سند تحول قوه قضائیه، مسئله محور است

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه صف اول با حضور آقای محمد کاظمی فرد – رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه به بررسی آخرین وضعیت اجرای سند تحول قوه قضائیه پرداخت. 
مقدمه مجری: قرار است نگاهی داشته باشیم به سند جدید تحول دستگاه قضایی، سندی که اواخر فروردین ماه امسال توسط رئیس قوه قضائیه ابلاغ شد و مشکلات اصلی قوه قضائیه و راهکار‌های آن با جزئیات در آن سند جدید قید شده بود. حدودا شش ماه از ابلاغ سند جدید می‌گذرد و در این برنامه می‌خواهیم نگاهی داشته باشیم به روند اجرای سند جدید تحول قضایی که بخش عمده‌ای از راهکار‌های این سند مبتنی بر استفاده از فناوری و هوشمندسازی فرآیند‌های قضایی است.

سوال: یک مرور سریعی داشته باشیم نسبت به سند تحول قوه قضائیه یک سندی پیش از این سند جدید بوده و چه مقدار از آن سند اجرایی شد و دلایل اجرایی نشدن برخی از محور‌های سند قبلی چه بوده است؟ 

کاظمی فرد: سند تحول نسخه اول آن از سال ۱۳۹۹ اجرایی شد و یک سند سه ساله بود دستگاه قضایی بعنوان یکی از معدود دستگاه‌های حاکمیتی است که سند اجرایی کارش و برنامه عملیاتی خود را با برنامه زمان بندی مشخص به صورت کامل و شفاف برای همه عموم مردم عزیزمان منتشر کرده، سند در زمان بندی‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت طراحی شده بود در سند هم مجریان مشخص هستند همکاران مشخص هستند، سند تحول چه نسخه قدیم چه نسخه جدید یک سند مسئله محور است و بر اساس ماموریت‌هایی که در دستگاه قضا به آن واگذار شده این سند طراحی شده، ماموریت‌ها به این صورت است که ماموریت‌هایی که برای دستگاه قضا هست هر کدام شان چالش‌هایی که باعث شده آن ماموریت اجرا نشود در دستگاه قضایی شناسایی شده در سند، برای هر کدام از چالش‌ها عواملی شناسایی شده برای هر کدام از عوامل‌ها راهبرد‌هایی برای حل آن چالش پیشنهاد شده و یک تعداد زیادی راهکار استخراج شده که می‌شود همان برنامه عملیاتی که باید در طول سه سال با کمک مجریان و همکاران و آن برنامه زمان بندی مشخص خود اجرا شود.

بهره گیری از فناوری های نوین، راه حل چالش ها در سند تحول قضایی

سوال: این چالش‌هایی که اشاره کردید چیست که مورد اجرا بوده؟ 

کاظمی فرد: یکی از نکات مهمی که سند تحول قضایی چه نسخه قدیم و چه نسخه جدید به آن پرداخته و بعنوان راه حل خیلی از این چالش‌ها به آن رجوع کرده بحث استفاده از فناوری‌های نوین است، یعنی وقتی که پای چالش‌ها به میان می‌آید یکی از روش‌های حل آن‌ها راهبرد‌های حل و راهکار‌هایی که ارائه می‌شود بحث فناوری‌های نوین است که تقریبا در هر دو تا سند حدودا نیمی از راهکار‌های سند به استفاده از فناوری‌های نوین برای حل مشکلات دستگاه قضا پرداخته است در سند گذشته ما طیف وسیعی از کار‌ها را انجام دادیم من اگر نیاز باشد می‌توانم خدمت شما اشاره کنم از سال ۹۹ که همان ایام کرونا بود، مردم عزیزمان برای گرفتن سنا که همان شناسه قضایی است برای این که بخواهند این سنا را دریافت کنند مجبور بودند به صورت حضوری مراجعه کنند یا به مراجع قضایی یا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، از همان ایام با کمک شرکت‌های دانش بنیان این موضوع به صورت کاملا غیرحضوری و هوشمند انجام شد الان که در خدمت شما هستیم حدودا دو میلیون نفر از مردم عزیزمان، چه هموطنان مان در داخل کشور و چه هموطنان مان در خارج از کشور دارند از این مسیر سنا را دریافت می‌کنند و می‌توانند از خدمات قوه قضائیه استفاده کنند. 

ارائه حدود ۳۰ خدمت در پنجره واحد خدمات الکترونیک قضایی 

سوال: یعنی کاملا الان فرآیند ثبت نام و دریافت آن شناسه سامانه قضایی سنا به صورت الکترونیکی شده و دیگر هیچ نوع حضوری نیاز ندارد؟ 

کاظمی فرد: نیازی به حضور ندارد تقریبا یک سوم از مردم عزیزمان بدون این که نیاز باشد مراجعه کنند از همین مسیر سنایشان را دریافت کردند خیلی از این افرادی که سنا را گرفتند از هموطنان مان از خارج از کشور هستند قبلا این افراد برای این که بخواهند از خدمات قضایی استفاده کنند مجبور بودند حضوری مراجعه کنند یکی از نکات تحولی این بود که بتوانند به صورت کاملا غیرحضوری و از خارج از کشور این شناسه را دریافت کنند بعد از آن چه اتفاقی می‌افتد؟ ... 

سوال: این سنا الزاما برای کسانی نیست که در دادگاه‌ها پرونده دارند؟ خوب هست که همه افراد این سامانه را واردش شده باشند و این شناسه را دریافت کرده باشند. 

کاظمی فرد: به هر صورت ممکن است شما مورد شکایت واقع بشوید الزاما ممکن است شما خودتان کاری نداشته باشید ولی کسی از شما شکایتی داشته باشد با داشتن شناسه قضایی سنا به صورت پیامکی کاملا مطلع می‌شوید از این که یک شخص دیگری در یک دادگاهی در هر کجا یک پرونده‌ای باز شده ... 

سوال: و یا برای دریافت عدم سوء پیشینه که الان شاید ... 

کاظمی فرد: بله، وقتی که شما سنا را دریافت کردید تازه وارد می‌شوید به خدمات قوه قضائیه، خدمات قوه قضائیه مهم‌ترین خدمتی که الان اشاره کردید به آن بحث ابلاغ الکترونیک قضایی است و بحث اطلاع رسانی پرونده‌ها برای این که اگر شما پرونده‌ای داشته باشید به طور کامل بتوانید از روال آن مطلع بشوید بحث گواهی عدم سوء پیشینه است، الان گواهی عدم سوء پیشینه حدودا با میانگین زمانی ۱۳ ساعته درکل کشور دارد صادر می‌شود، جهت استحضارتان ۶۰ درصد از گواهی عدم سوء پیشینه ما بدون مراجعه حضوری است یعنی به صورت کاملا خودکاربری و در داخل منزل یا محل کار دارد این درخواست‌ها انجام می‌شود، نوبت دهی برای مراجعه به مراجع قضایی، بحث قرارداد الکترونیک وکالت اگر شما خارج از کشور باشید می‌توانید با وکیل تان کاملا غیرحضوری ثبت نام سنا بکنید می‌توانید وکیل تان را به صورت غیرحضوری انتخاب بکنید و دعاوی دیوان عدالت اداری از موارد دیگری است که در این سامانه طراحی شده و خدمات دیگری که حدودا سی خدمت است که در داخل پنجره واحد خدمات الکترونیک قضایی می‌تواند یک شخص حقیقی استفاده بکند. این در دوران تحول اجرا شد بحث خودکاربری‌ها بود اشخاص حقوقی یعنی نمایندگان حقوقی دستگاه‌ها، بحث وکلا، این‌ها به صورت تمام خدمات شان را می‌توانند بدون مراجعه به دستگاه قضایی انجام بدهند این خدمات طیفی بود که سمت مراجعین بود و سند تحول، تحول ایجاد کرد و قوه قضائیه از یک قوه قضائیه که در ساعات اداری و محدود به یک جغرافی خاص بود تبدیل شد به یک قوه قضائیه ۲۴ ساعته که در سراسر پهنه جغرافیایی دنیا می‌توانیم خدمات مان را ارائه بدهیم همچنین در داخل دستگاه قضا هم تحولاتی ایجاد کرد برای تسریع فرآیند رسیدگی، سامانه شناسایی اموال، سامانه ارجاع هوشمند کارشناس، بحث دادرسی‌های الکترونیکی و من جالب است خدمت شما بگویم که الان این که در خدمت شما هستم حدودا ۸۵ درصد زندانیان در دستگاه قضایی برای شرکت در جلسات تحقیق و رسیدگی به صورت الکترونیکی این کار را انجام می‌دهند یعنی تنها ۱۵ درصد از زندانیان از زندان خارج می‌شوند و به مراجع قضایی؟ می‌شوند. 

