تفال به حافظ از دوره صفویه مرسوم شد

غلامرضا طریقی نویسنده و شاعر در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، افزود: به طور کلی فال گرفتن و طلب فال نیک کردن در فرهنگ ما سابقه دیرینه دارد.

وی گفت: اما آنچه در فرهنگ ما رایج شده بعد از ظهور اسلام با استخاره از قرآن آغاز شده است مردم پیش از هر کار و تصمیمی که در آن مردد بودند و لازم می‌دیدند جایی فرای ذهنیت خودشان به آنها کمک شود از طریق قرآن استخاره می‌گرفتند و آیات قرآن را می‌خواندند.

 این شاعر افزود: از یک جایی ادبیات وارد فرهنگ ما شد و مردم به دیوان شاعران مختلف، چون سنایی، دهلوی و یا خاقانی تفال می‌زدند، اما مقطعی بوده است.

غلامرضا طریقی خاطرنشان کرد: تفال به دیوان حافظ مقطعی نبود آن هم شاید به دلیل لسان الغیب بودن این شاعر بود و اینکه در بسیاری از ابیاتش آیات قرآن هم آورده شده است.

وی گفت: چیزی که برای ما واضح  است از زمان صفوی و حتی بعد از درگذشت حافظ به دیوان آن تفال می‌زدند.

آقای طریقی با بیان اینکه تفال و طلب خیر کردن در هر مناسبت جمعی بین ایرانیان انجام می‌شد افزود: طلب خیر کردن جز آداب در نوروز، چهارشنبه سوری و شب یلدا بوده که آن را با تفال به دیوان حافظ انجام می‌دادند.

وی مهمترین ویژگی شعر حافظ برای تفال زدن تعمیم پذیری آن دانست و گفت: تقریبا می‌شود گفت همه ابیات اشعار حافظ را می‌توان تعمیم داد، چون ایهام یکی از مهمترین ویژگی‌های شعر آن است.

شب یَلدا یا شب چلّه یکی از جشن‌های ایرانی است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روز‌ها در نیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود.

 شب چله از غروب آفتاب ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) آغاز می‌شود و تا طلوع آفتاب ۱ دی (نخستین روز زمستان) ادامه می‌یابد. معمولاً در این شب، شاهنامه‌خوانی و قصه‌گویی بزرگان خانواده برای دیگر اعضای خانواده و همچنین فال‌گیری با دیوان حافظ نیز رایج است.