تقدیم طرح اجرای برجام به هیئت رئیسه مجلس؛ فردا

به گزارش  خبرگزاری صدا و سیما   ؛  نوذر شفیعی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از تصویب کلیات و جزئیات " طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام" با اکثریت آرا در این کمیسیون خبر داد و گفت: با تصویب این طرح در صحن مجلس، پرونده این طرح در حوزه تقنینی بسته می شود.
شفیعی در ادامه  با تاکید بر جامع بودن متن اولیه طرح گفت: با توجه به جامع بودن این متن ، بسیاری از پیشنهادهایی که از سوی اعضا مطرح شد رای نیاورد و بیشتر واژگان کلیدی و پیشنهادهای منطقی بود که با نظر مثبت نمایندگان به تصویب رسید.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی با اشاره به نظر اکثریت اعضای کمیسیون مبنی بر تصویب طرح و ورود آن به صحن مجلس اظهار داشت: با توجه به شناختی که به طور تقریبی از دیدگاه های سایر اعضای مجلس وجود دارد ، این طرح در صحن مجلس نیز رای خواهد آورد و با تصویب آن ، پرونده این طرح در حوزه تقنینی بسته خواهد شد.
شفیعی در پاسخ به سوالی در خصوص موضوعات تبادل نظر شده بین اعضاء گفت: برخی از پیشنهادها شامل طرح های جایگزین بود که حداقل یک تا دو مورد طرح جایگزین مطرح شد.
نماینده مردم ممسنی و رستم با اشاره به جزئیات مطرح شده افزود: در جزئیات نیز درباره ماده واحده تا بندها و حتی برخی سطرها ، واژگان و اصطلاحات نظرات خوبی مطرح شدکه این امر نشانه  ظرافت و حساسیت این کار توسط اعضای کمیسیون است.
وی درخصوص اعضای حاضر در کمیسیون گفت: نمایندگانی از دیگر کمیسیون های مجلس نیز در این جلسه حاضر بودند و پیشنهادهایی را مطرح کردند.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در ادامه درخصوص حضور وزیر امور خارجه در جلسه فردای این کمیسیون افزود: معمولا متناسب با موضوعات مختلف و مبتلابه روز،  اعضای کمیسیون از ایشان برای حضور در مجلس دعوت می کنند.
وی تاکید کرد: مباحثی که در صحن سازمان ملل متحد مطرح شد و همچنین روابط ایران با کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس از جمله عربستان و بحرین که منجر به اخراج  کاردارهای طرف مقابل شد، از جمله موضوعات مطرح شده در این جلسه خواهد بود.
نماینده مردم ممسنی و رستم با اشاره به حادثه منا و کشته شدن حجاج ایرانی در این حادثه خاطرنشان کرد: در جلسه فردا تمرکز خاصی نیز بر روی حادثه منا و اقداماتی که وزارت امور خارجه قبلا انجام داده، در حال انجام آن است و بعدا باید انجام دهد خواهد شد ؛ چون اعضای کمیسیون با توجه به رفتارهای دولت عربستان، خواستار سیاست و استراتژی جدیدی با این کشور هستند.
وی تصریح کرد: البته این به آن  معنا نیست که ما مسیری خارج از روابط دوستانه را با عربستان  در پیش بگیریم اما تلاش داریم سیاست خارجی ما در قبال سعودی ها منطقی تر و متناسب با رفتار این کشور باشد.
شفیعی در پایان گفت: این موضوع حتما در کمیسیون مطرح می شود و وزیر امور خارجه نیز در جریان این پیشنهادها قرار خواهد گرفت.
در جلسه امروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ، حسن قشقاوی ، معاون امور کنسولی وزارت امور خارجه نیز  حضور داشت.
گزارش کمیسیون ویژه بررسی برجام چه بود؟
جمع‌بندی کلی گزارش 20 صفحه ای کمیسیون ویژه بررسی برجام که روز یکشنبه 11 مهرماه در جلسه علنی مجلس قرائت شد این است که مجموعه نقاط ضعف برجام ( برنامه جامعه اقدام مشترک ) و قطعنامه 2231، محصول تلاش آمریکا برای تبدیل کردن برجام به ابزاری برای مهار ایران و همچنین ایجاد زیرساختی برای نفوذ در کشور بوده است.
