بازار سیاه ناصر خسرو و انحراف توزیع دارو

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما، غلامحسین مهرعلیان در استودیو گفتگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما افزود: در حال حاضر تصمیم دولت در راستای تامین دارو و با ارز 4200 تومانی به خوبی در حال اجراست از آنجا که ارز 4200 تومانی برای دارو، سبب می شود که دارو برای مصرف کننده از نرخ پائین برخوردار شود، عوارض همچون انگیزه فعالیت سوداگران دارو ایجاد می کند. ما به عنوان نماینده سازمان غذا و دارو نمی دانیم که چه کسانی در این میان نقش سوداگران را ایفا می کنند فقط می توان گفت این اشخاص حقیقی هستند.
او تصریح کرد: از دید کارشناسان باید گفت ناصر خسرو به عنوان بازار قاچاق دارو، بسیار کوچک است زیرا از حجم تبادلات بسیار کمی برخوردار است البته ما از مکانیزم پر و خالی شدن این بازار خبر داریم و فقط نمی دانیم چه کسی پشت این ماجرا است.

رضا مظهری پزشک کارشناس سلامت الکترونیک در سمت دیگر این گفتگو به رقم 20 میلیارد دلار حجم تبادلات در بازار داروی کشور اشاره کرد و افزود: این رقم شامل دارو، غذا و لوازم آرایش بهداشتی می شود و طبیعی است که در بازار روز افزون ما، اگر کنترل درستی به آن نباشد ظرفیت فساد بالایی ایجاد می شود و دولت موظف است به زنجیره تولید، توزیع، تجویز و مصرف دارو نظارت داشته باشد اگر این نظارت صحیح نباشد حتما مشکلی وجود خواهد داشت.
مهرعلیان در تکمیل گفته هایش افزود: اگر اشخاص حقوقی یا شرکتی اقدام به توزیع و نشست دارو در بازار سیاه می کند ما از آن بی خبر هستیم و به ما گزارش نرسیده وگر نه با آن برخورد خواهیم کرد.
مظهری پزشک و کارشناس سلامت الکترونیک در استودیو گفتگوی ویژه خبری گفت: 70 درصد گردش مالی در زنجیره تامین دارو متعلق به تقریبا 100 قلم دارو می شود که مصرف کنندگان این 100 نوع دارو در کشور تقریبا 200 هزار نفر هستند سازمان غذا و دارو با تمرکز به این تعداد مصرف کننده 100 نوع داروی خاص می تواند زنجیره و عامل توزیع کننده آن در بازار سیاه را شناسایی و کنترل کند.
او ادامه داد: دقیقا نمی شود گفت این شبکه توزیع دارو در بازار سیاه، سازماندهی شده باشد و بیشتر احتمال سوء مدیریت توزیع کنندگان اصلی به چشم می خورد.

مهرعلیان در خصوص ریشه اصلی ایجاد بازار سیاه دارو گفت: ریشه اصلی این موضوع، سیاست تمرکز بر تولید داخل در حوزه دارو است زیرا برای ایجاد رونق و فروش تولیدات داخلی باید حجم واردات داروها را کاهش داد.
او ادامه داد: در بازار، تعدادی از داروها طبق سنوات گذشته توسط پزشکان تجویز می شود و حال آنکه آن داروها ممکن است در جریان کاهش واردات قرار گرفته باشد در این بین عده ای می پذیرند از داروی مشابه داخلی استفاده کنند اما بخشی هم هنوز چسبندگی به داروهای برند خارجی را از دست داده اند این جریان سبب ایجاد بازار سیاه می شود.
محمد مهدی صدراللهی معاون برنامه ریزی اداره کل درمان غیر مستقیم سازمان تامین اجتماعی در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: در سازمان تامین اجتماعی از بعد هزینه ای حدود 65 درصد از داروهای مصرفی توسط 10 درصد از بیمه شدگان خاص مانند ام اسی ها تالاسمی ها و ... استفاده می شود . این اشخاص نمی توانند داروهای مورد نیاز را به جز از طریق پرونده الکترونیک دریافت کنند.
او افزود: از سال 83 تاکنون همه داروهایمان را از طریق پرونده الکترونیک به بیمه شدگان عرضه می کنیم پس تائید نمی کنم که داروهای خاص در دست اشخاص باشد تا اشخاص بتوانند آن را در بازار آزاد ارائه کنند در همه دنیا حدود 10 درصد داروی تولید شده فیک و تقلبی است پس در کشور ما هم اگر بیش از این میزان داروی تقلبی نداشته باشیم کمتر هم نداریم.
صدراللهی در خصوص سوء استفاده از دفترچه های بیمه افراد جهت دریافت داروهای کمیاب و بازار سیاه گفت: نمی توان این موضوع را انکار کرد از میزان این دفترچه ها بسیار کم است.

