پخش زنده
امروز: -
سیاح: عملیاتی شدن اغلب بخش‌های قانون صدور مجوز‌ها
رییس مرکز بهبود فضای کسب و کار وزارت اقتصاد گفت: از مجموع هفت بخش قانون تسهیل صدور مجوز‌ها چهار بخش به صورت صد درصد اجرایی شده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما برنامه میز اقتصاد شبکه خبر موضوع آخرین وضعیت اجرای قانون تسهیل صدور مجوز‌ها را با حضور آقای سیاح رئیس مرکز بهبود فضای کسب و کار وزارت اقتصاد- آقای زنگنه عضو کمیسیون ویژه جهش تولید مجلس شورای اسلامی- آقای آذری بازرس کل امور اقتصاد و دارایی سازمان بازرسی کل کشور (به صورت اینترنتی) بررسی کرد.
مقدمه :در هفته‌ای که گذشت مجلس شورای اسلامی دو جلسه در خصوص صدور مجوز‌های کسب و کار قانون تسهیل داشته که خروجی آن شده مصاحبه‌ای که رئیس کمیسیون ویژه جهش تولید داشتند که گفتند تا ۱۵ مهر ماه دستگاه‌ها مهلت دارند که جوابشان را به این کمیسیون ارائه بدهند، دستگاه‌هایی که نپیوستند و قانون صدور مجوز‌های کسب و کار را به درستی اجرا نمی‌کنند. این پایان مهلتی است که کمیسیون جهش تولید مشخص کرده است، گزارش نظارتی بیرون خواهد آمد و بعد می‌شود راجع به دستگاه‌ها صحبت کرد و ببینیم بعد از آن چه اتفاقی خواهد افتاد.
سوال: آقای سیاح تا الان در دولت چهاردهم مرکز بهبود با وزیر جدید در خصوص مجوز‌ها جلسه داشتند؟
سیاح: بله همین دیروز در کمیسیون بودند و اینجا هم که تشریف آوردند راجع به موضوع مجوز‌ها گفتند که اولویت کشور، دولت و وزارت اقتصاد همچنان خواهد بود انشاالله.
سوال: قرار بود هفت کار بزرگ انجام بدهید، ۷ تکلیف داشتید برای اینکه قانون تسهیل صدور مجوز کسب و کار انجام بشود. چقدر از آنها در مدتی که شما بودید عملیاتی شد؟
سیاح: از این هفت تا چهار تایش ۱۰۰ درصد اجرا شده است یعنی تعیین زمان برای همه مجوز‌ها و انتشار آن در درگاه ملی مجوز‌ها ۱۰۰ درصد انجام شده است، تکلیف قانونی است. تکلیف قانونی بعد این که شناسه یکتا برای همه مجوز‌های صادره و انتشار آنها مردم محترم می‌توانند بروند در سایت qr.mojavez.ir و الان چک کنند حدود ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تا شناسه یکتا الان در درگاه ملی مجوز‌ها وجود دارد، سومین تکلیف هم ۱۰۰ درصد اجرا شده است فهرست مجوز‌های تایید محور به تایید هیئت وزیران برسد که بهار پارسال انجام شد، این هم صد در صد انجام شد، صدور خودکار مجوز توسط درگاه ملی در صورت تاخیر، این هم بهار امسال انجام شد این سه تا صد در صد انجام شده البته نمی‌خواهم بگویم ۱۰۰ درصد مردم راضی هستند ولی تکلیفمان انجام شده، اثربخشی‌اش را باید تلاش کنیم بیشتر شود.
سوال: البته صدور خودکار را حالا دارید کج دار و مریز می‌روید.
سیاح: بله چرا که پریروز خدمت عزیزان کمیسیون هم عرض کردم چرا که بعضی از مجوز‌ها اگر صدور خودکارش را باز نگه داریم خود مردم دچار مشکل می‌شوند مثلاً مجوز‌هایی که زمین پایه هستند اطلاعاتی در آن درگاه تخصصی باید بدهد، مثلاً مجوز پمپ بنزین طرف درخواست داده تاخیر کرده شرکت پخش و پالایش سیستم اتوماتیک صادر کرده و این میرود به شرکت پخش و پالایش می‌گوید بنزینم را بده، می‌گویند بنزین کجاست؟ من بنزین ندارم. خلاصه ملت خودشان به دردسر می‌افتند نمی‌خواهم بگویم قانون اشتباه است دستگاه‌ها هستند که خودشان را با قانون تطبیق نداده‌اند، مثل پخش و پالایش و خیلی زمین پایه‌ها ولی ما باز کردیم یعنی قانون را درباره صدور خودکار در صورت تاخیر باز کردیم و خیلی دستگاه‌ها هم البته فهمیدند چقدر باگ دارند، خیلی دستگاه‌ها متوجه شدند که بلد نیستند مجوز صادر شده‌ای را باطل یا تعلیق کنند، اما الان یاد گرفتند و مشکلاتشان برطرف شده است، سه تا کار از تکالیف قانونی هنوز تمام نشده یکی اینکه شرایط، مدارک، زمان و هزینه کامل به درگاه بیاید الان برای ۹۹ درصد مجوز‌ها این کار انجام شده است ولی چهار دستگاه هنوز ندادند وزارت کشور برای شهرداری‌ها نداده است، فدراسیون‌های ورزشی نداده‌اند، وزارت صمت برای توسعه تجارت نداده بخش تجارت خارجی مجوزهایش در درگاه نیست و متاسفانه مناطق آزاد هم نیست.
سوال: همین چهار دستگاهی که نام بردید چقدر متقاضی دارند؟
سیاح: بالاخره متقاضی دارند شهرداری متقاضی زیاد دارد در سراسر کشور ۱۲۰۰ شهر داریم همه مجوزهایشان خارج از درگاه دارد صادر می‌شود، به جز این یک سری از دستگاه‌ها هستند که شرایطشان را دادند، اما متصل نکردند به بهانه‌های مختلف متصل نمی‌کنند یکی می‌گوید پیمانکار ندارم، یکی می‌گوید فاوا ندارم، یکی می‌گوید وقت ندارم.
