افزایش اقلام کالایی در سومین طرح ملی سنجش کیفیت کالا
سازمان ملی استاندارد تا کنون سه مرحله از طرح ملی سنجش کالا و خدمات را در ۳۱ استان کشور بر اساس قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد اجرا کرده است.
به گزارش خبرنگار گروه صنعت خبرگزاری صدا و سیما؛ طرح سنجش نرخ کیفیت کالاها و خدمات براساس مدلهای موجود برای شاخصهای ملی اقتصادی کلان، اطلاعات مرکز آمار ایران و بانک مرکزی بر روی کالاهای مهم و پر مصرف سبد خانوار ایرانی ارزیابی و اجرا میشود.
متولیان این طرح میگویند؛ اجرای این طرح ضمن ایجاد رقابت در کیفیت محصولات داخلی در میان تولید کنندگان، میتواند در افزایش کیفیت و صادرات محصولات داخلی بستری برای نظام رتبه بندی کالا در کشور باشد.
آقای مهدی اسلام پناه رئیس سازمان ملی استاندارد درباره سابقه اجرای این طرح در کشور به خبرنگار گروه صنعت خبرگزاری صدا و سیما گفت:این طرح در گام نخست در سال ۱۴۰۱ بر روی ۴۰ قلم کالای اساسی پرکاربرد در سبد مصرف خانوار مورد بررسی قرار گرفت و جامعۀ آماری این طرح، همه شهروندان ساکن مراکز استانهای کشور با حجم نمونۀ پرسششده معدل ۱۳۷۳۶ نفر در سطح فروشگاههای زنجیرهای و مراکز عرضۀ کالاها در مناطق مختلف ۳۱ مرکز استان بود.
وی افزود: بر اساس دادهها و اطّلاعات جمعآوری شده در ۴۰ قلم کالای اساسی پر مصرف در طرح سنجش نرخ کیفیت کالا در سال ۱۴۰۱ به ترتیب شامل ۱۹ قلم کالا از صنایع غذایی، ۱۴ قلم از گروه کالایی صنایع غیرفلزّی و ۷ قلم از گروه کالایی فلزّی تعیین شد و نرخ کیفیت کالاها در سطح مطلوب حدود ۷۱ از ۱۰۰ درصد ارزیابیشده است.
به گفته اسلام پناه در شاخص نرخ کیفیت کالاها در نخستین دوره اجرای این طرح به ترتیب در گروههای صنایع غذایی ۷۱ درصد، غیرفلزّی ۷۰ درصد و فلزّی ۷۱ درصد است که از منظر شرکتکنندگان در این طرح، سطح کیفیت کالاها در سطح مطلوب ارزیابی شده است.
رئیس سازمان ملی استاندارد با اشاره به افزایش اقلام کالایی در دومین دوره از طرح ملی سنجش کیفیت کالا در سال ۱۴۰۲ گفت: سال گذشته این طرح بر روی ۵۶ قلم کالای پر مصرف در سراسر کشور اجرا شد که برای نخستین بار نتایج آن به صورت هوشمند با همکاری دانشگاه امیرکبیر به عنوان پیمانکار طرح و با روش کاملاً علمی، فنی و آماری انجام و نتایج قابل توجهی احصا شد.
وی ادامه داد: در دومین مرحله در تعدادی از کالاها از جمله شویندهها، مواد غذایی، صنایع مبلمان و بعضی از لوازم خانگی رتبه نرخ کیفیت بالای ۷۰ درصد از نگاه مصرف کننده کسب شد.
اسلام پناه گفت: این صنایع به درستی در فضای رقابتی و غیر رقابتی به صورت انحصاری فعالیت خود را پیش بردند و با رقابت واقعی ضمن صادرات، رضایت مصرف کننده را نیز کسب کرده اند، اما در خودرو و دخانیات رضایت مردم کمتر از ۵۰ درصد بود.