پدرام اصلانی فر کارشناس سیاست گذاری سلامت در دیگر ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: مشکلات در هر سیستمی، هر قدر کوچک هم باشد نباید از آن گذر کرد و نادیده شان گرفت در خصوص دفترچه های مورد سوء استفاده قرار گرفته هم آمار نشان می دهد این امر شایع است زیرا هیچ سیستم مبتنی بر آی دی و ثبت سیستمی وجود ندارد و دفترچه مانند چک سفید امضاء در اختیار بیمار و دکتر قرار دارد پس رخداد این موضوع قابل پذیرش است.

محمد جهانگیری معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی در ارتباط زنده تلفنی با این برنامه گفت: تقریبا هفته ای 4 پزشک به ما نامه ارجاع می کنند مبنی بر اینکه از مهر آنها سوء استفاده شده است. در این راستا ما موضوع را از طریق قضائی پیگیری می کنیم. در این راستا ما اقدام به راه اندازی سیستمی کرده ایم تا امضاء پزشکان به صورت الکترونیک اعمال شود و این اقدام تا پایان سال فراگیر و در دسترس همه پزشکان قرار خواهد گرفت.

مهرعلیان در استودیو گفت: با اعمال سیاست نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک می توان توزیع بازار سیاه دارو را به طور کل ریشه کن کرد.
مظهری در طرف دیگر این گفتگو به اساس و عمیق تر بودن موضوع اشاره کرده و افزود: در هنگامی که اتفاق افتاده، نباید به دنبال درمان باشیم باید در تلاش برای پیشگیری باشیم و از تکرار دوباره جلوگیری کنیم. در بحث پیشگیری، نسخه الکترونیک کاملا نمی تواند راه گشا باشد زیرا دوباره پزشک بجای امضاء دستی خودش، امضاء الکترونیک را اعمال خواهد کرد و داستان تکرار می شود.
اصلانی فر در ادامه ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: آنچه سبب می شود آقای مهرعلیان و همکارانشان موضوع توزیع دارو در بازار سیاه را کم ارزش جلوه دهند تعارض منافع است زیرا وقتی رؤسای سازمان غذا و دارو در شرکتهای پخش و داروخانه از سهامداران هستند طبیعی است که سیستم آنطور که باید برای مبارزه با تخلف اقدام نکند.
مهرعلیان در استودیو در پاسخ به گفته های اصلانی فر گفت: منکر وجود بازار سیاه دارو نیستیم اما با همه کوچکی آن را بی اهمیت نخواندیم، حتی در برخی مواقع رصد دارو، از تولید، توزیع و تجویز و استفاده را هم انجام می دهیم در حال حاضر اگر بازار سیاه دارو کوچک مانده بخاطر رصدهای ما است.
اصلانی فر کارشناس سیاست گذاری سلامت در ادامه ارتباط تلفنی با برنامه گفت: در گلوگاه مرحله پخش و انتقال به داروخانه ها باید دنبال علت اصلی این تخلف و انحراف توزیع گشت.
هادی احمدی عضو اقتصاد انجمن داروسازان ایران در دیگر ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: طیف داروهای بازار سیاه را معمولا داروهای خاص، تک نسخه ای و مخدر تشکیل می دهد و حتی توزیع این داروها در داروخانه های خاص صورت می پذیرد.
او ادامه داد: به هیچ عنوان دارویی از داروخانه نشت پیدا نمی کند. مشکل اصلی این بخش از دارو، نبود نظارت در حوزه دارو است.
مهرعلیان از نهایی شدن پروسه نظارت به جریان تولید و توزیع دارو تا درب داروخانه در سامانه تی تک تا پایان امسال خبر داد و تصریح کرد: این اتفاق به دلایلی سال ها عملی نشده بود اما امسال با کمک همکارانم اجرایی خواهد شد ضمانت اجرایی این طرح، نیاز محسوس ما و مطالبه با دستی ها است.