سوال: کدام دستگاه‌ها به این صورت هستند؟
سیاح: متاسفانه سازمان برنامه، بخش معدن صمت، ارشاد و علوم کل مجوز‌ها است ولی ظاهرا وصل است یعنی متقاضی که مجوز ارشاد می‌خواهد ثبت می‌کند پرونده‌اش به ارشاد میرود آن جا می‌خورد به دیوار، به او زنگ می‌زنند می‌گویند بیا اینجا کاغذ و پوشه و مدارکت را بیاور و همان روش زشت و مردم آزار قبلی در ارشاد و علوم، سازمان‌های نظام مهندسی، ساختمان نظام مهندسی معدن، نظام روانشناسی متاسفانه دارد تمرد و کارشکنی می‌کند و جلوی قانون گردن کلفتی می‌کند، امیدوارم مجلس محترم به آنها نشان بدهند که کسی در مقابل قانون نمی‌تواند گردن کلفتی کند، کانون‌های وکلا، شورای عالی کارشناسان رسمی و باعث خجالت است که بگویم قوه قضاییه.
سوال: کجای قوه قضاییه؟
سیاح: همان که آقای شمس الدین حسینی الان در گزارش گفتند که خون به دلشان کردند نیامدند هنوز، دو سال و نیم از مهلت قانونی گذشته است و من خجالت می‌کشم بگویم قوه قضاییه مجوز‌های اصلی اش به درگاه وصل نیست، به جز این یک کار دیگر هم باید می‌کردیم این ۹۵ درصد انجام شده است ۴۲۰۰ مجوز داریم فقط ۲۰۰ تایش هنوز متصل نشدند اینهایی که عرض کردم ۲۰۰ مجوز هستند به جز اینها تبدیل همه مجوز‌های کاغذی قبلی باید با شناسه یکتا انجام می‌شد تکلیف قانونی بود باید بر اساس قانون تسهیل تا بهار امسال که دومین سال قانون تسهیل بود انجام می‌دادیم، یادتان باشد شب عید خیلی تلاش کردیم خیلی‌ها زحمت کشیدند، صنفی‌ها تمام شد تقریباً ۹۰ درصد تمام شد چند دستگاه هستند که تمهید فنی این را انجام ندادند شامل ارشاد، علوم، تعاون، متاسفانه آموزش و پرورش، متاسفانه کل قوه قضاییه و نظام مهندسی‌ها.
سوال: شکایت از اینها را دوباره باید ببرید به قوه قضاییه؟
سیاح: اتفاقاً دادستان محترم بازپرس ویژه‌ای مشخص کردند و گفتند، همینطور سازمان بازرسی الان آقای آذری خودشان توضیح می‌دهند سازمان بازرسی و دادستان محترم گفتند که اتفاقاً زیر مجموعه قوه را بدهید پیگیری می‌کنیم، امیدوارم پیگیری شان اثربخش باشد.
سوال: آقای زنگنه تا الان در کمیسیون‌هایی که برگزار شده کم کاری کدام یک از این دستگاه‌هایی که نام برده شد بررسی شده و قرار است چه اتفاقی برای آنها بیفتد؟
زنگنه: آقای دکتر سیاح زحمات زیادی در طی دو سه سال گذشته برای اجرایی شدن این قانون متحمل شدند و هزینه‌های زیادی را هم دادند، من نکته‌ای را عرض می‌کنم و بعد سوال جنابعالی را پاسخ می‌دهم، هدف از این قانون که در مجلس خیلی هم رویش کار شد حدود یک سال تقریبا روی این قانون کار شد و بعد در رفت و برگشت‌ها و در نهایت زحماتی که وزارت اقتصاد دولت سیزدهم برای اجرای این کشید ما چند هدف را دنبال می‌کردیم هدف اول این بود که همه اطلاعات در حوزه صدور مجوز‌ها تجمیع شود، فردی می‌خواهد بداند چه مجوز‌هایی هست مثلا در حوزه کشاورزی، معدن، در حوزه‌های صنفی اینها را ببیند اطلاعاتش یک جا باشد، هزینه هایش، مدارکش این یک هدف بود، هدف دوم این که صدور مجوز یک پارچه شود یعنی افراد یک مسیر مشخص و مسیر ثابتی را طی کنند که این دو هدف تقریبا مخصوصا بخش اطلاعاتش انجام شده یعنی الان شما وارد سامانه می‌شوید هرشغلی را که آن جا جستجو کنید باز می‌شود می‌گوید این شغل مثلا این مدارک را می‌خواهد، این هزینه‌ها را می‌خواهد و این مسائل، اما هدف اصلی ما از این قانون این بود که رتبه ما را در بهبود فضای کسب و کار و شروع کسب و کار در دنیا بهبود ببخشد و مردم این را احساس کنند یعنی ما یک سرمایه گذاری که می‌خواهد بیاید از یک میلیون تومان تا چند میلیارد تومان می‌خواهد سرمایه گذاری کند بتواند راحت بدون امضای طلایی، بدون بروکراسی‌های اداری، بدون رانت، بدون ویژه خواری بیاید سرمایه گذاری خودش را انجام دهد و مجوزش را بگیرد
ما در این حوزه سوم متاسفانه ضعف‌های جدی داریم همانطور که آقای دکتر سیاح فرمودند یعنی آن کسب و کار‌های اساسی که می‌تواند کشور را تکان بدهد حالا حتما در تقسیم بندی ایشان خواهند گفت در ادامه برنامه، ما یک سری کسب و کار‌های خانگی داریم الحمدلله این جا ما کمترین مشکل را داشتیم وزارت کار خیلی خوب همراهی کرده ما الان یکی از بخش‌هایی که مردم خیلی راضی هستند حوزه کسب و کار‌های خانگی است، یک سری از کسب و کارها، کسب و کار‌های حوزه اصناف است آن هم در رفت و آمد‌هایی که با اصناف انجام شده یک رضایتمندی نسبی وجود دارد، اما یک سری مجوز‌ها که اتفاقا بخش اصلی اقتصاد کشور از جی دی پی حساب کنیم، از ارزش افزوده حساب کنیم، از اشتغال حساب کنیم در آن جا مستتر است و اتفاقا آن امضا‌های طلایی، آن رانت ها، آن ویژه خواری‌ها و آن معطلی‌ها آن جا اتفاقا خودش را نشان می‌دهد شاید بگویم ۲۰۰-۲۵۰ تا کسب و کار اصلی است مثلا در حوزه معدن، مثلا اگر ما در حوزه کشاورزی صحبت می‌کنیم بله ممکن است مثلا گلخانه کوچکی بتواند خیلی راحت مجوز بگیرد، اما وقتی این گلخانه بزرگ مقیاس می‌شود، وقتی شهرک گلخانه‌ای می‌شود، شهرک دامداری می‌شود به این جا که می‌رسیم ما متاسفانه می‌بینیم که قانون نتوانسته اهداف خودش را محقق کند همانطور که فرمودند ببینید چه کسانی الان صدور مجوز‌ها را از طریق این سامانه انجام نمی‌دهند، سازمان برنامه و بودجه، یکی از کسب و کار‌های بسیار مهم در این جا همین رتبه بندی شرکت‌های پیمانکاری است، شرکت‌های حوزه راه، حوزه ریل، حوزه مسکن، حوزه‌های مختلف، ببینید خود این یک جایی است که اتفاقا از آن محل‌های ایراد ما است که قانون برای این جا یا مثلا وزارت صمت بخش معدن اصلا نیامده یعنی بخش معدن در همین گزارش مرکز پژوهش‌ها و مجموعه دوستان وزارت اقتصاد کلا قطع است.
