گزارش کمیسیون تخصصی : توفان تهران قابل پیش بینی نبود

به گزارش خبرنگار واحد مرکزی خبر ؛ پیرو دستور عباس آخوندی به علی محمد نوریان قائم مقام خود در امور هواشناسی و هوانوردی مبنی بر اینکه با همکاری یک گروه علمی نسبت به قابلیت و فرآیند پیش بینی توفان شدید به همراه گرد و خاک از نظر علمی با توجه به تجهیزاتی که در اختیار سازمان هواشناسی است؛ اعلام نظر و برای آگاهی افکار عمومی ملت شریف ایران اعلام شود؛ کمیسیون تخصصی بررسی توفان در تهران گزارش خود را منتشر کرد. 

در این گزارش امده است : با توجه به کوتاهی زمان شکل گیری و ابعاد آن (خردمقیاس) وقوع این پدیده در ساختارهای سامانه های دیده بانی و پیش بینی موجود و معمول شهر تهران قابل ردگیری و پیش بینی نبوده است. 

همچنین صدور اطلاعیه وقوع باد شدید که بر اساس شرایط همدیدی نقشه ها و مدل بزرگ مقیاس مورد استفاده ، صورت گرفته  ، صحیح بوده است . 

با توجه به این که خروجی مدل های پیش بینی وضع هوا که درحال حاضر سازمان هواشناسی کشور از آن استفاده می کند ، دارای قدرت تفکیک 50 ×50 کیلومتر است و پدیده های با مقیاس کوچکتر از 50 کیلومتر در این نقشه ها به طور دقیق قابل رویت و پیش بینی نیست و از آنجا که توفان روز دوشنبه از نوع خرد مقیاس بوده و کوچکتر از قدرت تفکیک خروجی مدل های پیش بینی موجود سازمان هواشناسی کشور است، 

مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی کشور و همچنین اداره کل هواشناسی استان تهران قادر به ردیابی و پیش بینی در بررسی نقشه های سطح زمین و سطوح فوقانی جو و خروجی مدل ها نشده است.

مشخص شد که 20 دقیقه قبل از رسیدن طوفان به شهر تهران توسط مدیرکل هواشناسی استان تهران به ستاد بحران شهر تهران، قریب الوقوع بودن توفان تلفنی اطلاع داده شده است. 

گزارشگر وضع هوا آقای نقشینه هم وقوع این پدیده به رادیو اعلام کرده بود  که اعلام آن براساس گردش کار موجود و اخذ تاییدیه با تلفن مجدد از طریق تماس رادیو با مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی، مدت زمانی را تلف کرده است.

به هرحال اطلاع رسانی از طریق رادیو در دقایق نزدیک به وقوع انجام شده است. 

کمیسیون تخصصی بررسی سانحه توفان تهران تصریح کرده است: سامانه اطلاع رسانی و پرتال سازمان هواشناسی کشور از کارایی و قابلیت های فرایندی لازم برخوردار نبوده است و همچنین ساختار سامانه هشدار سریع کشور کارایی لازم را ندارد.

ضروری است باتوجه به نیاز جامعه به این ساختار و به روز رسانی و ارتقای آن ، موضوع در اولویت اصلی سازمان هواشناسی کشور و سازمان مدیریت بحران قرارگیرد. 

هر چند کمیسیون بررسی سانحه قصور و تقصیری را از ناحیه مسولان، مدیران و کارشناسان سازمان هواشناسی کشور مطرح نکرده است اما برای آنکه در آینده در صورت وقوع چنین پدیده هایی سازمان قادر به پیش بینی بموقع باشد ، باید ساختار جامع و کامل مشابه کشورهای پیشرفته برای پیش بینی خیلی کوتاه مدت ((Nowcasting ) به وجود آید.

همچنین رادارهای هواشناسی موجود که در حدود یک ساعت قبل قابلیت نشان دادن شکل گیری این نوع پدیده را داشته است ، باید با تکمیل سخت افزاری و نرم افزاری کاربردهای وسیع آن، عملیاتی وآموزش های لازم به پیش بین ها وکارشناسان ذیربط داده شود. 