سوال: به انتخاب خودشان هست یا ...؟ 

کاظمی فرد: این به انتخاب قاضی است بسته به نوع پرونده و حدودا ۸۵ درصد یک عدد بسیار بالایی است و این عدد صعودی بوده بعد از اتمام دوران کرونا، ما تقریبا در اتمام دوران کرونا عددمان حدودا ۷۵-۷۶ درصد بود و همین طور تا انتهای قضیه که بحث کرامت مراجعین است و این نتایج اجرای سند تحول پیشین است. اما سند تحول جدید و سند تحول و تعالی که از ابتدای امسال ابلاغ شده، باز هم پر است از راهکار‌هایی که قرار است کمک بدهد به اجرای عدالت و افزایش رضایتمندی مردم. 
پخش گزارش 

سوال: یکی از تاکیدات مشخص رهبر معظم انقلاب اجرای سند تحول بوده و توجه به این نکته که اشاره داشتند اجرای این سند باید در شاخص‌ها و در ارزیابی‌های قوه قضائیه دیده بشود، همین فراز پایانی فرمایش ایشان در این بخش که دیدیم درباره تعداد ورودی‌های پرونده‌ها و به نوعی آنچه که در آمار‌های پایان ماه شعب معمولا دیده می‌شود، در سند تحول سند جدید که بیشتر می‌خواهیم درباره آن صحبت بکنیم چه تدبیری برای کاهش ورودی پرونده‌ها اندیشیده شده؟ 

کاظمی فرد: در سند تحول جدید، با استفاده از فناوری‌های نوین یک راهکار‌های مشخصی ارائه شده برای این که بتوانیم به مردم عزیزمان قبل از این که مراجعه بکنند به دستگاه قضایی راهنمایی مناسب را بدهیم. شما وقتی که می‌خواهید مراجعه بکنید به دستگاه قضا در مورد یک پرونده‌ای یک شکایت یا یک خواسته‌ای را دارید نیاز به راهنمایی دارید که نتیجه آن چه می‌شود چه فرآیندی باید طی کنید چه مدارکی را بایدداشته باشید؟ این در دو وجه می‌تواند کمک بکند هم این که به شما راهنمایی بدهد که آیا از این مسیر می‌توانید به جواب خودتان برسید و در صورتی که احیانا اگر از این مسیر به جواب نمی‌رسید همان ابتدای قضیه بتوانید آشنا بشوید و این مسیر را ادامه ندهید هم این که در مورد دستگاه قضایی وقتی که پرونده شما وارد دستگاه قضایی می‌شود اگر آن مدارک لازم و آن راهنمایی‌ها را رعایت کرده باشید کمک می‌کند که پرونده شما سریعتر رسیدگی شود، همین طور یکی دیگر از تکالیفی که داریم بحث مشخص کردن و تعیین نوع خواسته‌ای است که شما دارید این که برای این کار شما چه نوع خواسته‌ای را و چه شکوائیه‌ای را باید تنظیم کنید که با پرسیدن سوالاتی پیش بینی شده که ما بتوانیم در سامانه هایمان. 

سوال: این در کجا‌ها انجام می‌شود در زمان ثبت مثلا در دفتر خدمات قضایی؟ 

کاظمی فرد: این در زمان ثبت یعنی پیش از ورود به دستگاه قضا است یعنی شما وقتی که می‌خواهید به نقطه ثبت دارید می‌رسید چه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا این که در بحث اگر در سوالات آتی شما باشد بحث استفاده از سکو‌های پرکاربرد را ما داریم این که ما بتوانیم ثبت شکوائیه فقط محدود نشود در یک مکان‌های خاص، یا صرفا در پنجره واحد خدمات قضایی، ما بتوانیم در سکو‌های پرکار جایی که مردم هستند بتوانیم ابزارهایمان را ارائه بدهیم و مردم عزیزمان هم بتوانند ... 

سوال: در فضای مجازی منظور شما است؟ 

کاظمی فرد: بله. 

سوال: یعنی فناوری این‌ها انجام می‌شود؟ 

کاظمی فرد: اصلا حسن کار فناوری همین است، ما بتوانیم بعد زمان و بعد مکان را برداریم. 

سوال: الان دارد انجام می‌شود این روش؟ 

کاظمی فرد: بله، ما الان چیز‌هایی که ما داریم در داخل پنجره واحد خدمات الکترونیک قضایی مان خیلی از کار‌هایی را که قرار است توسط خود مردم انجام بگیرد سعی می‌کنیم ساده و آسان شان کنیم مثلا ما الان یکی از خدمت‌هایی که در این چند وقت اخیر توسعه اش داریم می‌دهیم بحث لایحه است، الان که درخدمت شما هستم، حدود ۶۳ عنوان لایحه را شما می‌توانید به صورت خودکاربری خودتان بفرستید، اما برای ارسال آن نیاز به دانستن دانش حقوقی ... 

سوال: لایحه برای پرونده‌ای که در حال رسیدگی است؟ 

کاظمی فرد: بله، ولی برای همین لایحه هم نیازی نیست که شما دانش حقوقی داشته باشید ما همه را به صورت قالب‌های آماده، آماده کردیم، فقط شما موضوع را انتخاب می‌کنید پرونده را انتخاب می‌کنید و متن مورد نظر را ارسال می‌کنید. 

سوال: در آن پنجره واحد الان این شرایط هست؟ 

کاظمی فرد: بله 

سوال: الان فرض کنیم من یک دادخواستی را می‌خواهم ثبت کنم الزاما باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه کنم یا نه خودم از طریق این فضای مجازی که گفتید یا همین پنجره واحد خدمات می‌توانم این کار را خودم شخصا انجام بدهم؟ 

کاظمی فرد: اگر وکیل باشید یا نماینده حقوقی دستگاه، خودتان می‌توانید انجام بدهید هیچ نیازی به مراجعه ندارید برای اشخاص حقیقی الان در پنجره واحد خدمات الکترونیک قضایی ما ثبت دادخواست را نداریم. 

سوال: همچنان باید به دفتر خدمات مراجعه کنند. 

