پیشنهاد‌های بانک مرکزی ایران به بریکس

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، آقای محمدرضا فرزین در دومین اجلاس رؤسای بانک مرکزی کشور‌های عضو گروه بریکس در مسکو گفت: موضوع مهم ابزار پرداخت در بریکس و یادداشت مقدماتی موسوم به BCBPI با هدف ایجاد یک پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های فرامرزی بر اساس سیستم‌های تسویه ناخالص آنی (RTGS) و همچنین موضوع پول‌های دیجیتال بانک‌های مرکزی اعضای بریکس (CBDCs) پیشنهاد شده است که با توجه به جایگاه و تاثیر پرداخت‌های فرامرزی در سایر موضوعات، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و انتظار می‌رود با جدیت و فوریت بیشتری پیگیری شود.

فرزین در این اجلاس بین‌المللی با اشاره به ضرورت استفاده از هوش‌مصنوعی در بانکداری الکترونیک و آمادگی ایران برای انتقال تجربیات خود به اعضای بریکس گفت: ما معتقدیم با توجه به خواست و اراده سیاسی که در گروه بریکس وجود دارد و انجام سرمایه‌گذاری‌های فنی و زیرساختی، به خوبی می‌توانیم به سمت «سیستم‌های ارتباط مالی مختص بریکس» و تسهیل پرداخت‌های فرامرزی در گروه حرکت کنیم و در نهایت به افزایش سرعت، کاهش در هزینه‌ها، دسترسی فراگیرتر به نظام پرداخت بین‌المللی و ایجاد فضای رقابتی‌تر نائل شویم.

انتقاد به صندوق بین‌المللی پول
رئیس‌کل بانک مرکزی کشورمان تصریح کرد: نظم پولی و مالی کنونی جهان در اصل بر پایه توافق «برتون وودز» و با شکل‌گیری بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول بسط یافته است؛ اما آنچه واضح است خواست و اراده سیاسی کشور‌های غربی به طور عام و آمریکا به طور خاص در این نهاد‌ها بروز و ظهور داشته است. علاوه‌بر این، صندوق بین‌المللی پول واجد ظرفیت کافی وام‌دهی نیست و با ظرفیت موجود از عهده بحران‌های مالی جهانی برنمی‌آید.

فرزین افزود: در رابطه با CRA دو اصل شامل کارایی تخصیص مالی و امنیت به طور کلی، اهمیت قابل توجهی دارند. همان‌طور که مشخص است در ساختار فعلی با مسدود شدن منابع کشور‌های مختلف، امنیت به عنوان یک اصل مهم مخدوش شده است. باید اذعان داشت که امروزه تهدید‌های ناشی از زیرساخت‌های مالی تحت سلطه غرب تنها مربوط به ایران و روسیه نیست. در سال‌های گذشته تنها برخی از اقتصاد‌ها از جمله ایران با فشار‌ها و تهدید‌های خارجی از سوی غرب مواجه بودند، اما امروزه این تهدید‌ها به راحتی به اقتصاد کشور‌های دیگر مانند روسیه نیز تسری یافته است.

آمادگی بانک مرکزی ایران برای تبادل تجربیات در زمینه امنیت اطلاعات حوزه مالی
رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین در رابطه با کانال امنیت اطلاعات سریع اعضای بریکس هم گفت:خوشبختانه بانک مرکزی ایران تجربیات خوبی در زمینه امنیت اطلاعات در حوزه مالی دارد و در مانور‌های سایبری بریکس که در کازان روسیه برگزار شد، مشارکت نمود. این نوع مانور‌های سایبری تاب آوری سایبری بخش مالی کشور‌های بریکس را تقویت می‌کند و جا دارد از بانک مرکزی روسیه در این زمینه قدردانی نمود.

وی افزود: با توجه به رشد سریع تهدید‌ها و مخاطرات سایبری و نیاز به افزایش دانش و به کارگیری تجربیات کشور‌های عضو بریکس در مقابله با این چالش ها، پیشنهاد می‌شود بستری برای تبادل تجربیات در مورد حملات سایبری، تهدیدات و اقدامات متقابل موثر توسط اعضای بریکس ایجاد شود. این پلتفرم به همه متخصصان مربوطه اجازه می‌دهد تا از آخرین و رایج‌ترین تکنیک‌های هک مطلع شوند. این، آنها را قادر می‌سازد تا اقدامات پیشگیرانه انجام دهند و سطح بالایی از آمادگی را در برابر فعالیت‌های مخرب حفظ کنند.

تسریع در ایجاد پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های فرامرزی میان اعضای بریکس
رئیس‌کل بانک مرکزی کشورمان تصریح کرد: موضوع ابزار پرداخت در بریکس و یادداشت مقدماتی موسوم به BCBPI با هدف ایجاد یک پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های فرامرزی بر اساس سیستم‌های تسویه ناخالص آنی (RTGS) و یا پول‌های دیجیتال بانک‌های مرکزی (CBDCs) اعضاء بریکس پیشنهاد شده است که با توجه به جایگاه و تاثیر پرداخت‌های فرامرزی در سایر موضوعات، اهمیت بسیار زیادی دارد و انتظار می‌رود با جدیت و فوریت بیشتری پیگیری شود.

