به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: این مجموعه با پیگیری‌های چندساله اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان و شهرستان، شورای اسلامی شهر تربت حیدریه و مساعدت اداره نوغانداری شهرستان و شرکت سفیدرود رشت، درفهرست آثار ملی کشور ثبت شد.

 

محمود طغرایی افزود: کلمه نوغان به معنی کرم ابریشم و پیله معرفی شده و شهرستان تربت حیدریه از دیرباز به‌دلیل اقلیم مساعد برای کاشت درخت توت، یکی از مناطق مهم پرورش کرم ابریشم و نوغان داری در ایران بوده است. 

 

 

طغرایی اظهار کرد: در دوران پهلوی اول پس از آن‌که صنعت نوغان‌داری تحت نظارت و انحصار دولت قرار گرفت، مجموعه ابنیه نوغان‌داری در تربت حیدریه به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم پرورش کرم ابریشم پایه‌ریزی شد. 

 

او تصریح کرد: این مجموعه شامل ساختمان‌هایی است که به صورت منفرد در زمینی با وسعت بیش از ۲ هکتار ایجاد شده‌اند و کاربری‌های گوناگونی مانند سالن‌های تولید تخم نوغان و پرورش کرم ابریشم، ساختمان‌های اداری و مدیریت، مهمانسرا و اسکان پرسنل داشتند. 

 

رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: از شاخصه‌های معماری این مجموعه که برگرفته از ساختمان‌های شمال ایران است می‌توان به سبک و گونه معماری کوشک مانند، رعایت قرینه‌سازی، استفاده تمام عیار از آجر در تزئینات و سازه بنا، استفاده از قوس‌های نیم دایره و بیضوی و وسعت درخور توجه، اشاره کرد.

 

او افزود: در زمین‌های پیرامون این ساختمان‌ها نیز توتستان‌هایی برای بهره‌برداری در فصل پرورش کرم ابریشم ایجاد شده است. 

 

طغرایی ادامه داد: این مرکز به‌عنوان تنها نمایندگی اداره توسعه نوغان شرق کشور در حال حاضر نیز، ارائه دهنده خدمات و تامین کننده تخم نوغان در سطح استان‌های شرق کشور (استان‌های خراسان‌های رضوی، شمالی، جنوبی و سیستان و بلوچستان) است. 

 

درحال حاضر شهرستان تربت حیدریه با تولید بیش از ۸۰ درصد ابریشم کشور بویژه در شهر بایگ و روستای بسک این شهرستان، به‌عنوان پایتخت ابریشم کشور شناخته می‌شود.