کاظمی فرد: بله، این تکلیف دقیقا همین است این تکلیف در چند بعد دارد کار می‌کند یکی این که قبل از مراجعه شما به شما راهنمایی بدهیم با کمک فناوری 

سوال: این کاملا از چه زمانی اجرایی می‌شود که مراجعه حضوری نیاز نباشد. 

کاظمی فرد: توضیح میدهم، شما وقتی که می‌خواهید مراجعه بکنید به یک درگاهی باید مراجعه بکنید این درگاه برای این که بتواند به شما توضیحات بدهد نیاز به یک دانش حقوقی دارد، این دانش در واقع به کمک ماشین گرفته می‌شود و این جاست که پای بحث هوش مصنوعی به میان می‌آید که ما داریم با شرکت‌های دانش بنیان صحبت می‌کنیم جلساتی را داشتیم در اخبار‌های شما هم این جلسات منعکس شده، برای این که بتوانیم از توان شرکت‌های دانش بنیان کمک بگیریم با داده‌هایی که ما داریم و قوانینی که در داخل مجموعه داده‌های فضای مجازی وجود دارد بتوانند سیستم شان را آموزش بدهند که کسی که می‌خواهد مراجعه بکند و به ازای مراجعه اش یکسری سوالاتی دارد با تعاملی که با آن شخص دارند هم بتوانند راهنمایی اش بکنند که چه کاری باید انجام بدهد بعد از راهنمایی مناسب هم اگر قصد شکایت داشت متن شکوائیه را بتوانند تنظیم بکنند جزء یکی از راهکار‌های سند است و بعد از آن بحث ارسال آن می‌شود که به آن خدمات غیرحضوری می‌گوییم، که این هم می‌شود یک تکلیف دیگر که ما داریم هم در برنامه هفتم مکلف به انجام آن هستیم. 

سوال: سند تحول هم تکلیف کرده 

کاظمی فرد: سند تحول قضایی روی آن تکلیف دارد یعنی این مجموعه و این بسته‌ای که این جا داریم باعث می‌شود که مردم ما می‌توانند پس از گرفتن راهنمایی مناسب در صورتی که بخواهند شکایت شان را تنظیم بکنند به صورت غیرحضوری این کارشان را کاملا بتوانند در فضای مجازی انجام بدهند. 

سوال: چه زمانی اجرایی می‌شود؟ 

کاظمی فرد: نسخه‌های اولیه این کاری که ما داریم انجام می‌دهیم الان برای اظهارنامه امید داریم که بتوانیم تا حدود‌های اوایل زمستان بتوانیم این را به اجرایی شدن برسانیم که با یک خدمت اولیه شروع کنیم و به تدریج سبد خدمات دیگر را گسترش می‌دهیم که این خدمات کاملا غیرحضوری به علاوه این که امکان دریافت راهنمایی هوشمند هم داریم. 

سوال: احتمالا چه زمانی؟ 

کاظمی فرد: از ابتدای زمستان 

سوال: برای عموم مردم؟ 

کاظمی فرد: برای عموم مردم، بله من که گفتم خدمت شما برای مراجعین حرفه‌ای مان که می‌شوند وکلا و ... 

سوال: اظهارنامه را گفتید 

کاظمی فرد: از اظهارنامه شروع می‌کنیم و به تدریج همین طور پشت سر هم، از یک خدمت اولیه ما شروع می‌کنیم و به تدریج برای ما اضافه کردن آن خیلی زمان بر نیست هر کدام را می‌توانیم دانه دانه به سبد اضافه کنیم، ما هم شکل گیری زیست بومی است که برای این کار باید انجام بدهیم الان کار‌های اولیه آن را انجام دادیم با شرکت‌های دانش بنیان که در هر دو حوزه یعنی هم بحث راهنمایی هوشمند و هم بحث خدمات غیرحضوری صحبت‌های لازم انجام شده و داریم زیرساخت‌های لازم آن را شکل می‌دهیم این یکی از کار‌هایی است که می‌تواند تحول زیادی را ایجاد کند در مراجعین، نحوه مراجعین و بعد از آن دادن راهنمایی و از آن طریق هم بحثی که شما فرمودید کاهش ورودی‌ها با دادن راهنمایی مناسب. 
پخش گزارش 

سوال: اشاره شد در گزارش هم و در بیان جنابعالی هم بود که خودکاربری رضایت وکلا را هم در برداشته برای مردم عادی اشاره کردید که از ابتدای زمستان اظهارنامه این شرایط را پیدا خواهد کرد و انشاالله در ادامه‌ای که بیان کردید تا چه زمانی خواهد بود مشخصا زمان می‌توانید بگویید؟ نه به صورت آزمایشی به صورت قطعی مردم خودشان چه زمانی می‌توانند دادخواست را ثبت کنند؟ 

کاظمی فرد: طبق برنامه هفتم پیشرفت ما مکلف هستیم ظرف سال اول برنامه این کار را انجام بدهیم 

سوال: طبق برنامه تا مردادماه باید این اتفاق بیفتد قطعا این اتفاق خواهد افتاد؟ 

کاظمی فرد: انشاالله، بله 

سوال: یعنی به این هدف می‌رسید که مردم بتوانند این کار را خودشان ثبت دادخواست و سایر مراحل را انجام بدهند. 

کاظمی فرد: انشاالله 

سوال: یک نکته‌ای هم در صحبت شما هم در بخش قبل بود که به سکو‌ها در فضای مجازی هم این فرصت را شما بدهید و این فضا را در اختیارشان قرار بدهید به بخش خصوصی هم این اختیار را خواهید داد؟ 

کاظمی فرد: اصلا سکو‌ها وقتی که ما داریم می‌گوییم بحث بخش خصوصی است و شرکت‌های دانش بنیان هست و ما در بحث احراز هویت هم این کار را کردیم یعنی ما الان احراز هویت مان با کمک هشت شرکت دانش بنیان است یا بحث سنا شماره تلفن‌ها برای ایرانیان خارج از کشور یکی از چالش‌هایی که هست ممکن است ارسال پیامک را مشکل داشته باشند با کمک پیام رسان‌های داخلی هم دو تا از پیام رسان‌ها مردم عزیزمان می‌توانند انتخاب کنند به جای ارسال پیامک به آن دو تا پیام رسان پیام‌ها ارسال بشود. همین الان این فضا وجود دارد شما می‌توانید در ویرایش اطلاعات سنایتان این کار را انجام بدهید و انتخاب بکنید با کمک پیام رسان‌های داخلی بتوانید پیام هایتان را دریافت بکنید همین کار را داریم ادامه می‌دهیم انشاالله برای دو تا حوزه‌ای که خدمت شما عرض کردم، یکی بحث خدمات غیرحضوری ما اسم این کار را گذاشتیم برای این که بتوانیم با کمک سکو‌های پرکاربرد خدمات غیرحضوری انجام بدهیم و بحث راهنمایی هوشمند و پذیرش پرونده آن هم با استفاده از شرکت‌های دانش بنیان که در حوزه هوشمندسازی و هوش مصنوعی کار می‌کنند انشاالله بتوانیم با کمک این دو تا زیست بوم این کار را شکل بدهیم.