بخش معدن دیگه وقتی ما معدن را کنار می‌گذاریم آن هم معدنی که رهبر معظم انقلاب این قدر تاکید دارند که اگر ما همین معدن را با توجه به ذخایر معدنی و ... جدی بگیریم می‌توانیم راحت به آن رشد اقتصادی برنامه هفتم برسیم، وزارت ارشاد کلا قطع است، وزارت علوم، سازمان نظام مهندسی یا در همین گزارش کلا وزارت کشور ۲۲ مجوز شهرداری‌ها وصل نشده خوب خودش یک بخش زیادی از اشتغال‌های اصلی در حوزه شهر‌ها را به عهده می‌گیرد، ۱۱ مجوز بخش تجارت خارجی متصل نشده خوب آیا ما الان در کشورمان کسری تراز تجاری داریم یا نداریم؟ آیا نباید صادرکننده را کسی که در حوزه تجارت خارجی دارد کار می‌کند تقویت کنیم، تسهیل کنیم؟ این جا انجام نشده است، در حوزه معدن تقریبا شش مجوز اصلی ما داریم که الان متصل نیست، در حوزه مسکن و ساختمان ۱۶ مجوز اصلی و می‌شود گفت تقریبا همه مجوز‌های حوزه مسکن الان از طریق این سامانه انجام نمی‌شود، همینطور بیاییم پایین، سازمان ثبت اسناد قوه قضائیه ۱۱ مجوز باز می‌شود همه مجوزهایش، کارشناس رسمی دادگستری یکی از جا‌هایی که ایجاد رانت می‌کند، بالاخره باید شفاف کنیم افراد می‌خواهند بروند کارشناس رسمی مخصوصا با این مبالغ بالایی که در حوزه کارشناسان رسمی الان دارد رد و بدل می‌شود، پروانه وکالت، وزارت علوم تقریبا همه ۱۶ مجوز وزارت علوم الان از طریق این سامانه انجام نمی‌شود، اطلاعاتش هست یعنی شما بخواهید مثلا این مجوز را بگیرید مثلا می‌گویید من می‌خواهم پژوهشکده بزنم، دانشگاه غیرانتفاعی بزنم اطلاعاتش را آن جا می‌بینید ولی بعد می‌گویید خوب الان می‌خواهم انجام بدهم می‌گویند تشریف بیارید وزارت علوم و کارهایتان را انجام بدهید، می‌خواهم این را عرض کنم که متاسفانه به رغم زحمات زیادی که البته همینقدر هم زحمات زیادی است ما نباید این را نادیده بگیریم، اما از این جا به بعد هم کار دوستان ما در وزارت اقتصاد دفتر حوزه مقررات زدایی کار سنگینی می‌شود هم خود دولت، از این جا به بعد دیگر آقای سیاح به تنهایی نمی‌تواند کاری کند، از این جا به بعد ما با یک تعارض منافع‌های بزرگی مواجهیم یعنی خیلی از این مجوز‌هایی که سنگ دارد انداخته می‌شود حالا این تعارض منافع حتما فرد پشتش نیست ممکن است یک سازمان پشتش باشد، خیلی از دستگاه‌های ما این امضای مجوز برایشان قدرت حاکمیت و قدرت مدیریتشان است این را از آنها بگیریم اصلا چیزی ندارند یعنی می‌خواهند با همین امضا سازمانشان را مدیریت کنند، این جا محلی است که خود دولت یعنی خود رئیس جمهور باید پای کار بیاید این که آقای شهید رئیسی فکر کنم اولین بازدید ایشان از وزارتخانه از همین سامانه صدور مجوز‌ها است، چرا رئیس جمهور خودش دو بار میرود آنجا و پیگیری می‌کند؟ چون دیگر این دستگاه‌ها صرفا با یک دفتر بخشی در یک وزارتخانه‌ای نمی‌تواند کار را جلو ببرد باید عزم دولت این باشد، اگر عزم دولت این باشد این اتفاق می‌تواند در آن تسریع شود و انجام شود.
سوال: شما در مجلس برای این که این رفع تعارض منافع کنید چه کردید؟
زنگنه: ما قرار شد یک کار انجام دهیم یک نکته هم در خود مجلس داریم که من توضیح می‌دهم، ما در آخرین جلسه‌ای که خدمت وزیر محترم آقای همتی دیروز بودیم مقرر شد که ما یک گزارش نظارتی کیفی، تا الان ما دو تا گزارش نظارتی در صحن بردیم بیشتر در مرحله یک و دو بوده، کدام سامانه‌ها اطلاعاتشان را گذاشتند، کدام‌ها وصل شدند؟ تا این جا، قرار شد ما یک گزارش کیفی بدهیم این قانون چقدر تسهیل کرده یعنی از منظر مخاطب و متقاضی حالا بیاییم گزارش نظارتی بدهیم، من سرمایه گذار در حوزه معدن، صنعت، کشاورزی، وکالت و ... الان چقدر من رضایتمندی دارم و چقدر توانستم آن فضای کسب و کار را بهبود ببخشم که این دیروز مصوب شد که ما انشاالله تلاش می‌کنیم اولین گزارش نظارتی را بدهیم.
