مصرف یا واردات کالا‌های صهیونیستی به داخل را رصد می‌کنیم

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، عملکرد کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم در برنامه صف اول با حضور جلال‌زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم بررسی شد. 

 سوال: آقای جلال‌زاده خودتان به کارنامه خودتان در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، از ۲۰، چه نمره‌ای می‌دهید؟  
جلال‌زاده: قاعدتا نمره را باید داد، این جا بگویم از ۲۰ چند می‌شویم خیلی روا نیست، اما تلاش عمومی همکاران من در کمیسیون و در مجلس، بخشی که مربوط به کمیسیون ما بود که در گزارش هم به بخشی از آن اشاره شد قاعدتا من نمی‌توانم عددی اعلام کنم.

 سوال: حالا یک عددی بگویید، این عدد چیزی را نشان نمی‌دهد، چون ممکن است شما آدم سخت گیری باشید نمره کمی اعلام کنید.
 جلال‌زاده: اگر بخواهم عدد بگویم ۱۷ می‌دهم، چون خودم احساس می‌کنم بعضی از کار‌ها را باید به سرانجام می‌رساندیم، یک سری از کار‌ها را باید انجام می‌دادیم که فرصت نشد یا توانش نبود حالا، چون عدد فرمودید گفتم.

 سوال: درباره ۱۷ نمره بفرمائید.

جلال‌زاده: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پرطرفدارترین کمیسیون‌ها در ادوار مجالس بوده است همین دوره یازدهم حدوداً ۱۵۰ نفر داوطلب عضویت در این کمیسیون شده بودند که طبق آیین نامه‌ای که در مجلس تهیه شد مسئولیت‌ها، سوابق و تحصیلات تعیین کننده بود لذا این ۲۵ نفر توانستند راه پیدا کنند.

این کمیسیون عیالوارترین کمیسیون‌ها است یعنی چهار وزارتخانه دفاع، خارجه، کشور و اطلاعات به علاوه سازمان انرژی اتمی و نیرو‌های مسلح اعم از ارتش، سپاه و فراجا امورشان در مجلس شورای اسلامی مربوط به این کمیسیون است. شما دیگر ببینید از طرح، لوایح، بودجه، نظارت‌ها یا اتفاقاتی که در این دستگاه‌ها می‌افتد همه اینها به کمیسیون ما مربوط می‌شود بعضی از کمیسیون‌های ما در مجلس یک دستگاهی هستند، نه دو دستگاه را پوشش می‌دهند.

شما می‌بینید که این کمیسیون کمیسیونی پر مسئولیت است اعضای این کمیسیون اعم از استانداران، سفرا و فرماندهان و تنی چند از استادان دانشگاه در این دوره بودند که سوابق بسیار خوبی داشتند و ما در بررسی‌های قانونی که داشتیم از نظارت و تقنین، به حمدالله در کمیسیون به مشکلی بر نمی‌خوردیم سوابق و تجربیات دوستان به کمک ما می‌آمد و ما می‌توانستیم کاری که بر عهده ما است به نحو احسن انجام بدهیم.

در این چهار سال مجلس یازدهم کمیسیون ما ۸۲ لایحه و طرح را مورد بررسی قرار داده که اینها در حوزه‌های مختلفی بودند همه این دستگاه‌ها و نیرو‌های مسلح که برشمردم بعضاً پیشنهاد‌های دولت بود که در قالب لوایح به مجلس تقدیم شده و بعضاً پیشنهاد همکاران من در کمیسیون یا نه در کمیسیون‌های دیگری بود که باید در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مورد بررسی قرار می‌گرفت.

 مهمترین قانونی که در این چهار سال می‌شود گفت آن را تصویب کردیم و پیشانی کار کمیسیون ما بود که مورد تایید مقام معظم رهبری قرار گرفت و اعلام فرمودند که کشور را از بلاتکلیفی و چه کنم، چه کنم نجات داد، بحث قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها بود. دقیقاً در مقطعی که مذاکره کنندگان ما برگه‌ای برای رو کردن نداشتند خاطرم است در آن مقطع ما با دولت سابق کار می‌کردیم، نقل به این مضمون گفته شده که وزیر خارجه وقت گفته بودند که اگر این قانون در مجلس تصویب شود جنگ رخ می‌دهد خوب این جنگ بلوفی بود که رئیس جمهور فرانسه به رئیس جمهور وقت ما زد و گفته بود که اگر شما نمی‌آمدید جنگ می‌شد، عین همین حرف را در این قانون گفتند و ما تهدید شدیم که این کار را نکنید هی به ما تحذیر می‌دادند که نروید این قانون را اصلاً در کمیسیون طرح کنید.

در کمیسیون مطرح شد یک تحرکی که به تصویب این قانون در مجلس داده شد و به کمیسیون، شهادت شهید فخری زاده بود و اگر شما به زمان تصویب این قانون مراجعه کنید چند روز بعد از آن بود نه این که ما در این چند روز این را تمام کردیم.

