آمریکا ۹ شهریور را به عنوان ضرب الاجل خروج نیروهایش از افغانستان تعیین کرده بود و در این روز آخرین هواپیمای آمریکایی هم از افغانستان پرید. انتقال تابوت‌های کشته شدگان آمریکایی در افغانستان بخشی از ارمغان هواپیما‌هایی بود که از غرب آسیا در خاک آمریکا فرود می‌آمدند. جو بایدن رئیس جمهور آمریکا هم به استقبال کشته شدگان رفته بود.
دستور عقب نشینی نیرو‌های آمریکایی از افغانستان با سالگرد حادثه ۱۱ سپتامیر و آغاز بهانه لشکرکشی آمریکا به افغانستان مصادف است؛ روزی که آمریکا مغرور و سرمست دست روی گزینه نظامی می‌برد.
پس از "جرج بوش" سه رئیس جمهور آمریکا میراث دار اشغالگری‌هایی بی نتیجه در خاورمیانه بوده اند و هر کدامشان به نوعی وعده خروج از این جنگ‌ها را داده بودند. علاوه بر باراک اوباما، دونالد ترامپ هم در یک سخنرانی درباره ضرورت عقب نشینی از افغانستان گفته بود: «وقتی من جوان بودم و در دبیرستان و کالج درس می‌خواندم، همه عادت داشتند بگویند که ما هرگز در هیچ جنگی شکست نخورده ایم. آمریکا هرگز در جنگ شکست نخورد. اما اکنون ما هرگز در هیچ جنگی پیروز نمی‌شویم.. ما حدود هفده سال است که در خاورمیانه می‌جنگیم. هزینه ما در خاورمیانه شش تریلیون دلار شده است. ما در جنگ خاورمیانه راه به جایی نبرده ایم و باید به این وضع پایان دهیم».
حالا جو بایدن، چهارمین میراث دار جنگ افغانستان در کاخ سفید می‌گوید ماندن در افغانستان هیچ منفعتی برای آمریکا نداشته و امنیت آمریکا اینگونه تامین نمی‌شود؛ او در جدیدترین سخنرانی اش گفته: «آمریکا وارد جنگ‌های متعدد شده و زمان آن فرارسیده بود که ایجاد خطر برای نظامیان خود را متوقف کنیم. من معتقد نیستم امنیت و صلح آمریکایی‌ها از طریق استقرار هزاران نظامی آمریکایی و هزینه میلیارد‌ها دلار در افغانستان محقق می‌شود. زمان آن فرا رسیده است که جنگ در افغانستان متوقف شود و نظاره گر آینده‌ای امن‌تر و با صلح بیشتر باشیم»
این روز‌ها رسانه‌های جهان با اشاره به هزینه نظامی آمریکا در افغانستان از آن با کلیدواژه «شکست مفتضحانه» یاد می‌کنند؛ به ویژه بعد از آنکه بایدن در سخنرانی پس از خروج کامل نیرو‌های آمریکایی در افغانستان گفت: «جنگ دو دهه‌ای آمریکا در افغانستان روزانه ۳۰۰ میلیون دلار هزینه داشت» رئیس جمهور آمریکا پیشتر اشغال افغانستان را «یک اشتباه» خوانده بود.
البته تحلیلگران و صاحبنظران مسئله «حضور و خروج آمریکا» از افغانستان را نه "یک اشتباه که به آن پایان داده شده" بلکه یک "شکست راهبردی برای آمریکا" می‌دانند.
برخی از تحلیلگران هم ماجرای افغانستان را در امتداد افول نظام آمریکا و پایان هژمونی و تسلط این نظام در جهان می‌دانند؛ از جمله فرانسیس فوکویاما، فیلسوف آمریکایی، متخصص اقتصاد سیاسی، و صاحب نظریه معروف "پایان تاریخ"؛ او در نشریه اکونومیست انگلیس با اشاره به تصاویر افغان‌هایی که از هواپیمای آمریکایی سقوط کردند، نوشته: «این هفته تصاویر هولناک افغان‌های مأیوس که سعی داشتند پس از سقوط دولت مورد حمایت ایالات متحده از کابل خارج شوند، به موازات روی‌گردانی آمریکا از جهان، نقطه عطفی بزرگ در تاریخ جهان ایجاد کرد. اما حقیقت امر این است که پایان دوران آمریکا خیلی زودتر فرا رسیده بود و ریشه‌های دیرپای ضعف و افول آمریکا بیشتر داخلی هستند تا بین‌المللی. اوج کبر و غرور آمریکایی حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ بود، زمانی که امیدوار بود بتواند نه تنها افغانستان و عراق، بلکه کل خاورمیانه را بازآفرینی کند».
فوکویاما در این تحلیل اینکه آمریکا "چه می‌خواست و چه شد" را به تصویر کشیده و سپس خروج آمریکا از افغانستان را نقطه عطفی تاریخی میداند که نشان دهنده افول آمریکاست؛ افولی که از نظر فوکویاما ریشه در مسائل داخلی آمریکا هم دارد.
او می‌نویسد: «چالش بسیار بزرگتر برای جایگاه جهانی آمریکا، "داخلی" است، جامعه آمریکا عمیقاً دوقطبی است و تقریباً نمی‌توان در مورد هیچ چیزی اجماع یافت».
در این باره ستون نویس نشریه لوفیگارو فرانسه هم سقوط کابل را با سقوط آمریکا از صف نخست نظم بین الملل همزمان دانسته و نوشته: «سقوط کابل سرآغاز جهان بعد از آمریکا است. خروج فاجعه‌بار آمریکا از افغانستان نه فقط دولت بایدن را بی اعتبار کرده، بلکه طرح بازگشت آمریکا به صف نخست نظم بین‌المللی را نابود ساخته است».
این روز‌ها سیاستمداران، تحلیلگران و نظریه پردازان بسیاری در جهان در پس ماجرا‌های سقوط کابل، سقوط چند دهه هژمونی و دست برتر آمریکا در جهان را می‌بینند و از شتاب گرفتن افول آمریکا در جهان می‌نویسند؛ از افول نظامی که ادعای ابرقدرتی و برنده بودن همیشگی در جهان را داشت.
حسنیه سادات شبیری خبرنگار