اجرای پروتکل الحاقی با تصویب آن متفاوت است
یک استاد دانشگاه با اشاره به اینکه اوباما تحت تاثیر مسائل مختلف موضع گیری می کند گفت: اوباما بر اثر فشار قدرت ها و کشورهای دیگر حرف آخر را می زند.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، فواد ایزدی در برنامه" تیتر امشب" شبکه خبر درخصوص روند فعلی مذاکرات هسته ای و پروتکل الحاقی افزود: اوباما حدود 20 ماه دیگر رئیس جمهور است و در این مدت امکان تعلیق برخی از تحریم ها را دارد اما پس از طی این مدت وی دیگر رئیس جمهور نیست و با توجه به دو پهلو صحبت کردن های وی ، مسئله پیچیده تر می شود و کار را برای ما مشکل می کند.
وی با اشاره به اینکه صلح آمیز اعلام شدن برنامه هسته ای کشور روند طولانی را طی خواهد کرد گفت: آقای آمانو فردی ژاپنی است و در ژاپن هم 22 سال طول کشید تا آژانس اعلام کند که برنامه هسته ای این کشور صلح آمیز است اما ما این اندازه زمان نداریم، راستی آزمایی آژانس و حل مسئله پی ام دی قدم اول است و در پیشبرد مذاکرات، سرعت برای ما دارای اهمیت است .
ایزدی افزود: ژاپن در 22 سالی که طول کشید تحریم نبود اما ما تحریم هستیم و سال ها فرصت هم در اختیار نداریم، باید توجه هم داشته باشیم آمریکا دو حزبی است و هر کدام از این دو احزاب در زمان لازم می توانند زیر مذاکرات و زیر میز بزنند .
ناصر هادیان استاد دانشگاه نیز درخصوص صحبت های ایزدی گفت: آنچه که در توافق بیان شده حل مسائل احتمالی پی ام دی و ابعاد احتمالی استفاده نظامی ما از مسائل هسته ای است.
وی افزود : این مسئله می شود سریع تر به سرانجام برسد چرا که درگذشته در این خصوص کارهایی انجام شده و پاسخ هایی داده شده است، من به حل این مسئله در شش ، هشت یا نه ماه آینده خوشبین هستم اما اینکه اعلام شود برنامه اتمی ما صلح آمیز بوده ممکن است سالیان سال طول بکشد و این مسئله زمان بر خواهد بود .
ما اجرای داوطلبانه پروتکل را پذیرفته ایم
وی در پاسخ به این سوال که آیا در این مرحله نیازی به مصوبه مجلس هست یا خیر گفت : ما اجرای داوطلبانه پروتکل را پذیرفته ایم و آن را انجام خواهیم داد و برای این کار و نیز پاسخگویی به پی ام دی فعلا ضرورتی نیست که مجلس آن را تصویب کند بلکه وقتی که ما پاسخگو باشیم و داوطلبانه آن را اجرا کنیم همین کافی است.
این استاد دانشگاه همچنین درخصوص بازرسی های آژانس نیز گفت : نمی توان هر از گاهی طرفهای مقابل و یا آژانس بگویند که بایستی فلان مکان را بازرسی کنیم، آنها سایت پارچین را دو بار بازدید کرده اند و نمی شود که این بازدیدها را به صورت مکرر تکرار کنند.
ایزدی در ادامه این برنامه به زمان دبیری شورای عالی امنیت ملی آقای روحانی اشاره کرد و گفت : کشور در آن زمان اجرای پروتکل الحاقی را پذیرفت و امتیازات زیادی به طرف مقابل داد، در آن زمان ایران بیش از هزار صفحه متن و توضیح و پاسخ در خصوص اجرای پروتکل الحاقی تهیه و ارائه کرد همچنین در آن زمان سایت ها و مکانهای متعددی بازرسی شد و هر جایی که خواستند رفتند و دیدند اما بعد از این همه امتیاز دادن، کوچکترین امتیازی به ما ندادند و به دلیل اینکه امتیازی به کشور ما ندادند مقامات کشورمان تصمیم به برگشت گرفتند.
