گفتمان سازی باید بر مدار آینده پژوهی، همواره فعال و قادر به رصد حرکات دشمن و آسیب‌شناسی باشد و از شرایط عمل منفعلانه فاصله بگیرد.
چکیده نشست پژوهشی:
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های مختلف خود «گفتمان انقلابی‌گری» را به عنوان اصلی‌ترین راهبرد مقابله با آفات و چالش‌های نظام اسلامی مطرح کردند. گفتمان انقلابی گری مهمترین گفتمان مطرح شده از سوی معظم له در 18 ماه گذشته است.
گفتمان انقلاب اسلامی فکر راقی و پیشتازی است که در میان مردم همه گیر شود و بر تمامی ابعاد حرکت انقلاب اسلامی که در مسیر تکامل خود با مردم طی می کند حاکم شود.
رهبری معظم انقلاب محوری‌ترین الگوی انقلابی در عصر حاضر را امام خمینی(ره) می‌دانند.
گفتمان سازی باید بر مدار آینده پژوهی، همواره فعال و قادر به رصد حرکات دشمن و آسیب‌شناسی باشد و از شرایط عمل منفعلانه فاصله بگیرد.
پژوهش خبری صدا وسیما:شرایط کنونی انقلاب بسیار پیچیده و حساس به نظر میرسد. از یک سو صف طویل جبهه دشمنان انقلاب دیده می‌شود که شامل همه دنیاپرستان، قدرت‌طلبان و جنایتکاران سرتاسر عالم است. تقابل این جبهه با جمهوری اسلامی به قدری نامتقارن است که مقام معظم رهبری(مدّظلهالعالی) آن را با شرایط مدینهالنّبی در زمان جنگ احزاب مقایسه می‌کند. اصلی‌ترین حربه این جبهه، نفوذ فکری و سیاسی است که تغییر در باورها و رفتارهای انقلابی مردم و مسئولان را هدف قرار داده است. از دیگر سو، صف جاماندگان از قطار انقلاب دیده می‌شود که هم بهواسطه دلبستگی به دنیا و خستگی از راه مبارزه و هم ترس از هیمنه دشمن، با هم متحد شده و به دنبال تحریف مکتب امام(ره) و راه و رسم اصیل انقلاب هستند.
در این شرایط خطیر و فتنه‌گون، مقام معظم رهبری(مدّظلهالعالی) از حدود یک سال پیش تاکنون در سخنرانی‌های مختلف خود «گفتمان انقلابی‌گری» را به عنوان اصلی‌ترین راهبرد مقابله با آفات و چالش‌های نظام اسلامی مطرح کردند. در حقیقت رهبر فرزانه از طریق دعوت به تبیین و شفاف‌سازی مرزهای انقلاب، به دنبال حراست از این مرزها در مقابل نفوذ نرم دشمنان و جلوگیری از تحریف‌گری عناصر و جریان‌های جامانده از حرکت انقلاب هستند.
در این مختصر که برداشتی از اظهارات و سخنرانی جناب آقای محمدحسن جعفرزاده، رئیس مرکز گفتمان انقلاب اسلامی است سعی شده است با الهام از سخنرانی‌های یک سال اخیر مقام معظم رهبری(مدّظلهالعالی)، برخی از ابعاد این گفتمان مهم بیان شود:
گفتمان انقلاب اسلامی
گفتمان انقلاب اسلامی فکر راقی و پیشتازی است که در میان مردم همه گیر شود و بر تمامی ابعاد حرکت انقلاب اسلامی که در مسیر تکامل خود با مردم طی می کند حاکم شود. این گفتمان به دو دسته تقسیم می شود:
1. گفتمان سلبی 2. گفتمان ایجابی
انقلابی‌گری؛ گفتمان محوری مقام معظم رهبری در یک سال و نیم اخیر
به واسطه فراوانی بالا و تکرارها و تاکیدات مکرر اصطلاح انقلابی‌گری (ماندن، بودن) در فرمایشات مقام معظم رهبری و توجه چندباره معظم له به شاخص های انقلابی ماندن در سخنرانی های مختلف و خطاب به اقشار، گروه ها و نهادهای گوناگون، و از سوی دیگر به واسطه محور بودن این مفهوم نسبت به دیگر گفتمان‌های متاخر مقام معظم رهبری، می‌توان کلیدواژه انقلابی‌گری را ابرگفتمان (گفتمان مادر) دیگر گفتمان های مقام معظم رهبری عنوان کرد. بر این اساس دیگر گفتمان های متاخر انقلاب اسلامی، به عنوان گفتمان‌های کلان و خرد قابلیت مفصل بندی با این گفتمان محوری را دارند. آنچنان که مقام معظم رهبری خود نیز صراحتاً به برخی از این ارتباط ها اشاره داشته اند؛ به عنوان مثال اقتصاد مقاومتی را به عنوان استقلال اقتصادی و سبک زندگی را به عنوان استقلال فرهنگی، در ذیل مولفه استقلال‌طلبی به عنوان یکی از 5 شاخص انقلابی‌گری مورد اشاره قرار دادند. همچنین گفتمان جهاد کبیر را تابعی از شاخص حساسیت در مقابل دشمن و برنامه‌های خود عنوان کردند.
