گزارش مکتوب...
افزایش تدریجی کشت طلای سفید در مازندران
کشت طلای سفید یا همان پنبه از چهار سال گذشته تاکنون روند افزایشی در مناطق شرقی مازندران گرفته است.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیمای مرکز مازندران، رضوان پیرزن کشاورز ۶۲ ساله نکایی، با دستان زمخت و چروکیده و چشمانی خسته از سال‌ها رنج کشاورز بودن می‌گوید روزگار سیاه طلای سفید قصه امروز و دیروز نیست.
آن روز‌ها که حدود بیست سالم بود، قشنگ در خاطرم هست از میاندورود گرفته تا گرگان چشم کار می‌کرد بعد از برداشت گندم، مزرعه آماده برای کشت پنبه می شد، پاییز فصل برداشت پنبه بود و دور همی‌های شبانه در حیاط خانه مان که جمع می شدیم و قوزه یا همان غنچه پنبه می‌گرفتیم قوزه‌ها بعد از جدا شدن وارد کارخانه پنبه پاکنی می شد با فروش همین پنبه‌ها چه جوانان‌های روستا حوریه ، عذرا ، ریحانه و آماندا ، یعقوب، خسرو ، نبی ، رمضان که عروس و داماد نشدند. آن موقع‌ها خواستگاران ، دختران روستا را با میزان چیدن پنبه می‌سنجیدن ، همین حاج محمد که دوست برادرم نبی است می‌گوید گفتن به من رضوان تنها دختر اسب روستا هست و روزی دو خلال (کیسه) ۲۰ کیلویی پنبه می‌چیند البته حاج رضوان و محمد هنگام تعریف کردن این خاطره چشمان هر دو تایشان از شوق و خوشحالی برق می‌زد.
او می‌گوید صنعت نساجی مازندران مثل کارخانه‌های نساجی قائمشهر و چیت سازی بهشهر و دیگر کارخانه‌ها و کارگاه‌های پنبه در استان سال هاست که به جمع خاطره‌های ما و تاریخ کشورمان پیوسته است.
گفته حاج رضوان کشاورز پنبه کار نکایی درست بود، براساس آمار سازمان جهاد کشاورزی مازندران، در دهه ۵۰ تا ۴۵ هزار هکتار از زمین‌های استان هر ساله زیرکشت پنبه می‌رفت، ولی سطح زیرکشت این محصول در سال ۷۳ به ۱۶ هزار هکتار با تولید ۲۷ هزار تن و در سال ۹۳ به یکهزار و ۶۰۰ هکتار با تولید ۲ هزار و ۷۰۰ تن و سال ۹۷ هم به ۴۰۰ هکتار کاهش یافت.
حاج گل علی پنبه کار دیگر نکایی هم می‌گوید: کشت پنبه در زمین‌های کم بازده و لب شور شهرستان‌های بهشهر، گلوگاه نکا و بخشی از زمین‌های ساری انجام می‌شود.
او می‌گوید: کاهش پنبه کاری به عنوان کشت دوم مزارع مازندران در همه این سال‌ها در حالی شتاب گرفت تا به صفر نزدیک شود که در مقابل کشت محصول آب دوست، مانند برنج به دلیل قیمت مناسب و تعریف بسته‌های حمایتی ویژه و همچنین کشت دانه روغنی کلزا به عنوان کشت دوم مورد توجه قرار گرفت.
کارشناسان جهاد کشاورزی مازندران هم معتقدند کشت برنج، کلزا و گندم به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه‌تر از پنبه بوده است، در چهار سال اخیر سطح کشت این محصول به کمتر از ۴۰۰ هکتار رسید.
-
روزگار سیاه پنبه سفید می‌شود
- خشکسالی و کمبود بارش که در چند سال گذشته بیشتر رخ نشان داد، سبب شد تا سد‌های مهم استان از جمله سد «شهید رجایی» و سد «گلورد» تا ۵۰ درصد کمتر نسبت به سال‌های مشابه ذخیره آب داشته باشند و این امر سطح کشت برنج را در پایین دست این سد‌ها تا ۱۰ هزار هکتار کاهش دهد و افزایش قیمت وش پنبه در دو سال گذشته سبب شد، کشت پنبه پس از سال‌ها فراموشی تدریجی، بار دیگر در مازندران رونق بگیرد.
بطوری که حسین زادگان استاندار مازندران دیماه پارسال در دیدار مدیرعامل بانک صنعت و معدن کشور می‌گوید: با تامین سرمایه مورد نیاز کشاورزان، کشت پنبه در مزارع مناطق شرقی و مرکزی این استان رونق می‌گیرد تا از این طریق صنعت نساجی استان هم احیاء شود.
به گفته احمد حسین زادگان با اجرای طرح کشت پنبه و خرید تضمینی محصول، مواد اولیه واحد‌های نساجی مازندران تامین خواهد شد.
