رشد علمی کشور متوقف شده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما ، محمدمهدی تهرانچی در برنامه گفتگوی ویژه خبری  شبکه دو که با موضوع " چرایی فروکش شتاب علمی کشور" برگزار شد  با اشاره به اینکه تا سال 2011 مجموع مقالاتی که در کشور تولید می شد رشد خیلی خوبی داشت  افزود: از آن سال به بعد باکاهش اعتبارات پژوهشی  دانشگاهها یکباره  رشد تولید مقالاتمان به صورت چشمگیری کاهش پیدا کرد.

وی با بیان اینکه از سال 2011 تا 2014 هم شاهد رشد مقالات هستیم گفت: سالانه دو هزار مقاله به تعداد مقالات تولیدی کشور اضافه شد اما از شیب بالا در رشد  به شیب خطی رسیده ایم .

رئیس دانشگاه شهید بهشتی با غیر قابل قبول دانستن برخی مقایسه ها میان رشد علمی کشور و کشورهای منطقه گفت : به طور مثال تعداد تولید مقالات  در عربستان 15 هزار است که این تعداد  در کشورمان  به 40 هزارمقاله می رسد .

تهرانچی افزود: اگرچه در این کشور با سیاست های خاص و نگاه به بیرون ، تولید مقالات علمی رشد خوبی یافته اما با کشور ما فاصله بسیار زیادی دارند و تفاوت مهم آنها با ما این است که  تولید علم در کشور ما درون زاست.

رئیس دانشگاه شهید بهشتی افزود: در زمینه تحقیق و توسعه، به دانشگاهها کمتر از یک درصد بودجه اختصاص می یابد  که باید  این درصد به 3 تا 4 برسد.

وی با تاکید بر اینکه دانشگاه محیط تولید علم است، اقتصاد، قوانین، اراده مدیریت کشور برای توسعه و  سیاست زدگی را چهار آفتی دانست که می تواند جلوی رشد علمی دانشگاهها را بگیرد.

تهرانچی همچنین گفت : رشد مقالات در مجلات علمی دنیا کاهش نیافته است اما رشد مجموع مقالات و ارائه آن در کنفرانسها به صفر رسیده است.

وی با اشاره به اینکه از سال 2006 تا 2009 میلادی تنها هفت مقاله درجه یک  در مجلات علمی دنیا به چاپ رسید  افزود : این تعداد در سالهای 2007 تا 2013 به یکصد و سی و سه عدد رسید .

رئیس دانشگاه شهید بهشتی برخی انتقادها برای ملاک قراردادن تولید مقالات علمی و ارائه بین المللی آنها نادرست دانست و گفت : وقتی می خواهیم از نظر علمی در منطقه اول باشیم باید نتیجه پژوهش ها و مقالاتمان را در دنیا منتشر کنیم .

وی همچنین گفت : در سالهای گذشته این ما نبودیم که خودمان را از جامعه جهانی کنار کشیدیم بلکه  برخی در خارج ، نشر علم ما و بهره مندی از دانش ما رابر خودشان حرام کردند تا رشد علمی ما شتاب نگیرد.

کاهش رشد علمی کشور خیلی جدی نيست
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف هم در این برنامه تاثیر کاهش حضور در کنفرانس های بین المللی را در کاهش رشد علمی کشور خیلی جدی ندانست و گفت : کسانی که  به خاطر مسائل مالی نمی توانند  به خارج از  کشور  سفر کنند و در کنفرانس ها  حضور یابند  می توانند از طرق مختلف  مقالاتشان را به چاپ برسانند.

رضا روستا آزاد با بیان اینکه بودجه پژوهشی دانشگاهها در ده سال اخیر همیشه کم بوده است گفت: در این مدت درآمدهای مرتبط با صنعت به شدت به تولید مقالات در دانشگاهها  کمک می کرد.

وی با بیان اینکه بیشترین درآمدهای صنعتی دانشگاهها  مانند بقیه جاهای دنیا از طریق عقد قراردادهای دفاعی با مراکز مربوط است افزود : در چند سال اخیر دانشگاههایی که به حوزه  مسائل راهبردی ورود شدند با تحریم هایی مواجه  شدند که این مسئله روسای برخی دانشگاهها را محتاط کرده است .

رئیس سابق دانشگاه شریف افزود : خبر موثق دارم که یکی از دانشگاه ها که در صدد عقد قرارداد پژوهشی با یکی از واحدهای دفاعی کشور بوده است امضای آن  را  مدتهاست متوقف کرده است، این در حالی است که امضای این قرارداد درآمدزایی خوبی برای بخش پژوهشی آن دانشگاه خواهد داشت.