تقریباً از همان هفته دوم شروع به کار مجلس یازدهم بود که کمیسیون تصمیم گرفت به جاده یک طرفه مذاکره برجام خاتمه بدهد مطلع هستید تقریباً بهره‌برداری ما از برجام نزدیک به هیچ بود، همان جمله‌ای که رئیس بانک مرکزی در بانک جهانی آن را گفت و این پخش شد ما داشتیم یک طرفه سرویس می‌دادیم و منافع اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها را تامین می‌کردیم این قانون به این جاده یک طرفه پایان داد، هم در فناوری‌های هسته‌ای، توانمندی‌های هسته‌ای دست سازمان انرژی اتمی را باز کرد و هم در بحث مذاکرات دیگر اجازه نداد که طرف مقابل تعهداتی را به ما تحمیل کند.

 چون در آن مقطع کمیته تطبیق هسته‌ای هم تشکیل شد و من عضو آن هم بودم و دوستان دولت قبل در آن کمیته شرکت داشتند واقعا ما دیگر برای مذاکره چیزی نداشتیم که ارائه کنیم باید موشک‌ها یا سیاست‌های منطقه‌ای خودمان را آنجا به معامله می‌گذاشتیم این قانون باعث شد که این اتفاق بیفتد جمله‌ای را اخیراً آقای امیر عبداللهیان در جلسه مشترک با کمیسیون داشت، عرض کنم خیلی جمله جالبی بود و برای من تازگی داشت ایشان در کمیسیون گفتند که این اواخر دیگر کم مانده بود که به مذاکره کنندگان طرف مقابل بگوییم شما دیگر نیایید ما با کنگره مذاکره کنیم.

کنگره را خیلی گران به ما می‌فروختند آمریکایی‌ها هر چیزی که می‌شد می‌گفتند این به کنگره مربوط است، این را باید کنگره تصمیم بگیرد، آن متن مذاکرات را که ما مطالعه می‌کردیم کلمه کنگره خیلی تکرار می‌شد این باعث شد که مجلس شورای اسلامی موضوعیت پیدا کند.

مذاکره کنندگان ما به این قانون استناد کنند و بگویند این را باید مجلس اجازه بدهد، این را ما باید از مجلس عبور کنیم و باید این را با مجلس در میان بگذاریم، لذا موادی که در قانون آمد بسیار مواد مترقی بود و حضرت آقا هم این را به نیکی یاد کردند و در اجلاسیه بهترین قانون‌هایی که به نام شهید مدرس در مجلس برگزار شد از جمله قوانینی بود که نمره گرفت، شاخص شد و به عنوان قانون برتر دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی ما باید از آن یاد کنیم و آن جا هم یاد شد.

 سوال: سه تا از رئوس اصلی این قانون را برای کسانی که در جریان آن نیستند بفرمایید.
 جلال‌زاده: دو بخش عمده داشت یکی فنی و یکی سیاست گذاری، بخش فنی این بود که ما دست سازمان انرژی اتمی و دانشمندان خودمان را باز گذاشتیم هم در قالب برجام بتوانند توانمندی‌ها را ارتقا بدهند و هم خارج از برجام در مثلاً تولید اورانیوم فلزی یا برچیدن دوربین‌هایی که ما داوطلبانه آنها را پذیرفته بودیم و آنها را باید جمع می‌کردیم، در بحث سیاست گذاری ما دولت را مکلف کردیم که در یک بازه زمانی دو ماه اگر تحریم‌های غیر برجامی برداشته نشود ما باید به همکاری‌های داوطلبانه خودمان پایان بدهیم که این کار را انجام دادیم خیلی محدود بود چند بند بیشتر نبود ولی بسیار راهگشا و راهبردی بود.

اسم قانون هم قانون لغو راهبردی تحریم‌ها بود و این باعث شد که ما بتوانیم به پیشرفت هم در توانمندی‌های هسته‌ای دست پیدا کنیم و هم در بخش سیاسی‌کار، دیگر این گونه نبود و در مذاکرات دست دیپلمات‌ها را پر کردیم و در مقابل کنگره این دفعه مجلس شورای اسلامی به میدان آمد و دست دوستان را در مذاکرات مخصوصاً در دولت بعدی که معتقد بودند باید منافع حداکثری ملت ایران تامین شود را توانستیم باز بگذاریم و کمک بسیار خوبی برای آن دوستان بود.

در قوانین دیگر باز هم اسم شهید فخری زاده آمد شهید فخری زاده بنیانگذار مرکزی بود که به پژوهش در فناوری‌های دفاعی می‌پرداخت که مختصر آن سپند است" سازمان پژوهش نوآوری‌های دفاعی" این نزدیک به ۲ سال در مجلس با کارشناسان به بحث و بررسی گذاشته شد به حمدالله آن هم مورد تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان قرار گرفت آقای رئیس جمهور هم اخیرا فرمان تشکیل این سازمان را به وزارت دفاع صادر کرد که این خودش اقدام بسیار قابل توجهی بود. می‌دانید که ما در حوزه دفاعی به پیشرفت‌های بسیار بالایی رسیدیم سپند فقط صرفاً به موضوع دفاعی نمی‌رسد و سرریز پیشرفت‌ها و فناوری‌های سپند به صنایع دیگر بخش‌های کشور از جمله دانشگاه‌ها سرایت می‌کند که این خودش بسیار برای ما بهجت آور است.