الگوهای انقلابی‌گری در بیانات یک سال و نیم اخیر مقام معظم رهبری
در بیانات مقام معظم رهبری(مدّظلهالعالی) الگوهایی برای رعایت روحیه و عمل انقلابی معرفی شده اند. ایشان محوری‌ترین الگوی انقلابی در عصر حاضر را امام خمینی(ره) می‌دانند و معتقدند ایشان، امام و پیشوای همه خصوصیّاتی است که کلمه انقلاب متضمّن آن است و امام(ره) را الگوی کامل انقلابی بودن به شمار می آورند.
از دیگر الگوهای انقلابی در منظومه فکری مقام معظم رهبری(مدّظلهالعالی)، شهدای بزرگوار انقلاب هستند که برای پایبندی به ارزش‌های آن، به گونه‌ای ایثار و جهاد کردند که از جان خود هم دریغ نکردند. معظمٌله شهدای متأخر انقلاب را هم برای الگوگیری جوانان معرفی کرده و تقدیر و حرکت در مسیر آن‌ها را مطالبه می‌کنند؛ عزیزانی چون شهدای هسته‌ای، شهید طهرانی مقدم، شهید کاظمی، شهید آوینی و... که ایشان را پیشروان و پیشاهنگ‌های کار انقلابی معرفی می‌کنند. البته در نگاه ایشان علاوه بر افراد، گروه‌ها، حرکت‌ها و حتی شهرها هم قابل الگوگیری در این رابطه هستند. به عنوان مثال ایشان همیشه شهرهایی چون قم، تبریز، نجف‌آباد و... را شهرهایی می‌دانند که علاوه بر خاستگاه انقلابی بودن، جایگاه استمرار و تقویت روز افزون ارزش‌های انقلاب را همچنان دارا میباشند.
اقشار، نهادها و عرصه‌هایی که باید انقلابی باشند
رهبر معظم انقلاب (مدّظلهالعالی) در یک سال اخیر، اقشار و نهادهای مختلفی را مورد خطاب قرار داده‌اند و شاخص‌های حفظ و ارتقا حرکت انقلابی در آن‌ها را بیان داشته‌اند؛ که برخی از آن‌ها عبارتند از: اساتید، دانشجویان، تشکّل‌های دانشجویی، طلاب و روحانیون، جوانان مؤمن و انقلابی، دانش‌آموزان و نهادهایی چون مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی،ستاد کل نیروهای مسلح، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان صدا و سیما، سازمان بسیج مستضعفان و... ایشان همچنین در این یک سال، برخی از عرصه‌های کار انقلابی را بیان داشته‌اند و تأکید کرده‌اند باید اصول و شاخص‌های انقلاب در آن‌ها رعایت شود؛ میدان‌هایی چون کار فرهنگی و تولید کالاهای فرهنگی، عرصه هنر و شعر و شاعری، مسأله تحریم و اقتصاد مقاومتی، صحنه مبارزه با فساد و مسأله قاچاق، انتخابات و...
ضرورت‌های انقلابی‌گری از نگاه مقام معظم رهبری
انقلاب اسلامی، حاصل عزم و ایمان و نیروی انقلابی مردم ایران است که حول ولایت امام راحل(ره ) بسیج شد و طومار رژیم 2500 ساله ستمشاهی را در هم پیچید و نظام مقدس جمهوری اسلامی را تشکیل داد. طبیعی است که جمهوری اسلامی برای دوام و بقای خود و دستیابی به اهداف والای انقلاب به همین نیروی انقلابی نیازمند است.
مبتنی بر این واقعیت است که مقام معظم رهبری (مدّظلهالعالی) با اطمینان می‌فرمایند قطار نظام اسلامی هرکجا روحیه جهادی خود را حفظ کرد و در ریل انقلاب حرکت کرد، پیش رفت و هر جا از این شاخص غفلت داشت، عقب ماند و ناکام شد. در نتیجه اگر مردم ایران راه را عوض کنند و شیوه انقلابی‌گری را فراموش نمایند، نه تنها ملت، بلکه اسلام نیز سیلی سختی خواهد خورد. دشمنان نیز بهخاطر شناختی که از این حقیقت بهدست آوردهاند، دائما در تلاشند تا این نظام مقدس را از محتوای اسلامی و انقلابی خود تهی کنند. به همین خاطر، برنامه‌ریزی همه جانبه‌ای برای تغییر محتوا، رفتار و افکار انقلابی مسئولان و مردم، ولو با حفظ صورت جمهوری اسلامی، انجام داده اند.