وی افزود: در این مرحله مجلس قانونی گذراند که اگر پرونده ایران به شورای امنیت برود دولت ایران اجازه ندارد پروتکل الحاقی را بپذیرد اما شاهد بودیم که پرونده ایران به شورای امنیت هم رفت و در این هنگام مجلس قانونی گذراند که دولت ایران نباید پروتکل الحاقی را اجرا کند و چون کشورمان پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه امضاء و اجرا کرده بود پس از رفتن پرونده به شورای امنیت اجرای پروتکل متوقف شد.
ایزدی ادامه داد: بنابراین بدون مصوبه مجلس نمی توان دوباره پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه پذیرفته و اجرا کنیم و اجرای آن نیاز به تصویب قانون جدید در مجلس دارد .
هادیان در خصوص صحبت های ایزدی مبنی بر لزوم ویا فقدان لزوم مصوبه مجلس در خصوص پذیرش و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توسط دولت گفت : مجلس در آن زمان با گذراندان قانون اجرای داوطلبانه را متوقف کرد اما هم اکنون تیم مذاکره کننده پس از انجام مذاکراتش به مجلس توضیح می دهد که چه توافقاتی را انجام داده ایم و می تواند از مجلس بخواهد که برای تغییر مصوبه قبلی مصوبه ای جدید را تصویب کند تا بتوان پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه دوباره انجام داد و در حقیقت مصوبه جدیدی در مجلس برای لغو مصوبه قبلی نیاز است .
وی افزود : البته می دانیم که پس از گفتگوهای کامل طرفین توافقات توسط کنگره آمریکا و مجلس ایران بایستی بررسی و مصوب شود.
ایزدی در این خصوص خاطر نشان کرد : چون هنوز مجلس مصوبه جدیدی نداده است پس دولت نمی تواند در متن توافق نامه بگوید که ما توافق کرده ایم ما باید حواسمان بیشتر جمع باشد و به نظر من الان درحال دادن امتیاز هستیم و چیزی گیرمان نیامده است.
مجری از هادیان پرسید ؛ آیا پروتکل الحاقی بازرسی از سایت های نظامی را شامل می شود و اساساً اجازه این کار در پروتکل الحاقی آمده است یا خیر ؟
هادیان در پاسخ گفت : تحت شرایطی و توافقی که شده است ، بله ، یعنی هر جایی که مواد هسته ای به کار برده شده باشد چه آن مکان سایت نظامی باشد و چه غیر نظامی می تواند بازرسی شود.
این استاد دانشگاه افزود : در هنگام امضاء باید توجه داشته باشیم و پس از بررسی های دقیق سبک و سنگین کنیم که اگر منافع ما تامین می شود موافقت کنیم و اگر منافع ما تامین نشود با انجام این مسئله موافقت نکنیم.
وی گفت: هم اکنون بیش از 120 کشور این پروتکل را بر اساس مصالح خودشان بررسی و آن را امضاء کرده اند، البته در این مسئله باید نکات منفی و مضرات آن را در نظر بگیریم که آیا امضای آن به نفع یا به ضرر ماست .
هادیان افزود : الان این مسئله بررسی می شود که امضای پروتکل مصلحت ماست یا خیر ، هم اکنون می توانیم پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا کنیم اما مثلا 15 سال بعد آن را می توانیم تصویب کنیم یا نکنیم و در خصوص بازرسی ها هم بایستی بررسی متنوعی انجام شود مثل اجازه بازرسی به صورت مدیریت شده.
وی خاطر نشان کرد : یعنی می توانیم به طرف مقابل بگوییم سوال و مسئله ای که دقیقاً مد نظر شما برای بازرسی است چیست و اجازه بازرسی همان جا را صادر کنید.
