رئیس کنفدراسیون صادرات: بانک مرکزی باید به روش مداخله ای در بازار حضور داشته باشد و اجازه ندهد فاصله ارز آزاد با سامانه نیما بیش از سه تا چهار درصد باشد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما؛ محمد لاهوتی در نشست خبری امروز افزود: در حال حاضر یکی از سخت ترین شرایط را در بحث صادرات تجربه می کنیم زیرا در شش ماه گذشته به دلیل نوسانات نرخ ارز به نوعی صادرات با موانع جدی روبرو شده است.
وی ادامه داد: چند نرخی شدن قیمت ارز عملا باعث شده قیمت تمام شده کالاهای صادراتی با 4 تا 5 نرخ تعیین شود که این کار صادر کنندگان مواد اولیه را بسیار گران کرده و با ارز 9 هزار تومانی تهیه می کنند و این کارباعث می شود صادر کنندگان در بازار حضورشان کم رنگ شود.
رئیس کنفدراسیون صادرات گفت: وقتی به راحتی وارد کننده نرخ ارز 8200 تومانی در اختیار دارد خریدن ارز از بازار صادراتی برای آن جذابیتی ندارد و کمتر تقاضایی برای بحث های صادراتی با نرخ آزاد ارز وجود دارد.
وی با بیان اینکهامروزه ارز رسمی، نیمایی، مسافرتی و بازار آزاد وجود دارد که هر کدام تاثیرات خود را بر اقتصاد کشور می گذارد افزود:تا زمانی که این بازار مدیریت نشود تاثیرات منفی خواهد داشت.
لاهوتی با اشاره به اینکه تا به امروز کمتر از هفت میلیارد دلار ارز وارد سامانه نیما شده است بیان کرد: در شش ماهه نخست امسال، ۲۳ میلیارد دلار صادرات انجام شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳ درصد رشد داشته است. اما در مقابل واردات کاهشی بوده و با حجم ۲۲ میلیارد و ۱۸۲ میلیون دلار با افت ۳ میلیارد دلاری نسبت به سال گذشته کاهش واردات داشته ایم. اما تراز تجاری ایران در نیمه نخست امسال با ۹۴۰ میلیون دلار، مثبت و عراق شریک دوم تجاری ایران شده است و بعد از عراق، به ترتیب امارات، افغانستان و هند بازارهای هدف کالای ایرانی بوده اند.
وی گفت: قیمت های پایه صادراتی با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی در گمرکات محاسبه و از صادرکننده بر مبنای آن تعهد گرفته می‌شود که عملا با نرخ سامانه نیما، تفاوت زیادی دارد همچنین گمرک نیز نرخ ریالی تمام شده کالایی را محاسبه می کند، هزینه سربار تولید را اضافه کرده و به عدد ۴۲۰۰ تومان ارز، تقسیم می‌کند، پس عدد اگر با ارز ۴۲۰۰ تومانی محاسبه شود، یک نرخ پایه صادراتی خواهیم داشت و اگر با عدد ۸ هزار تومانی محاسبه شود، نرخ پایه رقم دیگری خواهد شد. این در حالی است که ۹۵ درصد صادرات مشمول تعهد ارزی است و 5 درصد صادرات را معاف کرده ولی حداقل باید تا ۳۰ درصد هم اعمال شود تا حدودی این شرایط را بالانس کند.
لاهوتی افزود: حدود یک ماه پیش صادر کنندگانِ 20درصدی (کوچک و متوسط و بخش خصوصی ) ملزم به برگشت ارز به سامانه نیما نبودند و 80 درصدی ها که صادر کننده بزرگ بودند باید ارز را عرضه می کردند؛ این صادرکنندگان از روشهای مختلفی چون واردات و واگذاری، رفع تعهد می کنند و مبنا قرار دادن نیما نمی تواند مشخص کند که چه میزان ارز در اختیار آنها قرار داده شده است.
وی افزود: با توجه به اهمیت بازار عراق، با سیاست‌گذاری ها می توان شرایط متفاوت را برای این بازار رقم زد. علاوه براین کاهش صادرات به کشورهای اروپایی را نسبت به سال گذشته شاهد هستیم که البته بیشتر تحت تاثیر تحریم‌هایی بوده است که اعمال خواهد شد.
لاهوتی گفت: باید بانک مرکزی صرافی های مجاز برای بازار ایران و عراق را اعلام کند در سامانه نیما پول ملی جایگاه خرید و فروش ندارد و دینار عرضه نمی شود.