 سوال: این سپند چه چیزی است که قبلاً نبوده است؟ بالاخره ما در مجموعه فرض کنید که صنایع دفاعی، دستگاه‌ها و بخش‌های مختلفی داشتیم و داریم که آنها هم داشتند کار می‌کردند در هر بخش مربوط به دفاعی فرض کنیم از موشکی گرفته تا مثلاً زیردریایی سطحی یا زیر سطحی دریا‌ها و امثال آن، این سازمان چه ویژگی داشته که ما قبلاً این را نداشتیم؟
 جلال‌زاده: همان طور که به درستی اشاره کردید باید عرض کنم که این سازمان به جهت هویتی، بوده است.

 سوال: من حتی باز مجموعه‌های وابسته به سپاه و ارتش را هم نگفتم آنها مستقلاً کار‌های زیادی انجام می‌دهند.
 جلال‌زاده: همه یگان‌های نظامی بخشی را به عنوان توسعه فناوری‌ها به حمدالله دارند ولی وظیفه پشتیبانی از نیرو‌های مسلح به عهده وزارتخانه است این سازمان وجود داشته عرض کردم از باقیات الصالحات شهید فخری زاده بود که در بحث کرونا هم یک واکسن به نام فخرا به جامعه علمی کشور عرضه کرد ما در این قانون این سازمان را اولاً قانونمند کردیم، هوشمند کردیم، به جهت مالی و اداری مستقلش کردیم در تابعیت وزارت دفاع، این باعث شد که سرعت و شتاب این سازمان به سمت فناوری‌های نو افزایش پیدا کند.

این جمله‌ای بود که رئیس فعلی سپند این را در مجلس اعلام کرد و راهش را برای همکاری‌های بیشتر با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی ما افزایش دادیم و این سازمان الان یک سازمان قانونی است. مقام معظم رهبری مکررا وقتی که در حوزه‌های دفاعی و نظامی برخی از سازمان‌ها و نهاد‌ها به وجود می‌آیند تاکیدشان همیشه بر این بوده که این را ببرید مجلس و قانونمندش کنید که سپند هم از جمله آنها بوده که به حمدالله تصویب مجلس را گرفت و شورای نگهبان هم تایید کرد.

 قانون بعدی که این جا باید به آن اشاره کنم قانون تشکیل سازمان پدافند غیرعامل بود. حضرت آقا جمله‌ای دارند می‌فرمایند اگر پدافند غیر عامل درست دیده نشود پیشرفت‌های کشور ممکن است در نصف روزی از بین برود. الان سازمان پدافند غیرعامل را سازمان بسیار مهم در دستگاه‌ها، دستگاه‌های کشوری عرض می‌کنم و دستگاه‌های غیر کشوری یعنی دستگاه‌های نظامی می‌بینیم.

رئیس کمیسیون امنیت ملی عضو کمیته دائمی پدافند غیرعامل است که به ریاست رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح تشکیل می‌شود که هم وظیفه نظارتی دارد، هم وظیفه تقنینی دارد. بسیاری از پیشامد‌هایی که بعضاً اتفاق افتاده و در برخی از موارد جلوی آن گرفته شده است سازمان پدافند غیرعامل نقش بسیار اساسی را داشته است که از موارد ملموس آن بحث حملات سایبری که علیه دستگاه‌های ما رخ داد ممکن است شما بفرمایید این هک‌هایی که اخیراً انجام شد و حملات سایبری که شد پس آنها از کجا آب خورده است؟

اگر سازمان پدافند غیرعامل و تلاش‌های آن نبود چه اتفاقی رخ می‌داد، مثل سیلی که می‌آید اگر شما سد‌ها را یک لحظه از ذهنتان حذف کنید، ببینید آن موقع چه اتفاقی رخ می‌داد؟ مثل اتفاقات تروریستی که اگر فرصت شود اشاره خواهم کرد بعضاً می‌پرسند با این همه دستگاه امنیتی چطوری حرکت تروریستی در کرمان یا جای دیگر رخ داد؟

باید از ما بپرسید چند تا از این اتفاقات را دستگاه‌های امنیتی جلوگیری کردند؟ آن وقت من می‌گویم ده‌ها اقدام تروریستی را، چون من عضو شاک هستم در دبیرخانه‌ها و جلسات آن شرکت می‌کنم گزارشهایی که ما دریافت می‌کنیم واقعاً باید عرض کنم که ده‌ها حمله تروریستی یا خرابکاری را عزیزان ما در دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی خنثی می‌کنند.

دو دستگاه اطلاعات سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات در مقابل نزدیک به ۳۵ دستگاه امنیتی و اطلاعاتی که علیه جمهوری اسلامی فکر می‌کنند، پیش بینی می‌کنند، رصد اطلاعاتی می‌کنند، جمع آوری اطلاعاتی می‌کنند و میز ایران را در سازمان خودشان تعبیه کرده‌اند  قرار دادیم و باید این جا به شهدای این دو دستگاه اطلاعاتی درود بفرستیم و به تلاش مجاهدانه و خاموش و گمنامانه آنها درود بفرستیم که واقعاً دارند تلاش شبانه روزی می‌کنند که کشور از یک امنیت پایدار و با ثبات برخوردار باشد.

