گاه‌شمار برنامه هسته‌اي ايران از سال 2002 تا 2016

   به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما با جنجال رسانه­اي غرب در تاريخ 23 مرداد 1381 درباره فعاليت­هاي هسته ­اي ايران، اين موضوع وارد مرحله نويني از حيات خود شد به‌طوري که با طرح اين پرونده در آژانس بين ­المللي انرژي اتمي مسئله هسته‌اي ايران جنبه بين‌المللي پيدا کرد و به‌ تدريج پاي برخي کشورها به مذاکرات مربوط به آن باز شد. مسئوليت اين مذاکرات از 13/7/1382 تا 24/5/1384 با دبير عالي شوراي امنيت ملي وقت (آقاي روحاني) بود.

نخستين نشست هسته ­اي با سه کشور اروپايي در 29 مهر 1382 در سعدآباد شکل گرفت. حاصل مذاکرات آن دوره صدور بيانيه سعدآباد و امضاي توافقنامه بروکسل  (14 اسفند1382 ) و پاريس (25 آبان 1383) به همراه تعليق داوطلبانه غني‌سازي از سوي ايران بود. پايبند نبودن طرف غربي به تعهدات باعث شد ايران در ارديبهشت 1384 به تعليق فعاليت­هاي هست ­اي خود خاتمه دهد. پس از روي کارآمدن دولت نهم، آقاي لاريجاني سکان هدايت مذاکره را به دست گرفت. تنظيم جدول­هاي زماني براي پاسخ به پرسش­هاي آژانس (مداليته) حاصل چند دور مذاکره در مادريد 10/3/86 و ليسبون 1/4/86 بود. دوره آقاي لاريجاني در مهر 1386 با معرفي آقاي جليلي به عنوان دبير شوراي عالي امنيت ملي به پايان رسيد.

در اين مرحله 3 دوره مذاکره در ژنو ( تير87، مهر 88 و آذر 89 ) برگزار شد که مهم­ترين موضوعات مطرح شده در آنها فريز در مقابل فريز و نيز پذيرش پيشنهاد ايران براي شکل‌گيري همکاري ميان 7 کشور بود. دو دور مذاکره در استانبول 1 و 2 ( بهمن 89 و فروردين 91 )، بغداد ( خرداد  91) و مسکو ( خرداد 91) و آلماتي 1 و 2 ( اسفند 91 و فروردين 92 ) نيز به دليل زياده خواهي هاي طرف مقابل توافقي در پي نداشت.

با روي کار آمدن دولت يازدهم مأموريت مذاکرات به وزارت امور خارجه انتقال يافت. تيم جديد به سرپرستي ظريف وزير امور خارجه کشورمان 5 مهر 1392 در نيويورک نخستين مذاکرات را با همتايان خود در گروه 1+5 برگزار کرد. در مذاکرات ژنو 4( مهر 92 )، ژنو 5 ( آبان 92 ) هم دو طرف براي رسيدن به توافق تلاش کردند تا در مذاکرات ژنو 6 که از 29 آّبان تا 3 آذر ادامه داشت به نقشه راهي براي حل اختلافات موسوم به برنامه اقدام مشترک دست يابند .

تلاش­ها براي دستيابي به توافق جامع متوقف نشد. شهر وين در تاريخ­هاي 29 بهمن تا 11 اسفند (  وين 1)، 26 اسفند 92 (وين 2)، 18 فروردين 93 ( وين 3 )23 تا 26 ارديبهشت ( وين 4 ) و 26 خرداد 93 ( وين 5 ) شاهد چند دور مذاکره فشرده دو طرف بود، در اين مذاکرات طرفين فقط در 28 تير 93 پس از 17 روز مذاکره توانستند به تمديد چهارماهه برنامه اقدام مشترک رضايت دهند.

اين مذاکرات در حاشيه سفر رئيس جمهور براي شرکت در نشست سالانه مجمع عمومي از 28 تا 5 مهر 93 در نيويورک ادامه يافت. البته مذاکره‌کنندگان ايراني با همتايان خود از گروه 1+5 در روزهاي 23 و 24 مهر 93 ( وين 7 ) ، 18 و 19 آبان 93 (در عمان ) پشت ميز مذاکره نشستند تا در وين 8 (27  تا 3 آذر  ) بر تمديد 7 ماهه توافق ژنو ( تا 9 تير ) دست يابند.