مجری پرسید: خطوط قرمزی که برای بازرسی از مراکز نظامی تعریف شده است در اجرای تعهدات پروتکل در این خصوص چگونه حل می شود ؟
ایزدی گفت : خط قرمز ما دسترسی به مسائل نظامی است ؛ چگونه ممکن است به کشورهایی که هر هفته ما را به حمله نظامی تبدیل می کنند اجازه دهیم از مراکز حساس و اسرار نظامی ما بازدید کنند.
وی گفت : در متن پروتکل الحاقی فصلی وجود دارد درخصوص نحوه بازرسی، وقتی ما اجازه بازرسی می دهیم بازرس هم بازرسی خود را انجام می دهد.
این استاد دانشگاه درباره بازرسی مدیریت شده افزود: در متن پروتکل الحاقی در زمینه بازرسی آمده است که بازرسی ها اولاً باید کامل و ثانیاً راضی کننده باشد و این یعنی اینکه اگر اجازه بازرسی داده شد ، بازرس در پروسه بازرسی خود باید اعلام کند که اطلاعات کامل بود و اظهار رضایت کند .
ایزدی گفت : بازرس اگر بخواهد یک جای خاصی را ببیند و ما بخواهیم همان نقطه را به او نشان دهیم و پیرامون این قسمت را پارچه بکشیم تا او چیزی نبیند می تواند پس از بازگشت در گزارش خود بنویسد که اطلاعات من کافی نبود و بازرسی ناقص است و در نهایت مشکل ایجاد خواهد کرد.
وی در خصوص امضای پروتکل الحاقی توسط 125 کشور نیز گفت : بسیاری از این کشورها اصلاً برنامه هسته ای ندارند که ترس بازرسی داشته باشند و اینها برای کسب حمایت های مالی از آمریکا و یا حمایت های مختلف این سند را امضاء کرده اند. همچنین برخی از کشورها مانند برزیل و آرژانتین که دارای برنامه های هسته ای هستند این پروتکل را امضاء نکردند و اجازه نخواهند داد سایت های نظامیشان بازرسی شود.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: همچنین کشورهایی مانند آمریکا ، روسیه ، انگلیس و چین که پروتکل امضاء کرده اند دارای بمب اتم هستند و آژانس با داشتن بمب اتم برای این کشور ها مشکلی ندارد .
هدف ما از مذاکرات نباید لزوماً رسیدن به توافق باشد
ناصر هادیان گفت: ماباید بحث ها را کلان تر مطرح کنیم و جایگاه آنها را ببینیم و باید پرسید به طور کلان هدف از پروتکل الحاقی چیست .
این استاد دانشگاه با اشاره به اعطای مدیریت دسترسی شده به بازرسان گفت : در این شیوه فقط چیز خاصی را که دغدغه شماست به شما نشان می دهند و در این باره توافق و در چارچوب خاصی بازرسی انجام می شود.
هادیان افزود : آقای ایزدی اعتقاد دارد که به سایت نظامی به طور مطلق اجازه دسترسی داد اما من مخالفم و معتقدم باید بر اساس مصالح و منافع بررسی کرد.
وی گفت : ما باید بررسی کنیم و ببینیم مزایا و مضرات پروتکل الحاقی برای ما چیست و نباید قبل از اینکه این موضوع ارزیابی اساسی شود رد یا قبول شود.
هادیان در پاسخ به این پرسش که اگر رضایت بازرسان جلب نشود باید چه کرد؟ گفت: در پروتکل الحاقی رویه ها مشخص است و این گونه نیست که هر کس هر کاری بکند اما احتمال اینکه یک بازرس اعلام رضایت نکند وجود دارد و این جزو محاسبه ماست .