بنابراین احیاء و حفظ تفکّر و جهت‌گیری انقلابی، شرط دستیابی به شعارها و آرمان‌هایی است که امام(ره) و امت در طول نهضت برای تحقق آن‌ها مبارزه کردند و با حفظ این روحیه است که می‌توان از مشکلات و موانع موجود کشور عبور کرد و به پیشرفت روزافزون ایران اسلامی سرعت بخشید. دستاوردهای بزرگ ایران اسلامی و نفوذ چشمگیر آن در منطقه نیز، ناشی از روحیه و عملکرد انقلابی است و نباید فراموش کرد که کنار گذاشتن آن، فرجامی جز بلعیده شدن در هاضمه استکبار جهانی نخواهد داشت. در واقع حفظ هویت انقلابی مردم و مسئولان، عامل اصلی قدرت و اقتدار ملّی و ضامن ایستادگی ملت ایران در برابر دشمنان قسم خورده اسلام و انقلاب و مصونیت بخش کشور از تطاول و تعرّض قدرت‌های استکباری است.
اصول و مبانی انقلابی‌گری در بیانات مقام معظم رهبری
اصلی‌ترین مبنای انقلابی‌گری، به ماندگاری دائمی حقیقت انقلاب باز می‌گردد. این اصل، پاسخ‌دهنده ادعای برخی مبنی بر تبدیل انقلاب به جمهوری اسلامی است؛ در صورتی که جمهوری اسلامی چیزی جز صورت و مظهر انقلاب نیست و در نتیجه این دو حقیقت، از هم جداشدنی نیستند.
بر این اساس انقلاب بر پایه ارزش‌ها و معارف اسلامی، حرکتی دائمی به سمت آرمان‌های عالی و تغییرناپذیر خود دارد. مبتنی بر مایه‌های معرفتی اسلام، مبانی انقلاب در همه شئون زندگی و حکومت از جمله مسائل سیاسی حضور پیدا می‌کند. از این رو مبتنی بر اصل اسلامی «ایمان بالله و کفر به طاغوت»، مبارزه با استکبار جزو مبانی اصیل انقلابی‌گری به حساب می آید و دو قطبی انقلاب – استکبار، محوری‌ترین دوگانه مشروع در جمهوری اسلامی به شمار می‌رود. عصبانیّت قدرت‌های مادی عالم از امام(ره) و امت ایران اسلامی هم به همین اصل بر می‌گردد و فشارها و تحریم‌های دشمنان، ناشی از هراسی است که انقلاب به واسطه ظلم‌ستیزی و نفی همیشگی استکبار در دل آن‌ها ایجاد کرده است.
مبتنی بر مطالب گفته شده می‌توان محورهای ذیل را به عنوان اصول و مبانی انقلابی گری از دیدگاه مقام معظم رهبری بیان کرد:
کلام آخر
هر انقلابی بواسطه گفتمان‌هایی که ایجاد می کند منشأ تحول شگرف در روابط سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی یک جامعه است. هیچ گفتمانی برای همیشه غالب نخواهد بود و هر انقلابی باید گفتمان‌هایی متناسب با نیازها و مطالبات جامعه تولید کند تا بتواند راهبری جامعه را بدرستی بانجام برساند. گفتمان سازی باید بر مدار آینده پژوهی، همواره فعال و قادر به رصد حرکات دشمن و آسیب‌شناسی باشد و از شرایط عمل منفعلانه فاصله بگیرد. نیازهای جامعه و مردم شناسایی شوند و در حوزه گفتمان سازی پاسخ به موقع داده شود. گفتمان سازی‌ها نباید فقط حکومتی باشد باید سازمان های مردم نهاد، دانشگاه ها، موسسات علمی، حوزه های علمیه و نهادهای مشابه در صحنه گفتمان سازی بسیار فعال باشند. به طور کلی مشارکت هوشمندانه مردم و نخبگان ضرورت جدی دارد. بیلان‌سالاری و توجه صرف به آمار در فعالیت‌های فرهنگی، به عنوان هسته‌ی اصلی گفتمان‌سازی، یکی از نشانه‌های نتیجه‌گرا بودن محسوب می‌شود که مورد انتقاد است.
پژوهش خبری // مرتضی رکن آبادی
ادامه دارد.....