پس از انتشار بيانيه سوئيس ( لوزان) در تاريخ 13 فروردين 94، مذاکرات هسته‌اي ايران با گروه 1+5  نيز در ُنه دور مختلف ( بيشتر در وين ) برگزار شد. اولين دور اين مذاکرات، از تاريخ دوم ارديبهشت تا چهارم ارديبهشت94 در وين برگزار شد. پس از آن نيويورک در حاشيه برگزاري کنفرانس بازنگريNPT  به مدت شش روز شاهد رايزني‌هاي دو و سه جانبه وزراي خارجه ايران و آمريکا و مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا بود. هئيت‌هاي مذاکره‌کننده ايران و گروه 1+5 پس از اندکي توقف و از سرگيري گفتگوها به ايستگاه ُنهم مذاکرات ( در تاريخ2 تير 94 ) در وين رسيدند، اين مرحله از مذاکرات با توجه به نزديک شدن به زمان ضرب‌الاجل مذاکرات 1+5 و ايران (30 ژوئن - 9 تير 94) با حساسيت فراواني همراه بود. اين حساسيت نيز گمانه‌زني‌هاي گوناگوني را با توجه به پايان مهلت مذاکرات و رسيدن ضرب‌الاجل به سوژه اول برخي رسانه­ها بدل کرده بود به گونه‌اي که برخي از آن‌ها امکان تمديد چند ماهه و حتي برخي ديگر نيز شکست مذاکرات و بازگشت تيم‌ها به نقطه صفر و از سرگيري سياست‌هاي قبلي بلکه شديدتر را مطرح مي‌کردند. اما دور ُنهم مذاکرات هسته‌اي پس از 8  روز رايزني در وين (2/4 تا 9/4/94) و در نتيجه پايان ضرب‌الاجل ادعايي  30 ژوئن، تمديد 7 روزه مذاکرات تا 7 ژوئيه (16 تير) را در پي داشت. روزهاي تمديد شده نيز به سرعت يکي پس از ديگري سر‌مي‌آمد ولي به گفته بيشتر تيم‌هاي مذاکره کننده به رغم پيشرفت در گفتگوها هنوز موضوعات مهم لاينحلي باقي بود. علاقه و  اصرار کشورهاي مختلف شرکت‌کننده در مذاکرات ياد شده سبب شد با پايان مهلت تمديد 7 روزه، سه روز تا 10ژوئيه (19 تير94) و پس از آن سه روز ديگر يعني تا 13 ژوئيه (22 تير 94) مذاکرات تمديد شود. در نهايت اين مذاکرات که از 22 ماه پيش آغاز شده بود، پس از 18 روز رايزني­هاي فشرده و بدون وقفه در حاليکه وزير خارجه امريکا با پاي شکسته به مدت طولاني از کشور خود دور و مشتاقانه در انتظار حصول توافق بود در تاريخ 23 تير 94 با قرائت بيانيه جمع بندي مبني بر دستيابي به نقشه راه  توافق جامع (برجام) در وين پايان يافت. شوراي امنيت سازمان ملل نيز پس از شش روز در تاريخ 19 ژوئيه (29 تير 94) با صدور قطعنامه 2231، دستيابي به برجام را تأييد نمود.

در اين نوشتار مروري تيتر وار خواهيم داشت بر فراز و نشيب هاي مناقشه هسته اي ايران و غرب از سال 2002 تا 2016 . 

- اوت 2002 ؛ آغاز مناقشه هسته اي برمبناي ادعاي يک عضو گروهک تروريستي منافقين 

اوت 2002 دستگاه‌هاي اطلاعاتي غرب و منافقين، ادعاي وجود تاسيسات هسته اي مخفي در شهر نطنز ايران را مطرح کردند و بدنبال آن بازرسان آژانس بين المللي انرژي اتمي به عنوان ابزار و اهرم کشورهاي غربي به ويژه آمريکا مدعي شدند ايران  از اين مکان براي غني سازي اورانيوم استفاده کرده که فرآيندي براي توليد سوخت يا ساخت کلاهک هاي هسته اي است.