بررسی‌های کمیسیون ویژه بررسی برجام در پنج جنبه حقوقی، علمی، فنی و تحقیقاتی، دفاعی ـ امنیتی، اقتصادی به‌ویژه تحریم‌ها و سیاسی و عمومی صورت گرفته است. گرچه کمیسیون، معتقد است که برجام، توافقی سیاسی است اما می‌گوید از جنبه حقوقی نقاط ضعفی دارد از جمله اینکه:
1- بر خلاف کشورهای 1+5، تعهدات طرف ایرانی روشن و صریح است و 1+5 می تواند فورا تحریم‌ها را علیه ایران بازگرداند، اما بازگشت‌پذیری برای ایران زمان‌بر است.
2- برخی از مهم‌ترین حقوق ایران در بازه زمانی بسیار طولانی محدود شده و تکالیف مضاعفی بر کشور بار شده است.
3- اگر بنا باشد روزی برای حل اختلاف به یک داور مراجعه کنیم، سازوکارها به گونه‌ای است که ایران در هیچ شکایتی برنده نخواهد بود.
در همین حال، 1) تاکید بر حق غنی‌سازی در برجام و 2) لحن ملایم‌تر قطعنامه 2231 نسبت به قطعنامه‌های پیشین و لغو شش قطعنامه قبلی شورای امنیت در این قطعنامه از نقاط قوت حقوقی در توافق خوانده شده است.
این کمیسیون پس از بررسی های 40 روزه و در نهایت ارائه گزارش 20 صفحه ای خود، برجام را از جنبه علمی، فنی و تحقیقاتی هم دارای نقاط ضعفی می‌داند از جمله اینکه: 
1- برنامه هسته‌ای ایران در یک تعلیق حداقل 10 ‌ساله فرو می‌رود و برخی تعهدات بلندمدت، کشور را از حقوق آینده خود محروم کرده است.
2- تعهد درازمدت برای عدم ذخیره‌سازی آب سنگین یا اینکه در آینده هم راکتور آب سنگین نخواهیم ساخت.
3- تغییرات فنی ایجادشده در برنامه غنی‌سازی صنعتی و برنامه تحقیق و توسعه ایران، بازگشت‌پذیری برنامه هسته‌ای کشور را با آسیب مواجه کرده است.
4- محدودیت مرتبط با اقلام با کاربرد دوگانه، مانع پیشرفت ایران در علوم مختلف خواهد بود.
و در مقابل، کمیسیون نقاط قوتی از جنبه علمی، فنی و تحقیقاتی برای برجام قائل است که عبارتند از: 
1- حفظ ویژگی آب سنگین بودن راکتور اراک و تأسیسات فردو
2- و ادامه برنامه تحقیق و توسعه غنی‌سازی ایران.
از نظر  کمیسیون ویژه بررسی برجام، دسترسی به تأسیسات نظامی و امکان درخواست‌های زیاده‌خواهانه آژانس از ضعف های اساسی در جنبه دفاعی - امنیتی است.
اعضای کمیسیون امکان تداوم برنامه موشکی ایران در آینده بدون هیچ محدودیتی را نقطه مثبت دفاعی - امنیتی برجام دانسته اند.
اما کمیسیون ویژه بررسی برجام، رفع تحریم سوئیفت و رفع تحریم‌های نفتی را از منظر اقتصادی مثبت ارزیابی کرده است. در مقابل، نقاط ضعف اقتصادی برجام،  بیشتر به حوزه برگشت‌پذیری تحریم‌ها و رعایت نکردن اصل برابر نبودن تعهدات طرفین اعلام شده است به طوری که این کمیسیون تصریح کرد: جز در موارد معدود و بسیار کم اهمیت، مفهوم لغو تحریم به معنای برچیده شدن زیرساخت قانونی تحریم‌ها در برجام وجود ندارد.
کمیسیون ویژه بررسی برجام، همچنین از جنبه‌های سیاسی و عمومی نیز به بررسی برجام پرداخته و این مساله را از نقاط ضعف آن می‌داند و معتقد است که برجام، در برخی مواد کلیدی مبتنی بر عدم اعتماد به آمریکا بنا نهاده نشده است و  ایران دائماً در معرض تهدید ارجاع به شورای امنیت قرار دارد.
کمیسیون پیشنهادهایی هم درباره برجام داشته که قرار است نمایندگان هنگام بررسی برجام در مجلس درباره آنها هم تصمیم‌گیری کنند.