استاد دانشگاه وین و موسسه بین المللی صلح، قرن جدید را قرن آسیا عنوان کرد و گفت: در قرن جدید انحصارگرایی و یکجانبه گرایی راه به جایی نمی برد و چندجانبه گرایی همچنان اهمیت و جایگاه خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما هاینز گارتنر در نشست تخصصی نقش اروپا در دنیای امروز با تاکید بر اهمیت برجام و دیدگاه اروپا درباره‌آن اظهارداشت: معتقدیم برجام معاهده خوبی است که از اشاعه سلاح‌های هسته‌ای پیشگیری می‌کند.
وی افزود: ما در وین پذیرای هیأت‌های ایرانی و آقای ظریف بودیم و درباره این توافق گفت و گو می‌کردیم.
این استاد دانشگاه وین ادامه داد: درباره حضور آمریکا در خاورمیانه ما با شعار اول آمریکا مواجه بودیم و دولت ترامپ هم ایده‌هایی در این خصوص ارائه داد با این حال من به صورت آکادمیک و نه سیاسی این تحولات را بررسی خواهم کرد چرا که بحث آکادمیک از موضوعات سیاسی مانند اول بودن آمریکا متفاوت است .
گارتنر اضافه کرد: ترامپ وارد بازی‌های نسبی شده و این از لحاظ سیاسی دارای اهمیت است. فرض کنیم اگر چین بر تعرفه‌های خود یک درصد بیفزاید، آمریکا سه درصد خواهد افزود. در مرحله دوم اگر چین ۶ درصد اضافه کند، آمریکا پنج درصد خواهد افزود و بازی‌هایی از این دست نشان می‌دهد که ترامپ همواره چیزی را انتخاب می‌کند که متفاوت است. تمامی این بحث‌ها در اندیشکده های اروپایی مورد توجه است و تمامی اقتصادها هم تحت تأثیر تصمیمات آمریکاست و اینها نشان می‌دهد که آمریکا نه به دنبال صلح که در پی منافع اقتصادی است.
این استاد دانشگاه گفت: اروپا در گذشته در مکانیسم‌های چندجانبه گرایی موفق بود الان اما دچار کاستی‌هایی شده است. درحالی که می‌توان برای حل و فصل بحران‌های دیگر خاورمیانه هم مدل‌هایی مانند برجام به وجود آورد.
وی گفت: حضور اروپا در خاورمیانه هم موضوع مهمی است اما معتقدم رسانه‌های جریان اصلی وارد بازی مختلفی شده اند و دیدگاه ترامپ را به گونه‌ای نمایش می‌دهند که او همه چیز را می‌داند و می‌خواهد همه تعهدات را به نام خود تمام کند.
رییس کمیته مشورتی سیاست‌های استراتژیک و امنیتی نیروهای مسلح اتریش افزود: اکثر تحلیلگران آشنا به علوم سیاسی آمریکا و جنگ سرد می‌دانند که آمریکا پیش از این در اوج تحولات قرار داشت، بوش پسر هم درصدد تبدیل آمریکا به امپراطوری بود. اما در این مسیر هم با چالش‌هایی مواجه شد.
وی با اشاره به نظریه جوزف نای در زمینه جنگ نرم و اینکه قدرت‌آمریکا در حال کاهش است، گفت: رییس شورای اتحادیه اروپا معتقد است اروپا فرهنگ ضد نظامی گری اتخاذ کرده و این عامل موفقیت اروپاست. از سوی دیگر در حوزه‌های فکری اعلام شده است که قرن بیست و یکم قرن آسیا خواهد بود و آسیا در صدر تحولات جهان قرار خواهد گرفت و دو قدرت چین و هند در آسیا بسیار مهم خواهند بود.
گارتنر همچنین درباره بحث‌های صورت گرفته درباره دموکراسی در اروپا گفت: درباره ایده لیبرالیسم هم کتاب‌های متعددی چاپ شده که نشان می‌دهد اروپا یک مصرف کننده لیبرالیسم آمریکایی بوده و چون این نوع لیبرالیسم در حال سقوط مي باشد اروپا ضرر کرده است چرا که اگر لیبرال دموکراسی در آمریکا افول کند این کشور نابود می شود و در این صورت اروپا در چین ذوب خواهد شد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: برژینسکی معتقد است در صورت سقوط آمریکا در دنیا بی‌نظمی و هرج و مرج به وجود می‌آید و اروپای غربی به آمریکا و بخش شرقی حتی آلمان هم به سمت روسیه گرایش می‌یابد، رامسفلد هم در این زمینه بحث نظم جهانی مطرح کرده، در مجموع ۹ کتاب در این زمینه چاپ شده است.
رئیس کمیته مشورتی سیاست‌های استراتژیک و امنیتی نیروهای مسلح اتریش گفت: در حوزه آکادمیک اروپا دلایل لیبرالیزه کردن خاورمیانه مورد توجه است و ما نیازمند صلح در این منطقه هستیم.