وی با اشاره به نتایج احصا شده در دومین مرحله از طرح ملی سنجش کیفیت کالا، ۱۹۸۰۰ فرم پرسشنامه تکمیل شده افزود: براساس این طرح شاخص نرخ کیفیت کل ۶۲ درصد برآورد شده و براساس یافتههای این طرح کمترین شاخص رضایت مربوط به گروه خودرو با ۴۰ درصد و بیشترین مربوط به ماکارونی ۷۰ درصد است.
همچنین شاخص رضایت براساس گروههای کالایی هر بخش به ترتیب در بخش تجهیزات ارتباطی برابر ۶۷.۴۹ درصد، مبلمان و کفپوشها برابر ۶۶.۱۵ درصد، کالاهای منزل برابر ۶۵.۷ درصد، لوازم خانگی برابر ۶۵.۲۲ درصد، کالای شخصی برابر ۶۴.۵۹، وسایل خانگی اصلی برابر ۶۳.۸۵ درصد، مواد خوراکی برابر ۶۳.۶۸ درصد، تجهیزات سمعی و بصری برابر ۶۲.۸۴ درصد، نوشیدنیها برابر ۶۲.۵۲ درصد، ظروف غذاخوری برابر ۶۲.۲۱ درصد، انواع کفشها برابر ۶۱.۱۸ درصد، ابزار و تجهیزات منزل برابر ۵۹.۷۵ درصد، پوشاک برابر ۵۹.۱۲ درصد، تجهیزات حمل و نقل برابر ۵۶.۱۳ درصد، دخانیات برابر ۵۲.۴۳ درصد و وسایل نقلیه (موتور و خودرو) برابر ۵۲.۹۴ درصد است.
آقای اسلام پناه ادامه داد:یکی از تکالیف قانونی تعریف شده برای سازمان ملی استاندارد محاسبه سالانه نرخ رشد کیفیت کالا و خدمات و اعلام نتایج آن است که در این راستا از زمان تصویب قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد مصوب سال ۹۶ این تکلیف قانونی پس از وقفهای چند ساله اجرا شده است.
رئیس سازمان ملی استاندارد افزود: در سومین مرحله این طرح از مهر ماه امسال در سراسر کشور اجرا شده ۸۰ قلم کالای پرمصرف با ۲۲۶۶۵ پرسشنامه برنامهریزی شده و سامانهای هوشمند مبتنی بر هوش تجاری (BI) با هدف تجزیه و تحلیل، داده کاوی، تجسم داده ها، ابزارها و زیرساختهای داده و ترکیب بهترین شیوه تحلیل طرّاحی شده است.
به گفته وی، هدف از اجرای این طرح از سوی سازمان استاندارد که به عنوان حاکمیت در جهت ایمنی سلامت امنیت و اطمینان بخشی در حوزه کالا و خدمات در جامعه معرفی شده این است که بتوانیم آنچه در رتبه بندی کیفیت کالاها وجود دارد با زبان مصرف و زبان خریدار به مردم نشان دهیم.
همچنین ایجاد زمینه رقابت در صنایع و خدمات برای ارتقای سطح کیفیت، خودآگاهی و ارتقای درک عمومی از کیفیت، ترغیب و استمرار بر تولید کالا و ارایه خدمات باکیفیت، کمک به تعیین سیاستهای بخشهای مخلف صنعتی و خدماتی در زمینه کیفیت و راهنمایی برای انتخاب کالا با شاخصهای مدنظر مصرف کنندگان از دیگر اهداف برگزاری طرح سنجش نرخ کیفیت کالاست.
گفتنی است؛ براساس بند ۱۸ مادّۀ ۷ قانون تقویت و توسعۀ نظام استاندارد، این سازمان موظّف است نسبت به اندازهگیری سالانۀ نرخ رشد کیفیت محصولات اعم از کالا و خدمات با بهرهگیری از معیارها و شاخصهای معتبر اقدام و گزارش نتایج حاصل از ارزیابیها را به مراجع ذیربط و جامعه ارائه کند.
در حال حاضر سومین مرحله از طرح سنجش کیفیت کالا و خدمات در سراسر کشور با حضور کارشناسان استاندارد در حال اجراست.