به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش خود را درباره اجرای توافق هسته ای ایران و گروه پنج به اضافه یک و اقداماتی که ایران در خصوص اجرای تعهدات هستهایاش انجام داده است منتشر کرد.
متن کامل این گزارش که تحت عنوان «راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل، گزارش مدیر کل» منتشر شده است به شرح زیر است:
1- شورای حکام به مدیر کل اختیار داده است راستی آزمایی و نظارت لازم را درباره تعهدات هسته ای جمهوری اسلامی(ایران) همانگونه که در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ترسیم شده است، انجام دهد و گزارش آن را در کل دوره اجرای این تعهدات در پرتو قطعنامه 2231 (2015 ) شورای امنیت سازمان ملل ارائه کند.
2- این گزارش به شورای حکام و در موازات آن به شورای امنیت برای تأیید این است که آژانس راستی آزمایی کرده است که ایران اقدامات تصریح شده در بندهای 15.1-15.11 از پیوست پنج از برجام را انجام داده است.
3- آْژانس راستی آزمایی کرده است و تأیید می کند که ، از 16 ژانویه 2016 ، ایران:
رئاکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (15.1)
i. کار احداث رئاکتور IR-40 موجود (رئاکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک) را بر اساس طرح اولیه آن (برجام، پیوست 1 - تدابیر مرتبط هسته ای، بند3) ادامه نمی داد؛
ii. قلب رئاکتور (کالاندریا) موجود رئاکتور IR-40 (بند 3) را از آن خارج کرده بود؛
iii . با پر کردن مخزن فولادی با بتن، کالاندریا را از کار انداخته بود ، تا جاییکه آژانس قادر بود راستی آزمایی کند که کالاندریا برای کاربرد هسته ای در آینده قابل استفاده نیست (بند3)؛
iv . قرص های اورانیوم ، سوزن های سوخت یا اسمبلی های سوخت را که طبق طرح اولیه به طور خاص برای پشتیبانی از رئاکتور IR-40 طراحی شده اند تولید یا آزمایش نمی کرد(بند 10)؛
v . تحت نظارت مستمر آژانس همه قرص های اورانیوم طبیعی و اسمبلی های سوخت برای رئاکتور IR-40 را انبار کرده بود (بند 10) ؛
vi . خط فرایند تولید سوخت در کارخانه تولید سوخت اصفهان را به نحوی تغییر داده بود که از این کارخانه نمی توان طبق طرح اولیه برای تولید سوخت برای رئاکتور IR-40 استفاده کرد (بند10)؛
کارخانه تولید آب سنگین (15.2)
i . بیش از 130 تن آب سنگین درجه هسته ای یا معادل آن با درجات متفاوت غنی سازی نداشت (بند 14)؛
ii. درباره فهرست موجودی و تولید کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) به آژانس اطلاع داده بود و به آژانس اجازه می داد بر مقادیر ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) نظارت کند (بند 15) ؛
ظرفیت غنی سازی (15.3)
i . در زمان حصول برجام بیش از 5060 سانتریفوژ IR-1 نصب شده در کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) در نطنز در حداکثر 30 آبشار در پیکربندی های واحدهای فعال ، نداشت (بند 27)؛
ii . در هیچ کدام از تاسیسات هسته ای اعلام شده خود به غنی سازی اورانیوم 235 (بند 28) در سطح بالاتر از 3.67 درصد مشغول نبود ؛
iii. تحت نظارت مستمر آژانس همه سانتریفوژهای اضافی و زیرساخت های غیرمرتبط با 5060 سانتریفوژ IR-1 در کارخانه غنی سازی سوخت (بند 29)، شامل همه سانتریفوژهای IR-2m (بند 29.1) ، لوله های انتقال گاز یو اف6 ، و تجهیزات خارج سازی یو اف6 از یکی از ایستگاههای خروج را که در زمان حصول برجام فعال نبود (بند 29.2) خارج و در سالن ب کارخانه غنی سازی سوخت انبار کرده بود (بند 29.2)؛
تحقیق و توسعه سانتریفوژ (15.4)
i . از طریق فعالیت های تحقیق و توسعه غنی سازی خود به جمع آوری اورانیوم غنی شده مشغول نبود و فعالیت های تحقیق و توسعه غنی سازی ایران با استفاده از سانتریفوژهایی IR-4 ، IR-5 ، و IR-8 انجام نمی گرفت (بند 32)؛
ii . آزمایش های مکانیکی روی بیش از دو سانتریفوژ منفرد از نوع IR-2m، IR-4 ، IR-5 ، IR-6، IR-7 و IR-8 انجام نمی داد (بند 32)؛