گارتنر اظهار داشت: ما در قرن نوزدهم درگیر جنگ‌های خونین بودیم. در حال حاضر هم کشورهایی به دنبال اتحاد و ائتلاف سازی و دشمن سازی و معارضه با کشورها هستند.
وي با اشاره به اینکه با وجود اینکه اروپا در نیمه دوم قرن ۱۹ به صلح سازی و صلح بانی اقدام کرد اما اکنون پاسخ اروپایی‌ها به تحولات تازه قانع کننده نبوده است.اظهار داشت : ترامپ معاهده‌های بین المللی را به سخره گرفته و از آنها خارج می‌شود و اروپا هم از ترامپ دستور می‌گیرد.
این استاد دانشگاه باتشریح دلایل این پیروی گفت: اتحادیه اروپا در حوزه دفاعی ضعف‌هایی نشان داده است و ترامپ با زورگویی آنها را وادار به اطاعت می‌کند. اروپا از نظر دفاعی پیرو آمریکا و بیشتر تجهیزات و نیروهای ناتو متعلق به آمریکاست.
وی با بیان اینکه هزینه دفاعی اروپا یک چهارم آمریکاست، گفت: قابل درک نیست که چرا اروپا هزینه‌های نظامی خود را کاهش داده است در حالی که اگر اروپایی‌ها در حوزه‌های نظامی بیشتر سرمایه گذاری کنند می‌توانند در برابر آمریکا بهتر اقدام کنند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: روسیه به عنوان رقیب اصلی آمریکا ۲۰ درصد بودجه خود را به موضوعات نظامی اختصاص داده است و روسیه و چین در این حوزه بر اروپا برتری دارند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع برجام و اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: برجام موضوع مهم بین ایران و اتحادیه اروپاست و اروپا در ایجاد برجام نقش مهمی ایفا کرد اما این نقش بعدها دچار نقصان شد. اکنون باید از سوی ایران اقدامات اعتمادساز صورت بگیرد. البته عربستان سعودی هم در حال بازی و بهره برداری از شرایط ایران در برجام است.
رئیس کمیته مشورتی سیاست‌های استراتژیک و امنیتی نیروهای مسلح اتریش ادامه داد: یک جانبه گرایی آمریکا توافق هسته‌ای را تحت تأثیر قرار داده است با این حال ما از هرگونه تلاش برای چندجانبه گرایی حمایت می‌کنیم.
وی با بیان اینکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران بر روابط و سیاست‌های اروپا در قبال ایران هم تأثیرگذار بوده است، گفت: اروپا در حوزه‌های مختلف سیاسی و امنیتی و اقتصادی به‌آمریکا وابسته و این موضوع بر روابطش با ایران، کره شمالی و روسیه تأثیر گذاشته است.
این استاد دانشگاه در پاسخ به سوالی درباره روابط اروپا و سوریه تصریح کرد : اتحادیه اروپا در خصوص مسائل سوریه اقداماتی را انجام داده است ولی به هیچ عنوان نمی خواهد وارد معادلات نظامی در این کشور شود، با دخالت نظامی آمریکا در سوریه مخالف است و برای بازگرداندن صلح به این کشور اعتقادی به دخالت نظامی ندارد.
وی افزود: اتحادیه اروپا در شورای امنیت هم طرح‌هایی را بررسی می‌کند که به نفع صلح در سوریه و به نفع این کشور باشد. البته اتحادیه اروپا با هرگونه خط و خش دار شدن امنیت اسرائیل مخالف است.
گارتنر همچنین گفت: مهاجران سوری چالش‌های زیادی را برای اتحادیه اروپا به وجود آوردند و ما درس‌های زیادی از این چالش ها گرفتیم.
وی درباره روابط روسیه و اتحادیه اروپا هم ادامه داد : اتحادیه اروپا همواره خواستار تعامل و گفت وگو با روسیه اما آمریکا سیاست‌های خصمانه‌ای علیه این کشور اتخاذ کرده و البته اتحادیه اروپا هم به دلیل سیاست‌های تجاوزکارانه روسیه در اوکراین تحریم‌هایی را علیه این کشور اعمال کرده است.
این استاد دانشگاه در وین یاد آورشد :نکته دیگر این است که به دلیل اینکه اروپا وارد کننده اصلی گاز از روسیه است این بحث برای اروپااهمیت زیادی دارد. با این حال ما ناچار به اعمال تحریم‌هایی علیه روسیه شدیم.
وی با اشاره به اینکه ترامپ به دنبال این است که از طریق تحریم و فشار علیه ایران به روسیه ضربه بزند خاطرنشان کرد : تحریم‌های روسیه و اتحادیه اروپا ضربه‌هایی به این دو وارد کرده است و در مجموع دو طرف برای پایان دادن به اوضاع تلاش می کنند. البته در حوزه امنیت روسیه برای اروپا خطر امنیتی است.