در سازمان پدافند غیرعامل هم همچنین از ده‌ها حملات سایبری جلوگیری شده، پیش بینی‌های خوبی در مراکز حساس و حیاتی ما دیده شده، می‌دانید که همه ابنیه‌ ساخته شده در حوزه عمرانی مثل سدها، بیمارستان‌ها، خطوط ریلی، فرودگاه‌ها و بسیاری از اینها باید آن ترتیبات پدافند غیرعاملی خودشان را طی کنند، سازمان برنامه و بودجه سال‌ها است به هیچ دستگاهی اجازه نمی‌دهد که ابنیه‌ مهمی را در کشور اجرا کنند.

مگر این که ملاحظات پدافند غیرعاملی آنها دیده نشده که در مجلس هم به حمدالله قانون آن تصویب شد و بودجه‌ای را هم ما هر سال در بودجه سالیانه می‌بینیم خیلی خوشحال هستم که آقای رئیس جمهور گمان می‌کنم همین هفته قبل بود جلسه چهارشنبه، درصدی را به دستگاه‌ها تکلیف کرد که باید در حوزه پدافند غیرعامل دیده شود که به نظر من بسیار دستور راهبردی بود.

 سوال: مجلس چه نقشی در تصویب و ترتیب تدوین این قانون داشته است؟
 جلال‌زاده: لایحه نبود، طرح مجلس بود، سپند لایحه بود و پدافند غیرعامل طرح مجلس بود که در کمیسیون توسط همکاران من بررسی و ارائه شد و نهایتاً از طریق کمیسیون به صحن علنی آمد آنجا دفاع کردیم دوستان هم از وزارت دفاع آمدند و توانستیم که به تصویب مجلس برسانیم.

 سوال: مهم‌ترین تکالیفی که در این قانون گذاشته شده برای دستگاه‌ها چیست؟
 جلال‌زاده: در ماده واحده‌ای که در مقدمه این قانون است اولاً دستگاه‌های لازم الاتباع را ذکر کرده است مثلاً بخش خصوصی را بعضاً از ذیل این قانون، قبلاً قانون که نبوده است، همان کاری که در پدافند انجام می‌گرفته خارج می‌کرد یا اصلاً به آنها توجه نمی‌کرد ما در این قانون بخش خصوصی که در طرحهای عمده نقش دارند آنها را در ذیل این قانون آوردیم و آنها هم باید تبعیت کنند از ملاحظات و ترتیبات پدافند غیرعامل، در همان جا ما دستگاه‌ها را مکلف کردیم و سازمان برنامه و بودجه را که سالانه باید یک عددی را برای اجرای توافقات خودشان با سازمان پدافند غیرعامل لحاظ کنند.

یک نمونه عرض کنم الان بسیاری از اماکن مهم ما بیمارستان‌های ما و برخی از اماکن فاقد برق اضطراری هستند این را شما وقتی در یک پهنه کشوری ضرب می‌کنید عدد بالایی به خودش اختصاص می‌دهد مثلاً وزارت نیرو یا وزارت نفت یک توافقات بسیار خوبی را هم شرکت ملی گاز و هم شرکت ملی نفت با سازمان پدافند غیرعامل با هم توافق کردند که در یک بازه زمانی بتوانند این نقیصه را برطرف کنند، این عدد و اعتبار می‌خواهد ما در این قانون دست دستگاه‌ها را باز گذاشتیم که بتوانند با سازمان پدافند غیرعامل توافقنامه به انجام برسانند و سازمان برنامه از آن حمایت می‌کند.

 نکته سوم که نکته مهمی بود ما با این دولت کار نداریم، یک دولت اصلاً طرف حساب قانون نیست متاسفانه روسای جمهور با سازمان پدافند غیرعامل سلیقه‌ای رفتار می‌کردند ما مصوبات مختلفی داشتیم که کمیته دائم پدافند غیرعامل این را مصوب کرده بود ولی متاسفانه از طریق رئیس جمهور ابلاغ نمی‌شد از بند‌های مهمی که در این قانون آمده است یک بازه زمانی را به دولت و آقای رئیس جمهور فرصت داده اگر این بازه زمانی طی نشود ابلاغیه‌ای که رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح که با عنوان رئیس دائمی کمیته پدافند غیرعامل قوانین و مصوبات کمیته را ابلاغ می‌کند برای همه دستگاه‌ها الزامی است و باید آن را اجرا کنند و ما در انتهای این قانون بندی را هم برای مستنکفین از این قانون آوردیم که اگر کوتاهی، قصوری صورت بگیرد یا از ابلاغیه‌های نهایی رئیس جمهور یا رئیس کمیته پدافند غیرعامل تبعیت نکنند طبق قانون با آنها برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.

