مهمانی ناخوانده از مرزهای جنوبی کشور و بخصوص سیستان و بلوچستان وارد کشور شده و با تمام توان به جان اراضی کشاورزی افتاده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان ، هشدارها به همه مراکز جهاد کشاورزی و بهره‌برداران بخش کشاورزی داده شده و مدیران مربوطه باید ضمن رصد این آفت بین‌المللی خطرناک، آمادگی کامل برای مبارزه سریع با آن را داشته باشند.
غلام‌حیدر زورقی می‌گوید: سازمان جهانی فائو و سازمان حفظ نباتات کشور هم در این خصوص هشدار داده است.
علاج واقعه، پیش از وقوع باید کرد!
هشدارها دلیلی ویژه دارد؛ سیستان و بلوچستان 420 هزار هکتار اراضی قابل کشت دارد و از لحاظ تولید محصولات گرمسیری مثل خرما و نوبرانه‌های خارج از فصل، تولید گوشت قرمز و محصولات شیلاتی، دارای جایگاه ویژه‌ای در کشور است و سالیانه 5 میلیون تن انواع محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلاتی در استان تولید می‌شود.
این که موضوع، خیلی زود مورد رصد قرار گرفته و هشدارها داده شده، اقدامی مهم است اما به سرعت باید اقدامات پیشگیرانه عملی شود؛ چرا که اگر ملخ صحرایی، جا خوش کند و عرصه را برای ماندگاری و تخم‌ریزی مناسب ببیند، دیگر هشدار و تدبیر جلودارش نیست و خسارتهای بزرگ اقتصادی و معیشتی رخ خواهد داد.
این حشره‌ی کوچک از کجا آمده و چه توانی دارد؟
به گفته‌ی حمید بارکزهی کارشناس حفظ نباتات مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ایرانشهر ، این ملخ مهاجم از شبه جزیره عربستان به سمت هند و پاکستان و سپس به مزارع جنوبی ایران آمده است.
اما امسال قدرت حمله ملخها بیشتر شده است؛ به گفته‌ی معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور که از شدت موضوع با خبر شده و به جنوب سیستان و بلوچستان سفر کرده، هجوم ملخ صحرایی امسال نسبت به سال گذشته 3 برابر افزایش داشته است و حدود 12 استان را درگیر کرده و تاکنون 250 میلیارد ریال اعتبار برای مبارزه با این آفت پرداخت شده است.
سرافرازی می‌گوید: تاکنون بیش از 45 هزار هکتار از مراتع و دشت‌های این استان سمپاشی شده که شهرستان‌های سرباز با 6 هزار و 110 هکتار، قصرقند با پنج هزار و 436 هکتار، نیکشهر با هزار و 660 هکتار و چابهار با هزار و 380 هکتار بیشترین سطح مبارزه با ملخ صحرایی سیستان و بلوچستان را تشکیل می‌دهند و هم اینک، مبارزه با ملخ صحرایی در 12 شهرستان جنوبی سیستان و بلوچستان توسط 44 تیم دیده‌بانی و 30 تیم مقابله در حال انجام است.
وی، اطلاعاتی از این حشره می‌دهد که بسیار قابل تامل و توجه است؛ ملخ ماده، در طول زندگی خود که 3 تا 5 ماه طول می‌کشد، بین 2 تا 5 بار تخم ریزی می‌کند و در هر بار، 150 تا 400 تخم می‌گذارد و در نتیجه، هر ملخ بصورت بالقوه قادر به تولید بیش از هزار حشره دیگر است و نکته عجیب‌تر اینکه، این تخم سال‌ها در زمین می‌ماند و هنگامی که شرایط مناسب باشد، به شفیره تبدیل می‌شود.
اعترافی ناامیدکننده
یکی از فاکتورهای مهم در سمپاشی و مبارزه با ملخ صحرایی، سرعت عمل است زیرا جابجایی این آفت سریع است و اگر این ملخ مهاجم در استانهای مرزی دفع نشود، مقصد بعدی آنها مزارع استانهای دیگر است که می‌تواند تولیدات حوزه کشاورزی کشور را به شدت تهدید کند.
یکی از کشاورزان ایرانشهری در حالی که بر روی زمین نشسته و ملخی ماده را که در حال تخم‌گذاری است را از زمین بیرون می‌کشد، با نامیدی می‌گوید: امکانات استانی توان دفاع از مزارع ما را ندارد؛ سالهای قبل بسیج‌شدن خود کشاورزان هم به موضوع کمک می‌کرد اما امسال با وجود بحران کرونا، تهدید جانِ خودمان هم به تهدید نابودی مزارع اضافه شده است و قوانین وضع شده برای مقابله با این بیماری، اجازه نجات اراضی کشاورزی را نمی‌دهد.
مجید فیاضی مدیر جهاد کشاورزی ایرانشهر هم با اشاره به اقداماتی که حوزه مدیریتیش انجام داده است، این موضوع را تایید می‌کند و می‌گوید: 8 هزار هکتار از دشت‌ها و مراتع این شهرستان سمپاشی شده است اما کافی نیست و برای مهار ملخ صحرایی در همین منطقه، نیاز به کمک دیگر ادارات و ارگانها است تا زندگی مردم این خطه‌ی استراتژیک و مرزی کشور به خطر نیافتد.
زورقی رییس سازمان جهاد کشاورزی درباره برخی اقدامات انجام شده امسال می‌گوید: با وجود شیوع ویروس خطرناک کرونا و بارندگی‌های سیل‌آسا در جنوب استان، دست‌اندرکاران بخش کشاورزی به عنوان مدافعان امنیت غذایی، عملیات رصد و مبارزه شبانه روزی با این آفت بین‌المللی را با 21 دستگاه سمپاش پشت وانتی و دستی و 300 دستگاه انواع سمپاش دیگر در استان همچنان ادامه می‌دهند.
خطر جدی است!
خسرو شهبازی معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سرعت تخریب مزارع توسط ملخ صحرایی را بسیار بیشتر از سایر عوامل از قبیل فرسایش بادی، تخریب فیزیکی و غیره می‌داند و می‌گوید: این ملخها قدرت پرواز بسیار زیادی دارند و در یک شبانه روز می‌توانند تا 150 کیلومتر پرواز کنند و در مسیر خود تمام گیاهان زراعی، باغی و حتی علف‌های هرز را می‌خورند و با توجه به قدرت تخریبی بالایی که دارند، باعث قحطی در منطقه نیز می‌شوند.
اقدامات انجام شده برای نابودی ملخ صحرایی ناکافی و اقدامات این حشره برای نابودی 5 میلیون تن انواع محصولات ویژه و منحصر به فرد سیستان و بلوچستان و ضربه به اقتصاد و معیشت مردم و کشور، کافی است تا استانی که سال به سال تولیدش بیشتر می‌شد، دیگر تولیدی نداشته باشد.
و باید گفت: این ملخ همیشه بوده و به نوعی با آن مقابله شده و تاکنون در این نَبَرد، انسان بر ملخ پیروز شده جز مواردی نادِر که در گذشته‌های دور اتفاق افتاده و باعث فاجعه نیز شده است؛ به طوریکه در اشعار بزرگانی نظیر سعدی به آنها اشاره شده است:
چنان قحط سالی شد اندر دمشق/// که یاران فراموش کردند عشق///نه در کوه سبزی نه در باغ شَخ///ملخ بوستان خورده، مردم مَلَخ
منصور سپهری