سوال: آنچه که اشاره کردید قرار است در آینده اتفاق بیفتد برای همه مردم، در سکو‌های بخش خصوصی فقط ثبت لایحه را به آنها این اختیار را خواهید داد یا نه، همه امکانات و مثلا ثبت دادخواست و همه مراحل را هم این سکو‌ها می‌توانند که ارائه خدمت داشته باشند؟ 

کاظمی فرد: چیزی که ما الان خودمان داریم در پنجره واحد خدمات الکترونیک قضایی یک خدمات مشخصی است بیشتر در جنبه اطلاع رسانی است مثلا بحث گواهی عدم سوء پیشینه، ثبت لایحه، ثبت دادخواست‌های دیوان عدالت این‌ها چیز‌هایی است که ما الان داریم، اما چیز‌هایی که برنامه هفتم توسعه از ما خواسته این است که تمامی خدماتی که به صورت الکترونیک است نسخه اشخاص حقیقی اش را هم بتوانیم روی سکو‌های پرکاربرد بدهیم بنابراین ما دنبال این هستیم که بتوانیم تا آنجایی که امکانپذیر است تمامی خدمات دادخواست، شکوائیه، لایحه، اظهارنامه چیز‌هایی که بتوانند مردم از آن استفاده کنند و از هر نقطه دنیا بتوانند کار را انجام بدهند نکته مهم آن این است که آن قسمت راهنمای هوشمند مهم‌ترین قسمت قضیه است، چون در هر صورت آن قسمت انسانی که با مراجعه شما کمک داده می‌شد به شما در مورد متن دادخواست و متن لایحه تان به شما کمک داده می‌شد بحث راهنمایی که به شما داده می‌شد چه مدارکی ارسال شود، آیا این دعوایی که دارید به کجا ختم خواهد شد، این‌ها تماما چیز‌هایی بود که شما در مراجعه حضوری از آن استفاده می‌کردید تمام این‌ها باید منتقل شود به بخش فضای مجازی، این دو تا کنار همدیگر می‌توانند کار را شکل بدهند. 

سوال: این هم تا مردادماه اتفاق خواهد افتاد؟ 

کاظمی فرد: این دو تا موضوع را ما با هم داریم پیش می‌بریم. یکی از چیز‌هایی که در سند تحول قضایی از ما خواسته شده و من در پرانتز بگویم، بحث ایجاد زیست بوم نوآوری. 

سوال: یعنی چه؟ باید چه کار کنید؟ 

کاظمی فرد: دقیقا همین کاری که الان داریم انجام می‌دهیم بتوانیم یک زیست بومی داشته باشیم که از نوآوری‌هایی که در بحث شرکت‌های دانش بنیان‌ها هست استفاده کنیم در قالب یک زیست بوم، وقتی زیست بوم می‌گوییم خود زیست بوم بتواند بحث تبلیغاتش، بحث درآمدش، بحث پیگیری کارهایش را خود زیست بوم توسعه بدهد همانطور که من گفتم احراز هویت بخش خصوصی ما روزی که شروع کردیم شاید کمتر از صد هزار نفر داشتند با این سامانه کار می‌کردند الان به دو میلیون نفر رسیده که دارند سنایشان را از طریق این مسیر انجام می‌دهند این کاری است که زیست بوم دارد انجام می‌دهد و زیست بوم نوآوری کشور است انشاالله بتوانیم در سند تحول این زیست بوم هم برای این دو تا حوزه هم استفاده کنیم. 

سوال: موضوع دیگری که از جمله مشکلات مردم است در دادگستری‌ها، فرآیند طولانی استعلامات است برای این موضوع چه کردید؟ چه تدابیری اندیشیده شده است؟ 

کاظمی فرد: این موضوع هم در سند قبلی وجود داشت و هم در سند جدید ما پیگیر تکمیل کردن آن هستیم، بحث استعلامات قضایی یکی از مهم‌ترین استعلاماتش بحث شناسایی اموال است که بحث در مرحله اجرای احکام شما نیازمند این می‌شوید که اموال شخص محکوم علیه را شناسایی بکنید این در گذشته حدودا ... 

سوال: نامه باید می‌رفته. 

کاظمی فرد: این نامه یک نامه انواع اموالی که باید شناسایی بشود بانک‌ها هستند، حدودا ۳۰ تا بانکی که باید نامه‌ها دانه دانه برود شناسایی اموال صورت بگیرد، بعد مسدودی انجام شود بعد در مورد املاک است در مورد خودرو است در مورد بورس است، به صورت میانگین در مورد خود بانکش که آماری که در گذشته از بانک مرکزی دریافت کردیم حدودا ۴۰۰ روز میانگین این بود که این کارشناسایی و مسدودی صورت بگیرد، حالا ممکن است یک کسی خیلی زودتر انجام شود ولی داشتیم کسانی که تا ۶۰۰ روز هم طول کشیده برای این که این فرآیند طی بشود، این اتفاق الان در ۴ دقیقه صورت می‌گیرد. 

سوال: استعلامات از همه دستگاه‌ها؟ 

کاظمی فرد: از همه این دستگاه‌هایی که من گفتم یعنی با یک دکمه قاضی تمامی اموال در بانک، بورس، املاک و پلاک انتظامی را شناسایی می‌کند و با دکمه بعدی ملک و بانک را در همان لحظه مسدود می‌کند یا توقیف می‌کند.

سوال: کاملاً این شرایط فراهم است الان که این کار انجام شود؟

کاظمی فرد: کاملاً به صورت برخط است الان، قاضی به صورت برخط انجام شده یعنی سال گذشته حدوداً یک میلیون دویست هزار پرونده از این مسیر کارهایشان انجام شده و تعیین تکلیف شده و این خودش نشان دهنده این است که این فرایند می‌تواند تاثیرگذار باشد در اجرای احکام و مؤثر شدن آنها، این در سایر مراحل رسیدگی هم اگر نیاز باشد به بحث استعلام از همین ابزار‌ها استفاده می‌شود برای اینکه بتوانند استعلام‌ها را خیلی سریع‌تر انجام شود قبلاً نامه کاغذی بود ارسال می‌شد به اداره تا برگردد خودش چندین هفته زمان می‌برد، اما الان با استعلامات در ظرف چند دقیقه، چون تمامی نیاز‌هایی را که یک قاضی دارد در مورد آن موضوع را می‌تواند دریافت کند.

سوال: نکته‌ای که پرسیدند در گام بعدی توقیف بلافاصله می‌تواند انجام بشود و انجام می‌شود، عدد دارید که چه قدر انجام شده؟

کاظمی فرد: تقریباً حالا نمی‌توانیم بگوییم.

سوال: چه تعداد استعلام و چه تعداد توقیف انجام شده؟

کاظمی فرد: این را عددش را الان ندارم خدمتتان بگویم ولی آن یک میلیون دویست هزار تا پرونده‌ای که گفتم شناسایی اموال انجام گرفته حالا برای چه تعدادی شان توفیق صورت گرفته این آماری است .. الزاما ممکن است شناسایی که اموال بشود در تمامی موارد ممکن است حساب‌های بانکی توقیف شود ممکن است ملک توقیف شود اینکه توقیف‌ها دقیقاً به قرینه نیست.

سوال: از نظر قانونی هم قاضی این اختیار را دارد که این استعلام را که انجام داد بتواند بلافاصله توقیف را انجام دهد؟

کاظمی فرد: بله.

سوال: منعی برای توقیف وجود ندارد؟

کاظمی فرد: نخیر.

سوال: این فرایند تغییر و پیشرفتی برایش اتفاق افتاده؟

کاظمی فرد: بله، اتفاقاتی که قرار است بیفتد اموال جدید بهش اضافه شود.