سوال: اولین گزارش نظارتی چه زمانی می‌آید؟
زنگنه: تلاش ما این است که ظرف یک ماه آینده، چون کار یک مقدار مشکل است بتوانیم با کمک دوستان این را جمع کنیم و در صحن قرائت کنیم، تلاش ما این است که نهایتا در آبان این را ارائه بدهیم و انشالله مجلس و قوه قضائیه، مشکل این است که مجلس نهاد برخورد اجرایی نیست، مجلس چندتا ابزار نظارتی دارد یکی تحقیق و تفحص است، یکی ماده ۲۳۴ است که می‌گوید مثلا من به این رسیدم که این وزیر تخلف کرده این را می‌دهد قوه قضائیه دیگه قوه قضائیه باید پیگیری کند حتی تحقیق و تفحصی هم که ما انجام می‌دهیم در نهایت به قوه قضائیه ارجاع می‌دهیم، یکی هم بحث استیضاح و سوال است، استیضاح و سوال در سال اول دولت قطعا در روز اول اصلا خیلی منطقی نیست، چون این دولت تازه آمده و وزیر تازه آمده، آن دو تا ابزاری هم که ما داریم در اختیار قوه قضائیه است حالا نکته اش این است که الان خود قوه قضائیه متصل نیست این را باید کجا ببریم و به چه کسی شکایت کنیم ولی مطمئنا مجلس این بحث را مخصوصا این بخش سومش را یعنی این که مجوز‌ها از این جا صادر شود و دیگر آن قانون محقق شود را در دستور کار خودش قرار خواهد داد.
سوال: ارتباط ما با آقای آذری هم برقرار شده، بفرمائید که در سازمان بازرسی هم مثل این که کارگروهی برای پیگیری این موضوع شکل گرفته و هم آقای سیاح و هم آقای زنگنه نام بردند دستگاه‌هایی که متخلف هستند از این قانون و متاسفانه خود قوه قضائیه هم نامش در این دستگاه‌هایی که از قانون تمرد کردند به چشم می‌خورد، سازمان بازرسی کل کشور که ذیل قوه قضائیه هم است چگونه برخورد خواهد کرد؟
آذری: فرمایشات خوبی را میهمانان فرمودند، فرآیند صدور الکترونیکی مجوز‌های کسب و کار و اجرای قانون یک فرآیند چند ساله‌ای است که دوستان در مرکز ملی پایش و بهبود محیط کسب و کار بعنوان دبیرخانه هیات مقررات زدایی در وزارت اقتصاد کار را تا جای خوبی پیش بردند، تقریبا می‌شود گفت که بخش روان کار جلو رفته، اما همانطور که میهمانان هم اشاره فرمودند این که منجر به تسهیل صدور مجوز‌های کسب و کار شده نیازمند این است که بررسی بیشتری انجام شود.
من اجمالا عرض کنم که ما در سازمان بازرسی کل کشور حسب وظایف نظارت و بازرسی که داریم، در اجرای اصل ۱۷۴ قانون اساسی وظیفه نظارت و بازرسی بر عملکرد مراجع صدور مجوز که عام‌تر است از دستگاه‌های اجرایی را در طول این سه سال هم انجام دادیم الان هم برنامه‌های در دست انجامی داریم که بعد در ادامه به تفصیل عرض می‌کنم منتها در این قانون یک هیئتی تشکیل شده که این هیئت هم الزامات قانونی اش را مجلس شورای اسلامی به خوبی به مرور ترمیم کرده است، آخرین الزامات قانون یا ضمانت‌های اجرایی که برای صدور الکترونیکی مجوز‌های کسب و کار مجلس محترم وضع کرده مربوط به اردیبهشت ماه امسال است که اخیرا ابلاغ شده و اتفاقا ضمانت‌های اجرایی خوبی هم پیش بینی کرده، اما در این هیئت که ترکیبی از سه تا اتاق اصناف، اتاق تعاون، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران هستند غیر از وزارت اموراقتصادی و دارایی و خود دستگاه یا مرجع صدور مجوز سه تا دستگاه نظارتی هم عضو هستند دادستانی کل کشور، دیوان محاسبات کل کشور و سازمان بازرسی، ما بعنوان نماینده سازمان بازرسی کل کشور در این جلسات شرکت کردیم چه در هیئت مقررات زدایی و چه در کمیته تخصصی، آقای دکتر سیاح بهتر می‌توانند توضیح دهند که چه جلسات فرسایشی بوده .
آذری: آقای دکتر سیاح بهتر می‌توانند توضیح بدهند که چه جلسات فرسایشی بوده خوب ما با دستگاه‌ها قاعدتاً دستگاه‌های مقاومت‌هایی دارند این مقاومت دستگاه‌های را می‌توانیم ما از همین در حقیقت اصرار بر خروج از قانون و خوشبختانه اصرار مجلس محترم شورای اسلامی بر ورود این دستگاه‌ها و این مراجع به قانون را می‌توانیم به خوبی ببینیم دستگاه‌ها عنوان می‌کنند اساساً مشمول این قانون نیستند در فاز دوم عنوان می‌کنند که تاییدیه‌ای که می‌دهند گواهی که می‌دهند مجوز محسوب نمی‌شود و در مرحله سوم هم مجوز کسب و کار تلقی نمی‌کنم و ما توی این جلسات پابه پای دستگاه‌های اجرایی مای دستگاه نظارتی می‌رویم جلو و اصطلاحاً دستگاه‌ها را وادار کردیم تو این سه سال اخیر تا اظهار کنند مجوز هایشان را کار برگ‌ها که حاوی شرایط صدور هست را استاندارد یعنی نورم سازی کنند شرایطش را استاندارد کنند شرایط نابهنجار حذف کنند که این اطلاعات را دکتر سیاح بهتر می‌توانند توضیح بدهند علی‌ای حال من از اینها گذر می‌کنم در نهایت ما به این نتیجه رسیدیم خوب بعضی از دستگاه‌ها پای کار هستند و برخی از دستگاه‌ها هم هماهنگ با بقیه نمی‌آیند جلوی مجلس محترم به مرور قوانین را تکمیل و ضمانت اجرایی گذاشت ما هم بیکار ننشستیم و ماهم مکاتبات متعددی کردیم گزارش‌های هشداری دادیم به شخص ریاست محترم جمهور و وزرا و رؤسای دستگاه‌های اجرایی مستقل و همچنین مراجع صدور مجوز، در این مکاتبات مان اگر قبل از وقوع تخلف یا اعلام موضوعی بود هشدار دادیم که خوب حالا من از ذکر تعداد نامه‌های هشداری خودداری می‌کنم ما برنامه‌های بازرسی تعریف کردیم در سال نود و نه هزار و چهارصد و هزار و چهارصد و یک گزارش‌های بازرسی ها.