iii. در حال ساخت یا آزمایش انواع سانتریفوژها ، غیر از آنچه در برجام معین شده است، با استفاده از اورانیوم یا بدون استفاده از اورانیوم نبود (بند 32)؛
iv . تحت نظارت پیوسته آژانس همه سانتریفوژها را از آبشار 164 عددی سانتریفوژهای IR-2m و آبشار 164 عددی سانتریفوژهای IR-4 در کارخانه پیلوت غنی سازی سوخت خارج کرده و در سالن ب قرار داده است (بندهای 33 و 34)؛
v . در حال تست کردن سانتریفوژهای نصبشده در کارخانه پیلوت غنی سازی سوخت در محدودههای تعیین شده در برجام، مانند تست کردن یک سانتریفوژ منفرد IR-4 (بند 35)، یک آبشار 10 تایی از سانتریفوژهای IR-4 (بند 35)، یک سانتریفوژ منفرد IR-5 (بند 36)، و یک سانتریفوژ منفرد IR-6 و آبشارهای واسطه آنها بود (بند 37)؛
vi. آزمایش سانتریفوژ منفرد IR-8 خود را هنوز شروع نکرده بود (بند 38)؛
vii . جریانهای آبشارهای تحقیق و توسعه در کارخانه پیلوت غنیسازی سوخت را با استفاده از لوله های جوش داده شده ، به نحوی با هم ترکیب کرده بود که مانع خروج ماده اورانیوم غنی شده یا ضعیف شده می شود (بند 39)؛
viii . در ارتباط با تآسیسات هسته ای اعلام شده خود، فقط در کارخانه پیلوت غنی سازی سوخت به آزمایش کردن سانتریفوژها با استفاده از اورانیوم مشغول بود و همه آزمایش های مکانیکی را فقط در کارخانه پیلوت غنی سازی سوخت و مرکز تحقیقات تهران انجام می داد (بند 40)؛
ix . همه سانتریفوژهای کارخانه پیلوت غنیسازی سوخت ، به جز سانتریفوژهای مورد نیاز برای آزمایش های تشریح شده در بندهای مرتبط بالا ، و سانتریفوژهای آبشار 1 در کارخانه پیلوت غنیسازی سوخت را، تحت نظارت پیوسته آژانس به سالن ب کارخانه غنیسازی سوخت نطنز منتقل کرده بود؛ و در میان چیزهای دیگر، آبشار 1 را با برداشتن روتورها، تزریق رزین های اپوکسی به لوله های انتقال و برداشتن سامانه های الکتریکی بی استفاده کرده بود (بند 41)؛
x . همه سانتریفوژهای IR-1 را که پیشتر در آبشار 6 در کارخانه پیلوت غنی سازی سوخت نصب شده بودند، و زیرساخت های مرتبط با آنها را تحت نظارت مستمر آژانس در سالن ب کارخانه غنی سازی سوخت نطنز انبار کرده بود (بند 41)؛ و فضای موجود در این خط را برای فعالیت های تحقیق و توسعه نگه داشته بود (بند 41)؛
xi . زیرساخت آبشاری را برای آزمایش سانتریفوژهای منفرد و آبشارهای کوچک و واسطه در دو خط فعالیت های تحقیق و توسعه (خط 2 و 3) حفظ کرده بود؛ و دو خط دیگر تحقیق و توسعه (شماره های 4 و 5) را از طریق حذف ضروری زیرساخت موجود تغییر داده بود (بند 42) ؛
کارخانه غنی سازی سوخت فردو (15.5)
i. هیچ گونه غنی سازی اورانیوم یا فعالیت های مرتبط تحقیق و توسعه در کارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) انجام نمی داد (بند 45)؛
ii. همه مواد هسته ای را از کارخانه غنی سازی سوخت فردو خارج کرده بود (بند 45)؛
iii. بیش از 1044 سانتریفوژ در کارخانه غنی سازی سوخت فردو نگه نداشته بود، که همه آنها در یک جناح قرار داشتند (بند 46)؛
iv. دو آبشار را در کارخانه غنی سازی سوخت فردو که هرگز یو اف6 به آنها تزریق نشده بود با برداشتن اتصال آنها به لوله اصلی تزریق یو اف6 برای تولید ایزوتوپ های پایدار تغییر داده بود ؛ و لوله انتقال گاز یو اف6 آبشار را تحت نظارت مستمر آژانس به انبار فردو انتقال داده بود (بند 46.1)؛
v. دو آبشار را در حالت غیرفعال و دو آبشار را در حال دوران قرار داده بود و لوله هایی را که امکان اتصالات متقاطع پشت سر هم را برای این چهار آبشار فراهم می ساخت، برداشته بود (بند 46.2)؛
vi. با برداشتن سانتریفوژهای IR-1 و لوله های الحاقی انتقال گاز یو اف6 به آبشار، دو آبشار دیگر را از جناح فوق الذکر خارج کرده بود (بند 47.1) ؛