در ادامه فواد ایزدی گفت : اینکه ما درگذشته پروتکل الحاقی و فراتر از آن را انجام دادیم اشتباهی بود که برای ما هیچ نتیجه ای نداشت و این اشتباه دوباره در حال تکرار شدن است ضمن آنکه ما در بررسی شرایط موجود باید تاریخچه و گذشته را نیز به یاد داشته باشیم.
این استاد دانشگاه افزود : با سابقه ای که از آژانس سراغ داریم چرا در توافق لوزان اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توافق شده است.
هادیان در پاسخ گفت : اینگونه مباحث نهایی نشده است و اکنون نیز درباره آن درحال مذاکره اند ضمن آنکه من نیز ایرادهایی به متن پیش نویس توافق دارم اما آنچه داریم در مجموع مناسب است .
ایزدی گفت: ما در توافق لوزان مجموعه ای از دسترسی های مضاعف را پذیرفته ایم در حالیکه پروتکل الحاقی به اندازه کافی دسترسی می دهد اما طرف آمریکایی دنبال چیست که پروتکل برایش کافی نیست و دسترسی های اضافی هم می خواهد .
هادیان پاسخ داد : برنامه هسته ای ما هیچ وقت نظامی نبوده است و این اتهام طرف مقابل است و این نکته مثبتی برای ماست که این اتهام را نپذیرفته ایم و اکنون برای پاسخگویی به سوالات آنها درباره گذشته برنامه هسته ای دسترسی بیشتری می دهیم و در دوره های قبلی نیز داده ایم و این یعنی مدالیته ای درست شده است که از پروتکل الحاقی مجزاست.
ایزدی گفت : چگونگی دسترسی های بیشتر مشخص نیست و ما درباره آن توافق کرده ایم که فراتر از پادمان و پروتکل الحاقی امتیازات دیگری بدهیم درحالیکه طرف مقابل می گوید ما می خواهیم با تعدادی از افراد مصاحبه کنیم و من امیدوارم این اتفاق برای کشور نیافتد.
این استاد دانشگاه افزود : ما تعدادی دانشجوی مستعد در کشور داریم که اگر به این نتیجه برسند که کشورشان زمانی که نیاز دارد از آنها استفاده می کند و زمانی مشکلاتی برای کشور پیش می آید آنها را جلوی گرگ می اندازد از ورود به علوم و فناوریهای حساس خودداری می کنند .
ایزدی افزود : کشوری که 36 سال در برابر آمریکا مقاومت کرده است نباید دانشمندان هسته ای اش را در اختیار قرار دهد زیرا این برای نسل آینده که می خواهند دانشمند شوند ضربه بزرگی است .
وی با بیان اینکه کسانی که این متن ها را برای ما تنظیم می کنند عجله ندارند و تحریم هم نیستند گفت : هدف ما این است که تحریم ها را لغو کنیم اما هدف طرف مقابل این است که پرونده را به درازا بکشاند، تحریم ها را حفظ کند و به بهانه پرونده هسته ای به سایت های نظامی ما دسترسی پیدا و اطلاعات جمع آوری کند.
ایزدی افزود : این تفکری که ما با آمریکایی ها راه بیاییم در لیبی جواب نداد، در عراق منجر به جنگ بزرگی شد و در کشور ما هم جواب نداده است بنابراین مشکل ما همین توافق است که ما را 12 سال متوقف کرده است.
وی تصریح کرد : تحریم های آمریکا لغو نمی شود بلکه در بهترین حالت قرار است تعلیق شود پس چرا ما باید در حوزه هسته ای این همه امتیاز بدهیم ؟.