سوال: مثلاً؟

کاظمی فرد: در واقع بحث طلا، طلایی که در بانک‌ها نگه می‌داریم، بحث سیم کارت، خیلی از اموال دیگر‌ی که ممکن است اشخاص دارند استفاده می‌کنند خارج از این چارچوبی که من الان خدمتتان عرض کردم.

سوال: گستره را می‌خواهید که افزایش بدهید؟

کاظمی فرد: بله، هم گستره را داریم گسترش می‌دهیم هم بحث توقیف هایشان مثلا توقیف بورس، توقیف پلاک انتظامی توقیف‌هایمان را برخط داریم می‌کنیم دانه دانه، هم شناسایی‌ها را.

سوال: هم این اتفاق می‌تواند بیفتد، انجام می‌شود؟

کاظمی فرد: الان ما در دو مورد بانک و مسدودی حساب‌ها و بحث توقیف ملک این‌ها برخط دارد شکل می‌گیرد در مورد بورس و پلاک انتظامی این دو تا غیر بر خط است این دو تارا داریم برخط می‌کنیم. 

سوال: زمان می‌برد تا این اتفاق بیفتد؟

کاظمی فرد: بله، اینها را دیگر بحث فنی وجود دارد بین ما و نهاد‌هایی که همکار این حوزه هستند که بتوانیم در واقع با کمک آنها مطالبه بر خط انجام دهیم.

سوال: کدام دستگاه؟

کاظمی فرد: دو طرفه است فرآیند زمان‌بر است.

سوال: چه مانعی وجود دارد؟

کاظمی فرد: کار‌های فنی است که شکل می‌گیرد بعضا ما در مورد بانک هم همین را داشتیم در مورد ملک هم همین را داشتیم، چون فرآیند توقیف یک فرایند متفاوت‌تری است تا فرآیند شناسایی. این فرایند متفاوتی است این فرآیند باید شکل بگیرد ان‌شاءالله به بتدریجی که داریم پیش می‌رویم.

سوال: توقیف اموال با هم متفاوت است؟

کاظمی فرد: بله خوب مسلماً در مورد حساب بانکی فرق دارد در مورد ملک متفاوت است در مورد هر حوزه‌ای تفاوت‌هایی وجود دارد که بر اساس آنها هم نهاد‌هایی که باهاشون همکار هستیم مثلاً با بانک مرکزی داریم کار می‌کنیم بحث بورس با سازمان بورس.

سوال: کی به سرانجام می‌رسد؟

کاظمی فرد: در سند تحول جدید یکی از تکالیف ماست که داریم در هر دو تا حوزه این را انجام میدهیم.

سوال: زمان مشخص شده؟

کاظمی فرد: تا آن جا که یادم هست جزو تکالیف یا کوتاه مدت ما یا میان مدت ماست که برخی کوتاه مدت است، برخی میان مدت است، چون در یک یا دو تا تکلیف این قرار گرفته که ما باید بتوانیم هم شناسایی اموال را تکمیل کنیم البته شناسایی اموال را دقت داشته باشید که به مرور زمان هی اضافه خواهد شد به خاطر اینکه.

سوال: همان گستره‌ای که اشاره کردید؟

کاظمی فرد: بله اموال جدید بانک‌های جدید شناسایی میشوند در کشور خوب در واقع به واسطه طرح‌ها و قوانینی که ایجاد می‌شود بانک‌های جدید ایجاد خواهد شد که می‌تواند در شناسایی اموال به ما کمک کند، مشخصاً جزو اهداف می‌شود که ما بتوانیم بر اساس سند تحول قضایی به این دایره شناسایی اموال اضافه کنیم همین جور در مورد توقیف اموال باید بتوانیم این کار را انجام دهیم.

سامانه اطلاعات موثر اشخاص، راهکاری برای شناسایی شهود حرفه ای

سوال: بسیار خوب موضوع دیگر پدیده شهود حرفه‌ای است که برای کاهش آن اقدامات دیگری هم انجام دادید بفرمایید که چه کردید در این موضوع و در چه شرایطی هست؟

کاظمی فرد: برخی از افراد هستند که با حضور خودشان سعی می‌کنند مراحل رسیدگی را از مسیر عدالت خارج کنند اینها را ما می‌گوییم اشخاص حرفه‌ای، ما سامانه‌ای داریم به اسم سامانه اطلاعات مؤثر اشخاص یعنی بر اساس حضور شخص در دستگاه قضایی آمدیم یک بانکی را تشکیل دادیم که می‌تواند شاهد باشد می‌تواند ضامن باشد می‌تواند کفیل باشد می‌تواند بحث مجرم حرفه‌ای، سابقه‌دار خطرناک، وضعیت‌های مختلفی که یک شخص در پرونده‌های مختلف دارد را ما در این سامانه شناسایی داریم می‌کنیم و در مراحل مختلف رسیدگی به اشخاص مختلفی اینها را هشدار می‌دهیم.

سوال: برای خودتان هست به آن سامانه پنجره واحد متصل نیست؟

کاظمی فرد: خیر این برای دستگاه قضایی است بسته به مورد ممکن است برای دفتر شعبه باشد برای خود شخص قاضی باشد و هشدار‌های لازم داده می‌شود.

سوال: یعنی من الان نمی‌دانم که در دستگاه قضا چه وضعیتی پیش شما دارم؟

کاظمی فرد: بر اساس پرونده‌هایی که در سابق داشتیم تمام این وضعیت‌هایی که گفتیم اگر احیاناً شما در جا‌های مختلفی به عنوان شاهد ثبت شده باشید اگر بیش از سه بار در یک سال شهادت بدهید به عنوان شخص مشکوک به قاضی معرفی می‌شوید یا توسط نهاد‌های نظارتی درون دستگاه قضایی در سامانه معرفی شده باشید و شخص قاضی به عنوان شخص شاهد حرفه‌ای معرفی می‌شوید وقتی شما را به عنوان شاهد جدید می‌خواهد ثبت کند در یک پرونده کد ملی شما ثبت می‌شود در سمت شاهد همان مرحله به قاضی هشدار داده می‌شود که این شخص می‌تواند شاهد حرفه‌ای باشد قاضی امکان سابقه یابی شما را دارد می‌تواند سابق یابی کند و از این امر مطمئن بشود که آیا شما یک شاهد حرفه‌ای هستید یا نه، در پرونده‌هایی بوده که مرتبط با خودتان بوده و یا دلیل موجه‌ای دارید برای حضورتان.

سوال: این بلافاصله مشخص می‌شود؟

کاظمی فرد: بله در لحظه مشخص می‌شود کد ملی شما ثبت شود در همان لحظه به شخص قاضی ما اطلاع هشدار لازم می‌دیدیم.

سوال: قاضی باید مراجع بکند به سامانه یا نه هم زمان هشدار توسط شما داده می‌شود؟

کاظمی فرد: به محض اینکه شما در یک پرونده سمتی دارید در این سمت شاهد که ثبت می‌شوید در سمت شاهد کد ملی شما به محض اینکه ثبت شد در همان لحظه به شخصی که کد ملی شما را ثبت کرد.

سوال: این موضوع فقط برای شاهد هست یا دیگر سمت‌های پرونده هم هست؟

کاظمی فرد: من خدمتتان عرض کردم مثلاً برای الان کفیل، کارچاق کن یعنی در واقع کسی که به عنوان کارچاق کن وارد دستگاه قضا می‌شود کسی به عنوان کفیل.

