بررسی اهمیت و جایگاه مردمسالاری در نظام اسلامی

به گزارش خبرنگار واحد مرکزی خبر، هر کدام از مهمانان این برنامه به صورت مناظره ای و نوبتی به هر پرسش مجری در مدت چهار دقیقه پاسخ دادند.

مجری این برنامه در پرسش نخست خود از آقای پزشکیان پرسید: پس از سقوط نظام شاهنشاهی و در زمان همه پرسی، اسامی مختلفی برای نظام برخاسته از انقلاب اسلامی از سوی جریان های سیاسی مختلف مطرح شد اما امام خمینی (ره) اعلام کردند "جمهوری اسلامی نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر" چرا امام راحل بر این ترکیب یعنی "جمهوری اسلامی" تا این میزان تاکید داشتند؟

پزشکیان در پاسخ با بیان اینکه ساختارها بر اساس هدف تشکیل می شوند گفت: برای اینکه به عدالت برسیم وجود همه کسانی که در جامعه سهم دارند لازم است در نتیجه باید ساختاری برای این هدف تنظیم کرد تا همه کسانی که در یک جامعه زندگی می کنند بتوانند نظرشان را ارائه کنند و حق خود را بخواهند.

وی با اشاره به برخی از فرمایشات حضرت علی (ع) و پیامبر اکرم (ص) درباره لزوم مشورت کردن افزود: لازمه داشتن حاکمیت، مشاوره است و مشاوره هم از رای دادن، شورا و مجلس آغاز می شود.

مجری در ادامه از آقای شریعتمداری پرسید: از همان لحظه ای که نظام اسلامی شکل گرفت عده ای این ادعا را مطرح کردند که جمهوری اسلامی جمع نقیضین است و با تاکیدات حضرت امام خمینی (ره) باز هم با آن مخالفت کردند و به این شبهه افکنی ها ادامه دادند و هنوز هم برخی این ادعاها را مطرح می کنند به نظر شما چه پاسخی به این ادعاها وجود دارد؟

آقای شریعتمداری در پاسخ با بیان اینکه اسلام، مظروف است و جمهوری ظرف آن است گفت: در پی آن هستیم که اسلام را پیاده کنیم و عدالت بیرون از اسلام، مفهوم و معنی ندارد و برای اینکه آن پیاده شود نیاز به حاکمیت دارد.

وی ادامه داد: از این جهت حضرت امام راحل بر حاکمیت تاکید داشتند و پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی (ع) هم حکومت تشکیل دادند.

این فعال سیاسی و رسانه ای افزود: اینکه چگونه حکومت اسلامی پیاده شود و با چه ظرفی ، ظرف آن جمهوری است یعنی مردم در حاکمیت و تصمیم سازی ها و سیاست پردازی ها دخالت داشته باشند.

وی گفت: بنابراین جمهوریت و اسلامیت دو نقیض نیستند که در مقابل هم باشند و برای پیاده کردن اسلام نیاز به شکلی از حکومت داریم که بهترین نوع آن جمهوری است.

شریعتمداری افزود: در جمهوری اسلامی میزان رای مردم است اما در ساختار نظام، قواعدی تدوین شده است که این مسیر هیچ وقت از مرزهای اسلام عبور نمی کند.

وی تاکید کرد: در دنیا تنها نظام حکومتی هستیم که نوع نظام حکومتی را با رای مردم انتخاب کردیم و تدوین کنندگان قانون اساسی آن هم با رای مردم انتخاب شدند.

مدیر مسئول روزنامه کیهان ادامه داد: تنها نظام حکومتی هستیم که قانون اساسی را به رای و نظر مردم گذاشتیم و هیچ گاه انتخاباتمان را در سخت ترین شرایط هم تعطیل نکردیم. 

در ادامه این برنامه آقای پزشکیان در پاسخ به این پرسش که مردمسالاری دینی به عنوان شیوه حکمرانی در جمهوری اسلامی با دموکراسی غربی چه تفاوت ها و یا شباهت هایی دارد، گفت: باید معنای عدالت را بدانیم سپس در روند سیاستگذاری و اجرایی خود بر مبنای عدالت عمل کنیم.

وی با بیان اینکه اسلام، دینی برای حق و عدالت است افزود: نوع نامگذاری برای نظام حکومتی مهم نیست بلکه مهم آن است که حق و عدالت در جامعه پیاده شود.

