یادداشت روز
توافقنامه‌ای به رنگ مقاومت
سفر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به سوریه و امضای توافقنامه نظامی- فنی با وزیر دفاع این کشور را می‌توان فصل جدیدی از هم افزایی راهبردی دو کشور در درون محور مقاومت تعریف کرد.
اعلام علنی مشارکت تهران در توسعه سامانه دفاعِ هوایی دمشق هم به عنوان شاه بیتِ هم افزایی دو کشور در نبرد با تروریسم و حامیانش قابل تفسیر است.
سفر چند روز قبلِ سردار محمد باقری به دمشق و دیدار با بشار اسد، رئیس جمهور و عماد علی ایوب وزیر دفاع، اگر چه غیرمنتظره نبود، اما مفاد این توافقنامه مشترک، بیانگر اهمیت سفر عالی‌ترین مقام نظامی ایران، در وضع کنونی منطقه و همچنین هنگامه درگیریِ جهان با ویروس کروناست، دیداری که رئیس جمهور سوریه آنرا در امتدادِ همکاریِ پرسابقه و مشترک تهران و دمشق در جبهه مبارزه با تروریسم و خنثی سازی طرح دشمنانِ دو کشور دانست.
سردار باقری هم قدرت استقلال دو کشور در نوعِ برقراری روابط دوجانبه و بسته بودنِ مسیر مداخله جویی امریکا و غرب به این روابط را از جمله مولفه‌های مهم پیوند میان دو کشور خواند.
سوریه به عنوان حلقه‌ای مهم و جدایی ناپذیر از زنجیره محور مقاومت، تاکنون نقش آفرینی موفقی در نبرد با تروریسم در عرصه دفاع زمینی داشته و بهره مندی این کشور از سایر توانمندی‌های دفاعی در نبرد هوایی هم می‌تواند مکمل پیشروی‌های میدانی و ناکام گذاشتن تجاوز‌های دشمنان خصوصا رژیم صهیونیستی باشد.
تجهیز سوریه به سامانه‌های پدافند ایرانی «باور ۳۷۳» و «سوم خرداد» مهم‌ترین محوری بود که روزنامه رأی الیوم، فردایِ انعقاد توافقنامه از آن خبر داد، خبری که بیانگر تغییراتی اساسی در تحولات منطقه و تقویت قواعد نقش آفرینی سوریه در نبرد هوایی است.
*مقاومت سوریه، از زمین تا آسمان
بعد از تغییر معادلات میدانیِ نبرد در شمال سوریه به نفع ارتش این کشور و آزادسازی بیشتر مناطق اشغالی در حومه استان‌های حلب و ادلب، دور جدید و البته تکراری از حملات هوایی رژیم صهیونیستی به خاک سوریه کلید خورد، اقدامی که بیشتر برای به حاشیه راندن پیروز‌های مقاومت در برابر تروریست‌ها و ارائه تصویری نامن از آسمانِ سوریه بوده و در عین حال، مصداق بارز تجاوز و اشغال علیه حاکمیت قانونی سوریه و نقض حریم هوایی این کشور به شمار می‌رود.
با مجهز شدنِ ارتش سوریه به سامانه‌های فوق هوشمند پدافندی ساختِ ایران، بی شک "آسمان امن و نفوذناپذیر" اعترافِ مشترکِ همه دشمنان خصوصا امریکا و رژیم صهیونیستی در توصیف حریم هوایی سوریه خواهد بود.
"سوم خرداد" همان سامانه فوق پیشرفته‌ای است که ۳۰ خرداد ۹۸، یکی از پیشرفته‌ترین و گرانقیمت‌ترین پهپاد‌های رژیم تروریستی امریکا با نام گلوبال هاوک را در نزدیکی تنگه هرمز سرنگون کرد و عَجز و اعجاب از این عملیات، تنها واکنشی بود که از مقامات امریکا درخصوص این سامانه تماما ایرانیِ دیده و شنیده شد.
