کمبود جو به عنوان ماده اولیه در صنعت تولید ماء الشعیر، چوب لای چرخ تولیدکنندگان این محصول گذاشته است.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز چهارمحال و بختیاری، اصلی ترین محصولی که از جو گرفته می شود مالت و پایه تولید ماء
روسیه، آلمان و فرانسه بزرگترین تولید کنندگان جو و انگلستان یکی از بزرگترین تولید کنندگان مالت است.در ایران نیز هم اکنون دو کارخانه تولید مالت وجود دارد.
"استفاد از کامپاند به جای مالت در تولید ماء الشعیر "
محمد رستمی مدیر عامل نخستین کارخانه تولید مالت ایران که با چنگ و دندان کارخانه اش را از رکود نجات داده است، از اتفاق جالب برای نخستین خروجی کارخانه اش برایمان گفت: در سال 89 با علم به نیاز سالانه حدود 100 هزار تن مالت در کشور ، نخستین تولیدات کارخانه را وارد بازار کردیم اما متوجه شدیم که کامپاند (چیز مخلوط) وارد کشورشده است و مالت ما خریداری ندارد .
وی اضافه کرد :در نامه ای به اداره استاندارد گفتیم طبق گفته ی انجمن مالت ماء الشعیر ، 2 میلیارد بطری نوشیدنی مالت در کشور تولید شده و طبق استاندارد باید امسال(سال96 ) حدود 70 هزار تن مالت در تولید این ماء الشعیرها استفاده شده باشد اما آمار تولید داخل حدود 20 هزار تن مالت و عصاره آن است و کمتر از 5 هزار تن مالت هم از خارج کشور واردات داشتیم . پس 45 هزار تن کمبود مالت وعصاره مالت در کشور داشتیم
مدیر عامل نخستین کارخانه تولید مالت ایران افزود: اختلاف آماری بین میزان مالت و تولید ماء الشعیر در کشورنشاده دهنده این است که در صنعت ماء الشعیر کشور ما به جای کمبود 45 هزار تنی مالت و عصاره آن از اسانس، فراکتوز و کارمل (رنگ و طعم دهنده ) استفاده می شود و عصاره و مالتی درماء الشعیرها وجود ندارد .
آقای علوی دبیر انجمن تولید کننده مالت و ماءالشعیر کشور در تماس تلفنی به ما گفت: شرکت هایی که عضو این انجمن هستند از مالت و عصاره مالت استفاده می کنند و از کامپاند و شیره نباتی در تولید ماء الشعیر استفاده نمی کنند.
به گفته رحیم ترابی مدیر کنترل کیفی ومسئول فنی کارخانه مالت، طبق استاندارد ایران در ماء الشعیر کلاسیک باید هفت درصد از عصاره مالت و در طعم دارها چهارو نیم درصد عصاره مالت استفاده شود ولی امروزه می بینیم که در برخی از کارخانه های ماء الشعیر این عدد صفر است، اما تریلی تریلی ماء الشعیر از کارخانه خارج می شود .
نظری مدیراداره استاندارد چهارمحال و بختیاری گفت: در کشور دستگاهی که بتواند عصاره مالت را اندازه گیری کند وجود ندارد و فقط میزان مالت ، در فرمول ساخت ماء الشعیر، قید شده است .
مدیر نخستین کارخانه مالت کشور از انعقاد تفاهم نامه با دانشگاه شهرکرد برای مشخص شدن تقلب در ماءالشعیر خبر داد و گفت : چون در ایران دستگاه تشخیص میزان عصاره مالت در سازمان دارو و غذا وجود ندارد به همین دلیل دنبال روشی هستیم که بتواند بدون دستگاه ، میزان مالت یا عصاره مالت استفاده شده در ماء الشعیرها را تشخیص دهد.
آقای نادری، مجری طرح تشخیص تقلب در نوشیدنی های مالت هم ازتست دی الکتریک خبر می دهد و می گوید: در این روش به دنبال این هستیم که مشخص شود در تولید ماءالشعیر ، تقلب شده است یا خیر!
طبق آخرین آمار سرانه مصرف این محصول در کشور ماهانه بین ۵ تا ۱۰ لیتر است که این محصول در صورت استفاده از عصاره مالت ، خواص برتری نسبت به نوشابه‌های قندی گازدار دارد .