- ژوئن 2003  ؛  آغاز مذاکرات هسته اي ايران و سه کشور اروپايي 

در ژوئن سال 2003 ، دولت هاي انگليس، فرانسه و آلمان وارد مذاکرات هسته اي با ايران شدند و آمريکا از پيوستن به گفتگوها خودداري کرد. 

-  تعليق داوطلبانه غني سازي اورانيوم از سوي ايران

در اکتبر سال 2003 جمهوري اسلامي ايران با هدف اعتمادزايي،  غني سازي اورانيوم را به صورت داوطلبانه تعليق کرد.  در دسامبر همين سال، ايران پروتکل الحاقي را که امکان بازرسي هاي غيرمنتظره از تاسيسات هسته اي را مي داد، امضاء  کرد و اين در حالي بود که  شوراي حکام آژانس بين المللي چند ماه بعد (مارس 2004 ) از عدم اعلام فن‌آوري حساس هسته‌اي از سوي ايران  در اظهارنامه‌ي اكتبرش ابراز تاسف کرد. 

- اوت 2005 ؛ پايان تعليق داوطلبانه غني سازي ايران 

در ‌‌هشتم‌ اوت‌ سال‌ ‌2005، ايران‌ فعاليت‌ هاي‌ هسته‌ اي‌ خود را در كارخانه‌ تبديل‌ اورانيوم‌ اصفهان‌ از سرگرفت .  اين‌ فعاليت‌ ها از نوامبر سال‌ 2004 در پي‌ توافق‌ با تروئيكاي‌ اروپايي‌ آلمان‌  ‌فرانسه‌ و انگليس‌ ‌به‌ حال‌ تعليق‌ درامده‌ بود.

دو روز قبل از اتمام دوران رياست جمهوري محمد خاتمي، ايران طي نامه اي به آژانس، فک پلمپ‌ها و آغاز فعاليت‌هاي يو سي اف اصفهان را اعلام کرد که بعدها رهبر معظم انقلاب درباره اين اتفاق فرمودند:  « دو سال تعليق موقت کردند. اول گفتند تعليق موقت کنيد ما هم به خيال داوطلبانه و موقت بودن، تعليق کرديم فايده اش چه شد؟ هر وقت اسم برداشتن از تعليق آمد يک قشقرقي در سطح دنيا و رسانه‌ها به پا کردند که ايران مي خواهد تعليق را بردارد .  عقب نشيني و اين براي ما تجربه اي شد  من هم در آن زمان گفتم در جلسه مسئولين که پخش شد:  اگر بخواهند روند مطالبه پي در پي را ادامه دهند بنده خود وارد ميدان مي شوم همين کار را هم کردم . بنده گفتم، روند عقب نشيني بايد متوقف شود و تبديل به روند پيش روي شود و اولين قدمش هم بايد درهمان دولتي برداشته شود که عقب نشيني در آن صورت گرفته.»

يک روز بعد ‌‌يازدهم‌ اوت‌ ‌2005‌،  آژانس‌ بين‌ المللي‌ انرژي‌ اتمي‌ از ايران‌ خواست‌ تبديل‌ اورانيوم‌ را در كارخانه‌ اصفهان‌ متوقف‌ كند كه‌ تهران‌ با آن‌ مخالفت‌ كرد‌. 

- ژوئن 2006؛‌آغاز شکل گيري گروه پنج بعلاوه يک 

در ژوئن سال 2006 ،  آمريکا،  روسيه و چين به انگليس، فرانسه و آلمان پيوستند و در تلاش براي قانع کردن ايران براي محدود کردن برنامه هسته اي خود، گروه پنج به علاوه يک را تشکيل دادند. واشنگتن در ابتدا از ميز مذاکره دوري مي کرد.