آنطور که منابع مختلف می‌گویند قرار است سامانه سوم خرداد جایگزین سامانه‌های روسیِ اس ۳۰۰ و اس ۴۰۰ شود، سامانه‌هایی که پس از استقرار در خاک سوریه در سال ۲۰۱۵، به دلایل گوناگون، تاکنون نتوانسته پاسخ درخوری به تجاوز‌های گاه و بیگاه جنگنده‌های صهیونیستی در آسمان سوریه بدهد، لذا تجهیز نظام پدافندی ارتش سوریه به سامانه سوم خرداد، عقب نشینی معناداری را بصورت ناخودآگاه در طرح ناامن سازی کوتاه مدتِ صهیونیست‌ها و حتی امریکایی‌ها علیه سوریه به همراه خواهد داشت.
تجهیز سوریه به سامانه‌های پدافندی فوق پیشرفته ایرانی، جایگاه نظامی این کشور را از دفاع صِرف، به روند هجومی یا دفاعِ مثبت تغییر خواهد داد، و این یعنی در صورت وقوع هرگونه تجاوز هوایی، ابتکار عملِ صفر تا صد میدانی در دستان ارتش سوریه خواهد بود.
*سزارِ بی اعتبار!
بُعد دیگر توافقنامه مشترک تهران- دمشق، بی اعتبار کردنِ تحریم‌های دولت امریکا علیه سوریه با عنوانِ قانون سزار و اثرزدایی از آن بود.
با انعقاد این قرارداد، قانون سزار که مصوبه کنگره آمریکا علیه سوریه است، رسما شکسته شده و از درجه اعتبار ساقط می‌شود.
حدود هفت ماه قبل، در دسامبر سال۲۰۱۹، رئیس جمهور امریکا لایحه بودجه‌ای ۷۳۸ میلیارد دلاری را امضا کرد که ظاهرا دربرگیرنده امور دفاعی بود، اما در واقع مجوزی برای افزایش مداخله‌گری واشنگتن در امور منطقه، خصوصا سوریه بود. بخش مهمی از این لایحه که شامل تشدید تحریم‌های اقتصادی و امنیتی علیه دولت سوریه و متحدانش بود، قانون سزار نام گرفت. این قانون حدود یک ماه قبل اجرایی شد و تا سال ۲۰۲۴ اعتبار خواهد داشت.
وجه تسمیه قانون "سزار"، به فعالیت‌های رسانه‌ای یک عکاس سوری در جهت ارائه تصاویری وارونه از دولت سوریه و باب میل امریکا بر می‌گردد. سزار نام مستعار یک عکاس سوری است که بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳، ده‌ها هزار عکس از اجساد کشته‌های جنگ سوریه منتشر کرد.
باوجود آنکه این شهروندان درپی حملات وحشیانه تروریست‌های مورد حمایت امریکا و سعودی قتل عام شده بودند، اما با طراحی یک نمایش، این عکاس (سزار) در جلسه سری کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۴، تصاویر ثبت شده از اجساد زنان و کودکان سوری را قربانیانی خواند که بدست ارتش سوریه کشته شده‌اند تا هم تروریست‌ها و حامیانشان خصوصا امریکا را از جنایات بی سابقه علیه ملت سوریه تبرئه کند و هم به زعم خود، انگشت اتهام را به‌سمت دولت دمشق نشانه بگیرد.
بر اساس قانون سزار، امریکا می‌خواهد با اعمال سازوکار تحریمی، دولت سوریه را در عرصه‌های مالی، اقتصادی، نظامی و سیاسی منزوی کند تا اینکه دولت دمشق به قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت تن دهد. اما بند‌های این قطعنامه چیست؟
در قطعنامه ۲۲۵۴، عنوان "تروریست" فقط به گروه‌های داعش و جبهه‌النصره اتلاق شده و سایر گروهک‌های مورد حمایت امریکا و سعودی، تروریست محسوب نمی‌شوند و این یعنی کلید خوردن دور جدیدی از جنگ داخلی و اشغال خاک سوریه. همچنین تشخیص تروریست بودن عناصر مسلحی که کمر به کشتار مردم بیگناه بسته اند هم در اقدامی غیرقانونی و کاملا مداخله‌جویانه، به دولت اردن واگذار شده است!