سوال: یک مقدار جزئی و مصداقی‌تر می‌فرمایید آقای آذری، چون اینهایی که دارید می‌گویید آمار‌های کلی و بحث‌های هیات مقررات‌زدایی است اگر تا الان با دستگاهی برخورد کردید با رئیس دستگاهی با وزیری مثلا چند تا گزارش تهیه کردید با کدام تخلفات برخورد کردید یک مقدار مصداقی‌تر صحبت کنیم؟
آذری: ما یک برنامه، یعنی اصلی‌ترین کار را ما امسال در انجام دادیم که من قسمت بعدی عرایضم می‌خواهم عرض کنم، اما تا حالا به طور مصداقی شما فرمودید ما سراغ همه دستگاه‌های اجرایی که مرجع صدور مجوز هستند رفتیم خوب مستحضر هستید روال کار سازمان بازرسی کل کشور تشکیل پرونده بازرسی ورود به دستگاه‌ها و نهایتاً تطبیق عملکرد با قوانین و مقررات حاکم هست سوای آن اقداماتی که ما در هیئت مقررات‌زدایی و کمیته‌های تخصصی انجام دادیم وظیفه نظارتی را هم تعطیل نکردیم همکاران ما در سازمان بازرسی کل کشور به طور جزئی‌تر عرض کنم در شانزده تا بازرسی امور که متولی نظارت و بازرسی در دستگاه‌های اجرایی هستند در سال گذشته برنامه بازرسی تعریف کردند یعنی چی یعنی سراغ دستگاه‌های اجرایی رفتند دسترسی به درگاه ملی مجوز‌های کشور را ما در سازمان بازرسی داریم یعنی به لحظه ما می‌توانیم در جریان صدور مجوز‌های کسب و کار قرار بگیریم شانزده بازرسی امور ما را به تفکیک مراجع صدور مجوز‌ها را بررسی کرد.
سوال: آقای آذری سوال من رو که جواب ندادید هر دویش را ولی آقای زنگنه سوالی دارند از شما.
زنگنه: بینید منظور آقای بزرگ نسب این است که ما خیلی شفاف بگوییم الان وزارت صمت بخش معدنش که به این سامانه حالا بگوییم برفرض اون قسمت اطلاعاتش متصل شده، اما الان صدور مجوزش را از اینجا انجام نمی‌دهد من خیلی سؤال شفاف دارم حضرت‌عالی با متولی این وزارتخانه حالا چه وزیر و چه معاون وزیر و مدیرکل الان با شما برخورد کرده باشید قانون این را می‌گوید قانون می‌گوید اگر فرد تخطی کرد مجازات‌های نوع پنج، نوع شش حتی بحث معرفی برای انفصال دائم از خدمت خوب ببینید الان شما خیلی شفاف بفرمایید الان بخش معدن ما که یکی از بخش‌های محرک اقتصادی است و اصلی‌ترین بخش‌های بخش‌های اقتصادی کشور متصل نشده حالا اینکه شما نظارت بکنید و یا تشریف برده باشید آنجا یا گروه‌های شما ببینند این را مردم عزیز ما از ما انتظار دارند که خیلی شفاف ما چه برخوردی الان با وزارت صمت در حوزه معدن انجام دادیم؟
آذری: مشخصاً من خدمتتان عرض کنم ما تمام این مقدمه‌ای که عرض کردم در سال هزار و چهارصد و سه و پس از ابلاغ قانون اخیر که دیگر دست اصطلاحاً فرار دستگاه‌های اجرایی را بست یعنی چی؟ یعنی هیئت را مرجع تشخیص قرار داد قبل از این خوب به هرحال ما توضیحاتی از مدیران دستگاه‌ها خواستیم به نحوی از انحا خودشان راخارج از میدانستند پس از ابلاغ قانون اخیر در اردیبهشت ماه هزار و چهارصد و سه ما یک برنامه. من این را لازم هست اینجا عرض کنم ما با آسیب شناسیک البته خودمان قبلاً داشتیم ما در آسیب‌شناسی که داشتیم ضعف و ناکارآمدی در فرآیند‌های صدور مجوز را به عنوان یک آسیب شناسایی کردیم علاوه بر آن در سند تحول و تعالی قوه قضاییه هم این راهبرد به ما تکلیف شده و از ما راهکار خواسته چه اقدامی انجام دادیم؟ از تیر ماه سال جاری یعنی دو ماه قبل یک برنامه کلان فرا بخشی در سازمان بازرسی تعریف کردیم برنامه بازرسی با مشارکت مرکز و استانها چرا؟ در بررسی‌های قبلی ما به نتیجه رسیدیم که اگر مجوزی تاخیر دارد مثلاً در حوزه معدن و صنعت استان و یا حوزه‌های دیگر که در استانها هست ما الان یک برنامه بازرسی کلان تعریف کردیم در مرکز و استانها در حال حاضر همکاران ما مشغول به کار هستند هم سی و یک استان بازرسی کل استانها هم شانزده تا بازرسی امور مرکز گزارش‌هایی که مرتب و مکرر از دبیرخانه هیئت آقای دکتر سیاح آخرین گزارشی که برای ما دادندشش شهریور ماه امسال است و ما این را مستمراً به همکاران تخصصی ما منعکس می‌کنیم آنها هم جناب آقای دکتر زنگنه خیالتان راحت باشد سراغ تک تک دستگاه‌ها می‌روند، کانال ارتباطی راه ارتباطی با مردم و متقاضیان یا درخواست‌کنندگان مجوز کسب و کار هم باز هست سامانه صد و سی و شش دات آی آر علاوه بر اینکه خود درگاه ملی مجوز‌ها هم برای انعکاس شکایات دارد می‌خواهم این را عرض کنم جمع بندی عرایضم...