 سوال: چند نمونه از آن ۱۷ نمره را برشمردید، البته بیشتر نمره را شاید با همان اولین قانون، اقدام متقابل گرفتید. از آن سه نمره بفرمایید. چه کاری می‌خواستید بکنید در کمیسیون، دوست داشتید، واجب می‌دانستید که موفق نشدید آن را انجام بدهید و حالا شاید حسرت آن را بخورید.
 جلال‌زاده: اولین آن بحث اصلاح قانون نظام وظیفه بود. همکاران من در کمیته دفاعی من می‌توانم شهادت بدهم دقیقاً ۴ سال تلاش کردند به گمانم نزدیک به ۴۲ جلسه تشکیل شد با حضور دستگاه‌های مربوطه مثل فراجا، ستاد کل نیرو‌های مسلح، وزارت دفاع، وزارت خارجه می‌دانید آن بحث ایرانیان خارج از کشور به آنها مربوط می‌شود یک بخشی از آن، چون مربوط به ستاد کل نیرو‌های مسلح بود دغدغه‌ها و ملاحظاتی داشتیم.

ما جا‌هایی می‌خواستیم سربازی را کم کنیم که البته در برنامه هفتم کار‌هایی کردیم و در بودجه‌های سالیانه اقداماتی انجام دادیم که آقای عمویی سخنگوی محترم کمیسیون دیدم که در گزارش به آن اشاره کردند.

یکی از آن بخش‌هایی که من خیلی دوست داشتم که بتوانیم این قانون نظام وظیفه را اصلاح کنیم تکلیف غایبین را روشن کنیم، ما یک عدد قابل توجهی غایب داریم که از سال ۱۳۵۵ البته این عدد جمع شده بخشی هم مربوط به همین سال‌های اخیر است که به دلایلی جوانانی که مشمول قانون نظام وظیفه بودند بالاخره سر وقت در جایی که باید حاضر می‌شدند، نشدند، الان ۴۰ سال دارند ۳۵ سال دارند.

سوال: جوانان سابق دیگر؟
جلال‌زاده: جوانان سابق الان هم ممکن است غیبت رخ بدهد الان هم افرادی باشند که دیپلم را تازه گرفته باشند یا لیسانس گرفته باشند.

سوال: احتمالاً نحوه برخورد با این جوانان فعلی با جوانان سابق فرق بکند؟
جلال‌زاده: بله فرق می‌کند، ما الان مثلاً اتفاقی که رخ داد؛ اولاً دست ستاد کل را باز گذاشتیم که مدت سربازی را کاهش بدهد تا مثلاً ۱۴ ماه، بعد در بحث حقوق ما درست است که در این چهار سال از ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان الان یک سرباز مجرد حدوداً پنج و نیم میلیون می‌گیرد و سرباز متاهل نزدیک به افراد کادر می‌گیرد، که ما مورد اعتراض کادر قرار گرفتیم که شما به یک سرباز یک چیزی در حدود حقوق من کادری را پرداخت می‌کنید، این باعث شد که ما آن نمودارغایبین و حاضرین را نگاه می‌کردیم دیدیم که همین اصلاح حقوق سربازی چقدر کمک کرد که افراد برگردند، من امروز با یک نمونه مواجه شدم یکی از همکاران من در کمیسیون که عضو کمیسیون هستند به من فرمودند که یکی از همشهریان من رفته برای خودش یک معافیت روانی جور کرده و معاف شده الان آمده میگه من خوب شده‌ام، این را جدی عرض می‌کنم گفتند که ایشان جویا شده گفته من دو بچه دارم با این قانون جدید شما من الان باید یک چیزی در حدود ۹ میلیون تومان حقوق بگیرم و من می‌خواهم برگردم، یا آن‌هایی که معاف شده‌اند می‌خواستند بروند استخدام بشوند گفتند که شما یک عیب و ایرادی داشتید که معاف شده‌اید پس شما را به استخدام در نمی‌آوریم، می‌خواهم بگویم یک نمونه همین اصلاح نظام پرداختی.

سوال: که این هم ذیل نظام بودجه اتفاق افتاده؟
جلال‌زاده: ما ذیل قانون بودجه اینها را آوردیم.

سوال: آن چیزی که شما می‌گویید به هر حال حسرتش مانده اینکه کلاً قانون نظام وظیفه را اصلاح کنید؟

جلال‌زاده: بله باید اصلاح می‌کردیم که موفق نشدیم، امیدوارم که در مجلس آینده این اتفاق بیفتد نکته دومی که ما در کمیسیون الان شما فرمودید حسرت احساس می‌کنم که جایش خالی است، بحث اتباع خارجی بود بحث اتباعی که در ایران هستند و ما یک قانون جامع و مانعی نداریم و بسیاری از هم‌وطنان ما اعتراض دارند به این موضوع و از ما می‌خواستند که شما باید یک شکل و قواره قانونی به حضور اتباع خارجی در ایران بدهید هم در بحث سیاسی و هم در بحث اقتصادی و هم در بحث امنیتی که ما موفق نشدیم و سازمان مهاجرت هم متاسفانه آن هم به نتیجه نرسید که البته اینها دلایلی دارد من دیگر به دلایلش نمی‌خواهم بپردازم دستگاه‌ها عموماً مقاومت می‌کنند و فرصت ما را می‌کاهند و ما متاسفانه این دوره را از دست دادیم و بحث قانون ساماندهی اتباع بیگانه هم نتوانستیم در کمیسیون هر چند جلسات مختلفی را داشتیم.

