افزایش ۱۵ میلیارد دلار‌ی درآمد‌های نفتی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر ، عملکرد اقتصادی دولت  آیت‌الله رئیسی را با حضور  داود منظور ،معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه بررسی کرد .

سؤال: راجع به مهمترین دستاورد‌های اقتصادی دولت آقای رئیسی،شما چه عناوینی را بر‌می‌شمرید؟
داود منظور ، شخصیت حضرت آیت‌الله رئیسی (ره)؛ شهید رئیسی یک شخصیت جامع‌الاطراف بود، به این معنی که ایشان به همه موضوعات هم احاطه داشتند و هم توجه داشتند. همه موضوعات را همزمان دنبال می‌کردند. این نبود که یک حوزه را در مدیریت یا در حکمرانی به طور خاص لحاظ کنند و بقیه حوزه‌ها را به فراموشی بسپارند. به همین جهت در کنار ویژگی ممتاز شهید رئیسی که اخلاص و تلاش ایشان بود، مقام معظم رهبری به دو ویژگی دیگر هم اشاره می‌کنند که ایشان با کفایت و کارآمد بودند. این با کفایت و کارآمدی، روایت مهمی است از شخصیت شهید رئیسی، یعنی ایشان ضمن این که مخلصانه تلاش می‌کرد و خستگی‌ناپذیر بود، اما این تلاش‌ها منتچ به نتایج قابل اندازه‌گیری، سنجش و درخوری است که ما این را می‌توانیم در همه حوزه‌ها مشاهده کنیم و جا دارد که ما یک تبیین روشنی از دستاورد‌های ایشان در حوزه‌های مختلف عملکردی دولت ارائه کنیم.

تاکید شهید رئیسی بر  صفر شدن کسری بودجه دولت 

سؤال: مشخصاً آقای رئیسی (ره) در سازمان برنامه و بودجه مهم‌ترین توصیه‌ای که همواره به شما داشتند چه بود؟
منظور: شهید رئیسی رویکردشان این بود که تلاش‌هایی که دولت انجام می‌دهد منتج به نتایج قابل اندازه‌گیری و ملموس بود و یک اصطلاحی ایشان داشتند و همیشه می‌گفتند حالا اینها که ما می‌گوییم روی زمین چه اتفاقی افتاد و علی‌الارض چه شده؟ بنابراین شخصیت عملیاتی و عمل‌گرایی آیت‌الله رئیسی یکی از ویژگی‌های ممتاز ایشان بود که ما که در خدمت ایشان بودیم یا به عنوان وزیر یا معاون، همواره باید پاسخگو بودیم که در خصوص این موضوع و مأموریتی که داریم به چه نتیجه‌ای رسیدیم. این بعد کارآمدی شخصیت ایشان را نشان می‌دهد که می‌خواهم این را بیشتر تبین کنم. ما وقتی می‌گوییم آقای رئیس جمهور شهید کارآمد بودند؛ بدین معنی است که این کارآمدی را در مجموعه دولت ایشان هم می‌بینیم. برخی ممکن است بگویند بله آقای رئیسی را ما به لحاظ شخصیتی از ابعاد مختلف تقدیر می‌کنیم، اما دولت ایشان دولت کم‌توانی بود یا دستاورد‌های دولت ایشان دستاورد‌های ملموسی نبود. من می‌خواهم این فرضیه را اینجا ابطال کنم و توضیح دهم که عملاً شخصیت شهید رئیسی یعنی همان شخصیت دولت ایشان و مجموعه اعضای هیأت دولت که با ایشان همراهی می‌کردند. در همین ارتباط ما در سازمان برنامه و بودجه مکلف بودیم که اولاً ایشان نسبت به مسأله کسری بودجه به شدت حساس بودند، یعنی دائماً به ما تأکید می‌کردند که من در این مدتی که محضرشان بودم و در دوره قبل از بنده به رئیس قبلی سازمان همواره تأکید می‌کردند که کسری بودجه را دولت باید به صفر برساند یا به تعبیر دیگر، ما نباید دولت را با کسری اداره کنیم. علت این هم، این بود که ایشان هم همواره به فرمایش مقام معظم رهبری استناد می‌کردند که کسری بودجه؛ ام‌الخبائث است، یعنی همه مشکلات و مسائل اقتصادی به نوعی از کسری بودجه دولت سرچشمه می‌گیرد. اگر دولت ناتراز باشد، این ناترازی به بخش‌های دیگر در اقتصاد هم قطعاً تسری پیدا می‌کند.