در گزارش کمیسیون تخصصی بررسی سانحه توفان تهران که قائم مقام وزیر در امور هواشناسی و هوانوردی به وزیر راه وشهرسازی ارائه کرده ، آمده است: با توجه به کاهش سرمایه گذاری در تجهیز و بروزرسانی نرم افزارهای مورد بهره برداری سازمان و همچنین خارج شدن تعدادی از منابع انسانی تخصصی، ضرورت دارد سازمان در طرح جامع خود پروژه نوین سازی هواشناسی را که معوق مانده، فعال کند برای تجهیز و تکمیل سرمایه گذاری های گذشته هواشناسی اعم از شبکه راداری هواشناسی وسامانه دریافت تصاویر و داده های ماهواره ای و شبکه ایستگاههای اتوماتیک هواشناسی وسامانه ICS سوپر کامپیوترها (کلاسترها) و پورتال اطلاع رسانی و نرم افزارهای پیچیده مورد نیاز و سایر سیستم های مورد لزوم  توجه کند.

همچنین توسعه سرمایه های انسانی سازمان و نحوه جذب و نگهداری و ارتقای آنها نیز باید دربرنامه باشد و این طرح جامع و کامل باید برای حمایت و تامین اعتبارات لازم در دستور کار دولت قرار گیرد. 

سازمان باید موظف شود برای به روز نگهداشتن متخصصان خود برنامه های آموزشی مداوم را به مرحله اجرا درآورد.

توفانی که روز دوشنبه  12 خرداد در ساعت 30/17 شهر تهران را تحت تاثیر قرار داد دارای سرعتی معادل 118 کیلومتر بر ساعت بوده است.

این توفان به صورت محلی و همرفتی شدید در منطقه حد فاصل ساوه ، قم و تهران شکل گرفته و منجر به ایجاد بادهای افقی قوی و با تغییر تندی و جهت سرعت بسیار زیاد در منطقه شده است، این نوع باد در هواشناسی به بادهای گاستی(GUSTY) معروف است. 

طبیعت این نوع بادها به گونه ای است که به دلیل تغییرات سریع در جهت و شدت از قدرت تخریبی بالایی برخوردار است و در زمانی بسیار کوتاه سامان می گیرد و دوام و عمری کوتاه دارد.

تصویر دیواره عمودی گرد و خاک موید شکل گیری این پدیده خرد مقیاس و نادر از نظر سرعت توفان، در منطقه تهران بوده است. 

بنابر این گزارش تصاویر راداری و ماهواره ای و داده های ایستگاه های اتوماتیک هواشناسی گویای شکل گیری کانون انرژی و افزایش باد در منطقه فرودگاه امام خمینی(ره) از ساعت 12:15 گرینویچ (16:45 محلی) است.

حداکثر سرعت باد پس از 36 دقیقه یعنی در ساعت 17:21 در فرودگاه امام خمینی(ره) و 27 دقیقه بعد در فرودگاه مهرآباد و سپس در ایستگاه اقدسیه ثبت شده است. 

در جلسه نخست کمیسیون تخصصی بررسی سانحه طوفان تهران با مسئولیت قائم مقام وزیر در امور هواشناسی و هوانوردی رئیس موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (دکتر فرهنگ احمدی گیوی)، مدیر گروه هواشناسی واحد علوم تحقیقات تهران – دانشگاه آزاد اسلامی(دکتر غلامعلی کمالى)، عضو هیأت مدیره انجمن هواشناسی ایران(دکتر امیرحسین مشکوتی) استادیار تمام وقت دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران – اقلیم شناسی(دکتر سعید بازگیر)، رئیس و مدیران گروه های پژوهشی مرتبط پژوهشکده هواشناسی و علوم جو (دکتر جواد بداق جمالی – دکتر عباس رنجبر - دکتر محمد مرادی)، رئیس و معاونین سازمان هواشناسی کشور، مدیران کل و سرکشیک های مرتبط مرکز پیش بینی، امور فنی، معاونت فناوری اطلاعات و ارتباطات و روابط عمومی و معاون اداره کل هواشناسی استان تهران حضور داشتند. 

در این جلسه مسئولان سازمان هواشناسی کشور گزارش های مفصلی از نحوه شکل گیری پدیده ، سرعت و جهت حرکت آن و اطلاع رسانی و اقداماتی که صورت گرفته است ارائه و مدارک و مستنداتی را تقدیم جلسه کردند و حاضران ضمن طرح سوالات و توضیحات و پاسخهای آن ، بحثهای مفصلی را انجام دادند.

در پایان گزارش کمیسیون تخصصی بررسی سانحه توفان تهران، از درگاه ذات مقدس الهی برای فوت شدگان حادثه توفان آمرزش و غفران و برای بازماندگان آنان آرزوی صبر و برای مجروحان و مصدومان ؛ بهبودی و سلامتی کامل مسئلت شده است.