سوال: باز ما متوجه نشدیم؟ همه اینهایی که گفتید فقط یک کارگروه است که آن هم یک خورده دیر است مثلاً قوه قضاییه الان خودش را نام بردند و مشخصاً یک خورده دقیق‌تر صحبت بکنید و پاسخ مشخص بگویید الان دستگاه‌ها خیلی زیادی اینجا نام برده شد از سازمان برنامه از وزارت صمت، وزارت ارشاد وزارت علوم تعاون خود قوه قضاییه الان بفرمایید که مثلاً در یک ماه آینده قرار است با اینها برخوردی صورت بگیرد و مثلاً شما قرار است گزارشی تهیه بکنید یا صرفاً مثلا از تیر ماه شروع کردید حالا، حالا کار دارید؟
آذری: دقیقاً همین فرمایشات ما الان با پوشش جغرافیایی کل کشور برنامه بازرسی در حال انجام هستیم برنامه مان هم نظارتی است مستحضر هستید ممکن یک درخواست کننده دو ماه دیگر مراجعه کرد ما انشاءالله در بهمن ماه گزارش جامعی ناشی از اقداماتی که دستگاه‌ها انجام دادند و ندادند و برخورد‌هایی که خوراک آن کار را آقای دکتر سیاح و درگاه به ما می‌دهد حتماً گزارش خواهیم کرد در گذشته هم ما گزارش‌های اختصاصی تنظیم کردیم به مرجع اختصاصی رسیدگی اش است چه مرجع قضایی و چه هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری اعلام کردیم، اما این که منجر به صدور رای تا این لحظه شده یا نه من آماری از صدور رایش اش را ندارم، چون در بخش‌های مختلف است در حوزه کشاورزی و در حوزه صنعت بود و حوزه‌های مختلف الان همکاران ما شیوه کار را هم اجمالاً عرض کنم.
سوال: نکته آقای سیاح را بشنویم اول؟
سیاح: من می‌خواستم حق سازمان بازرسی اجحاف نشود یک نکته عرض کنم و آن اینکه ببینید راجع به شرایط صدور مجوز‌ها نود و نه درصد دادند چهار هزار مجوز بیشترتر دادند و چهارهزارتا مجوز وصل هستند هر کدوم از اینها وصل شدنش دردسر‌ها و زحماتی داشت بعضی‌ها نمی‌آمدند، بعضی قلدری می‌کردند بار‌ها شد بار‌ها شد عزیزان سازمان بازرسی، معاون وزیر‌ها را معاون وزیر‌هایی که خدای نکرده بود رو به روی قانون ایستاده بودد را احضارشان کرد خوشبختانه خوشبختانه در دولت از سازمان بازرسی می‌ترسند البته بعد از این که احضار می‌شدند اونجا دو تا کار می‌کردند یکی اینکه آقا من چی‌کار کردم و دعوا نداریم بیا بگو چکار کنم و می‌کردند الان وزارت بهداشت همه مجوزهایش هم در درگاه هست هم وصل است وزارت بهداشت که اوایل کار کسی می‌گفتش غیرممکن است بتوانیم بهداشت را بیاریم پای کار. جهاد همش وصل است جهادی که یک مجموعه شلخته‌ای از مجوز‌ها بود و الان الحمد الله به همت آن مرکزی که گذاشته خیلی خوب شده وزارت میراث هم همینطور هر کدوم از اینها عزیزان وزارت بازرسی کلی زحمت کشیدند عرض می‌کردم معاون وزیر‌ها میرفتند و می‌گفتند باشه چشم بیا بگو من چی‌کار کنم و میرفتند یک، البته یک کار دیگر هم که می‌کردند چغلی من را می‌کردند که حتی به شخص آقای خدا بیامرز رئیسی که چرا چی ما را مثلاً می‌بری در قوه قضاییه، می‌بری در سازمان بازرسی که من ناچار شدم که به آقای آذری اینها پسورد پشت درگاه را بدهم که خودشان دستور دادند که بده که خودشان مستقیم دارند می‌بینند و در لحظه می‌بینند و دیگر گزارشی ما با آنها نمی‌دیدیم خودشان می‌بینند و حسب تکلیف قانون و این هایشان را و پیگیری می‌کنیم خلاصه می‌خواهم بگویم که این طور نیستش که هیچ کار نکنند اتفاقاً خیلی زحمت کشیدند و الان نود و نه درصد انجام شده .... اگر کمک کنند آقای آذری اینها و مجلس البته که این چند تا دستگاه باقی مانده که دستگاه مهمی هم هستند هم وصل شدند ما دیگر می‌رویم تو فاز بعدی کار.
سوال: بله بزرگ و مهم است هم امضای طلایی اش خیلی پررنگ و بزرگ است هم پولش خیلی زیاده شاید درصد کمی به نظر برسد ولی این مدل در واقعیت مجوز‌های بزرگی است؟
زنگنه: یه مشکل دیگر هم که الان ببینید ایجاد شده که ما دیروز خدمت آقای صیاد در کمیسیون عرض کردیم که این هم باید در مرحله دوم انشاءالله وزارت اقتصاد به اینها هم ورود کند آن هم به اصطلاح تاخیر در صدور مجوز به‌شکل کاملاً قانونی و خیلی با رو توش خیلی زیبا مثلاً به عنوان مثال شما می‌خواهی مثلاً بروی یک کارخانه پتروشیمی بزنی می‌گویند آقا مثلاً ما اینجا به عنوان مثال مثلاً گاز نداریم سهمیه گاز پر است می‌گوید خوب چه قدر سهمیه گاز بعد می‌روی می‌بینی مثلاً فلان کارخانه که بیست پیش کلنگ زده شده برایش یک سهمیه گاز فریز کردند گذاشتند کنار بیست ساله، یعنی اصلاً اتفاقی هم نیفتاده، اما به شما که می‌رویم می‌گویند که ما اینجا تقسیم کردیم مثلاً استان فلان دیگر سهمیه گاز ندارید یا سهمیه خوراکی ندارد حتی مواردی پیش آمد فرد گفته من اصلاً خوراکم می‌خواهم بروم وارد کنم گفتند نه شما ما، چون در بورس مثلاً این خوراک را نداریم و باز از آن طرف اینها نکات خیلی ریزی است من یک نکته‌ای را عرض بکنم خدمت شما و بینندگان عزیز و دولت محترم و مجلس البته و خودمان حتی ببینید کشور الان دچار یک مسئله‌ای شده آن هم همین بحث‌ها تعارض منافع‌ها خیلی کلان و بزرگ که به وجود آمده و اینها مثلاً فرضا در یک حوزه ماده پتروشیمی سه تا شرکت هستند این سه تا شرکت هم اتفاقاً وابسته به مجموعه‌های بزرگ اقتصادی هستند حالا از هلدینگ‌ها گرفته از مجموعه‌هایی که بعضاً به نهاد‌های عمومی غیر دولتی و ... متصل‌اند یا مجموعه‌های بزرگ اینها، چون می‌خواهند این را در انحصار خودشان قرار بدهند عملاً می‌بیند آن دستگاه و سازمان به گونه‌ای دارد برخورد می‌کند قوانین را مینویسد که در نهایت انحصار دست همین سه تا شرکت است ما این را در پتروشیمی داریم در خودرو داریم در حتی حوزه‌های معدنی داریم آن چیزی که مهمه انشاءالله بعد مجموعه دوستان ما هم آمادگی داریم در مجلس حالا ما احکام خوبی در برنامه هفتم آوردیم، اما آمادگی را داریم که ما از این مرحله رد شویم یعنی انشاءالله با کمکی که آقای آذری، دوستان قوه قضاییه می‌کنند جناب آقای سیاح و راس وزارتخانه جناب آقای همتی ما انشاءالله بتوانیم توی دو سه ماه آینده این قول را به مردم بدهیم که این مرحله را تمام کنیم حالا بیاییم بشینیم یک واکاوی کیفی بکنیم مجوز‌ها را یعنی همان چیز‌هایی که حتی به عنوان شرایط نوشتند آنها را حالا بنشینیم از منظر این تعارض منافع بهش نگاه بکنند این آن مرحله‌ای است که به نظر من مرحله اصلی اونجاست که دیگر آن سرمایه‌گذار احساس می‌کند چه قدر راحت می‌تواند در کشور ورود کند سرمایه‌گذاری کند که باید قطعاً بعد از این مرحله ابتدایی باشد.