روستا آزاد افزود : برخی از دانشگاهها رسماً اعلام می کنند که دانشگاه اولویت اولش آموزش است و باید روی آن  تمرکز کرد و حتی برخی  دانشگاههای صنعتی هم معتقدند نباید  دانشگاه از هدف اصلی خود باز بماند.

وی همچنین گفت : اینکه می گویند مقالات بی کیفیت  یا کم کیفیت را نباید در آی اس آی منتشر کرد  برخی را به تردید می اندازد.

روستا آزاد با اشاره به منابع مالی ناکافی دانشگاه ها گفت : در این شرایط استادان و دانشجویان با حرکت جهادی و غیرت ملی کار می کنند در حالی که  در خارج از کشور می توان با شرایط بهتر و مرفه تر کار کرد.

رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف افزود: یکی از عوامل موثر در کاهش رشد علمی کشور مشغول کردن فضای سختکوشی مقدس ملی به حاشیه های سیاسی و تبدیل کردن  تمرکز بر رشد علمی به مسائل دیگر  است که متاسفانه شاهد آن هستیم.

روستا آزاد افزود: این از مسائلی است که دشمنان می خواستند به وسیله آن جلوی رشد علمی کشور را بگیرند و دانشگاهها را به مسائل حاشیه ای و سیاست زدگی بکشانند .

وی با این حال گفت : اگر چه حاشیه سازی در جلوگیری از رشد علمی کشور تاثیر گذار است اما نباید فراموش کرد که این مسئله تاثیر تعیین کننده ندارد.

رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف افزود : برای رسیدن به رشد علمی مناسب کشور باید ارتباط میان دانشگاه با صنعت تقویت و نیازهای کشور برای دانشگاهها تعریف شود .

رشد علمی در کشور وجود دارد اما شتابش کاهش یافته است
رئیس دانشگاه امیرکبیر هم که تلفنی مهمان این برنامه بود گفت : کاهش رشد علمی کشور بیش از اندازه  مهم جلوه داده شده است و این درحالی است که همچنان رشد علمی در کشور وجود دارد اما شتابش کاهش یافته است .

سید احمد معتمدی کاهش سفرهای علمی برای شرکت در کنفرانس ها از سال 90 تاکنون و همچنین  استفاده از فرصت های مطالعاتی را از جمله علت های کاهش رشد علمی کشور دانست و گفت : علت این مسئله هم اقتصادی بود که کاهش بودجه های جاری دانشگاهها را به همراه داشت.

وی با اشاره به اینکه آثار علمی برخی از مسائل دو تا سه سال بعد خود را نشان می دهند افزود : همه آمارها از سال 90  روبه کاهش رفته و قراردادهای صنعتی دانشگاه ها هم به شدت کم شده است.

معتمدی با رد سخنان رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف مبنی بر محتاط شدن دانشگاهها در عقد قرارداد  با نهادهای دفاعی کشور گفت : دانشگاه امیر کبیر در یک سال اخیر با وزارت دفاع و صاایران  قراردادهای خوبی امضا کرده است و همچنان برای عقد  قراردادهای مطالعاتی و تحقیقاتی با واحدها و طرح های دفاعی کشور آمادگی دارد.

رئیس دانشگاه امیرکبیر افزود درباره نقش سیاست زدگی و حاشیه های سیاسی در دانشگاه ها بر کاهش رشد علمی کشور گفت: قطعاحضور غیر منطقی جریان های سیاسی بیرونی در دانشگاهها بر رشد علمی کشور تاثیر منفی می گذارد.

وی تصریح کرد : اگرچه  دانشگاه ها همواره  از جریان های پیرامون خود تاثیر می گیرند اما نباید فراموش کرد که به هیچ وجه این فضاها غالب نیستند.

معتمدی افزود: اگر فعالیت سیاسی دانشگاهها مدیریت شود حتی می تواند باعث رشد علمی کشور شود.

رئیس دانشگاه امیرکبیر با بیان اینکه حواشی و بحث های بیجا در این زمینه اثر منفی می گذارد  افزود : البته در شرایط کنونی آرامش خوبی در دانشگاهها حاکم است.

معتمدی گفت:: برای رشد علمی کشور باید موانع موجود برطرف شود، به سمت سرمایه گذاری مشترک وعقد قراردادهای بیشتر با واحدهای صنعتی برویم و رفت و آمدهای بیشتری با مجامع علمی جهان داشته باشیم.

رئیس دانشگاه امیرکبیر افزود : باید به سمت نوآوری برویم و راه حل های جدید ارائه کنیم و از تکرار روش های سنتی بپرهیزیم .

معتمدی گفت : نباید صرفاً به استادان داخلی تکیه کنیم بلکه باید از تجربیات علمی دنیا هم استفاده کنیم.