بر اساس یکی دیگر از بند‌های این قطعنامه، بشار اسد هیچ‌گاه نمی‌تواند نامزد ریاست جمهوری سوریه شود، یعنی این قطعنامه امریکایی-صهیونیستی در عمل، حاکمیت قانونی سوریه را هدف گرفته تا یکی از حلقه‌های مهم محور مقاومت را از دور خارج کند.
همچنین در این قطعنامه هیچ تعریفی از آتش‌بس، راه‌حل سیاسی و توافق سوری-سوری برای استقرار صلح در سوریه دیده نمی‌شود، بلکه طراحان قطعنامه و مشخصا دولت امریکا، با گنجاندن عبارت‌هایی مثل "نقش‌آفرینی نیروهای بین‌المللی برای صلح" درپی تقویت گروه‌های تروریستی برای برافروختن دوباره آتش جنگ داخلی و تسهیل اشغالگری در خاک سوریه هستند.
قانون سزار همچنین تمامی دولت‌ها، گروه‌ها، شرکت‌ها و افرادی را که مستقیم و غیر مستقیم به دولت سوریه کمک مالی یا نظامی می‌کنند و یا در بخش‌های نفت، گاز طبیعی، هواپیما‌های نظامی و ساخت و سازِ مهندسی با دمشق همکاری دارند، هدف تحریم‌های خود قرار می‌دهد.
* بعد سیاسی توافقنامه تهران- دمشق
سفر عالی‌ترین مقام نظامی ایران به دمشق پیام روشنی هم در عرصه سیاسی برای دشمنان مقاومت داشت؛ بعد از شهادت سردار سلیمانی به عنوان یگانه فرمانده مبارزه با تروریسم در منطقه و خصوصا در سوریه، شائبه‌هایی درخصوص فرارسیدن زمان خروج ایران از سوریه و پایان اتحاد حلقه‌های مقاومت توسط دشمنان مطرح شد. اکنون این سفر و توافقنامه دوجانبه نظامی امنیتی نشان داد، که نه تنها هیچ گسستی برای پیوند‌های درونی محور مقاومت، خصوصا بین ایران و سوریه قابل تصور و عملی نیست، بلکه روابط دو جانبه و تعمیق روابطِ تهران- دمشق، قدم در فصلی نو نهاده که توسعه روزافزون روابطِ نظامی امنیتی، از جمله آن است و زین پس دشمنان مقاومت باید منتظر پاسخ‌های مهلکتر و ویران کننده تری از جانب ارتش سوریه باشند.
از نگاه کارشناسان با توجه به اینکه ایران و سوریه از زیربنا‌های محور مقاومت به شمار می‌آیند، سفر سردار باقری و هیأت همراه به دمشق، به نوبه خود راهبرد‌های جدیدی را برای تثبیت مواضع مقاومت اسلامی در ژئوپلیتیکِ منطقه‌ای و رویاروییِ تمام قد با رژیم صهیونیستی تبیین کرده است.
با استقرار پدافند‌های فوق پیشرفته ایرانی در خاک سوریه، زین پس هواگرد‌های صهیونیستی در سیبلِ نظام پدافندی ارتش سوریه قرار می‌گیرند.
رژیم اشغالگر قدس با توجه به عمق راهبردی کوتاه بر روی زمین، قدرت خود را بیشتر در آسمان متمرکز کرده و با قد برافراشتن سوم خرداد در مقابل پرنده‌ها و موشک‌های متجاوز، معادله نبرد در حاشیه شرقی مدیترانه به نفعِ محور مقاومت، متحول خواهد شد.
به نظر می‌رسد اگر ایران با استقرار پدافند پیشرفته و قدرتمندش عزم جدی برای شکار هواگرد‌های اسرائیلی نماید معادله نبرد در حاشیه شرقی مدیترانه دگرگون خواهد شد.
برای جمع بندیِ سفر سردار باقری به دمشق و اهمیت توافقنامه دوجانبه نظامی امنیتی، شاید عبارت روزنامه صهیونیستی جروزالم پست بهترین و کوتاهترین تحلیل باشد: "توافق غافلگیر‌کننده ژنرال باقری با وزیر دفاع سوریه، تهدیدی بزرگ برای اسرائیل خواهد بود. "
وحید امیدی موحد