عادلانه شدن نظام مالیاتی 

سؤال: در  این سه سال شما با چه ساز و کاری تلاش کردید که این ناترازی را از بین ببرید و با کسری مقابله کنید؟
منظور: مهمترین ساز و کاری که دولت دنبال کرد در سال‌های گذشته؛ این بود که اولاً ما تلاش کردیم مالیات را به عنوان منبع اصلی درآمد دولت، یعنی هم مالیات، هم حقوق گمرکی؛ در مجموع اینها را در اصطلاح مالیات می‌گوییم، مالیات و حقوق گمرکی را به عنوان منابع پایدار و قابل اعتماد دولت و منابع درون‌زای اقتصاد به عنوان رکن اصلی تأمین مالی دولت قرار دهیم و دولت را با درآمد‌های پایدار اداره کنیم. رشد درآمد‌های مالیاتی در سه سال آخر دولت قبل اگر مقایسه کنیم با همین سه سال گذشته که دولت شهید رئیسی بوده، کاملاً این را نشان می‌دهد. نرخ رشد مالیات در سه سال آخر دولت قبل معمولاً حدود ۲۰ درصد بوده، به طور متوسط. این نرخ در دولت آقای رئیسی رسید به ۶۰ درصد، یعنی سالی ۶۰ درصد مالیات افزایش پیدا کرد. ممکن است بفرمایید این افزایش چطور اتفاق افتاد؟ من، چون مدتی مسئول سازمان مالیاتی را در این دولت به عهده داشتم، عملاً ما با عادلانه کردن نظام مالیاتی، جلوگیری از فرار‌های مالیاتی، شناسایی مؤدیان جدیدی که مالیات پرداخت نمی‌کردند، با هوشمندسازی مالیاتی و استفاده از نظام داده‌ها توانستیم مالیات را قدری به مالیات عادلانه نزدیک کنیم. البته هنوز هم اعتقاد دایم که بین آن چه مالیات وصول می‌شود و ظرفیت وصول مالیات، فاصله وجود دارد. ما هنوز تمام طرح‌های مالیاتی را شناسایی نکردیم. هنوز تمام مالیات حقه را دریافت نمی‌کنیم و به همین جهت هم ما می‌بینیم سهم مالیات در تأمین بودجه در دولت آقای رئیسی نسبت به دولت قبل یک افزایش چشم‌گیری پیدا کرد.

کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی 

سؤال:  به همان میزان هم وابستگی به نفت کاهش پیدا کرد.
منظور: به همان میزان هم ما توانستیم که اتکای دولت را به منابع ناپایدار کاهش دهیم که یکی از آنها؛ درآمد‌های نفتی است و همچنین یکی از آنها؛ انتشار اوراق مالی است. آن جایی که ما مجموع درآمد‌های مالیاتی و گمرکی و فروش نفت‌مان پاسخگوی نیاز‌های ما نیست لاجرم می‌رویم به طرف انتشار اوراق بدهی. می‌خواهم این‌جا به یک عددی هم اشاره کنم. در دولت آقای رئیسی حدود ۳۲۰ هزار میلیارد تومان اصل و سود اوراق دولت قبل بازپرداخت شد و میزان انتشار اوراق خالصی که در این دولت در این سه سال اتفاق افتاد، صرفاً ۴۲۰ هزار میلیارد تومان بوده، یعنی اگر ما نسبت بگیریم؛ نسبت خالص انتشار اوراق به کل بودجه دولت؛ در دولت قبل در سه سال آخر دولت؛ این نسبت ۱۴ درصد بوده، در دولت آقای رئیسی این به پنج و نیم درصد کاهش پیدا کرده است. یعنی چه؟ یعنی دولت توانسته با شناسایی منابع پایدار به جای انتشار اوراق، به طرف منابع پایدارتر برود که عمده‌ترین آنها مالیات و حقوق گمرکی بوده است. البته در کنار این دولت از ظرفیت‌های خالی صادرات نفت هم استفاده کرده است. یعنی در دولت قبل ما موارد زیاد و اوقات زیادی بود که نفتی که می‌خواستیم صادر کنیم، بازار صادراتی در اختیار نداشتیم. این نفت روی کشتی‌ها باقی می‌ماند تا برای آن مشتری پیدا کنیم، اما در این دولت تمام نفتی که تولید شد که ظرفیت تولید هم افزایش چشم‌گیری پیدا کرد. ما ظرفیت تولیدمان از حدود دو و دو دهم میلیون بشکه در روز رسیده الان به سه و شش دهم میلیون بشکه در روز و این ظرفیت؛ بخشی به مصرف داخل و بخشی به صادرات الان اختصاص پیدا می‌کند. درآمد صادرات نفت ما به همین نسبت افزایش پیدا کرده است. یعنی در دولت آقای رئیسی ما توانستیم در درآمد حاصل از صادرات نفت  یک افزایش قابل توجهی  ایجاد کنیم. یعنی تقریباً سالی ۱۵ میلیارد دلار ، به درآمد صادرات نفت  نسبت به سال‌های آخر دولت قبل اضافه شد همه اینها در کنار هم باعث شد که ما بتوانیم پایداری بودجه‌ای را افزایش دهیم، کسری بودجه را کنترل کنیم و در سال گذشته ما توانستیم ۹۹ درصد هزینه‌های جاری را که در بودجه پیش‌بینی شده بود تخصص بدهیم و پرداخت کنیم. ۸۵ درصد هزینه‌های عمرانی و اعتبار طرح‌های عمرانی‌مان را تخصیص دهیم، مجموع اینها باعث شد که میزان افتتاح طرح‌ها در این دولت به شدت افزایش پیدا کرد. ما فقط در سال گذشته بالغ بر ۱۲۰۰ پروژه و طرح را افتتاح کردیم.

افتتاح بیش از  ۱۲۰۰ طرح  عمرانی در سال ۱۴۰۲

سؤال: طرح جدیدی هم در آنها بود که تعریف نشود.
منظور: دقیقاً. یعنی ارزش طرح‌هایی که ما سال گذشته افتتاح کردیم، با توجه به سرمایه گذاری که از قبل شده بود، بالغ بر ۵۰۰ هزار میلیارد تومان بود. این طرح‌ها که طرح‌های نیمه تمامی بودند که بعضاً اینها سال‌های طولانی از آنها گذشته بود. یکی از این طرح‌هایی که ایشان افتتاح کرد در استان کهگیلویه و بویراحمد، جاده پاتابه به دهدشت است که بخش عمده‌ای از آن تونل‌هایی است که از دل کوه‌ها عبور می‌کنند، ۲۹ سال قبل شروع شده بود و مردم افتتاح این طرح برای آنها آرزو بود. روستا‌های زیادی با افتتاح این راه توانستند به شهر‌ها و به مرکز کشور وصل شوند. از این دست دستاوردها، مثلاً فرض بفرمایید سد چمشیر؛ حدود دو و سه دهم میلیارد مترمکعب ظرفیت تأمین آب آن است. این در این دولت افتتاح شد. از این نوع طرح‌های کلان و خرد با توجه به این که تخصیص اعتبارات هم به موقع انجام می‌گرفت، اینها باعث شد که ما شاهد یک شکوفایی باشیم در افتتاح طرح‌ها و مردم حس کنند طرح‌های تملکی که دولت سال‌ها برای آنها هزینه کرده و حالا اینها به بهره‌برداری می‌رسد. شما آزادراه اصفهان به شیراز را ببینید، ۲۱۲ کیلومتر آزادراه در سال گذشته به بهره‌برداری رسید و در جا‌های مختلف نگاه کنید طرح‌های راهی که افتتاح شد؛ بزرگراه‌ها، آزادراه‌ها، طرح‌های حوزه‌های بیمارستانی، طرح‌های سدسازی و آبرسانی، طرح‌های بیمارستانی، طرح‌های مربوط به ساختمان‌های مدارس و دانشگاه‌ها، طرح‌های مربوط به ساختمان‌های فرهنگی، استادیوم‌های ورزشی؛ تمام کشور در این سه سال گذشته به کارگاه تولیدی تبدیل شد، هم در خود دولت با بودجه عمومی دولت و هم البته بخش غیردولتی.

