آينده روابط آمريکا و ونزوئلا

پژوهش خبری صدا وسیما: دولت آمریکا بیش از بیست سال است که از هیچ تلاشی برای سرنگونی هوگو چاوز و نیکولاس مادورو، دو رییس جمهوری چپگرا در ونزوئلا دریغ نورزیده است. در ذیل مهم ترین مداخلات آمریکا در ونزوئلا از سال 1998 تا 2019 آورده می شود:

 سابقه خصومت های آمریکا علیه ونزوئلا

 دوره کلینتون
خصومت میان آمریکا و ونزوئلا با اعلام نامزدی چاوز برای انتخابات ریاست جمهوری در سال 1998 آغاز شد. در آن زمان، مادلین آلبرایت، وزیر خارجه وقت آمریکا با حضور در سفارت کاراکاس در ونزوئلا، اعلام کرد که آمریکا روادید چاوز را لغو کرده است و او را دارای صلاحیت لازم برای ریاست جمهوری نمی داند. اما چاور در آن انتخابات با کسب 56 درصد پیروز شد. چاوز از همان ابتدا از سیاست های راستگرایان وابسته به آمریکا انتقاد و اعلام کرد که باید شرکت نفت این کشور، ملی شود. ونزوئلا عضو کشورهای اوپک بود و تا آن زمان، مهم ترین ابزار آمریکا برای تنظیم سیاست های نفتی اوپک محسوب می شد. این تصمیم ونزوئلا با واکنش شدید راستگرایان و آمریکا مواجه شد و مقامات دولت کلینتون، این اقدام چاوز را به شدت محکوم کرده و آن را مخل نظم حاکم توصیف کردند. چاوز همچنین بر خلاف پیشینیان، روابط محکمی با ایران و کوبا برقرار کرد؛‌اقدامی که خشم واشنگتن را بیش از پیش برانگیخت.

 دوره جورج بوش
حوادث یازده سپتامبر 2001، توجه جهانیان را به مبارزه با تروریسم جهانی جلب کرد. جورج بوش با ادعای مقابله و مهار تروریسم ائتلافی بین المللی تشکیل داده و به افغانستان حمله کرد. در بحبوحه این جنگ در دهم آوریل 2002، خبری بر روی صفحه های اصلی خبرگزاری ها منتشر شد حاکی از این که: هوگو چاوز، رئیس جمهوری ونزوئلا برکنار شده و رئیس مجمع ملی، به عنوان رئیس جمهوری موقت سوگند خورده است. دولت آمریکا، اولین کشوری بود که ریاست جمهوری موقت را تائید کرد. اما این کودتا فقط 47 ساعت دوام آورد. چاوز پس از بازگشت به ریاست جمهوری، آمریکا را به دست داشتن در این کودتا متهم کرد. چاوز از منتقدان سرسخت سیاست خارجی جورج بوش در عراق، افغانستان، هائیتی، کوزوو و از حامیان برنامه های هسته ای جمهوری اسلای ایران و سیاست خارجی روسیه بود. او همچنین مخالف طرح توافق تجارت آزاد نیمکره غربی بود که جورج بوش درصدد اجرای آن در منطقه آمریکای لاتین بود. بوش در چهاردهم مارس 2008، ونزوئلا را در فهرست کشورهای حامی تروریسم قرار داد.

 اوباما و چاوز
در انتخابات ریاست جمهوری سال 2008، هوگو چاوز اعلام کرد که هیچ تفاوتی میان مک کین و باراک اوباما وجود ندارد و هر کسی که رئیس جمهور آمریکا باشد، برای ونزوئلا تفاوتی ندارد. با وجود این، در 17 آوریل 2009، در حاشیه نشست کشورهای آمریکایی، چاوز و اوباما با یکدیگر دیدار کردند. با وجود این، اظهارات و اقدامات مقامات آمریکایی علیه ونزوئلا به قدری خصمانه بود که چاوز تنها چند ماه بعد در دهم سپتامبر سال 2009، در یک سخنرانی در مسکو، اظهار داشت: تاریخ، هیچ دولتی تروریست تر از آمریکا سراغ ندارد. این کشور بزرگترین تروریست در تاریخ جهان است. چاوز در 20 دسامبر 2011، اوباما را دلقکی خواند که مایه شرم همه سیاهپوستان جهان است. برخی از مقامات ونزوئلایی معتقدند،‌ مقامات سازمان های اطلاعاتی آمریکا در مرگ هوگو چاوز بر اثر سرطان دست داشته اند.