- 31 ژوئيه  ‌2006‌ ، صدور قطعنامه اي براي وادار کردن ايران به تعليق غني سازي  

شوراي‌ امنيت‌ با صدور قطعنامه‌ اي‌ يك‌ ماه‌ به‌ ايران‌ فرصت‌ داد تا غني‌ سازي‌ اورانيوم‌ را به‌ حالت‌ تعليق‌ در اورد.‌اما اين‌ درخواست‌ بيهوده‌ بود‌ 

- دسامبر 2006 ؛ تصويب نخستين مجموعه تحريم ها عليه ايران 

در اين ماه شوراي امنيت سازمان ملل نخستين مجموعه تحريم ها عليه ايران را اعمال و فروش فناوري هسته اي حساس را به اين کشور را ممنوع کرد.

- نوامبر 2007 ، افزايش تعداد سانتريفيوژهاي ايران از چند صد دستگاه به سه هزار 

آغاز فشارهاي گروه موسوم به پنج بعلاوه يک با بازيگري غيرمستقيم آمريکا (به رغم اينکه هنوز به مذاکرات نپيوسته بود) عليه جمهوري اسلامي ايران در حالي بود که ايران در نوامبر سال 2007 تعداد سانتريفيوژهاي غني‌سازي اورانيوم را از چند صد دستگاه در سال 2002 به حدود سه هزار دستگاه افزايش داد و ذخاير اورانيوم با غناي پايين را شدت بخشيد، روندي که محافل غربي مدعي شدند از لحاظ نظري تهران قادر شده به اندازه کافي اورانيوم با درجه تسليحاتي براي ساخت يک بمب ظرف يک سال توليد کند. 

- 24 مارس 2007 ، قطعنامه 1747

قطعنامه‌ ‌1747‌شوراي‌ امنيت‌ برضد ايران‌ صادر شد. ‌در اين‌ قطعنامه‌ مجازات‌هاي‌ ايران‌ تشديد شد.

قطعنامه 1737 ايران را از دسترسي به بازار بين المللي مرتبط با موشک هاي دوربرد و تجهيزات هسته اي محروم کرد . اين قطعنامه همچنين ورود افراد و دانشمندان هسته اي و نظامي  (ايراني) را که به زعم قدرتهاي جهان در اشاعه يا توسعه سيستم هاي پرتاپ سلاحهاي هسته اي !! مشارکت داشتند به کشورهاي خارجي ممنوع مي کرد . 

- ژوئيه سال 2008 ؛  پيوستن دولت آمريکا به مذاکرات هسته اي

در ژوئيه سال 2008 دولت جرج دبليو بوش رئيس جمهور سابق آمريکا،براي نخستين بار به گفتگوهاي هسته اي پيوست.

- سپتامبر 2009؛ فضاسازي درباره سايت فردو   

در سپتامبر 2009 ،‌ مقامات و رسانه هاي غربي با علم کردن سايت هسته اي فردو، فاز جديدي از تبليغات خود را عليه جمهوري اسلامي در پيش گرفتند و در اين زمينه مدعي شدند ايران يک تاسيسات مخفيانه غني سازي در اعماق کوهستان حفر کرده است که اين، نگرانيها را افزايش مي دهد زيرا ممکن است اين تاسيسات در برابر حمله هوايي، مقاوم باشد.

- اکتبر 2009؛ پيوستن ديپلمات بلندپايه آمريکا به مذاکرات هسته اي 

در ماه اکتبر 2009    در دولت باراک اوباما رئيس جمهور آمريکا، يک ديپلمات بلندپايه اين کشور رو در رو با مذاکره کننده هسته اي ارشد ايران ديدار مي کند.به ادعاي خبرگزاريهاي خارجي اين گفتگوها يکي از جامع ترين مذاکرات بين واشنگتن و تهران ظرف سه دهه است.

- فوريه 2010؛ ‌غني سازي 20 درصدي اورانيوم 

در اين ماه ايران اعلام کرد شروع به غني سازي اورانيوم با غناي نزديک به 20 درصد کرده است اقدامي که رسانه ها  آن را نزديک شدن فني ايران به تسليحات هسته اي تعبير کردند " ايران اعلام مي کند شروع به غني سازي اورانيوم به نزديک 20 درصد کرده است که اين يک گام فني با مواد درجه تسليحاتي فاصله دارد.

