باید توجه داشت که آشتی مردم با محصولات داخلی امکان پذیر است اما به شرط آنکه در این جهت قدم ها را درست و مطمئن برداشت. کما اینکه امروز شاهد هستیم که برخی شرکتهای داخلی با رعایت کیفیت در تولیدات خود، توانسته اند اعتماد مشتریانشان را جلب نمایند.
بدون شک اولین قدم در جلب اعتماد مردم و آشتی نمودن آنها با محصولات داخلی، بهبود کیفیت محصولات داخلی است. پایین بودن کیفیت محصولات داخلی در ایران دلایل گوناگونی دارد که از جمله آنها می توان به عدم حمایت دولت، عدم توجه شرکت ها به فناوری های جدید برای تولید محصول و ... اشاره نمود؛ اما یکی از عواملی که کمتر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است، عدم آشنایی مصرف کننده با حقوق خود و پایین بودن انتظارات افراد جامعه است.
ضرورت بازشناسی سطح انتظارات مصرف کننده داخلی
سالها است که محصولات تولید شده در کشورهای پیشرفته مانند آلمان، در داخل و خارج آن کشورها به عنوان کالاهایی با کیفیت شناخته می شوند؛ یکی از عواملی که باعث دستیابی این محصولات به چنین جایگاهی شده است، سخت گیری مصرف کننده داخلی و بالا بودن سطح انتظارات وی می باشد. سطح انتظارات مصرف کننده داخلی در این کشورها به گونه ای است که تولیدکنندگانی که بتوانند محصولات خود را در بازار داخلی مطابق با سلیقه و انتظارات مصرف کننده تولید نموده و به فروش رسانند، حتما در بازارهای خارجی نیز موفق خواهند شد. حال آنکه در کشور ما پایین بودن سطح انتظارات مصرف کننده در سالهای گذشته یکی از عواملی بوده که باعث شده محصولات داخلی از کیفیت مطلوب برخوردار نباشد. زیرا هر آنچه تولید می شد، توسط مردم خریداری می گشت اما افراد از خرید خود راضی نبودند که در نتیجه آن محصولات داخلی نه تنها در بازارهای خارجی بلکه در بازارهای داخلی نیز با اقبال خوبی مواجه نشدند.
امروز مرزهای فیزیکی در تجارت از بین رفته است و به راحتی فردی در ایران می تواند از شرکت های اروپایی کالایی را خریداری نموده و در ایران تحویل گیرد. بنابراین امروز دیگر نمی توان با بستن مرزها به روی محصولات خارجی، مصرف کننده را وادار به انتخاب از میان گزینه های موجود نمود زیرا با پیشرفت فناوری، مشتری به راحتی قادر به مقایسه بسیاری از محصولات در کشورهای مختلف و خرید از آنها است و همین امر انتظارات مصرف کننده داخلی را بالا برده و دیگر نمی توان بدون توجه به کیفیت محصول، مشتری را وادار به انتخاب از میان محصولات موجود نمود. به همین دلیل شرکتهای ایرانی باید براساس نظر اندیشمندان حوزه بازاریابی، " جهانی فکر کنند و محلی عمل نماید. " یعنی حتی اگر منابع مالی برای ورود به بازارهای خارجی ندارند و یا احتمال ریسک برای ورود به بازارهای بین المللی وجود دارد، باید محصولات خود را بر اساس استاداردهای جهانی تولید نمایند اما به تعداد محدود. این امر نه نتها باعث آمادگی شرکت برای ورود موفقیت آمیز به بازارهای بین المللی در آینده خواهد شد بلکه باعث افزایش اعتماد مشتری داخلی و آشتی با محصولات داخلی نیز می گردد.
برای موفقیت در بازار داخلی، علاوه بر توجه به کیفیت محصولات باید به ارائه خدمات مطلوب قبل، حین و پس از خرید به مشتری نیز توجه نمود. متاسفانه در بدو ورود به بسیاری از فروشگاه های داخلی، اولین چیزی که جلب توجه می کند، تابلو " جنس فروخته شده پس گرفته نمی شود " می باشد. این تابلو بدین معنا است که ما خودمان به محصولمان اعتماد نداریم، علاقه ای هم به آن نداریم فقط به دنبال فروش یکی بیشتر از آنها هستیم. حال چطور انتظار داریم که مردم محصول ما را دوست داشته باشند و به آن اعتماد نمایند؟ این در حالی است که برخی برندهای خارجی تنها با توجه به این موارد و پذیرفتن امکان تعویض و یا مرجوع کالای خریدداری شده، توانسته اند اعتماد مشتری را جلب نموده و او را مشتاق به خرید محصولاتشان نمایند.
کلام آخر
باید توجه داشت که آشتی مردم با محصولات داخلی امکان پذیر است اما به شرط آنکه در این جهت قدم ها را درست و مطمئن برداشت. کما اینکه امروز شاهد هستیم که برخی شرکت های داخلی با رعایت کیفیت در تولیدات خود، توانسته اند اعتماد مشتریانشان را جلب نمایند. به عنوان مثال تا چند سال قبل، بسیاری از مردم برای شرکت در یک مهمانی خانوادگی و یا کاری، مجبور به خرید شکلات های خارجی با هزینه های بسیار گزاف بودند اما امروز شاهد هستیم که با تغییر بسته بندی و تنوع در طعم شکلات های تولید داخل، موفقیت چشم گیری در این ضنعت رخ داده است. به عنوان مثال دیگر می توان به شامپوهای بچه گانه اشاره نمود که تا چندین سال قبل، خانواده ها باید هزینه زیادی برای خرید شامپوهای خارجی صرف می نمودند اما تغییر بسته بندی و تنوع در کیفیت شامپوها در سالهای اخیر، انقلابی در این صنعت ایجاد کرده است و علاوه بر آشتی مردم با این محصول داخلی، از خروج ارز نیز جلوگیری نموده است.
پژوهش خبری//نویسنده مسئول: میترا دانش پرور، دکتری دانشگاه علامه طباطبائی و عضو هیات علمی دانشگاه