرار حیات مبتلایان به کرونا است انتقال این تجربیات از طریق دورا پزشکی محقق شد.
وی با اشاره به کاهش هزینه‌های هزینه‌های نظام سلامت و افزایش راندمان کار در روز‌های سخت اقتصادی گفت:باید زیرساخت‌های آموزش از راه دور را برای همه سطوح تقویت کنیم در حال حاضر ابزار موبایل در دست همه وجود دارد. آموزش از راه دور برای بیماری‌های غیرواگیر و آموزش درباره آن‌ها موثر است.
وی در ادامه به مرگ و میر بالای بیماری‌های غیر واگیر در کشور اشاره کرد که میتوان با اموزش ان را کاهش داد و افزود: در سال در کشور ۳۸۰ هزار مرگ ایجاد می‌شود که ۹۷ هزار مورد از آن‌ها به علت فشار خون بالاست و ۳۱۳ هزار مرگ از این میزان برای بیماری‌های غیرواگیر است، با آموزش از راه دور روی صفحه موبایل افراد میتوان از بیماری‌های غیرواگیر پیشگیری کرد.
وی افزود: برای اصلاح سبک زندگی مردم باید از این ابزار استفاده کنیم، زیرا تغذیه مردم درست نیست، باید زیرساخت‌های آموزش از راه دور را تقویت کنیم، شاید در پاییز مجبور شویم به علت همپوشانی کرونا و آنفلوآنزا بسیاری از زیرساخت‌ها را به گونه‌ای تقویت کنیم که آموزش حضوری را به حداقل برسانیم.
نمکی در پایان گفت: ما حرکتی را به نام ره سلامت آغاز کردیم، ملتی هستیم که هم شهید می‌دهیم و هم تاریخ می‌سازیم امسال برای اولین سال، ۱۰ هزار و ۶۰۰ تخت بیمارستانی و ۱۴۰۰ پروژه را تا ۱۲ فروردین ۱۴۰۰ افتتاح می‌کنیم. این پروژه زیربنایی و مهم نیز یکی از پروژه‌های ماندگار در کشور خواهد بود.