سوال: من به عنوان خواهان حرفه‌ای باشم پرونده‌های متعدد داده باشم؟

کاظمی فرد: این موردی است که الان داریم اضافه می‌کنیم، بحث شاکی حرفه‌ای مواردی هستند که طرفی که دارد مدام شکایت می‌کند ما اطلاعات را می‌دهیم اینجا به معنای منع خاصی نیست فقط اطلاعات برای شخص تصمیم گیرنده که بتواند با اطلاعات دقیق بر اساس گذشته آن فرد تصمیم‌گیری دقیق داشته باشد که احیاناً آن پرونده را نتواند آن شخص به صورت حرفه‌ای از مسیر خودش خارج نکند.

سوال: الان مشخصا موضوع شاهد کاملاً در مسیر قرار گرفته و کاملا امکان مدیریت توسط قاضی وجود دارد؟

کاظمی فرد: سال‌هاست این کار دارد شکل می‌گیرد.

سوال: سال‌ها یعنی چه قدر؟ چه مدت است؟

کاظمی فرد: من فکر کنم این سامانه حدوداً الان سه سال است که دارد کار می‌کند اگر اشتباه نکنم.

سوال: ارزیابی داشتید از روند اجرا؟

کاظمی فرد: بله.

سوال: چه ارزیابی داشتید؟

کاظمی فرد: سامانه زمانی که راه‌اندازی شد من حدوداً اگر اشتباه نکنم برای اولین شناسایی مان حدودا هشت هزار و پانصد نفر شاهد حرفه‌ای را شناسایی کرد الان که در خدمتتان هستم این عدد حدوداً به پنج هزار تن رسیده و رو به‌کاهش است شدیداً، چون با اقدامات پیشگیرانه‌ای که داریم.

سوال: کم نیست در سه سال؟

کاظمی فرد: نه سالانه دارد شناسایی می‌شود و خیلی از موارد هم شاهد حرفه‌ای نیستند و ممکن است پرونده خودش باشد و این عدد همیشه یک عددی هست که ما یک تعدادی را داریم، اما مهم آن توجه‌ای است که آن شخص مورد نظر می‌دهیم که بتواند با دقت بررسی بکند که این شخص احیاناً مسیر پرونده رو نخواهد از مسیر خودش خارج کند این مهم است.

سوال: یکی از موضوعات دیگر که اشاراتی در بخش قبل داشتید بحث وثیقه هست که ممکن است در فرآیند رسیدگی افراد نیاز داشته باشند که وثیقه‌ای را بگذارند، شاید سند ملک خودرو را هم نداشته باشند که بتوانند این کار را انجام بدهند خوب جناب عالی بهتر می‌دانید سند خودرو نه خود خودرو را باید به عنوان وثیقه بگذارند و این خودش یک ماجرایی می‌شود که ممکن است فرد دارد با آن خودرو امرار معاش می‌کند که یا باید این کار را انجام دهد یا یا اینکه احتمالاً خدای ناکرده گرفتار زندان و بازداشت بشود، اما خوب بعضاً این اتفاق می‌افتد شاید افراد دارایی‌های دیگری داشته باشند که بتوانند به عنوان وثیقه در اختیار بگذارند مثلاً در مورد دیگر طلا و سهام را اشاره کردید برای استعلام‌ها در اینجا هم آیا این موضوع دیده شده که به عنوان وثیقه بشود از طلا استفاده کرد، بشود از سهام استفاده کرد و به عنوان وثیقه گذاشت؟

کاظمی فرد: بله این موضوع جزو یکی از تکالیف میان مدت ماست و اگر اشتباه نکنم ما باید بتوانیم تا سال بعد این متنوع سازی وثایق را انجام بدهیم، خوب این شناسایی اموالی یکی از فاز‌های بوده که خیلی کمک می‌کند به این موضوع، اما خوب موارد دیگه‌ای دارد بحث اعتبار سنجی این موارد است و بحث خود فرایندی که برای وثیقه گذاری است باید انجام بشود و برخی از اموالی که شما اشاره کردید بهش که خیلی می‌تواند مؤثرتر باشد ما به این سبد اضافه بکنیم سند تحول جدید خوب به این موضوع خوب پرداخته برای ما هم تکالیفی دارد خوب زیرساخت‌های خوبی ما فراهم کردیم ان شاء الله به زودی بتوانیم این تکلیف را هم در سال آینده اجراییش بکنیم و فرایند وثیقه گذاری و بحث اعتبارسنجی آن را بتوانیم بر خط در همان لحظه انجام شود.

سوال: سهام که این امکان وجود دارد که بلافاصله با خود سهام؟

کاظمی فرد: بحث این است که خوب قیمت گذاری آن سهام که، چون خیلی فرق دارد با پول نقدی که هست چه درصدی از آن را عنوان وثیقه قبول کنند در مورد ملک و ماشین که دیگر مشخصا باید اعتبارسنجی بشود و قیمت‌گذاری بشود و بحث نحوه توثیق باید مشخص شود یک فرایند‌هایی دارد که این فرایند‌ها را داریم انجام می‌دهیم و مهمش آن زیر ساخت اولیه بود که با همان سامانه شناسایی که من خدمتتان عرض کردم یک بخشی از مسیر رفتیم، آن استعلامات مرحله نخست این کار بوده مرحله بعدی بحث وثیقه گذاری است که ان شاءالله این را در ادامه مسیر جزو تکالیف میان مدت ما هست ان‌شاءالله بتوانیم در دفعه بعدی که مراجعه می‌کنیم خدمتشان این کار را انجام دهیم.

سوال: امیدواریم که قسمت بعدی زود باشد؟

کاظمی فرد: ان‌شاءالله.

سوال: منتها شما گفتید که سال آینده ما می‌خواهیم که در سال جاری هم باشد؟

کاظمی فرد: ما هر زمانی که پیشرفت بکند از این پروژه‌ها را گزارش می‌دهیم.

سوال: پیش‌بینی می‌کنید که در سال جاری هم این اتفاق بیفتد و این نمونه‌های جدید و وثیقه‌های جدید در فرآیند قانونی قرار بگیرند یا نه زمان می‌برد؟

کاظمی فرد: حتماً من در مورد طلا و در مورد پول نقد و سهام این مورد را شروع کردیم سهام را فقط بحث توقیفش را هنوز نهایی نشده ولی در دو مورد دیگر طلا را داریم به سبدمان اضافه می‌کنیم، اما در مورد پول نقد تقریبا همه مواردش انجام شده یعنی، چون فرایند شروع شده ما از این‌طرف داریم، فرایند تبدیل فرایند سنتی را به فرایند الکترونیکی را داریم انجام می‌دهیم.

سوال: یعنی این طرف سال انجام می‌شود؟

کاظمی فرد: امید داریم که بتوانیم این ور سال یک بخشی را انجام بدهیم، اما نیاز است که در واقع این فرایند‌ها را اجرایی شده اش به چه صورت خواهد بود و بتوانیم شرمنده نشویم و هر چه قدر زودتر بتوانیم این کار را انجام بدهیم.

سوال: آیا این امکان وجود دارد که بعد از اینکه این موارد جدید اضافه شد کسانی که نیاز بوده وثیقه بگذارند و قبلاً گذاشتند جا به جایی وثیقه داشته باشند؟

کاظمی فرد: آن دیگر بحث‌های قضایی است که باید آنجا در دستور العمل‌ها دیده بشود کاری که ما انجام می‌دهیم کار‌های فنی است.