افزایش ۲۴ درصدی کل بودجه  سال ۱۴۰۳ 

سؤال: با این ساز و کار‌ها چقدر بحث کسری که به آن اشاره کردید و جزو دغدغه‌های ایشان بود محقق شد که از بین برود؟
منظور: ما الان کسری بودجه را به تدریج به طرف صفر شدن نزدیک می‌کنیم. کسری بودجه ما دو نوع است؛ یکی کسری بودجه پنهان است، یعنی ما در بودجه درآمد‌هایی می‌گذاریم که این درآمد‌ها قابل تحقق نیست، فقط ظاهر بودجه را درست می‌کنیم. مثلاً فرض بفرمایید اگر ما ظرفیت فروش نفت‌مان ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است، در بودجه می‌نویسیم ۶۵۰ هزار میلیارد تومان. این ۱۵۰ هزار میلیارد تومان؛ کسری بودجه پنهان است. ما در این دولت سعی کردیم که کسری بودجه پنهان را حذف کنیم. عدد‌ها را واقعی کنیم. مخصوصاً در بودجه ۱۴۰۳ به این موضوع، به جد پرداختیم. به همین جهت کل بودجه ما در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲، فقط ۲۴ درصد رشد کرد. در صورتی که سال‌های قبل رشد بودجه در برخی از سال‌ها ۵۰ درصد بوده، چرا؟ به خاطر این که منابع؛ واهی بود، وقتی منابع؛ واهی است، شما هزینه‌های زیاد تعریف کنید، از آن طرف هزینه‌ها تحقق پیدا می‌کنند، منابع تحقق پیدا نمی‌کنند؛ این تبدیل می‌شود به کسری بودجه پنهانی که خود را آشکار می‌کند.