اجازه بدهید یک مورد دیگر را هم عرض کنم یک قانون هم که در کمیسیون به نتیجه رسید لایحه بود، لایحه قانون جامع ایرانیان خارج از کشور الان در دستور کار صحن علنی است، اما همانطور که استحضار دارید ملت شریف ما این هفته‌ای که ما در پیش داریم یعنی جلسه یکشنبه و سه‌شنبه و چهارشنبه آخرین جلسات صحن علنی مجلس یازدهم است، چه بسا اگر مجلس یک ماه دیگر ادامه پیدا می‌کرد این قانون جامع ایرانیان خارج از کشور که با تلاش‌های همکاران من در کمیسیون و وزارت خارجه و وزارت دادگستری و قوه قضاییه یک قانون جامعی برای ایرانیان در حوزه‌های فناوری و همین بحث نظام وظیفه و سرمایه‌گذاری و بخش‌های دانشگاهی و علمی تبدیل شده بود متاسفانه در این نوبت دهی صحن علنی باز ماند و به صحن علنی نرسید.

این سه مورد الان با توجه به مجالی که شما دارید اگر در آن سه نمره‌ای که من به خودمان ندادم به نظر من همین بود.

سوال: به هر حال مواردی را اشاره کردید ممکن است نمایندگان جدید و مجلس جدید اینها را پیش روی خودشان قرار بدهند و در دستور قرار بگیرد، عرض کنم، چون شما اشاره کردید به بحث اتباع خارجی مسئله تابعیت در ایران به هر حال یک قانونی دارد که این قانون یک مقدار کهنه است سختگیری‌هایی دارد و بعضی‌ها که حتی دو نسل شاید بعضاً بودن در ایران و همین جا به دنیا آمده‌اند و همین جا بزرگ شده‌اند و حالا بچه‌هایشان هم همین جا بزرگ شده‌اند درگیرش هستند و اینها همچنان مسئله تابعیت دارند و نمی‌توانند این تابعیت را دریافت کنند خیلی موارد بی‌شماری است که خودتان هم حتماً شاهد بوده‌اید بعضی‌هایش حتماً به شما گزارش شده چه راه حلی دارد اصلاً مجلس می‌تواند بهش ورود کند کار مجلس است یا در سطح دیگری باید دنبال شود؟

جلال‌زاده: قطعاً کار مجلس است، البته در طول ادوار گذشته یک اصلاحاتی انجام گرفته مثلاً همین یک نمونه‌ای که اشاره کردید مادر ایرانی و پدر خارجی این مادران نمی‌توانستند برای فرزندانشان شناسنامه بگیرند قانون این را اصلاح کرد و الان مادران ایرانی برای فرزندان خودشان می‌توانند این کار را بکنند یا مثلاً ما در همین قانون جامع ایرانیان شما وقتی که یک مادر و پدر که مادر ایرانی است ما فعلاً اینجا اصل را بر ایرانی بودن مادر است پدر خارجی یا ایرانی است اگر پدر به نمایندگی‌های ما مراجعه نمی‌کرد و گزارشی نمی‌داد این فرزند نمی‌توانست شناسنامه بگیرد و تابعیت ایران را اخذ کند ما در همین قانون جامعه ایرانیان خارج از کشور البته به تصویب مجلس نرسیده کمیسیون و دولت را عرض می‌کنم هر دو موافق بودیم که با نظر موافق سفرای ما در کشور‌های خارجی این مادر بتواند از حق خودش استفاده بکند در صورت تمارض پدر برای حضور در نمایندگی و وکالت برای اینکه تکلیف این فرزند روشن شود ما این اجازه را به سفرایمان دادیم که با تایید سفیر مادر ایرانی در صورت عدم حضور پدر و استنکافش بتواند برای آن فرزند خودش یا دختر یا پسر بتواند شناسنامه یا تابعیت ایرانی بگیرد.

در طول سال‌های گذشته هم یک اصلاحات این چنینی رخ داده، اما آن چیزی که باید جامع و کامل باشد خوب متاسفانه این به نتیجه نرسیده که امیدوارم انشاالله اگر در اولویت‌های مجلس آینده بود و حتی دولت هم می‌تواند در قالب لایحه بدهد، همانطور که حضرت آقا هم فرمودند اولویت با لوایح است از پشتوانه کارشناسی بیشتری برخوردار است و به مشکلات کمتری هم بر می‌خورد ما مثلاً در همین چند نمونه‌ای که عرض کردم خدمتتان اصل ۷۵ قانون اساسی مجلس را از ورود به مباحث مالی پرهیز می‌دهد یعنی ما نمی‌توانیم به دولت تکلیف مالی بکنیم بسیاری از طرح‌های ما به مانع اصل ۷۵ قانون اساسی می‌خورد در حالی که اگر دولت لایحه بدهد این مشکل کمتر رخ می‌دهد.