پزشکیان ادامه داد: اگر توانستیم این کار را انجام دهیم با دموکراسی غربی فاصله پیدا می کنیم زیرا در جامعه ای با دموکراسی غربی ، منافع و سهم عده ای بر عده ای دیگر از جامعه می چربد.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت اصلاحات افزود: نظام ما نباید اینگونه باشد و باید ساختاری را بسازیم که در آن حق هر جمعیت، گروه ، جناح و هر دسته ای به او داده شود.

مجری در ادامه از آقای شریعتمداری پرسید برخی دموکراسی را مفهوم کاملا غربی می دانند که هدفی جز افزایش آزادی های فردی و ایجاد رفاه در جامعه ندارد آیا می توان گفت در مردمسالاری دینی این مفهوم با تفکر و شریعت ترکیب شده است و این دو نظام هدف واحدی را از دو راه متفاوت پیگیری می کنند؟

آقای شریعتمداری پاسخ داد: زمانی که صحبت از عدل و عدالت می کنیم دامنه آن بسیار گسترده است اما زمانی که پای عمل به میان می آید دامنه تنگ می شود.

وی ادامه داد: حق و عدالت در اسلام تعریف و شاخصه اصلی جمهوری اسلامی از اسلام گرفته شده است.

این فعال سیاسی و رسانه ای افزود: دولت، اتاق فکر نظام نیست که هر کدام از دولت هایی که بر سر کار می آیند برای خود گفتمانی داشته باشند.

شریعتمداری تاکید کرد: دولت وظیفه مشخصی دارد و آن اجرای قانون اساسی است و هر دولتی سلیقه های مختلفی در اجرا دارد اما مسیر اصلی نباید قربانی این سلیقه ها شود.

وی افزود: حضور در نظام، حق مردم است و اگر قرار باشد کسی جمهوریت نظام را زیر سوال ببرد و با بیگانگان ببندد اسم آن دیگر، عدالت نیست.

شریعتمداری با اشاره به اینکه هر نظام حکومتی برای خود مرزهایی دارد گفت: دموکراسی غربی با مردمسالاری دینی قابل مقایسه نیست و دو مفهوم کاملا جداگانه هستند اما اگر بخواهیم مقایسه کنیم نظام های با دموکراسی غربی هم برای خود مرزهایی دارند.

مدیر مسئول روزنامه کیهان افزود: مهم این است که این مرزها چیست و این خطوط قرمز را چه کسی تعیین می کند.

این فعال سیاسی گفت: مرزهای نظام ما را اسلام تعیین می کند.

در ادامه، مجری از آقای پزشکیان پرسید: در نظام مردمسالاری دینی، حکومت از طرفی داعیه مردمسالاری دارد و از طرفی دیگر خود را ملزم به رعایت احکام اسلامی می داند، در مردمسالاری دینی رعایت احکام اسلامی چه جایگاهی دارد؟

پزشکیان در پاسخ با بیان اینکه مشکل ما نداشتن تعریف روشن از عدالت است، گفت: اگر تعریف عدالت و حق، روشن نباشد هر کسی با ذهنیت خود از آن حرف می زند بنابراین ابتدا باید تعریف عدالت و حق، روشن و شفاف باشد.

وی افزود: شورای نگهبان هم باید قوانین را بر اساس عدالت، تایید یا رد کند.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت اصلاحات گفت: اینکه حق جامعه ای داده نمی شود و از کنار آن می گذریم و حرفی نمی زنیم با هر روشی که باشد غلط است.

پزشکیان افزود: ابتدا باید هدف را بشناسم سپس برنامه ای را طراحی کنیم که ما را به آن نزدیک کند.

وی ادامه داد: در دنیای امروز ، عدالت و حق را می توان اندازه گیری کرد و هر چیزی را که نمی توان اندازه گیری کرد باید دور ریخت.

پزشکیان افزود: مشکل ما این است که ادبیات قرآنی و اسلامی را به زبان مدیریتی و قابل اندازه گیری در نیاوردیم و در نتیجه با هم دعوا می کنیم.

نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: عدالت و حق باید شاخص داشته باشد و اگر عدالت پیاده شود دیگر نیازی به دعوا کردن نیست.

وی افزود: مملکت را با کفر می شود اداره کرد اما با بی عدالتی نه.