رشد اقتصادی کشور باوجود فشار‌ها و تحریم‌های بین المللی 
سؤال: چقدر این کمک کرد به اصلاح ساختار بودجه؟ 
منظور: مهم‌ترین اصلاح ساختار بودجه‌ای که ما انجام دادیم؛ همین بود، یعنی واقعی کردن درآمد‌ها و منابع دولت، کاهش میزان نسبت انتشار اوراق، حرکت به طرف منابع پایدار بودجه‌ای و البته استفاده حداکثری از ظرفیت صادرات نفت کشور. اینها در مجموع توانست بودجه دولت را به یک بودجه پایداری تبدیل کنند که کسری این بودجه به بخش‌های دیگر انتقال پیدا نکنند. وقتی ما در عمل کسری پنهان بودجه داریم، هزینه‌ها اتفاق می‌افتد، دولت چه کار می‌کند؟ متوسل می‌شود به روش‌های تأمین مالی تورمی که یکی از عمده‌ترین آنها این است که به صورت غیرمستقیم از منابع و تسهیلات نظام بانکی استفاده می‌کند. ما در این دوره تلاش کردیم که کسری دولت را به نظام بانکی منتقل نکنیم و این مسأله باعث شد که در بخش پولی هم ما به یک انضباط برسیم. یعنی انضباط بودجه‌ای مقدمه‌ای شد برای تحقق انضباط پولی در کشور؛ لذا یکی از مهمترین رویکرد‌های ما در دولت شهید رئیسی این بود که بتوانیم خود دولت را به صورت پایدار با اتکا به منابع قابل اعتماد و پایدار؛ تأمین مالی کنیم. نتیجه تمام این اقداماتی که ما انجام دادیم در طرح‌های تملک خود دولت و حمایت از سرمایه‌گذاری‌های بخش دولتی چه در قالب تسهیلات بانکی و چه در قالب بازار سرمایه، اینها نتیجه‌اش این شد که ما شاهد رشد اقتصادی نسبتاً قابل توجهی شدیم. در سه سال آخر دولت قبل؛ رشد اقتصادی دولت  حدود منهای سه درصد بوده، یعنی در سه سال آخر نه تنها ما سالانه رشد اقتصادی نداشتیم، به طور میانگین سالی سه درصد اقتصاد ما کوچک‌تر شده است. در دولت آقای رئیسی در این سه سال گذشته، رشد اقتصادی کشور بالای ۵ درصد بوده است. به طور میانگین در هر سال، یعنی ما در سال ۱۴۰۰، ۵ و نیم درصد رشد داریم، در ۱۴۰۱، ۵ درصد رشد داریم، در ۱۴۰۲ نزدیک به ۶ درصد رشد داریم. این رشد نشان دهنده یک جهش در اقتصاد است. یک اتفاق جدید است یعنی ما از رشد‌های منفی آمدیم به رشد بالای مثبت که شما می‌بینید که سازمان‌های بین المللی این رشد ایران را تحسین می‌کنند، بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، این رشد اقتصادی ایران را در این شرایط با همه فشار‌ها و تحریم‌های بین المللی آنها تحسین می‌کنند.

