گزارشي از خون هاي نادر/ هديه اي به قيمت زندگي
در ايران هزار نفر با 43 گروه خوني نادر شناسايي شده اند که 80 مورد آن بسيار نادر است.
پس از هشت سال چشم انتظاري و سه بار سقط، مادر شدم اما نگراني چهره همسر و گريه هاي مادرم حامل خبر خوبي نبود، فشارخون نوزاد روي 4 بود و حتما بايد از گروه خوني «دِي دِش دِش» تزريق مي شد بجز گروههاي خوني A-B-AB -O با RH هاي مثبت و منفي چيزي نشنيده بودم .
دکتر معالج درباره گروه خوني فرزندم گفت که گروه خوني نوزاد شما يکي از گروه هاي خوني نادر است که در کشور ما فقط 12 نفر با اين گروه خوني شناسايي شده اند. او درباره علت اين گروه خوني افزود : علت خاصي ندارد و توارث يا ژنتيک از جمله عوامل ايجاد اين گروه خوني است.
فرزند من دو ساله است و هميشه فکر مي کنم زني بروجردي که نه ميشناسمش و نه ديدمش بهترين هديه تولد رو به پسرم داده است چرا که وي يکي از 12 نفري بود که گروه خوني« دِي دِش دِش» داشت و با ذخيره خوني اين زن بروجردي در سازمان انتقال خون ، فرزندم از مرگ نجات يافت ؛ هديه اي به ارزش و قيمت زندگي ؛ اين جملات - گفته هاي مادري بود که فرزندش گروه خوني نادر داشت.
به گزارش خبرنگار
خبرگزاري صدا و سيما ،رئيس آزمايشگاه مرجع سازمان انتقال خون و مديراجرايي برنامه ملي خون هاي نادر درباره اين گروههاي خوني مي گويد: همه کساني که گروه هاي خوني اصلي دارند مي توانند 360 گروه خوني ديگر را هم داشته باشند و اين موضوع را وقتي متوجه مي شوند که مثلا وقتي گروه خونيشان O هست و اين گروه خوني به انها تزريق شود ، واکنش نشان دهند.
دکتر مقدم مي افزايد: مادري که سقط مکرر دارد مي تواند يکي از علل آن ناسازگاري خون مادر به خون جنين باشد که هم مادر و هم جنين درمعرض خطر قرار مي گيرند لذا دانستن اين گروه هاي خوني بسيار مهم است .
وي خاطر نشان مي کند : در ايران از سال 89 برنامه ملي خون هاي نادر انجام شده است و از بين 35 هزار فردي که خون انها غربالگري شده هزار نفر با 43 گروه خوني نادر شناسايي شده اند که 80 مورد ان بسيار نادر است .
دکتر مقدم اضافه مي کند: افرادي که گروه خوني نادر دارند الزاما بيمارنيستند فقط خون انها متفاوت از افراد ديگر است ، گروه هاي خوني« بمبئي- چلانو و دِي دِش دِش » از جمله گروه هاي خوني نادر است.
مديراجرايي برنامه ملي خون هاي نادر مي گويد: براي گروه خوني دِي دِش دِش فقط12 نفر در ايران شناسايي شده اند ،اين افراديک سري پروتئين و آنتي ژن هايي که گروه خوني را مشخص مي کند ندارند ويا مثلا کساني که گروه خوني بمبئي دارند آنتي ژن پروتئين H را ندارند ؛ 49 نفر با اين گروه خوني در ايران شناسايي شده اند که احتمال مي رود تعداد آنها حدود250 تا 300 نفر درجمعيت 80 ميليوني ايران باشند .
دکتر مقدم با بيان اينکه شايد اين گروه هاي خوني کم باشد اما زماني مي رسد که حيات افراد به گروههاي خوني بستگي داشته باشد مي افزايد: مثلا جواني 18 ساله اي در استان هرمزگان تصادف کرد و به علت خونريزي نياز به خون داشت اما هنگاميکه به وي خون تزريق شد به کما رفت ولي زمانيکه پزشکان متوجه شدند گروه خوني او بمبئي است با تزريق خون هاي ذخيره شده اين گروه خوني ، اين جوان را نجات دادند اينجاست که لزوم شناسايي افراد با گروههاي خوني نادر و ذخيره ان اهميت خود را نشان مي دهد .
وي مي گويد :23 کشور در دنيا برنامه ذخيره خون هاي نادر دارند که ايران نيز با توجه به توانايي علمي، فني و تجهيزات پيشرفته در اين برنامه شرکت دارد .
دکتر مقدم مي افزايد: کشورهايي که دراين فهرست هستند، جايگاه المپيکي درطب انتقال خون دارند ،بانک اطلاعاتي خون هاي نادر ايران به بانک اطلاعاتي خون هاي نادر جهان که در انگليس است متصل است و افراد اگرنياز داشته باشند حتي درکشورهاي همسايه مي توانيم خون نادر را براي انها تامين کنيم .