 اوباما و مادورو
اولین تنش میان مادورو و اوباما در اکتبر 2013 مطرح شد. در آن زمان آمریکا، سه دیپلمات ونزوئلایی را از آمریکا اخراج کرد. پیش از آن ونزوئلا، سه مقام آمریکایی را از این کشور اخراج کرده بود. در 16 فوریه 2014، مادورو اعلام کرد که به سه مشاور دیگر آمریکایی در ونزوئلا دستور داده است که خاک این کشور را به دلیل تلاش برای تحریک مخالفان و حمایت مالی از آنها ترک کنند.
در 28 ماه می 2014، سنای آمریکا قطعنامه 2142 با عنوان قانون دفاع از حقوق بشر و جامعه مدنی در ونزوئلا مصوبه 2014 را تصویب کرد. در 9 مارس 2015، باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا فرمان اجرایی امضا و در آن ونزوئلا را تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا توصیف کرد. براساس این فرمان، وزارت خزانه داری آمریکا، هفت تن از مقامات ونزوئلا را تحریم کرد. مادورو این اقدام را تلاشی برای سرنگون کردن دولت سوسیالیست در ونزوئلا خواند.

 ترامپ و مادورو
با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تهدید نظامی به مداخلات آمریکا علیه ونزوئلا افزوده شد. در 11 اوت 2017، ترامپ اعلام کرد، برای برخورد با ونزوئلا،‌گزینه نظامی را کنار نگذاشته است. اظهار نظری که ولادیمیر پادرینو لوپز، وزیر دفاع ونزوئلا آن را یک دیوانگی محض خواند.
در 23 ژانویه 2019، خوان گوایدو، رئیس مجمع ملی ونزوئلا خود را رئیس جمهوری ونزوئلا خواند. آمریکا از این اقدام به سرعت استقبال کرد و ترامپ و مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا، گوایدو را به عنوان رئیس جمهوری موقت، به رسمیت شناختند. در روز 23 ژانویه 2019، مادورو رسما قطع روابط دیپلماتیک میان آمریکا و ونزوئلا را اعلام کرد و به دیپلمات های آمریکایی 72 ساعت فرصت داد که خاک این کشور را ترک کنند.
آمریکا در 28 ژانویه، شرکت ملی نفت ونزوئلا را به منظور تحت فشار قرار دادن دولت مادورو برای واگذار کردن قدرت به مخالفان تحریم کرد. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرد، در نتیجه این تحریم انتظار می‌رود هفت میلیارد دلار از دارایی‌های این شرکت مسدود شود و یازده میلیارد دلار درآمد صادرات این کشور از دست برود. این سنگین ترین تحریم ها علیه ونزوئلا در 20 سال گذشته محسوب می شود.

سناریوهای آینده:
1- احتمال مداخله نظامی آمریکا به بهانه حمایت از خوان گوایدو به سبک کودتا علیه سالوادور آلنده در شیلی در حمایت از پینوشه که با توجه به دو قطبی بودن شدید در ونزوئلا،‌به نظر نمی رسد مردم و حکومت به راحتی تسلیم شوند
2- احتمال تحریک همسایگان ونزوئلا برای راه انداختن جنگ که نتیجه آن کشته و آواره شدن میلیون ها ونزوئلایی خواهد بود و تبعات وخیمی برای نیمکره غربی خواهد داشت.
3- سوریه‌ای شدن ونزوئلا: تلاش برای گسیل نیروهای معارض به داخل ونزوئلا و راه انداختن یک جنگ داخلی تمام عیار.

منابع در ارشیو پژوهش خبری در دسترس است.

پژوهش خبری //