vii. همه سانتریفوژهای IR-1 و زیرساخت غنی سازی اورانیوم مرتبط با آنها را از جناح دیگر کارخانه غنی سازی سوخت فردو خارج کرده بود، که این شامل لوله انتقال گاز، و بخش های تغذیه و خروج نیز می شد (بند 48.1) ؛
جنبه های دیگر غنی سازی (15.6)
i. طرح درازمدت غنی سازی و تحقیق و توسعه ایران را در اختیار آژانس قرار داده بود که قرار است بخشی از اظهارنامه اولیه ایران که در ماده 2 پروتکل الحاقی تشریح شده است، باشد (بند 52)؛
ii. الگویی را برای تشریح انواع مختلف سانتریفوژها IR-4, IR-5, IR-6, IR-6s, IR-7, IR-8) ، (IR-1, IR-2m و تعاریف آنها که بر سر آنها با شرکا در برجام توافق شده است، در اختیار آژانس قرار داده بود (بند 54) ؛
iii. بر سر شیوه سنجش اطلاعات عملکرد سانتریفوژهای IR-1 ، IR-2m و IR-4 با شرکای برجام به توافق رسیده بود (بند 55) ؛
ذخایر اورانیوم و سوخت ها (15.7)
i. ذخیره یو اف6 غنی شده تا سطح 3.67 اورانیوم 235 (یا معادل آن در اشکال شیمیایی مختلف) ، در نتیجه رقیق سازی آن به اورانیوم طبیعی ، یا فروش و انتقال به خارج از ایران، بیش از 300 کیلوگرم نبود (بند 57)؛
ii. کل اکسید اورانیوم غنی شده بین 5 و 20 درصد اورانیوم 235 را به صفحات سوخت برای رئاکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کرده، از ایران خارج ساخته یا تا سطح غنی شدگی 3.67 درصد اورانیوم 235 یا کمتر رقیق سازی کرده بود (بند 58)؛
تولید سانتریفوژ (15.8)
i. برای جایگزینی سانتریفوژهای آسیب دیده یا از کار افتاده به تولید سانتریفوژهای IR-1 نپرداخته است، زیرا تعداد ذخیره چنین سانتریفوژهایی از 500 عدد بیشتر است (بند 62)؛
تدابیر شفاف ساز
i. همه مدالیته ها و ترتیبات ویژه تأسیسات را تکمیل کرده بود تا به آژانس اجازه اجرای همه تدابیر شفاف ساز را که در پیوست 1 برجام تصریح شده است، بدهد (رجوع شود به بند 4 پایین)؛
پروتکل الحاقی و کد اصلاحی 3.1 (15.10)
i. پیرو بند 64 ، بخش L از پیوست 1 برجام به آژانس اطلاع داده بود که ایران، از روز اجرای توافق، به صورت علی الحساب پروتکل الحاقی موافقت نامه پادمان های خود را مطابق با ماده 17(b) از پروتکل الحاقی اجرا خواهد کرد (بند 64)؛
ii. پیرو بند 65 ، بخش L از پیوست 1 برجام به آژانس اطلاع داده بود که ایران، از روز اجرای توافق، به طور کامل کد اصلاحی 3.1 ترتیبات فرعی موافقت نامه پادمان های ایران را مادامی که موافقت نامه پادمان ها به قوت خود برقرار است، اجرا خواهد کرد (بند 65)؛
شفافیت تولید قطعات سانتریفوژ (15.11)
i. فهرست موجودی اولیه همه لوله های روتور و فوتک bellows سانتریفوژها را در اختیار آژانس قرار داده و به آژانس اجازه داده بود با شمارش اقلام و شماره گذاری روی آنها و از طریق مهار و نظارت این فهرست را راستی آزمایی کند (بند 80.1)؛ و
ii. همه مکان ها و تجهیزاتی را که از آنها برای تولید لوله های روتور یا فوتک سانتریفوژ استفاده می شود به آژانس اعلام کرده بود و به آژانس اجازه داده بود روی این تجهیزات نظارت مستمر داشته باشد (بند 80.2) ؛
4- افزون بر آن، آژانس همچنین تأیید می کند که ایران ، از 16 ژانویه 2016 :
فناوری های مدرن و حضور دراز مدت آژانس:
a) به آژانس اجازه داده بود از ابزارهای اندازه گیری آنلاین (برخط) غنی سازی و مهر و موم های الکترونیک که وضع آنها را در داخل سایت های هسته ای به بازرسان آژانس اطلاع می دهد، استفاده کند (بند 67.1)؛
b) جمع آوری خودکار اطلاعات اندازه گیری آژانس از طریق ابزارهای نصب شده اندازه گیری را تسهیل کرده بود (بند 67.1)؛
c) تمهیدات لازم را برای حضور دراز مدت آژانس، شامل صدور روادید دراز مدت، و نیز فراهم کردن فضای کار مناسب برای آژانس در سایت های هسته ای و حتی الامکان در مکان های نزدیک به سایت های هسته ای در ایران اندیشیده بود (بند 67.2)؛
5- از 16 ژانویه 2016 ، همه اسمبلی های سوخت و صفحات سوخت تولید شده برای استفاده در رئاکتور تحقیقاتی تهران پرتوافکنی شده بودند.