رئيس آزمايشگاه مرجع سازمان انتقال خون همچنين به گروه خوني O منفي اشاره مي کند و خاطر نشان مي سازد: فقط سه درصد جامعه داراي اين گروه خوني هستند که مي توان گفت به نوعي اين گروه خوني هم کمياب است .
وي مي افزايد: اهميت اين گروه خوني به اين علت است که مي تواند به همه گروه هاي خوني اصلي تزريق شود و در سوانح و تصادفات نجات دهنده جان مصدومان باشد .
دکتر مقدم از راه اندازي باشگاه دارندگان گروه O منفي خبر مي دهد و مي گويد: ساماندهي به اين گروه و اهميت تکميل بانک اطلاعاتي اين افراد بويژه در زمان بحران سبب شده است که در اولويت کاري پايش گروه هاي خوني قرار بگيرند لذا افرادي که اين گروه خوني را دارند به واحد اموزش و جذب و حفظ اهدا کنندگان خون در ادارات انتقال خون استانها در سراسر کشور مراجعه کنند.
دکتر پورفتح الله مدير عامل سازمان انتقال خون هم با اشاره به اينکه ما نياز به افزايش اهداي خون در کشور نداريم و برنامه اصلي ما کيفي سازي است معتقد است: درکشور سالانه 2ميليون و صد هزار واحد اهداي خون داريم .
وي مي افزايد: شاخص اهداي خون در کشور 27 واحد به ازاي هر هزار نفر جمعيت است که براساس مطالعات تطبيقي با بسياري ازکشورهاي همسطح خدمات ما شاخص مناسبي است .
او با بيان اينکه برنامه اي درهمه کشورهاي دنيا از جمله ايران تحت عنوان مديريت خون بيماردرحال
اجراست مي گويد: امسال و سال گذشته مگر در زمان بحران هاي فصلي سرما و ماه رمضان کمبود خون نداشتيم که اين زمان ها نيز بايد مديريت شود .
وي مي افزايد: ما بدنبال اين هستيم که در سال اينده به جهش 90 درصدي اهدا کنندگان مستمر برسيم که الان حدود 50 درصد است.
دکترپورفتح الله به برنامه اي که به صورت آزمايشي در 3 استان کشور درحال اجراست اشاره مي کند و مي گويد: از سال گذشته در کردستان از اهدا کنندگان بار اول خون دريافت نمي شود بلکه نمونه خون براي ازمايش انجام مي شود و آزمايش هاي سلامت روي انها صورت مي گيرد و پس از چهارماه و با تاييد آزمايش سلامت به جمع اهدا کنندگان خون مي پيوندند - با اين روش، دريافت خون در بيمارستان هاي کردستان از اين پس از اهدا کنندگان مستمر تامين مي شود .
مدير عامل سازمان انتقال خون مي افزايد: در استان اردبيل نيز برنامه ارسال پلاسما به خارج از کشور را داريم به اين صورت که از اهدا کننده بار اول خون دريافت مي شود و پلاسماي آن به خارج کشور براي تامين داروي مشتق از پلاسما ارسال اما گلبول قرمز براي ذخيره بحران نگهداري مي شود.
وي خاطر نشان مي کند : شيراز هم سومين مرکزي است که در بيست و دوم بهمن به عنوان مرکز اهداي پلاسما ساماندهي مي شود؛ در اين مرکز نيز اهدا کنندگان بار اول اهداي پلاسما دارند و براي بار دوم دعوت مي شوند که اهدا کننده مستمر باشند يا اهدا کننده پلاسما.
دکتر پورفتح الله با تاکيد براينکه سختگيري ها براي ورود به چرخه انتقال خون بيشتر شده است مي گويد: برنامه ما رسيدن به شاخص 90 درصد اهداي مستمر است ، ما باحذف اهدا کننده بار اول به کيفيت سازي خونهاي اهدايي مي پردازيم .
وي مي افزايد: هم اکنون آمارنشان مي دهد شيوع هپاتيت بي و سي و HIV دراهدا کنندگان ما 10 برابر کمتر از جامعه طبيعي است اما بايد گفت کيفيت نقطه پايان ندارد بايد به نقطه خطر صفر انتقال خون برسيم .
دکتر پورفتح الله همچنين به دارندگان خون هاي نادر اشاره و خاطر نشان مي کند : شيوع خون هاي نادر يک در صد هزار يا يک در يک ميليون است لذا براي اين افراد نيز برنامه هاي ويژه داريم- خون هزار نفر با گروه خوني نادرشناسايي شده است که خون انها در فريزرهاي منفي 70 درجه تا ده سال مي تواند نگهداري شود.
وي مي گويد: تاکنون پايش خون درکشور کلي بوده است و تا هفت برابر نياز کشور ذخيره مي شد اما از سال اينده بر اساس نوع گروه خوني نيز پايش مي شود.
دکتر پورفتح الله نيز به اهميت گروه خوني O منفي اشاره دارد و خاطر نشان مي کند: سالانه 20 هزار کشته تصادفات و سوانح درکشور داريم که درصورت نياز با اين گروه خوني مي توانيم جان بسياري از مصدومان را نجات دهيم .
گزارش از مريم صادقي