فرزین گفت: همانطور که در بیانیه ژوهانسبورگ ۲ تاکید شده است افزایش سهم پرداخت ملی، تقویت همکاری کشور‌های بریکس در زمینه سیستم‌های پرداخت، مسیر حرکت و فعالیت‌های آتی بریکس را مشخص نموده است؛ بنابراین امیدواریم برزیل به عنوان ریاست گروه در سال ۲۰۲۵ با جدیت بر جنبه‌های عملیاتی موضوع تمرکز نماید. پیشنهاد می‌شود کارگروهی با هدف تدوین white paper به عنوان گام بعدی مورد پیگیری قرار گیرد و برای اطمینان از پیشبرد اهداف تعیین شده برنامه زمانبندی مشخص تدوین و ارائه شود.

رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین گفت: پایاپای سازی بریکس (BRICS Clear) و اطمینان از وجود شرایط لازم برای مشارکت اعضای جدید بریکس و بهره‌مندی از این طرح از اهمیت زیادی برخورداراست.

وی خاطرنشان کرد: ایجاد پلتفرمی برای تسویه بین دولت‌ها و زیرساخت سپرده گذاری مبتنی بر فناوری دفاتر کل توزیع شده برای انجام معاملات فرامرزی با اوراق بهادار به عنوان پروژه‌ای با پیچیدگی‌های فنی و عملیاتی و با اهمیت زیاد ارزیابی می‌شود.

فرزین افزود: معتقدیم که از طریق گفتگو و همکاری مستمر، می‌توانیم زمینه‌های مشترکی را پیدا کنیم که منعکس‌کننده منافع همه کشور‌های بریکس باشد. تعهد مشترک ما به تقویت همکاری‌های اقتصادی، تجاری و مالی برای دستیابی به توسعه و رفاه مشترک، حیاتی است.

از سیستم‌های تسویه ناخالص آنی تا بکارگیری هوش مصنوعی در بانکداری الکترونیک
رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین در ادامه این اجلاس بین‌المللی در خصوص ترتیبات ذخیره احتیاطی (CRA) که با هدف پاسخ گویی به فشار‌های کوتاه مدت تراز پرداخت‌ها (BoP) ایجاد شده است گفت: این ابتکار با هدف تکمیل تسهیلات فعلی صندوق بین‌المللی پول بوده و می‌تواند برای کشور‌های بریکس با شرایط سهل‌تر و سرعت بیشتر نسبت به وام‌های صندوق بین‌المللی پول پرداخت شود.

تشکیل مؤسسه مالی بریکس
پیشنهاد جایگزین کردن صندوق بین‌المللی پول قبل از اجلاس بریکس را هم آنتون سیلوانف وزیر امور مالی روسیه، در طی نشست با مقام‌های ارشد مالی و بانک مرکزی بریکس در مسکو مطرح کرد

او در نشست رؤسای بانک مرکزی اعضای بریکس گفت: صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی به درستی نقش خود را ایفا نمی‌کنند و برای منافع کشور‌های بریکس عمل نمی‌کنند. لازم است شرایط جدید یا حتی مؤسسات جدیدی مشابه نهاد‌های برتون وودز در چارچوب بریکس ایجاد شود.

وزیر امور مالی روسیه افزود: هدف وزارت امور مالی روسیه ایجاد چارچوبی است که به تقویت همکاری مالی میان اعضای بریکس و حفاظت از آنها در برابر فشار‌های اقتصادی و سیاسی غرب کمک کند. این مؤسسه جدید بر تأمین نیاز‌های مالی خاص گروه گسترش‌یافته بریکس تمرکز خواهد کرد و پلتفرمی برای کشور‌هایی فراهم می‌آورد که با چالش‌های مشابهی در دسترسی به بازار‌های مالی جهانی مواجه‌اند.

سیلوانف ادامه داد: این ابتکار همچنین به دنبال ایجاد سیستمی جدید است که بتواند به عنوان یک سپر در برابر تحریم‌ها عمل کرده و از ثبات مالی کشور‌های عضو در زمان نبود قطعیت‌های ژئوپولیتیکی پشتیبانی کند. 

لازم به یاداوری است، بریکس بانک توسعه جدید (NDB) را در سال ۲۰۱۵ برای تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی و توسعه پایدار در کشور‌های عضو و دیگر اقتصاد‌های نوظهور ایجاد کرد. این بانک برای ایجاد یک سیستم مالی وسیع‌تر که بتواند با صندوق بین‌المللی پول یا بانک جهانی رقابت کند، صورت گرفته است.