در ادامه هادیان گفت : تیم مذاکره کننده هسته ای عرق ملی دارد و خواهان عزت و سرافرازی میهن است و حتما ً با تمام قوا از دانشمندان و غرور ملی دفاع خواهند کرد.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد : در شرایط فعلی که تحریم های ظالمانه ای علیه ما اعمال شده و اجماع بین المللی ضد ما شکل گرفته است ، دوستان ما در منطقه و مردم ما تحت فشارند گرچه ما مستاصل نشده ایم و می توانیم سال های دیگر هم مقاومت کنیم اما راه حل شما در مقام تصمیم گیر در مملکت چیست؟
هادیان با دفاع از عملکرد تیم مذاکره کننده هسته ای گفت : ما نباید با مسائل احساساتی برخورد کنیم و اگر نقد می کنیم نقدها منصفانه ، سازنده و بدنبال راه حل باشد.
ایزدی با بیان اینکه نقد به متن است نه به فرد گفت : متن های تولید شده مشکل دارد که شاید به خاطر شرایط موجود بوده است .
وی با اشاره به اینکه برای ارائه راه حال یکسری کارهایی را باید انجام دهیم و کارهایی را نباید انجام دهیم گفت : ما نباید این ذهنیت را در طرف مقابل ایجاد کنیم که هدف از طراحی ما رسیدن به توافق است و تیم مذاکره کننده را مجبور کنیم که حتماً به توافق برسند که این برآورد فعلی آمریکایی ها از ماست .
این استاددانشگاه تصریح کرد : هدف ما لزوماً نباید رسیدن به توافق باشد بلکه هدف ما باید برداشته شدن تحریم ها باشد در حالیکه این امر اتفاق نمی افتد و فقط قرار است تحریم ها تعلیق شود.
ایزدی افزود : اما مسیر دومی وجود دارد که در آن توافق انجام نخواهد شد اما مسئولیت فقدان توافق بر عهده طرف مقابل است و این خطری است که آمریکایی ها احساس می کنند .
وی گفت : عده ای از نمایندگان کنگره آمریکا اخیراً در نامه ای به اوباما اذعان کرده اند که نبود توافق باعث می شود ایران به پیشرفت خود در عرصه فناوری هسته ای ادامه دهد و از طرف دیگر توافق نکردن باعث فروپاشی تحریم ها می شود .
هادیان در پاسخ گفت: ما در مسایل هسته ای خود باید چیزهایی را نگه داریم که چنانچه طرف مقابل به تعهداتش وفا دار نبود ما بتوانیم در مدت کوتاهی به وضع قبل برگردیم و در مقابل بعضی تحریم ها نیز بازگشت ناپذیر است.
وی با اشاره به اینکه اگر تحریم ها تعلیق شد بازگرداندن دوباره آن کار ساده ای نیست افزود : تنها یکی از اهداف توافق رفع تحریم هاست اما غیر امنیتی سازی ایران ، عادی شدن شرایط و شکستن اجماع بین المللی علیه ایران بسیار مهم تر از رفع تحریم هاست.
ایزدی در پاسخ گفت : بخشی از نخبگان و استادان دانشگاه ما این تفکر را دارند که ارزش تعامل ایران و آمریکا بیشتر از موضوع هسته ای است در حالیکه تلاش آمریکا این است که فضای ایران را بیشتر امنیتی کند.
وی با بیان اینکه طرف مقابل برای ما طراحی دارد افزود: آنها در این طراحی ایران را پای میز مذاکره آورده اند و از آن امتیازاتی می گیرند و اگر این مسیر ادامه پیدا کند ایران به عراق دوم تبدیل می شود و اگر توافق لوزان اصلاح نشود احتمال حمله نظامی به ما بیشتر خواهد شد.
هادیان گفت: ما باید برداشت واقع بینانه ای از توانمندی های آمریکا داشته باشیم و آمریکا را خیلی بزرگ نکنیم بنابراین رفتار ما در اینکه اجازه ندهیم طراحی های آمریکا موفقیت آمیز باشد بسیار موثر است.
در پایان ایزدی گفت: ما از سمت دولت به اطلاع رسانی بیشتری نیاز داریم و اطلاع رسانی نباید به گونه ای باشد که فقط نکات مثبت بیان شود.