افزایش حجم سرمایه‌های ناخالص کشور 

سوال: این رشد را چقدر مرهون افزایش سرمایه گذاری و  بهره وری در کشور می‌دانید؟
منظور: بخش عمده این رشد، مرهون افزایش تشکیل سرمایه در اقتصاد است. یعنی ما شاهد این هستیم که در سه سال گذشته تشکیل سرمایه ناخالص در کشور هم یک افزایش قابل توجهی را پیدا می‌کند. باز می‌خواهم مقایسه کنم. در سه سال آخر دولت قبل رشد تشکیل سرمایه ناخالص یا همان سرمایه گذاری کل در اقتصاد، منهای ۳ و نیم درصد بود، در سه سال گذشته در این دولت، رشد سرمایه به بالای ۴ درصد مثبت رسیده است، یعنی ما از شرایطی که سرمایه کشور، حجم سرمایه‌های کل اقتصاد، کاهش پیدا می‌کرد آمدیم به شرایطی که حجم سرمایه‌های ناخالص کشور دارد افزایش پیدا می‌کند، البته هنوز جا دارد ما برای این که بتوانیم اقتصاد را بزرگ‌تر بکنیم، باید بتوانیم سرمایه گذاری ناخالص را از این میزانی که الان به آن دست پیدا کردیم رشد بیشتری به آن بدهیم. علت هم این است که ما استهلاک سرمایه را باید جبران کنیم این سرمایه گذاری‌هایی که الان دارد انجام می‌گیرد عملا هنوز تمام استهلاک سرمایه را جبران نمی‌کند بنابراین یکی از دلایل کم رشدی در اقتصاد عدم تشکیل سرمایه و عدم سرمایه گذاری کافی است، جهت گیری دولت این بوده که ما فضا را به این سمت ببریم، بستر‌ها را فراهم بکنیم، هم سرمایه گذاری دولتی در ماشین آلات و ساختمان، هم سرمایه گذاری‌های غیردولتی این‌ها بیاید کمک بکند به این که ما بتوانیم موجودی سرمایه در اقتصاد را افزایش بدهیم که متناسب با آن رشد هم اتفاق می‌افتد، البته در کنار این‌ها موضوع بهره وری هم کاملا مورد توجه دولت بوده است، آماری که سازمان ملی بهره وری منتشر کرده و همین روز‌های اخیر در مورد رشد بهره وری در سال گذشته به طور تفصیلی این آمار و گزارش منتشر شد، نشان داد که ما در سال گذشته رشد بهره وری مان در اقتصاد چیزی حدود ۲ درصد بوده است. یعنی ما از رشد حدود نزدیک به ۶ درصد ۲ درصد این رشد را از محل بهره وری حاصل کردیم اگر بخواهیم تجزیه رشد انجام بدهیم، پس بنابراین ترکیب این مولفه‌ها، مجموعا کمک کرده که ما بتوانیم اقتصاد را در یک شرایط مساعدی قرار بدهیم که البته ما اعتقاد داریم که هنوز ظرفیت‌های بسیار زیادی در اقتصاد وجود دارد که ما باید این‌ها را فعال کنیم. یکی دیگر از شاخص‌هایی که من می‌خواهم در مورد آن تاکید بکنم، موضوع بازار کار است، وقتی که ما فرصت‌های شغلی را افزایش می‌دهیم سرمایه گذاری‌ها زیاد می‌شود و کسب و کار‌ها رونق می‌گیرد شاهد این هستیم که به تبع آن بیکاری هم کاهش پیدا می‌کند، میانگین نرخ بیکاری در سه سال آخر دولت قبل، ۱۰ و ۸ دهم درصد بوده، این میانگین در سه سال گذشته رسیده به ۸ و ۸ دهم درصد یعنی ما دو درصد نرخ بیکاری مان کاهش پیدا کرده به طور میانگین، در سال ۱۴۰۲ بیکاری رسید به ۸ و ۱ دهم درصد، در پاییز سال گذشته بیکاری رسید به ۷ و ۶ دهم درصد، یعنی ما شاهد این هستیم که فرصت‌های شغلی جدیدی دارد در اقتصاد خلق می‌شود، فقط در سال گذشته بالغ بر ۷۷۰ هزار شغل جدید ایجاد شده، یعنی خالص اشتغال ما بوده است. یک عده‌ای بیکار شدند یک عده‌ای سر کار رفتند، خالص اشتغال سال گذشته ما، فقط ۷۷۰ هزار شغل بوده است این در حالی است که در سال ۹۹ که سال آخر دولت قبل بود به جهت شرایط کرونا البته و عوامل دیگر، ما شاهد یک میلیون شغل از دست رفته بودیم. یعنی خالص اشتغال یک میلیون واحدمنفی بود، در مجموع پس بنابراین ما شاهد این هستیم که در حوزه بازار کار هم شرایط مان دارد به طرف بهبود حرکت می‌کند این را هم من اشاره بکنم که نرخ مشارکت نیروی کار در این سه سال دولت با سه سال دولت قبل تقریبا یکی بوده یعنی ۴۱ درصد، یعنی از یک جهت، چون ممکن است بعضی‌ها تشکیک بکنند بگویند دولت با نرخ مشارکت در محاسبات آماری بازی کرده و این باعث شده که نرخ بیکاری بهبود پیدا بکند، نه، نرخ مشارکت در این سه سال با سه سال گذشته تقریبا ۴۱ و ۲ دهم درصد بوده است، یکسان بوده است، با همین شرایط نرخ بیکاری کاهش پیدا کرده و یک نکته دیگری که می‌خواهم عرض بکنم بهبود فضای کسب و کار بوده، در سال گذشته حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار مجوز صادر شده از طریق درگاه ملی مجوز‌ها، دو میلیون و ۲۰۰ هزار مجوز تجدید شده، همه این‌ها کمک کرده به این که ما بازار کارمان بتواند بهبود پیدا بکند، اشتغال بهبود پیدا کند، نرخ بیکاری کاهش پیدا کند، خالص ایجاد اشتغال ما افزایش پیدا بکند و رشد اقتصادی هم عرض کردیم که در مجموع اتفاق می‌افتد.