تشکیل بازارگاه ، سنگی دیگر بر سر راه تولید
با تشکیل بازارگاه ، سنگی دیگربر سر راه کارخانه مالت افتاد. تامین جو مالتینگ به بزرگترین مشکل تبدیل شد و کمبود جو ، نخستین
درفصل برداشت جو ، چرخ تولید در کارخانه به حرکت در آمد اما برای اینکه بتوانند ماده اولیه را برای 6 ماه تامین کنند نیاز به سرمایه در گردش زیادی بود که نتوانستند آن را از بانک ها بگیرند و نهایتا با هماهنگی و بستن قرارداد و توافق با مشتری، جو را تامین کردند .
محمد رستمی همچنان نگران است وپیش بینی می کند با توجه به این که جو در داخل کشور وجود ندارد و از بازارگاه هم سهمیه ای به آنها اختصاص داده نمی شود بار دیگر شاهد تعطیلی کارخانه باشد.
وی می افزاید: با برنامه ریزی که جهاد کشاورزی انجام داده است همه وارد کننده ها در بازارگاه ، جو را عرضه کردند و به ما سهمیه اختصاص ندادند و می گویند خودتان وارد کنید.
واردات جو راه حلی بود که پیش پای این کارخانه گذاشته شد و این در حالیست که آقای رستمی می گوید: قبلا جو را با دلاری 4 هزار و 200 تومان وارد می کردیم اما الان دلار به 24 هزار تومان رسیده است .
مدیر عامل نخستین کارخانه مالت کشور افزود : با جهاد کشاورزی رایزنی کردیم ونهایتا اختصاص سهمیه 16 هزار تن منوط به نامه ای از صنعت و معدن و تجارت شد که پس از دو ماه تاب خوردن بی نتیجه ی نامه در ارگانی که متولی اشتغال و دلسوز صنعتگران است کارخانه تعطیل و نیروها خانه نشین شدند.
محمد رستمی گفت : مدتی بعد واحد تامین بازار در جهاد کشاورزی اعلام می کند خیالت را راحت کنم این جوها سهم دام و طیوراست و بروید از سه و نیم میلیون تن جوی که در کشور تولید شده است جوی مورد نیازتان را تامین کنید. جالب اینجاست که جو داخل تنها برای سه ماه مشکل کارخانه تولید ماء الشعیر را حل می کند.
مدیر زراعت جهاد کشاورزی چهارمحال وبختیاری می گوید: صاحب کارخانه باید اقدام به تشویق کشاورزان و خرید جوبا قیمت توافقی کند.
شناسایی زمین برای کشت جو مالتینگ
محمد رستمی گفت با وجودی که به هر دری زدم بسته بود ، دست از تلاش بر نداشتم و 600 هکتار زمین کشاوری مناسب برای کشت جو را شناسایی کردم و در سال 89 بذر جو مخصوص مالتینگ را از آلمان وارد و در بین کشاورزان تقسیم کردم و سالانه حدود 1200 تا 3 هزار تن جو از کشاورزان خریداری شد اما از سال 94 به بعد با توجه به سیاست کلان کشور ، کشاورزان بیشتر گندم کاشتند و مجبور شدیم از جوهای وارداتی در تولید ماء الشعیر استفاده کنیم .
وی معتقد است: باتوجه به اینکه امکان کشت جو در کشور و چهارمحال وبختیاری وجود دارد واستان چهارمحال وبختیاری هم یکی از استانهای با نرخ بالای بیکاری در کشور است کشت جو در سطح وسیع می تواند کمک زیادی به اشتغالزایی و کاهش نرخ بیکاری در این استان کند.
پارسال نرخ بیکاری در استان چهارمحال و بختیاری 15.03و در کشور 10.06 بود که به گفته سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان ، چهارمحال و بختیاری رتبه اول تا چهارم نرخ بیکاری کشور را به خود اختصاص داد .
به گفته مدیرعامل نخستین کارخانه مالت کشور، هم اکنون در این کارخانه سالانه بیش از 38 هزار تن مالت ، عصاره مالت ، آرد جو ، پودر عصاره مالت و پودر مالت تولید می شود و زمینه اشتغال 550 نفر بصورت مستقیم و غیر مستقیم را فراهم شده است.
نخستین کارخانه تولید مالت ایران سال 1389 در هفشجان به فاصله 15 کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری به بهره برداری رسید.