سوال: مثلا شما سهام را اضافه می‌کنید و یا پول نقد را اضافه می‌کنید فردی قبلاً سند ملک گذاشته سند را بردارد و این پول نقد را به جایش بگذارد؟

کاظمی فرد: به ازای هر کار سامانه‌ای که ما انجام می‌دهیم یک دستورالعمل قضایی حقوقی هم دیده شده.

سوال: دیده شده یا قرار است دیده شود؟

کاظمی فرد: قرار است دیده شود وقتی تکلیف میان مدت می‌شود در سندتکالیف کوتاه مدت یعنی تمام کار‌ها آماده است یعنی ما آخر سال می‌توانیم اجرایی اش کنیم.

سوال: میان مدت؟

کاظمی فرد: بله وقتی تکلیف میان‌مدت می‌شود یعنی اینکه یک سری کار‌های جانبی هم نیاز است که در دستگاه قضایی به عنوان یک فرایند جدید ورود پیدا بکند ما کار‌های فنی اش را انجام می‌دهیم تا پایان سال خیلی از اینکار‌ها ان‌شاءالله آماده می‌شود، اما وقتی می‌گوییم یک کار میان مدت به معنی این نیست که ما سال آینده می‌خواهیم شروع کنیم، از همین الان شروع کردیم.

سوال: شروع شده؟

کاظمی فرد: شروع شده، اما نتیجه‌گیری، تا انتهای سال می‌رسد یا میرود آن طرف سال این بستگی به آن موردیست که آن کار دارد یعنی یک بخشش کار‌های فنی است یک بخشش هم کار‌های دستورالعملی است ان‌شاءالله ما در سال آینده بتوانیم از این خدمت جدید رونمایی کنیم و خیلی از مشکلات مردم عزیزمان با همین مورد حل خواهم شد.

سوال: ان شاءالله اصلا مردم نیاز نداشته نداشته باشند و با این تدبیری که اشاره کردید مشکلات کمتر شود ان‌شاءالله، اما بپردازیم به موضوع اعسار و آمار‌هایی که درباره ادعا‌های اعسار وجود دارد چه خود اصل پرونده، خودتان بهتر می‌دانید یک اعسار برای یک پرونده داده می‌شود یک اعسار برای هزینه دادرسی داده می‌شود که آن هم خودش ماجرایی هست که روند رسیدگی را طولانی‌تر می‌کند برای این موضوع چه کردید سند تحول چه پیش‌بینی برای موضوع اعسار داشته داخل پرانتز تعریفی از اعسار هم داشته باشیم؟

کاظمی فرد: در مورد اعسار در دو وجه سند تحول ورود کرده یکی بحث کسانی است که ادعای کذب دارند یعنی می‌گویند برای هزینه دادرسی من هزینه را ندارم یا بحث محکوم کننده‌ای که وجود دارد و می‌گویند من هزینه پرداخت را ندارم این ادعا‌هایی کذب را در سند تحول یکی از راهکار‌هایی که دارد هزینه را بالا ببریم هزینه را چطوری بالا ببریم.

سوال: هزینه دادرسی را؟

کاظمی فرد: خیر، هزینه ادعای کذب را، هزینه ادعا را چگونه می‌شود بالا برد؟ به این صورت که ما کسی که به ما ادعای اعسار می‌کند می‌گوید من توانایی پرداخت را ندارم همین را نهاد‌های اعتبارسنجی کشور اعلام می‌کند یعنی به بانک مرکزی اعلام می‌کنیم که شخصی به ما مراجعه کرده و در این پرونده این مبلغ ادعا کرده که باید هزینه دادرسی یا محکوم به را ندارم به بانک مرکزی این را اعلام می‌کنیم.

سوال: این الان انجام می‌شود؟

کاظمی فرد: بله این الان انجام میشود

حدوداً من اگر اشتباه نکنم ده میلیون استعلام را از بانک مرکزی داشتیم در مورد یک سامانه داریم به اسم سجل محکومیت‌های مالی که یکی از مواردش اعسار است موردی که معسر شناخته می‌شود را ما داریم به بانک مرکزی اعلام می‌کنیم شخصی که ادعای اعسار می‌کند و بعدش میرود به بانک مرکزی مراجعه می‌کند در سامانه‌های اعتبارسنجی بانک مرکزی بحث اعتبارسنجی اش، رده‌های اعتبارسنجی اش به احتمال زیاد پایین‌تر خواهد بود.

سوال: یعنی قبل از این قاضی صدورحکم را داشته باشد این بررسی از طرف بانک مرکزی و استعلام شما انجام می‌شود و کمک می‌کند به حکم قاضی؟

کاظمی فرد: بله، این بحث ادعاست این را در مورد افراد و نماد ورشکسته هم داریم یعنی ادعای ورشکستگی همین مورد را ما داریم موضوع بعدی فرآیند رسیدگی است.

سوال: از بانک مرکزی استعلام می‌کنید یا جا‌های دیگری هم هست؟

کاظمی فرد: خیر بانک مرکزی از ما استعلام می‌کند یعنی بانک مرکزی از ما استعلام می‌کند که یک شخص اگر مراجعه می‌کند به اونجا از ما استعلام می‌شود که این شخص محکومیت مالی چی دارد یکی که ما اعلام می‌کنیم اعسار و ورشکستگی است دو تا از موارد مهمی است که می‌تواند تاثیرگذار باشد جای دیگری که داریم اعلام می‌کنیم در سامانه اعتبار معاملاتی است یعنی برای عموم مردم منتشر کردیم که در سکو‌های پرکاربرد الان وجود دارد در پنجره واحد خدمات الکترونیک قضایی هم وجود دارد و دو شخصی که می‌خواهند با هم معامله کنند شما شخصی هستید که من می‌خواهم با شما معامله کنم و شما در یک پرونده‌ای که مبلغ زیادی هم نداشتند ادعای اعسار دادید و توانایی پرداخت هم نداشتید چطوری می‌خواهید این پول را به من پرداخت کنید و من اطلاعی ندارم از آن ماجرا الان در سکو‌های پرکاربرد بحث سامانه اعتبار معاملاتی را ما راه‌اندازی کردیم دو نفر با کسب اجازه می‌توانند از سوابق محکومیت مالی اش مطلع بشوند که مهمترینش را ما آنجا اعتبارسنجی می‌کنیم که آیا دارای خطر هست این معامله یا خیر این یکی از مواردی است که ما داریم انجام می‌دهیم و مورد سومی که سند بهش پرداخته، بحث فرآیند رسیدگی است یعنی قاضی وارد رسیدگی می‌شود یعنی به اعسار شما می‌خواهد رسیدگی بشود شما با علم به اینکه این کار می‌تواند برای شما هزینه بالایی داشته باشد وارد فرایند می‌شوید در فرآیند رسیدگی هم سامانه شناسایی اموالی که ما خدمتتان عرض کنم الان در دعاوی اعسار دارد استفاده می‌شود و در سند تحول هم تاکید شده که این موضوع را گسترش بدهیم به تمامی پرونده‌های اعسار، از این مسیر بررسی شود، در سند قبلی فقط ایجاد سامانه بود، اما در سند جدید بحث توسعه سامانه است به تمامی پرونده‌های اعسار که هر پرونده‌ای همین سامانه شناسایی اموالی که گفتیم در موردش انجام بشود و به صورت برخط قاضی می‌تواند بفهمد که شخص دارای مال هست یا خیر.

سوال: در چند دقیقه؟

کاظمی فرد: بله در همان چند دقیقه می‌تواند بفهمد با این مدل عملاً دعاوی زیادی در مورد اعسار انجام می‌شود.