 - بيانيه مشترک ايران، برزيل و ترکيه در مه  2010

به دنبال زمزمه اتمام صفحه سوخت راکتور هسته‌اي و تحقيقاتي تهران که با سوخت 20 درصد قابليت فعاليت داشت و بيشتر در زمينه هاي تحقيقاتي و به خصوص پزشکي استفاده مي‌شد، غرب به خصوص آمريکا با سوء استفاده از موقعيت بوجود آمده با اين تحليل که جمهوري اسلامي ايران بالاخره به بن‌بست رسيده است، پيشنهادهايي را براي تأمين سوخت راکتور تهران و همچنين مذاکره درباره ديگر موضوعات همچون حقوق بشر، حمايت از مقاومت و ...مطرح کردند که با مخالفت مسؤولان جمهوري اسلامي ايران روبرو شدند و همين مسئله سبب شد آمريکا با خريد اورانيوم 20 درصد يا صفحه سوخت 20 درصد مخالفت کند.  بنابراين در مه 2010،‌ وزراي خارجه ايران، برزيل و ترکيه در حاشيه اجلاس سران گروه 15 از بيانيه مشترک در چارچوب تبادل اورانيوم خبر دادند که با سنگ اندازي آمريکا مواجه شد؛  رويکردي که بعدها ( 20 فروردين 1393) رهبر معظم انقلاب درباره آن فرمودند « در آن زمان فرمولي براي تهيه سوخت به دست آمد اما آمريکايي‌ها برخلاف آنچه به دوستان خود در منطقه و در يکي از کشورهاي آمريکاي جنوبي گفته و برخي مسؤولان داخلي هم آن را باور کرده بودند، در اين روند اختلال ايجاد و تصور کردند که ايران را در تنگناي کامل قرار داده‌اند.»

در همين زمينه برخي رسانه هاي غربي گزارش دادند «  برزيل و ترکيه از توافق هسته اي خود با ايران خبر مي‌دهند که اين باعث ناراحتي شديد آمريکا مي شود. اين توافق به سرعت فرو مي پاشد.» (خبرگزاري آسوشيتدپرس)

- توقف 15 ماهه مذاکرات هسته اي 

ژانويه 2011 ميلادي  مذاکرات بين ايران و1+5 به مدت 15 ماه متوقف مي شود . در اين زمينه رسانه هاي غربي خودداري ايران از محدود کردن برنامه هسته اي اش را بهانه قطع  اين مذاکرات تبليغ مي کردند. 

- نوامبر 2011؛‌طرح مطالعات ادعايي آمريکا 

در  نوامبر 2011 ،‌آژانس بين المللي انرژي اتمي ابعاد نظامي احتمالي فعاليت هاي هسته اي ايران را تشريح مي کند. ايران با رد اين اتهامات، مي گويد اينها براساس مدارک جعلي آمريکا و اسرائيل است.

 - ژانويه 2012 ؛  مسدود شدن دارايي هاي بانک مرکزي و تحريم نفت ايران 

در ژانويه 2012- آژانس بين المللي انرژي اتمي مي گويد ايران در حال غني سازي تا 20 درصد در تاسيسات کوهستاني خود نزديک فردو است. اتحاديه اروپا دارايي هاي بانک مرکزي ايران را مسدود و واردات نفت اين کشور را متوقف مي کند.

 - آوريل 2012 ؛‌از سرگيري مذاکرات هسته اي 

 در آوريل 2012 بار ديگر  مذاکرات بين ايران و1+5 از سر گرفته مي شود ولي راه به جايي نمي برد.

 - ژوئيه  2012 ، ديدار مقامات ايراني و آمريکايي در عمان   

در ژوئيه 2012 ميلادي مقامات آمريکايي و ايراني  در عمان ديدار مي کنند تا ببينند آيا پيشرفت ديپلماتيک، ممکن است يا خير.گفتگوها سال بعد به ويژه زماني که دوره رياست جمهوري اقاي احمدي نژاد پايان مي يابد، سرعت مي گيرد.