وی گفت: بازار افغانستان فاقد سیستم بانکی فعال است و عراق روابط بانکی قوی ندارند اگر قرار است معاملات از طریق صرافی های مجاز صورت گیرد بهتر است صرافی های مجاز را اعلام کند.
رئیس کنفدراسیون صادرات افزود: عراق و افغانستان شرکای مهم تجاری کشورمان هستند که اگر خللی در تجارت ما با این دو کشور ایجاد شود قطعاً رقبای ما مثل ترکیه بازار را در دست خواهند گرفت و بعدها به سختی می توانیم بازار را بدست گیریم.
وی بیان کرد: امروز بعید می دانم در سطح شهر کالاهایی به نرخ نیمایی در اختیار مصرف کننده قرار گیرد و عملا ارز ۸ هزار تومان با فاصله ۱۳ هزار تومانی هست که این حجم تقاضا را برای ثبت سفارش بالا برده است و پیشنهاد ما هم این است که بانک مرکزی مجدد به بازار ارز ورود کرده و حتما برای مدیریت بازار، به روش مداخله ای مجدد در بازار حضور یابد.
لاهوتی ادامه داد: وقتی کشور دارای چند نرخ ارز هست فاصله نرخ ها تفاوت چشم گیری دارد قطعا کالایی که با ارز دولتی وارد می شود جذابیت صادرات دارد که این باعث می شود ما قاچاق معکوس در صادرات داشته باشیم یعنی بیشتر از اینکه کالا وارد شود کالا صادر می شود و کالایی که در سطح جامعه عرضه می شود خارج از مرزهای ما با عدد و ارقام بالاتری بفروش می رسد.
وی با اشاره به اینکه در برخی موارد دولت چاره ای جز ممنوعیت ندارد گفت: در شش ماه گذشته بارها شاهد بودیم که یک شبه کالاها ممنوعیت صادراتی شدند که این باید سه ماه قبل اطلاع رسانی شود؛ این همه مشکلات به موضوع ارز وفاصله کاهش ارز آزاد و رسمی است و تا زمانی که این فاصله کاهش پیدا نکند این اتفاقات صورت می گیرد.
لاهوتی افزود: ممنوعیت ها نمی تواند از خروج کالاهای داخلی جلوگیری کند چون باعث افزایش قاچاق می شود و در دراز مدت صادر کننده ایرانی قادر به ایفای تعهداتش نخواهد بود.
وی با بیان اینکه نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13 درصد صادرات افزایش داشته است ادامه داد: نسبت به پارسال صادرات سه و نیم برابر شده است یعنی 13 درصد رشد داشته روند رشد افزایشی نبوده اما نرخ ارز سه برابر شده است اگر مشکلاتی در مقابل صادرات نبود مطمئنا صادرات بیش از 50 درصد رشد داشته است.
رئیس کنفدراسیون صادرات گفت: بخشنامه های پی در پی وعدم ثبات قوانین باعث شده نتوانیم از فرصت صادرات استفاده کنیم.
لاهوتی افزود: نرخ به روش انفجاری از سه هزار به 17 تا18 هزار تومان رسیده است این عدم ثبات و صدور بخشنامه های پی در پی باعث می شود که سیاستگذاران خیلی منسجم عمل نکنند و سازمان هایی مانند صمت، گمرک، بانک مرکزی به صورت جداگانه تصمیم گیری کنند که باید این روش اصلاح و تصمیمات به صورت هدفمند اتخاذ شود، وقتی در مدت سه ماه سی بخشنامه صادر کنیم این یعنی نشان می دهد برنامه واحدی وجود ندارد.
وی همچنین در خصوص کارتهای بازرگانی گفت: در گذشته کارتهای بازرگانی تخصصی در بخش صادرات و واردات نبود و بر اساس مشکلاتی که در سه دهه گذشته کارتهای بازرگانی داشتند این کارتها محدود شد اما مانع ورود افراد غیر تخصصی در رشته های تخصصی نشد.
وی ادامه داد: برای مدیریت صادرات و واردات ارائه کارتها و عضویت در تشکل ها می تواند بعنوان فاکتور اصلی شناخته و هر کس از هر بخش که عضویت دارد مبنای واردات و صادراتش مشخص شود.
رئیس کنفدراسیون صادرات گفت: امروزه براحتی با کارتهای بازرگانی یکبار مصرف دیگران کالا صادر می شود و دولت باید ابزاری قانونی برای تشخیص اینکه چه کسی کالا صادر و وارد می کند داشته باشد.