سوال: یک نکته را آقای سیاح اشاره کردند در خصوص صدور خودکار مجوز‌ها اینکه به هرحال به جایی می‌رسد که لزوم صدور خودکار مجوز شکل می‌گیرد، اما به دلایلی که بعدش به وجود می‌آید مثل مثالی که درخواست پمپ بنزین زدند نمی‌شود این کار را انجام داد، چون خود کسی که می‌آید مجوز بگیرد بعداً مشکل می‌خورد برای این قانون چه پیش بینی کرده چه کاری انجام خواهید؟
زنگنه: ببینید ما، چون بعد می‌خواهیم کشور را پیش ببریم دیگر نمی‌خواهیم تعصب روی قانون داشته باشیم یک جا‌هایی ایراداتی برخی دستگاه‌ها می‌گیرند که اینها را به ما گفتند این ایرادات درست است مثلاً به عنوان مثال همین حوزه پمپ بنزین‌ها ما خدمتشان رسیدیم گفتیم شما چرا مثلاً ده‌ها مجوز مرکز خدمات بین راهی را نگه داشتید ببینید حرف، حرف درستی است می‌گویند آقا ما هرجا که پمپ بنزین کنار هم بزنیم اشکال ندارد ما مجوز می‌دهیم ولی باید این پمپ بنزین یکت ا صدی که مثلاً در اتوبان فرضا تهران قم میزنید اینها باید یک مخزن داشته باشند توش بنزین باشد ممکنه ماشین بیاید توی الفبای بایستد .... پس باید مخازنشان پر از بنزین باشد پس ما باید یک سهمیه‌ای یک به اصطلاح مخازنی داشته باشیم که تمام مثلاً این چند هزار پمپ بنزینی که می‌خواهیم بزنیم مخازن اینها را پر بکنیم یعنی من اینجا یک دفاعی هم از این طرف بکنم و واقعاً شاید دستگاه هدفش این نیست که کار اینجا سنگ‌اندازی کند اینجا می‌گوید آقا یک ایراد وجود دارد من اگر بخواهم اینجا صد تا پمپ بنزین مجوز بدهم صد تا مخزن دو هزار لیتری باید همیشه اینها پر از بنزین باشد و این برای من که بخواهم بنزین را مثلاً از اینجا به شمال حمل بکنم یا به غرب کشور و یا نقاط صعب العبور برای من سخت است این را به نظر من ما آمادگی داریم دوستان نکاتی را که فکر می‌کنند ما در قانون باید اصلاحاتی انجام بدهیم انعطاف‌هایی انجام بدیهم انشاءالله انجام بدهیم که آن هدف اصلی قانون برسد.
سوال: آقای سیاح یک توضیحی راجع به آماری از صعود صدور خودکار مجوز‌های می‌فرمایید که تا الان چه قدر خودکار صادر کردید چه قدر معطل‌مانده کدام دستگاه؟
سیاح: از پارسال زمستان شروع شد و اوایل تیر دیگر کاملاً باز کردیم حدود صد و بیست هزار تا متقاضی که درخواست داده بود و از زمان اعلام شده گذشته بود و توی صف بودند اینها را باز کردیم به جز دو تا ایناه راعرض کنم یک دانه کتاب بود یک دانه مال بانک مرکزی بود صرافی بود فکر کنم که مجوز خیلی خاص بود گفتند اینها خطرناک است و این حرف‌ها که از نهاد‌های نظامی و انتظامی و امنیتی گفتند به جز این همه را باز کردیم صد و بیست هزار تا واسه کردیم یک سری دستگاه‌ها بودند تغییرات شان خیلی بالا بود مشهورترینش صمت و جهاد و میراث این سه تا بالای بیست هزار تا متقاضی تاخیر خورده داشتند و جهاد خودش را جمع و جور کرد، یک عالمه آدم گذاشت و بهشون دستور العمل دادیم و گفتیم بیست هزارتا بازشده دونه دونه برو بررسی کن اگر همه شرایط را دارد برو تیک بزن برو کارش را شروع کند اصل بر این است که برود کارش را شروع کند حکم قانون است می‌گوید تاخیر خورد یعنی برو شروع کن مگر پیدا کردی که این شرط را نداشت یا استعلامش نیامده تعلیقش کن تا استعلامش بیاید شرط را نداشته حذفش کن مثلا لیسانس می‌خواسته این نداشته حذفش کن و کاری که ماه‌ها نکرده بودی را برو انجام بده، صمت انجام نداد و ملت دچار دردسر شدند، میراث هم که انجام داد حتی ما به صمت و میراث گفتیم که ما برایتان آموزش گر می‌گوییم با پایتون بچه‌های فنی ما می‌توانند برنامه بنویسند که بروند هر بیست هزار تا را چک کنند و هوشمندانه بفهمند کی حقش بوده کی حقش نبوده و یا حداقل کسانی که حقشان نبوده را بگذارند کنار که کارشان آسان شود خلاصه اینکه صدور خودکار اولش سخت‌ترین دستگاهی که بهش فشار آمد بچه‌های زمین بود، امور اراضی بودند که میدانید امور اراضی یک جایی است که تقریباً همه مجوز‌های زمین پایه از امور اراضی و بحث واگذاری و اینها آنها اولش خیلی آشفته شدند و دعوا که چی‌کار کردید خیلی افتضاح شد چی می‌شود حالا تقریباً دو ماه بعدش بعد از اینکه با هم نشستیم کمک کردیم که جمع و جور کنیم اینهایی که صادر شده و احتمالاً حقشان نبوده و احتمالاً زمینی باید بهشون واگذار می‌شد، شده یا نشده چی می‌شود بعد از دو ماه خود بچه‌های اراضی گفتند که این باعث شد که الان خیلی ورزیده‌تر شدیم.
