ساخت راه آهن میانه- بستان آباد برای توسعه طرحهای حمل و نقلی واقع در کریدورهای بینالمللی بویژه طرحهای ساخت و توسعه راهآهن است.
شبکه ریلی به عنوان یکی از بخشهای مهم سیستم حملونقل نقش عمدهای را در عرصه اقتصادی، صنعتی و اجتماعی کشورها ایفا میکند و به واسطه مزایای خاص و نسبی که در مقایسه با سایر بخشهای حملونقلی از جمله هوایی، جادهای و دریایی دارد توانسته سهمی برای خود داشته باشد.
با اتصال ۴ مرکز استان جدید به شبکه ریلی کشور طی دو سال گذشته، یکی از مهمترین اهداف دولت در توسعه شبکه ریلی کشور محقق شد و اتصال استان آذربایجان شرقی از مسیر میانبر به شبکه راهآهن کشور نیز در راستای این هدف صورت گرفته است.
طرح احداث راهآهن دو خطه میانه- بستانآباد- تبریز به طول ۲۰۳ کیلومتر با هدف کاهش مسیر ریلی از شمال غرب به مرکز کشور در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت که مسیر میانه– بستان آباد به طول ۱۳۲ کیلومتر بخشی از طرح فوق است و در ۶ قطعه و بخشی از قطعه هفتم، از ایستگاه موجود راه آهن میانه شروع شده و با گذر از مسیری کوهستانی که از شهرهای ترکمانچای و تیکمه داش عبور کرده، به ایستگاه راهآهن بستانآباد متصل میشود.
این طرح در شرایط اقلیمی۲۰درصد دشت، ۳۰ درصد تپه ماهور و ۵۰ درصد کوهستانی واقع شده است.
آقای محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در رابطه با این خط ریلی گفته است: ایران از نظر موقعیت سوق الجیشی با قرار گرفتن در چهارراه ترانزیتی جهان، مرکز و کانونی برای ترانزیت در کریدورهای بینالمللی شمال- جنوب و شرق- غرب محسوب میشود.
امروز رویکرد وزارت راه و شهرسازی در خصوص توسعه طرحهای حملونقلی واقع در کریدورهای حملونقل بینالمللی مورد استقبال کشورهای دیگر قرار گرفته است و سه کریدور از پنج کریدور مهم در اتصال شرق آسیا به اروپا، از ایران عبور میکنند.
وی تصریح کرده است: راه آهن میانه- تبریز یکی از بخشهای مهم این کریدورهای بینالمللی است که از مرزهای شمال شرق و جنوب شرق کشور تا غرب آسیا و اروپا امتداد پیدا میکند.
به لحاظ وجود مزایای نسبی ریل به جاده برای جابجایی حجم انبوه بار و مسافر به خصوص در مسافتهای طولانی، کاهش قابل ملاحظه در مصرف انرژی. ایمنی فوقالعاده بالا، کاهش آلایندههای زیست محیطی و رفاه و آسایش بیشتر، تسهیل قابل توجهی در کاهش قیمت تمام شده در حملونقل بار و مسافر دارد.
آقای خیرالله خادمی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور هم با اشاره به احجام عملیات اجرایی و مزیتهای حملونقلی راهآهن میانه- بستانآباد- تبریز گفته است: در مجموع ۶۵ میلیون متر مکعب عملیات خاکی، ۱۵ کیلومتر تونل و پل دو خطه در این طرح ریلی اجرا میشود و کاهش ۵ و نیم ساعته زمان سفر و ۱۱۴ کیلومتری طول مسیر اتصال مرکز شمال غرب به شبکه ریلی سراسری را به دنبال دارد.
وی افزوده: راهآهن میانه- بستان آباد- تبریز علاوه بر اینکه الگو و نمادی از توان مهندسی کشور است، میتواند نمونه بینظیری برای صادرات خدمات فنی ـ مهندسی نیز باشد.
توسعه شبکه ریلی بدون تردید در توسعه متوازن و پایدار نقش اساسی داشته و دارای اولویت بالایی است. همچنین سهم تعیین کننده آن در تولید ناخالص ملی و نقش پیشنیاز آن در توسعه بخشهای اقتصادی، تجارت، صنعت و کشاورزی و دیگر زیربخشهای اجتماعی و اقتصادی قابل انکار نیست.
آقای عباس خطیبی، معاون ساخت و توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل با اشاره به اجرای راهآهن میانه-بستان آباد-تبریز به صورت دو خطه برای نخستین بار در کشور گفت: یکی از دلایل اجرای دو خط همزمان در این طرح ریلی، توجیه فنی-اقتصادی و ظرفیت قابل قبول آن مبنی بر جابهجایی ۷ میلیون تن بار و ۲ میلیون مسافر در افق طرح است.
بر اساس اطلاعات آماری شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور، بهره برداری از این طرح ریلی در افق طرح، صرفهجویی سالانه ۱۶ میلیون لیتر مصرف سوخت، سالانه ۱۴۰ میلیارد ریال کاهش آلایندهها، اشتغالزایی مستقیم برای ۲۰۰ نفر، کاهش خسارتهای حوادث رانندگی و رونق اقتصادی ۸ هزار میلیارد ریالی را به همراه دارد.
گفتنی است، در دوره ساخت و توسعه راهآهن میانه-بستان-تبریز نیز اشتغالزایی بالایی در سطح استان ایجاد شده و کمک شایانی به اقتصاد منطقهای شمال غرب کشور داشته است.
ریل گذاری استاندارد در راهآهن میانه-بستانآباد-تبریز باعث شده که سرعت سیر قطار باری به ۱۲۰ کیلومتر برساعت و قطار مسافری به ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت مهیا شود.
در سال اول بهرهبرداری شاهد جابجایی یک میلیون نفر مسافر و دو میلیون تن بار خواهیم بود.
اما این پایان کار نیست، طرح راهآهن میانه-بستانآباد-تبریز که کلنگ آن در سال ۱۳۷۹ به زمین خورد و تا پیش از سال ۱۳۹۲ حدود ۶۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشت، هم اکنون از پیشرفت فیزیکی ۸۵ درصدی برخوردار است و طبق دستور وزیر راه و شهرسازی باید تا پایان سال آینده ۴۴ کیلومتر باقیمانده از بستان آباد تا ایستگاه خاوران واقع در شرق شهر تبریز آماده افتتاح و بهرهبرداری شود.