استاد موسسه صلح بین الملل در واکنش به ضرورت اتخاذ سیاست های جدی تر از سوی اتحادیه اروپا گفت: اتحادیه اروپا در بحث انرژی، محیط زیست، ارزش های مشترک، امنیت و سیاست خارجی با ایران مشترکات بسیاری دارد.
گارتنر در نشست تخصصی نقش اروپا در دنیای امروز با تاکید بر اهمیت برجام و دیدگاه اروپا درباره آن افزود: هرچند ایران جزو سیاست همسایگی اتحادیه اروپا محسوب نمی شود اما ایران شریک اتحادیه اروپا در مسائل استراتژیک است و دو طرف دارای منافع مشترک هستند و می توانند همکاری های خود را گسترش دهند.
او بابیان اینکه سیاست ضد ایرانی ترامپ بر سیاست اتحادیه اروپا هم تاثیرگذاشته است، تصریح کرد : آنها جوی برای ایران به وجود آوردند که ایران نتواند تجارت خود را گسترش دهد.
وی افزود :برجام توافق خوبی بود و باید زنده بماند و این توافق برای اتریش هم مهم است.
گارتنر با اشاره مجدد به ضعف‌های اروپا در برابر آمریکا خاطر نشان کرد: یکی از ضعف‌های اتحادیه اروپا این است که نمی‌تواند خود را از ترامپ جدا کند و در خصوص برجام انتظارات ایران از اروپا بالاست.
وی گفت: اروپا قادر به جبران خروج آمریکا از برجام نیست و شرکت‌های اروپایی در صورت ارتباط با ایران بازار آمریکا را از دست می‌دهند. در اقتصاد آزاد هم هر کس می‌تواند بازار خود را انتخاب کند.
گارتنر با بیان اینکه ایران نباید در خصوص برجام اتحادیه اروپا را مجازات کند افزود : باید محدودیت‌های اتحادیه اروپا را هم در نظر بگیرد. هرچند ایران به دلیل خروج آمریکا نتوانست از مزایای برجام استفاده کند البته اقدام ایران هم در چارچوب حقوقی درست و طبق ماده ۲۶ برجام است.
پروفسور گارتنر سیاست اروپا را دنباله روی آمریکا دانست و اظهار داشت: قابل درک نیست که چرا اتحادیه اروپا هزینه های نظامی خود را کاهش داده است، چرا که اگر اروپایی ها در حوزه نظامی بیشتر هزینه کنند شاید بتوانند تصمیمات مستقل تری را اتخاذ کنند. اما در مجموع اروپایی ها به نوعی از ترامپ دستور می گیرند که تا حد زیادی ناشی از ضعف اروپا در حوزه دفاعی است.
وی افزود : این در حالی است که اگر اروپا بتواند توان دفاعی خود را افزایش دهد بهتر می تواند در برابر سیاست های یکجانبه گرایانه ترامپ مقاومت کند. اما متاسفانه اروپا در این خصوص پیشرفتی نداشته است.
پروفسور گارتنر درباره نقش ایران در آینده روابط اتحادیه اروپا با آمریکا مدعی شد : اگرچه فشارهای زیادی از سوی آمریکا بر اروپا و شرکت های اروپایی در خصوص تعامل تجاری با ایران وارد شده است، اما باید توجه داشت که روابط اروپا و آمریکا به هیچ عنوان از بین نخواهد رفت. چرا که اروپا بعد از جنگ جهانی دوم به ویژه در حوزه اقتصادی به آمریکا وابسته شد، همچنانکه دغدغه های امنیتی اروپا در خصوص روسیه نیز آنها را کنار آمریکا قرار می دهد.
ستاد موسسه صلح بین الملل ادامه داد :ترامپ در قیاس با اوباما سیاست متفاوتی را در خصوص اتحادیه اروپا اتخاذ کرده است که از جمله آنها می توان به تشویق انگلیس توسط ترامپ برای خروج از اتحادیه اروپا اشاره کرد. این موضوع باعث شده است تا نوعی ظن بین آمریکا و اروپا ایجاد شود. اینها مواردی هستند که باعث شده تا چندجانبه گرایی تحت تاثیر قرار گیرد و این یکی از ضعف های اروپاست که نمی تواند خود را از آمریکا جدا کند.
رئیس کمیته مشورتی سیاست های استراتژیک و امنیتی در نیروهای مسلح درباره سیاست اتریش در قبال برجام نیز خاطرنشان کرد : اتریش از برجام حمایت می کند و شکست برجام یک شکست دیپلماتیک برای اتریش خواهد بود چرا که این توافق در وین امضا شد. اتریش بارها حسن نیت خود را درباره برجام نشان داده و یکی از قویترین حامیان عدم اشاعه تسلیحات هسته ای است.