سوال: برویم سراغ دیپلماسی پارلمانی، چون شما کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هستید در این بخش کردید گرچه یک بخش از آن قانون اقدام متقابل هم به نوعی دیپلماسی بود ولی خوب شامل بخش‌های مختلف دیگری می‌شود از جمله مسئله فلسطین ما درباره فلسطین؟

جلال‌زاده: اجازه بدهید فلسطین را جدا کنیم، چون آن خودش مستوفی است اگر اجازه بدهید من دیپلماسی پارلمانی را توضیح بدهم، ببینید به تعبیر دوستان ما این دوره از مجلس به دوره خشکسالی مراودات جمهوری اسلامی با برخی از کشور‌ها برخی از کشور‌ها رسیده بود یعنی تقریباً می‌شود گفت که اروپایی‌ها و ما در این دوره در حوزه دیپلماسی پارلمانی خیلی تحرک آنچنانی نداشتیم.

الان من خودم داشتم فکر می‌کردم ۲ تا ۳ تا نمونه برای شما ذکر کنم دیدم نه مگر اینکه اجلاسیه‌های بین المللی در برخی از کشور‌های اروپایی بخواهد انجام بگیرد و همکاران من شرکت کنند به جهت پارلمانی تقریبا ما سفر دو طرفه‌ای نداشتیم اگر هم باشد خیلی کم، اما مجلس یازدهم این نقیصه را با گسترش دیپلماسی خودش در حوزه آفریقا در حوزه کشور‌های همسایه در حوزه آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین سعی کرد که به نوعی جبران بکند، الان من، چون اینجا گزارش کمیسیون را عرض می‌کنم.

گزارش کل مجلس را نیاوردم، اما عضو کمیته سفر‌های خارجی مجلس من هستم و می‌توانم بگویم که همکاران من در کمیسیون‌های مختلف در گروه‌های دوستی سفر‌های بسیار هدفمندی را به کشور‌های هدف انجام داده‌اند ما عموماً وقتی که کمیسیونی درخواست سفر می‌کرد سعی می‌کردیم که او را هوشمند و هدفمند کنیم و در راستای حمایت از سیاست خارجی و سیاست همسایگی و متوازن دولت جدید که آقای رئیسی به نظرم از جمله بخش‌های موفق دولت آقای رئیسی را اگر ما بخواهیم نام ببریم باید وزارت خارجه و حوزه سیاست خارجه را نام ببریم.

خود آقای رئیسی به نظر من یک درک درستی از سیاست خارجی و روابط بین‌الملل داشتند من در دو سفری که ایشان به نیویورک انجام دادند همراه ایشان بودم قبلاً هم با روسای جمهور من به سازمان ملل سفر کرده بودم آقای رئیسی خیلی عالمانه و آگاهانه و هوشمندانه این دو سفر را انجام دادند و خیلی خوب ظاهر شدند.

هم در بحث سیاست همسایگی و متوازن نگاه به شهر عضویت در اجلاسیه‌ها ائتلاف‌ها و پیمان‌هایی که از جمله آنها شانگ‌های و بریکس است که من این را خیلی خوب ارزیابی می‌کنم و نمره خوبی را به بخش سیاست خارجی دولت می‌دهم، اما در بحث دیپلماسی پارلمانی هم مجلس یازدهم عملکرد خوبی داشته ما فقط در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی همکاران من ۵۷ سفر انجام دادند که اینها بعضاً هیئتی بود یعنی در قالب یک هیئت بود.

سوال: این تعداد سفر‌ها ممکن است مزیت تلقی نشود خود دستاوردها؟

جلال‌زاده: ببینید دیپلماسی پارلمانی بر خلاف سفر‌هایی که دولت‌ها انجام می‌دهند و منجر به توافق‌نامه‌ها و مقابله‌نامه‌ها می‌شود روسای جمهور عموماً همین آخرین سفری که آقای رئیس جمهور به پاکستان انجام داد دیدید که تعدادی از وزرا با همدیگر توافقنامه‌هایی را امضاء کردند در دیپلماسی پارلمانی این اتفاق نمی‌افتد، چون مجالس مسئول توافقنامه با دولت‌ها نیستند، عرض کردم ما یک عموماً به کشور‌های همسایه و کشور‌هایی که دولت می‌خواست با آنها روابطش را گسترش بدهد سفر‌هایی را انجام دادیم ببینید وقتی که نمایندگان در قالب یک هیئت به کشوری سفر می‌کنند با مسئولین آن کشور ملاقات می‌کنند پیام مجلس را پیام دولت را به آنها می‌رساند اتفاقاتی که در کشور رخ داده به اطلاع آنها می‌رسانند و بعضاً در قالب گروه‌های دوستی است و بعضاً در قالب سفر‌های بین‌المجالسی است هم در حوزه کشور‌های اسلامی هم آسیایی و هم جهانی که حضور نمایندگان در آن اجلاسیه‌ها و ائتلاف‌ها بسیار سفر‌های هوشمندانه‌ای است.

 در قالب همین بگذارید از همین جا وصل شوم به موضوع فلسطین ما به موازات وزیر محترم امور خارجه که در بعد از عملیات طوفان و الاقصی به برخی از کشور‌ها سفر کرد بنده و نایب رئیس کمیسیون به کشور‌های منطقه سفر کردیم من در دوحه قطر با اسماعیل حنیه دیدار کردم به عنوان دیپلماسی پارلمانی با رئیس مجلس قطر ملاقات کردم با وزیر خارجه آن کشور ملاقات کردم با متناظرین خودم در کمیسیون سیاست خارجی دفاعی و امنیت ملی و پیام رئیس مجلس را به آنها ابلاغ کردیم در روسیه همچنین دوستان من در عراق در لبنان در سوریه با همتا‌های خودشان ملاقات کردند و نتیجه آن جلسه‌ای شد که ما در مجلس شورای اسلامی به ریاست آقای دکتر قالیباف قالب سفرای کشور‌های اسلامی در یک جلسه بسیار گران سنگ شرکت کردند و بیانیه بسیار خوبی دادیم.