 کنترل پایدار تورم  در دولت شهید رئیسی

سوال: در مجموع این نکاتی که اشاره فرمودید به ویژه آنجا که راجع به کسری بودجه صحبت کردید و توفیقاتی که دولت سیزدهم داشته علی القاعده آثارش را باید در تورم ببینیم آنجا چقدر شاهد کاهش نرخ تورم چه به صورت نقطه‌ای و چه به صورت سالانه بودیم؟
منظور: سیاست دولت کنترل پایدار تورم بوده، البته به یک نکته مهم توجه بکنیم و آن این است که این دولت یک تغییر و اصلاح مهمی را انجام داد در بازار ارز و در نرخ ارز که طبیعتا اثر تورمی زیادی را می‌توانست به اقتصاد تحمیل بکند و دولت توانست ماهرانه این اثر تورمی را کنترل بکند، ما ارز ۴۲۰۰ را حذف کردیم و ارز کالای اساسی به ۲۸ و نیم افزایش پیدا کرد، ارز مبادله‌ای ما در بازار مبادله‌ای به حدود ۴۰ هزار تومان برای هر دلار افزایش پیدا کرد، این اتفاق می‌توانست تورم بسیار شدیدی ایجاد بکند، خیلی‌ها پیش بینی می‌کردند تورم سه رقمی می‌شود در اقتصاد ایران یعنی ما وقتی که می‌آییم نرخ ارز را از ۴۲۰۰ به ۲۸ و نیم در حالت ارز ترجیحی افزایش می‌دهیم، حدود هفت برابر افزایش نرخ ارز است، این هفت برابر چقدر می‌تواند تورم ایجاد کند؟ اگر مدیریت نمی‌شد تورم قطعا می‌رفت بالای صد در صد، کما این که خیلی‌ها پیش بینی می‌کردند، اما دولت ماهرانه توانست علیرغم این اقدام بزرگی که انجام گرفت که البته حتما برای جلوگیری از فساد لازم بود، برای جلوگیری از قاچاق کالا ضرورت داشت، برای حفظ ذخایر ارزی کشور اجتناب ناپذیر بود یعنی این کاری که دولت انجام داد، کاری بود که دولت قبل تعلل کرد و چندین سال نرخ ارز ترجیحی ۴۲۰۰ را ادامه داد برای این که نمی‌خواست تبعاتش را قبول کند، ولی این دولت شجاعانه آمد و این اصلاح را در سال اول انجام داد، این جا من می‌خواهم اشاره کنم به این که شهید رئیسی اعتقاد داشت برای ما سبد رای مردم مهم است، اما نباید اقدامات بزرگ و اصلاحات بزرگ را به جهت نگرانی از سبد آراء مردم از آن عبور بکنیم، من قبلا هم این تعبیر را از ایشان عرض کردم ایشان می‌گفت ما از کنار چاله‌ها نباید بگذریم، باید برای چاله‌ها تدبیر کنیم، یکی از چاله‌های بزرگ اقتصاد ایران که به نظر من یک سیاهچاله‌ای بود همین نرخ ارز ترجیحی ۴۲۰۰ بود، این اتفاق افتاد. حالا ما می‌بینیم برای نرخ تورم چه اتفاقی افتاده؟ در همان دوره‌ای که نرخ ارز ۴۲۰۰ داشت در کشور استفاده می‌شد، در مرداد ۱۴۰۰ که دولت را آقای رئیسی تحویل گرفت نرخ تورم ۴۴ درصد بود، ۴۳ و ۷ دهم درصد نرخ تورم ۱۲ ماه منتهی به مرداد ۱۴۰۰، الان شما نگاه می‌کنید امروز تورم ما به چه عددی رسیده؟ آمده روی حدود ۳۷ درصد، یعنی علیرغم این که ما یک جراحی بزرگ را انجام دادیم، اما نرخ تورم ۱۲ ماهه در پایان اردیبهشت الان رسیده به حدود ۳۷ درصد، نرخ تورم نقطه به نقطه الان رسیده به ۳۱ درصد، یعنی دارد واردکانال ۲۰ درصد می‌شود که ما پیش بینی می‌کنیم تا پایان سال اگر همین مسیر ادامه پیدا بکند، ما نرخ ۱۲ ماهه مان هم می‌اید در کانال ۲۰ درصد. این یک ابتکار خیلی مهمی بوده، حالا همین را شما بروید در کل‌های پولی نگاه بکنید، در موضوع رشد نقدینگی، در رشد پایه پولی، همین اتفاقات را می‌بینید آنجا هم ماهرانه متغیر‌های پولی و کل‌های پولی کنترل شده و همین‌ها باعث شده که تورم علیرغم پیش بینی‌هایی که می‌شد با حذف ارز ترجیحی توانست کاملا مدیریت بشود و در یک دامنه قابل تحمل ادامه پیدا بکند، اما در کنار همین‌ها آقای رئیسی گفتند، چون ما نرخ ارز ترجیحی را حذف کردیم، چون تورم به اقتصاد تحمیل شد که تورم در واقع رسید به حدود ۴۶ درصد در سال گذشته، ایشان گفتند ما باید این را جبران بکنیم، فلذا شما می‌بینید یک سیاست جبرانی از همان سال ۱۴۰۱ عمل شد، سیاست جبرانی چه بود؟ یارانه یارانه بگیر‌ها برای دهک‌های اول تا چهارم ۴۰۰ هزار تومان هر ماه و برای بقیه دهک‌ها ۳۰۰ هزار تومان تعیین شد، یک رشد چندبرابری در یارانه‌ها اتفاق افتاد، برای این که پوشش بدهد، آقای رئیسی به مردم به ویژه اقشار کم درآمد و گروه‌های فقیر جامعه به شدت توجه داشتند، معتقد بودند ما نباید کاری بکنیم که در جامعه فقر ایجاد بشود و می‌گفتند حذف فقر مطلق برای ما یک الزام است، به همین جهت هم شما نگاه می‌کنید سیاست‌های توزیع درآمدی که ایشان انجام داد باعث شد که ضریب نابرابری، ضریب جینی در توزیع درآمد از حدود ۴۰ صدم به ۳۸ و نیم یا ۳۸۵ هزارم کاهش پیدا کرد؛ لذا می‌خواهم این را عرض بکنم مجموع سیاستگذاری اقتصادی که در دولت آقای رئیسی انجام شد نشان می‌دهد که ایشان نسبت به موضوعات اقتصادی کاملا  اشراف داشتند، توجه داشتند، جدیت داشتند، ایشان به راحتی رئیس بانک مرکزی را عوض کردند، ایشان رئیس سازمان برنامه و بودجه را عوض کردند، چرا؟ یعنی ایشان اعتقاد داشت که ما اگر لازم باشد که مثل یک مربی اعضای تیم مان را جابجا بکنیم باید انجام بدهیم تا بتوانیم اقتصاد را به ثبات برسانیم در مجموع ما می‌خواهیم بگوییم که کارکرد‌های اقتصادی دولت آقای رئیسی، من فرصت نشد بحث تراز تجارت خارجی را هم خدمت شما توضیح بدهم و برخی دیگر از مولفه‌های مربوط به حوزه اقتصاد را اگر فرصت دیگری باشد حتما باید این‌ها را خدمت شما و بینندگان عزیز تبیین بکنیم، در مجموع همانطور که حضرت آقا فرمودند اقای رئیسی ضمن این که فرد بااخلاص و خستگی ناپذیری بود، در عین حال فرد باکفایت و کارآمدی بود، شما این کارآمدی را الان در حوزه اقتصاد می‌بینید و ما این را باید در حوزه‌های دیگر مانند سلامت، آموزش، شرکت‌های دانش بنیان، در فرصت مناسب تبیین بکنیم.