سوال: چه مدت است این؟

کاظمی فرد: از سند تحول قبلی شروع شده است، اما در تمام پرونده‌ها اعسار نیست، تمام پرونده‌های اعسار...

سوال: یک دستورالعمل است؟

کاظمی فرد: بله.

سوال: چه مقداری کاهش شده؟

کاظمی فرد: من آماری الان ندارم در مورد اینکه چه قدر کاهش توانستیم بدهیم به خاطر اینکه بحث به بانک مرکزی از ابتدای امسال شروع شده و باعث تسریع می‌شود.

سوال: چه قدر باعث تسریع و رسیدگی به پرونده‌ها شده؟

کاظمی فرد: هر دو تا فرایند، چون جدید هستند هنوز ما در واقع آمار دقیقی از این کار نداریم ان‌شاءالله به زودی این فرآیند‌ها وقتی‌که اجرایی بشوند و هم در زمینه استعلام بانک مرکزی هم در زمینه روال رسیدگی اشاره بتوانیم آمار دقیقی را خدمتتان ارائه بدهیم که چه قدر توانسته کمک بکند در فرآیند رسیدگی.

سوال: قاضی فردی که در پرونده اعسار بود این هشدار را می‌دهد که با این شرایط اظهارات و رسیدگی بکنم یا نکنم؟

کاظمی فرد: این مواردی که من گفتم خدمتتان همه در قوانین پیش بینی شده.

سوال: یعنی قاضی ملزم هست که انجام دهد؟

کاظمی فرد: نه بحث افزایش تبعات اعسار خوب شما در بحث برنامه ششم توسعه ماده صد و شانزده بند پ همین موضوع بود که سجل محکومیت‌های مالی و یکی از مواردش هم همین موضوع بود که ما باید در نهاد‌های اعتبار سنجی در سراسر کشور این را اعلام بکنیم خوب این مواردی بود که در طبق قانون باید انجام می‌شد و یا طبق قانون چک در واقع کسانی ورشکسته هستند برای اعتبار سنجی صدور چک باید اعلام بشود این مواردی است که طبق قانون دارد اعلام می‌شود از آن طرف هم در سند تحول قضایی بحث رسیدگی را دارد تسریع می‌کند و هم تاکیدی است به ما برای اینکه این موارد را به نهاد‌های اعتبارسنج اعلام کنیم.

سوال: نهایتا اعلام کردید که در کوتاه مدت به سرانجام خواهد رسید این روند؟

کاظمی فرد: همان طور که خدمتتان عرض کردم کار فنی این کار انجام شده زیرساختهایش و استفاده اش در بانک مرکزی است که شروع شده مشخصا از آن سمت باید پیگیری دقیق‌تر صورت بگیرد در تمامی فرایند‌های اعتبارسنجی استفاده بشود همین طور هم در داخل قوه قضاییه بحث استفاده از این سامانه در شناسایی بحث استفاده اعسار در کلیه پرونده‌هاست که ان‌شاءالله این هم به زودی عملیات خواهد شد.

سوال:، اما به یکی دیگر از موضوعاتی مورد تاکید رئیس محترم دستگاه قضایی هم بوده سامان‌دهی موضوع کارشناسان رسمی هستند و برنامه قبلی که جناب‌عالی در صف اول حضور داشتید اشاره کردید که بخشی از فرایند هوشمند شدن ارجاع پرونده به کارشناسان انجام شده الان وضعیت چگونه است؟ 

کاظمی فرد: بحث کارشناسی یکی از مواردی است که هم باعث اطاله دادرسی می‌شود همین که اگر کارشناس درست انتخاب نشود باعث می‌شود که رای دقیقی صادر نشود خوب یکی از مهم‌ترین دلیلش این است سر کارشناس شلوغ است ما بعضا کارشناسی داریم که کار بهش ارجاع نشده و کارشناسی که تعداد زیادی کار بهش ارجاع شده سند تحول قضایی پیشین به این نکته پرداخت که عدالت در ارجاع را ما داشته باشیم یعنی چی؟ یعنی این که بر اساس تعداد کار‌هایی که ارجاع شده به یک کارشناس در سراسر کشور و بحث صلاحیت، چه صلاحیت جغرافیایی چه صلاحیت کاری اش کار‌ها توزیع بشود بین کارشناسان که در گزارشی که در خود برنامه قبلی صفحه اول پخش خیلی این را خوب نشان داد که کارشناس راضی هستند از این موضوع و بعضاً کارشناسی که تا الان کار بهشون ارجاع نشده کار زیادی بهشون دارد ارجاع می‌شود در سند تحول یک جدید کار‌هایی جدیدی را از ما خواسته مثل دریافت نظر از قاضی، که الان این انجام شده یعنی وقتی که کار کارشناسی برگشت و الان حدود پنجاه درصد کارشناسی در درون دستگاه قضا از این مسیر دارد انجام می‌شود ان‌شاءالله داریم رشدش میدهیم.

سوال: استاندارد شدن دریافت نظر کارشناسان را بفرمایید و همچنین رتبه دهی به کارشناسان؟

کاظمی فرد: فرآیندی که داشتم خدمتتان عرض می‌کنم که یک بحثش نظر گرفتن از قاضی از همین نظر داریم استفاده می‌کنیم برای رتبه بندی کارشناسان در سرعت و دقت کارشناسی که بعدش بتواند از اون مسیر رتبه‌بندی بکنیم کارشناس را در ارجاعات از آن استفاده می‌کنیم.

سوال: و بحث کاربرگ‌ها هستش؟

کاظمی فرد: بله بحث خود ورودی‌هایی که ما از سمت کارشناسان داریم، داریم استاندارد می‌کنیم چه ورودی‌هایی که دارند چه دستوراتی که قاضی دارد میدهد کاربرگ‌هایی طراحی شده هنوز در سامانه بارگذاری نشده ان‌شاءالله این کار را هم داریم انجام میدهیم.

سوال: طراحی کار برگ‌ها نهایی شده؟

کاظمی فرد: بله طراحی اش انجام شده، اما در خود سامانه بارگذاری نشده. 

سوال: چه زمانی در سامانه خواهد رفت؟

کاظمی فرد: این در تکالیف کوتاه‌مدت ماست انشالله بتوانیم تا پایان سال این کار کار را انجام دهیم.

سوال: رتبه‌بندی کی اتفاق خواهد افتاد؟

کاظمی فرد: رتبه بندی جزو تکالیف میان‌مدت ما است، چون تنها یکی از اون دو قضیه بحث نظر قاضی است موارد دیگه‌ای هست که مربوط است به خود کانون و مرکز کارشناسان که باید به ما ارجاع بود بر اساس سابقه‌ای که دارند و مواردی که هست بتوانیم رتبه‌بندی را دقیق کنیم.

سوال: و جمع‌بندی از حضرت عالی بشنویم؟

کاظمی فرد: سلامت باشید خیلی ممنون از برنامه تان یکی از نکاتی که در دستگاه قضا ما داریم به سمتش حرکت می‌کنیم بحث استفاده شرکت‌های دانش بنیان از دانشجویان دعوت می‌کنم که به مجموعه داده هایمان در درگاه ملی قوه قضاییه رجوع کنند و بتوانند یک نمونه آزمایشی از همان محصولی که شما گفتید بحث راهنمایی هوشمند را بتوانند ایجاد بکنند و به بقیه فرایند‌های دستگاه قضایی بتوانند مورد استفاده مردم عزیزمان قرار دهند.