او گفته بود: سرمایه مورد نیاز نیز از طریق شرکت‌های نساجی و فرش ساوین در استان تامین و خرید تضمینی نیز ازسوی این واحد‌ها انجام می‌شود.
مسئولان این دو تولیدی هم می‌گویند در حال حاضر مواد اولیه مورد نیاز از جمله نخ را از کشور‌های همسایه تامین می‌کنیم که با موفقیت اجرای این طرح از واردات بی نیاز خواهیم شد.
بیشتر بخوانید: افزایش سطح کشت پنبه در مازندران
-
افزایش تولید پنبه در مازندران با رقم جدید
- حالا یکسال از آن نوید و وعده به پنبه کاران و تولید کنندگان صنعت نساجی مازندران می‌گذرد و امروز شاهد کشت پنبه به روش مکانیزه و با ارقام جدید اصلاح شده هستیم.
حاج رضوان پس از سال‌ها دوری از کشت پنبه دوباره سر ذوق آماده است و با پسرانش تصمیم گرفته است همراه با تکنولوژی روز و با مشورت کارشناس زراعت پنبه کشت نشائی طلای سفید را آزمایش کند.
کارشناس ارشد زراعت پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی مازندران به حاج رضوان و پسرانش می‌گوید: پنبه May ۳۴۴، ۹۰ روزه و زودرس است و در سه چین می‌توانید پنبه تولیدی را برداشت کنید.
خانم انصاری در پاسخ حاج رضوان کشاورز پنبه کار نمایی درباره کم آبی و میزان تولید می‌گوید:در این روش کشت نگران کم بازده بودن زمین نباشید با کشت این ارقام مصرف آب ۴۰ تا ۴۵ درصد و مصرف بذر کاهش می‌یابد و راندمان تولید حدود ۸۰ درصد افزایش می‌یابد.
او استفاده بهینه از زمان، بهره گیری از ظرفیت زمین‌های کشاورزی بعد از کشت گندم، جو و کلزا، جلوگیری از افزایش علف‌های هرز و کاهش مراحل آبیاری را از مزیت‌های کشت نشایی پنبه در مازندران عنوان کرد.
این کارشناس کشاورزی به حاج رضوان می‌گوید تنها شما نیستید که این روش کشت پنبه را انتخاب کرده اید پنبه کاران گلوگاهی، بهشهری، نکایی، میاندورودی و ساروی نیز هر هکتار حدود ۴ تا ۸ تن از این ارقام برداشت خواهند کرد.
-
افزایش سطح کشت پنبه در مازندران
- مازندران تا پنج دهه گذشته با ۵۰ هزار هکتار سطح کشت پنبه یکی از قطب‌های تولید پنبه در کشور بود، برای جویا شدن از آخرین وضعیت مازندران در بخش تولید طلای سفید به اداره کل جهاد کشاورزی مازندران واقع در خیابان شهید قاسمی رفتم، معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران می‌گوید افزایش قیمت پنبه، محرک اصلی افزایش استقبال پنبه کاران است بطوری که امسال در ۵۰۰ هکتار از زمین‌های زراعی مازندران پنبه کشت نشایی شد.
به گفته بهادری؛ با استفاده از شیوه پرورش نشاء پنبه، افزایش مراکز خرید تضمینی خرید، به صرفه بودن وتناوب قرار گرفتن با غلات، کشت محصول پنبه در استان رونق بیشتری نیز خواهد گرفت.
دغدغه پنبه کارانی همچون حاج رضوان و پسرانش در زمینه قیمت خرید و مدیریت عرضه در بازار پس از سال‌ها همچنان وجود دارد، زمان کشت پنبه به عنوان کشت دوم در مازندران اوایل خرداد بود و برداشت آن نیز اواخر شهریور و اوایل مهر آغاز می‌شود روز‌ها به چشم بر هم زدن می گذرد ، دوش کشاورزان خسته است و دیگر در این برهه از اقتصاد بیمار گونه کشور تاب برنامه‌های ناکارآمد مسئولان کشاورزی، صنعت و اقتصاد را ندارد ...
-
آیا تدبیری برای روند افزایشی کشت پنبه در سال‌های آینده هست؟
- تغییرات اقلیمی بازگشت کشت محصولات کم آب دوست مانند پنبه را در استان مازندران ناگزیر کرده است و چنانچه روند افزایشی کشت در سال‌های آینده هم ادامه یابد، لازمه آن برنامه ریزی برای خرید محصول از کشاورزان همانند کلزاست.
همچنین با روند افزایشی کشت پنبه که امسال آغاز شده، این پرسش مطرح می‌شود که آیا صنایع نساجی مازندران هم به عنوان یک صنعت نوستالوژیک با بافته‌های ویژه اش در استان دوباره پا خواهد گرفت؟
آتنا رستمی آله خیلی
- خبرنگار سرویس اقتصادی خبرگزاری صداوسیما