- اوت  2013 ؛  مقطع پيروزي اقاي حسن روحاني در انتخابات 

آقاي حسن روحاني با پيروزي در انتخابات رياست جمهوري اعلام کرد آماده گفتگوهاي هسته اي جدي است. در اين مقطع، ايران حدود 20 هزار سانتريفوژ دارد و آمريکا تخمين مي زند که ايران فقط چند ماه با دستيابي به قابليت تسليحات هسته اي فاصله دارد.

 - سپتامبر 2013 ؛ تماس تلفني اوباما با  رييس جمهور

اقاي روحاني  و باراک اوباما تلفني گفتگو مي کنند که اين سطح بالاترين سطح ارتباطي بين آمريکا و ايران از زمان انقلاب اسلامي سال1357 است. جان کري وزير امور خارجه آمريکا و محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران مبادلات ديپلماتيک خود را آغاز مي کنند.

 - نوامبر 2013 ؛‌  توافق اوليه ايران و پنج بعلاوه يک 

در نوامبر 2013- تهران و 5+1 از يک توافق اوليه خبر مي دهند که به طور موقت برنامه هسته اي ايران را محدود و برخي از دارايي هاي اين کشور را آزاد مي کند. خبرگزاريها مي گويند اين توافق، زمينه را براي ادامه مذاکرات به منظور دستيابي به يک توافقنامه هسته اي جامع هموار مي کند.

 - ژوئيه 2014 ؛‌تعيين مهلت دستيابي به توافق نهايي

در ژوئيه 2014-مهلت تعيين شده براي گفتگوها به منظور دستيابي به يک توافق نهايي از دست مي رود. تمديد چهار ماهه گفتگوها مورد توافق قرار مي گيرد.

- نوامبر 2014 ،‌تمديد هفت ماهه مذاکرات 

در نوامبر 2014- توافق نهايي، همچنان دست نيافتني است. گفتگوها براي هفت ماه ديگر تمديد مي شود.

- 14 مارس 2015

پانزدهمين دور از گفت وگوهاي هسته اي ايران با گروه 5+1 در شهر لوزان سوييس برگزار شد. در اين نشست 6روزه به رغم رايزني هاي فشرده ميان مقام هاي ايران و آمريکا،  اما تفاهم و چارچوب مشترکي که 2 طرف درپي دستيابي به آن بودند در اين نشست حاصل نشد.

- 25 مارس 2015

شانزدهمين دور از گفت وگوهاي هسته اي ميان ايران و 1+5  به انتشار بيانيه اي مشترک با عنوان «بيانيه سوييس» انجاميد؛ بيانيه اي که نشان مي داد ايران و غرب به تفاهم کلي و مجموعه اي از راه حل ها دست يافته اند و در سه ماه باقي مانده از مهلت تعيين شده بايد در جزييات فني و حقوقي به نتيجه برسند.

- 23 آوريل 2015 دستيابي به چارچوب توافق هسته اي 

 در آوريل 2015- چارچوب توافقي اعلام مي شود که محدوديت هاي بلندمدت عليه برنامه هسته اي ايران و لغو بسياري از تحريم هاي بين المللي را تشريح مي کند. با اين حال، بسياري از مسائل حل نشده مي ماند.

- 22 مي 2015 

نگارش پيش نويس متن برنامه جامع اقدام مشترک پيگيري شد و همچنين کار نگارش متن اصلي و پيوست هاي آن در 2 سطح سياسي و کارشناسي ادامه يافت. همزمان، گفت وگوها 2 مسير بررسي لغو تحريم ها و فعاليت هاي هسته اي را پيمود اما به دليل گستردگي موضوع ها و پيچيدگي آن ها پيشرفت در نگارش بسيار کند صورت گرفت.