شفاف سازی مربوط به کنسانتره سنگ اورانیوم
a) به آژانس اجازه داده بود از طریق تدابیر توافقی با ایران، از جمله مهار و نظارت، رصد کند که کل کنسانتره سنگ اوراینوم (UOC) تولید شده در ایران یا تهیه شده از منابع دیگر به تأسیسات تبدیل اورانیوم در اصفهان انتقال یافته است (بند 68)؛
b) همه اطلاعات لازم را در اختیار آژانس قرار داده بود تا آژانس را قادر سازد تولید کنسانتره سنگ اورانیوم و موجودی کنسانتره سنگ اورانیوم تولید شده در ایران یا تهیه شده از منابع دیگر را راستی آزمایی کند (بند 69)؛ و
شفاف سازی مربوط به غنی سازی
a) به آژانس اجازه داده بود به ساختمانهای مرتبط در نطنز، از جمله همه بخش های کارخانه غنی سازی سوخت و کارخانه پیلوت غنی سازی سوخت دسترسی منظم، و با درخواست قبلی دسترسی روزانه داشته باشد (بند 71).
همچنین آژانس بین المللی انرژی اتمی متن کامل بیانیه خود را درباره اجرای تعهدات ایران در برجام منتشر کرد.
یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی هسته ای در بیانیه ای که قرائت کرد گفت: گزارش امروز من تایید می کند ایران گام های لازم را تکمیل کرده است.
ایران گام های مقدماتی لازم را برای شروع برنامه جامع اقدام مشترک تکمیل کرده است.
یوکیا آمانو در بیانیه خود گفت: من امروز گزارشی منتشر کردم که تایید می کند ایران گام های مقدماتی لازم را برای شروع برنامه جامع اقدام مشترک تکمیل کرده است. این گزارش به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل متحد تحویل داده شد.
آمانو گفت: این گزارش پس از آن منتشر شد که بازرسان آژانس در محل، راستی آزمایی کردند که ایران تمام اقدامات خواسته شده در برنامه جامع اقدام مشترک را که وقوع روز اجرا را ممکن می سازد، انجام داده است. این (عمل کردن ایران به اقدامات )راه را برای آژانس بین المللی انرژی اتمی برای شروع راستی آزمایی و نظارت بر تعهدات مرتبط با هسته ای ایران براساس این توافق، آنطور که شورای امنیت سازمان ملل متحد درخواست کرد و شورای حاکم آژانس بین الملل انرژی اتمی اجازه آن را داد، هموار می کند.
وی افزود: روابط بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی اکنون وارد مرحله جدیدی می شود. امروز، روز مهمی برای جامعه بین المللی است. من به همه کسانی که در به واقعیت پیوستن آن کمک کردند به خصوص گروه کشورهای موسوم به ایی سه به علاوه سه ، ایران و شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی تبریک می گویم.
ایران براساس تعهدات خود، اجرای موقت پروتکل الحاقی توافقنامه پادمان های خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی را شروع خواهد کرد. این اقدام به همراه دیگر اقدامات مرتبط با هسته ای در برنامه جامع اقدام مشترک توانایی آژانس برای نظارت بر فعالیت های هسته ای در ایران و راستی آزمایی برای صلح آمیز بودن آنها را افزایش خواهد داد.
ما از سال دوهزار و سه که آژانس بین المللی انرژی اتمی نخستین بار شروع به بررسی مسئله هسته ای ایران کرد تاکنون راه درازی را پیموده ایم. کارهای بسیاری ما را تا به اینجا رساند و اجرای این توافق نیاز به تلاش مشابه خواهد داشت. ما از طرف خود آماده ادامه کار هستیم.
به امید روزهای خوب