سوال: آمار بفرمایید؟
سیاح: عرض کردم صد و بیست هزار تا صادر شد.
سوال: معطل؟
آذری: خیر صادر شده یک همچین چیزی داشتیم که قرمز و سبز می‌کردیم این قرمز و سبز الان موضوعیت ندارد، چون تاخیر بخورد اتوماتیک صادر می‌شود همچنان که گفتم باید مجلس همه را نمی‌شود اینجوری کرد با روش‌های دیگری کاری می‌کنیم که کسی نتواند تاخیر کند انشاءالله.
سوال: آقای آذری تا اینجا در توضیحاتتان فرمودید الان این دستگاه‌ها که مشخص شدند تا بهمن ماه آن وعده‌ای که دادید گزارش کاملی منتشر خواهید کرد بفرمایید برای این دستگاه‌ها که الان مشخص است از نظر هیئت مقررات زدایی مجلس گزارش هایش تقریباً بخش زیادی آماده است شما اینها را دونه دونه ورود خواهید کرد توی یکی دو ماه آینده بتوانیم گزارشی از سازمان بازرسی داشته باشیم؟
آذری: بله ما الان ورود داریم، مستحضر هستید همانطورکه که مجلس محترم روالی دارد در سؤال و استیضاح و ... سازمان بازرسی هم ترتیباتی در نحوه بازرسی اش دارد ما به ابهامات که رسیدیم به عنوان نمونه همین گزارش اخیری که ما ششم شهریور گرفتیم با تک تک دستگاه‌ها بدون اغماض سازمان بازرسی کل کشور با همه مراجع صدور مجوز اعم از آنهایی که دستگاه اجرایی هستند و یا سایر کانون‌ها و ... ورود پیدا می‌کنیم قطعاً هیچکدام از قلم نخواهند افتاد با همه یکسان سراغشان می‌رویم ولی این به این شکل نیست که امروز گزارش برای دستگاه تنظیم بشود یک ماه دیگر برای دستگاه نه گزارشمان، چون جامع است عرض کردم با پوشش جغرافیایی کامل کشور همکاران ما رصد می‌کنند در پایان قطعاً گزارش کم کاری و تخلف مسئولان و مدیران دستگاه‌هایی که احراز بشود با طی ترتیبات قانونی قطعاً به مراجع زیر ربطش گزارش خواهد شد گزارش‌های کیفری اگر احیاناً خدایی نکرده جرمی واقع بشود هم مرجع خودش ارسال خواهد شد و علاوه بر این سازمان بازرسی صرفاً برخورد‌های این‌چنینی ندارد ما پیشنهاد‌های اصلاحی برای بهبود و اصلاح امور هم داریم پیشنهاد‌های اصلاحی هم کما اینکه در سنوات قبل داده شده، داده خواهد شد، اما اینکه برخورد با مدیران متخلف و یا مسئولین متخلف در مراجع صدور مجوز گرفته بشود مستحضر هستید تابع قوانین و مقرراتی هست بر آن دستگاه‌ها حاکم هست مثلاً ما در یک دستگاه اداری با یک دستگاهی که به عنوان کانون صنفی و حرفه‌ای فعالیت می‌کند نظام‌ها متفاوت است برای همین هم در حوزه‌های تخصصی ما به ریز برخورد می‌کند این اطمینان خاطر را خدمت حضرت عالی، بینندگان محترم می‌دهم که انشاءالله این بازرسی کلان راهبردی ما در مرکز و استانها که امسال انجام شد در پایان سال ما یک گزارش کاملی از نحوه برخورد با مدیران و مسئولین متخلف قطعاً ارائه خواهیم کرد.
سوال: که زمانش را هم فرمودید بهمن ماه باشد آقای زنگنه جمع بندی بفرمایید؟
زنگنه: من مجدد تشکر می‌کنم از وزارت اقتصاد و این رو هم اضافه می‌کنم که قانون از قوانین اصلی ما خواهد بود حتماً امسال کمیته‌ای را ذیل کمیسیون حمایت از تولید برای پیگیری این قانون گذاشتیم در برنامه هفتم در قانون تامین مالی و در قانون بودجه سنواتی هم اگر گره‌هایی بود که بعضی‌ها میتوانستند دور بزنند قانون را از طریق برخی مراجع مثل دیوان عدالت اداری و اینها حکم دیگه‌ای بگیرند آنها را هم تقریباً مسدود کردیم و انشاءالله مسیر را هموار کردیم.
سوال:این مدلی که سازمان بازرسی دارد جلو میرود مورد قبول مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد نظارتی هست؟
آذری: کاملاً بر اساس قانون است همینطور که فرمودند ما هم انشاءالله با این قانون تامین مالی که ما ابلاغ کردیم دست سازمان کاملاً باز است و ما هم انشاءالله منتظریم بهمن ماه که اولین گزارش سازمان را انشاءالله داشته باشیم.
سوال: آقای سیاح جمع بندی شما را داشته باشیم؟
سیاح: ببینید کار تا حدود خیلی خیلی زیاد پیشرفته به جز دو مشکل داریم یکی اینکه اندک دستگاه‌هایی هستند که تکلیف شان را انجام ندادند خواهش می‌کنم هرکی می‌تواند فشار بیاورد به اینها، مجلس فشار بیاورد، قوه فشار بیاورد اگر روح شهید رئیسی می‌خواهید شاد شود فشار بیاورید اگر می‌خواهید آقای پزشکیان موفق بشود فشار بیاورید آنهایی که انجام نمی‌دهند به خاطر ایران به خاطر این که کشور موفق بشود حرف رهبری فرمایش شان در شعار سال زمین نماند خواهشاً انجام بدهید که درگاه کارش تمام شود کارش تمام شود می‌رویم سراغ کار‌های بعد که همچنان که گفتند سهل کردن شرایط این هاست بعضی‌ها مثل وزارت بهداشت یا بعضی دامداری‌ها امیدوارم که تا پایان سال بتوانیم عمری باقی باشد و فرصتی برای خدمت باقی باشد خبر‌های خوبی بدهیم.
نظر شما