-27 ژوئن 2015

آخرين و پيچيده ترين دور از گفت وگوهاي هسته اي به منظور دستيابي به توافق جامع، آغاز شد تا مهمترين مسايل اختلافي همچون چگونگي اجراي پروتکل الحاقي، ابعاد نظامي احتمالي موضوع هسته اي ايران (PMD) و نحوه لغو تحريم ها را قبل از ضرب الاجل سي ام ژوئن حل و فصل کنند. در اين دور پس از تلاش هاي فراوان و سه بار تمديد زمان گفت وگوها، در نهايت در چهاردهم ژوييه توافق تاريخي هسته اي جامع بلند مدت تحقق يافت.

- 20 سپتامبر  2015

ورود آمانو به همراه هيئت چهار نفره از معاونانش به تهران؛ علي‌اکبر صالحي و يوکيا آمانو براي دومين بار بعد از توافق وين و امضاي تفاهم دو طرفه (نقشه راه) براي رفع ابهامات و سوالات باقي‌مانده مربوط به گذشته و حال با يکديگر ديدار کردند .

- 07 اکتبر  2015

 رهبر معظم انقلاب در ديدار فرماندهان و اعضاي نيروي دريايي سپاه: مذاکره با آمريکا به معناي باز کردن مسير براي نفوذ در عرصه‌هاي اقتصادي، فرهنگي، سياسي و امنيتي کشور است، در اين مذاکرات، طرف مقابل  (اخير هسته­اي) تلاش داشت، از هر فرصتي براي نفوذ استفاده کند و حرکتي بر خلاف منافع ملي کشور انجام دهد، البته مذاکره‌کنندگان ايراني، حواسشان جمع بود، اما بالاخره آمريکايي‌ها در جاهايي فرصت پيدا کردند، مذاکره با آمريکا ممنوع است زيرا اين مذاکره نه تنها هيچ نفعي ندارد بلکه ضررهاي بي‌شماري نيز دارد.( پايگاه اطلاع رساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمي سيدعلي‌خامنه­اي)

- 19 اکتبر 2015

«کميسيون مشترک برجام» که با هدف نظارت بر نحوه اجراي برنامه جامع اقدام مشترک و پيوست هاي اين توافق تشکيل شده بود براي نخستين بار در وين تشکيل جلسه داد. اين کميسيون که از نمايندگان کشورهاي 1+5، نماينده عالي اتحاديه اروپا و ايران تشکيل شده است آخرين تحولات روند اجرايي سازي برجام را مورد بررسي قرار داد.

- 11 اکتبر  2015

مهر تاييد مجلس بر کليات برجام؛ کليات طرح «اقدام متقابل و متناسب دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام» پس از سه ساعت و نيم مباحثات گاه تند با 139 رأي موافق، 100 رأي مخالف و 12  رأي ممتنع از مجموع 253 نماينده حاضر در مجلس تصويب شد، طرحي که هفته گذشته همزمان با قرائت گزارش کميسيون ويژه برجام،  ارائه و فوريتش تصويب شده بود.

- 21 اکتبر 2015

 مقام معظم رهبري در نامه اي به رييس جمهوري اسلامي ايران در قالب الزامات نه گانه، تذکراتي را در خصوص برجام يادآور شدند . 

- 7 دسامبر 2015

کشورهاي عضو گروه 1+5 پيش نويس قطعنامه اي را به شوراي حکام آژانس بين المللي انرژي اتمي ارايه کردند تا در صورت تصويب در اين شورا، پرونده ابعاد نظامي برنامه اتمي ايران يا همان پي. ام. دي بسته شود.

- 15 دسامبر 2015

 گزارش نهايي شوراي حکام  انتشار يافت. مهر تاييدي بر صداقت ايران در برنامه صلح آميز هسته اي براي پايان کامل يک بحران غيرضروري بود.

- 16 ژانويه 2016

پس از گزارش يوکيا آمانو مدير کل آژانس درباره اجراي تعهدات ايران در برجام ، بيانيه‌ي  مشترکي براي اعلام شروع و اجراي برجام  قرائت خواهد شد و  گزارش آقاي آمانو ، برجام را اجرايي مي کند. آمريکا و اتحاديه اروپا ،  بعد از گزارش آژانس ، بايد عملا تحريم ها را لغو کرده و به ساير تعهدات خود پايبند باشند .