حتی قبل از او آی سی در جده یعنی قبل از آن اجلاس ما در تهران در مجلس شورای اسلامی موفق شدیم که این کار را انجام بدهیم در سفر‌هایی که ما انجام می‌دهیم در قالب دیپلماسی پارلمانی در ملاقات‌هایی که با سفیر و مسئولین خودمان در آن کشور انجام می‌دهیم و متناظرین خودمان برخی از مشکلات آنجا خودش را نشان می‌دهد که این در قالب نظارتی در کمیسیون در طی جلساتی که بود چند پرونده در کمیسیون داریم یکی پرونده روسیه است برای حوزه اقتصادی عرض می‌کنم یکی پرونده سوریه است یکی پرونده چین است بعد از سفر من به پاکستان که در قالب یک هیئتی بود، البته در قالب پنجاهمین سالگرد قانون اساسی پاکستان بود که ما رفتیم ملاقات‌های بسیار خوبی انجام دادیم من به دو سه شهر پاکستان علاوه بر اسلام آباد سفر کردم و آن دستاوردش این شد که ما با کمیسیون مشترک خودمان در تهران جلسه‌ای داشتیم دعوتی انجام دادیم از دوستان پاکستانی و به تهران سفر کردند و غالباً این سفر از هر دو طرف مثبت ارزیابی می‌شوند و ما می‌توانیم ادامه آنها را در داخل پیگیری کنیم.

سوال:حالا بهتر بود البته با دستاورد‌های مشخص‌تر درباره‌اش صحبت می‌کردیم مثلاً برویم حالا سراغ فلسطین کلاً شما دیدار‌هایی داشتید در این دیدار‌ها نمی‌شد آیا وضع قوانینی را هماهنگ شد و پیگیری و مطالبه کرد کشور‌های اسلامی یا کشور‌های منطقه به هر حال برای تحریم رژیم اشغالگر قدس انجام بدهند متحد با همدیگر و یا به هر ترتیب دیگری فشار را بر آن افزایش بدهند یک چیز دیگر هم به صورت مشخص درباره فلسطین به نظر می‌رسد که بعضی تحرکاتی که در موضوع فلسطین حتی در بعضی کشور‌های دیگر دیده می‌شود انگار که شاید دیده نمی‌شود یا به اندازه کافی گزارش نمی‌شود حداقلش می‌شود گفت که مطالبه‌ای در شبکه‌های اجتماعی در فضا‌های مختلف شکل می‌گیرد که گفته می‌شود که دولت و مجلس در ایران ضعیف‌تر عمل می‌کنند گرچه که پرچمدار مبارزه با رژیم صهیونیستی جمهوری اسلامی بوده پرچمدار حمایت از فلسطین جمهوری اسلامی بوده، در عمل وقتی می‌رسیم به فضای دیپلماسی یا به فضایی که وضع قوانین ازش انتظار می‌رود این را مثلاً کمتر شاید شاهدش باشیم یا لااقل برداشت این است یعنی آن چیزی که مطالبه می‌شود و اعتراض و انتقاد می‌شود؟ جلال‌زاده: این نکته شما در بعضی از محافل دانشگاهی و غیر دانشگاهی همین عنوان به ما اعلام شده ببینید، چون موضوع فلسطین الان بحث ما است مورد بحث ما است عرض می‌کنم ما دقیقاً یک روز بعد از عملیات طوفان الاقصی کمیسیون فعال شد با نمایندگان جنبش‌های حزب الله و حماس و جهاد اسلامی ما جلسات مشترکی داشتیم و آخرین تحولات منطقه را از آنها جویا شدیم با دستگاه‌های خودمان نشست‌هایی داشتیم و نتیجه آن این شد که ما سفر‌هایی را به منطقه داشته باشیم که حامل پیام‌های حمایتی و انسجام برخی از مجالس نزدیک به جمهوری اسلامی بود که من عرض کردم من وقتی که با اسماعیل هنیه در دوحه ملاقات کردم گمان می‌کنم سه هفته از عملیات گذشته بود به ایشان گفتم که از دست ما در جمهوری اسلامی چه برمی‌آید ایشان گفت که ما از شما فقط حضور در صحنه را می‌خواهیم و تحولات بین‌المللی را و حقوق بین الملل که جمهوری اسلامی در این راستا اقدامات متعددی را انجام داد.

من عرض کردم ما از جایگاه مجلس داریم صحبت می‌کنیم، برخی از اقدامات را باید دولت انجام بدهد که من به نظرم وزارت خارجه و دولت در این زمینه هم اقدامات بسیار خوبی انجام داد که، چون دیگر زمانش از آن دو سه ماه اول گذشته شمارش آنها ممکن است از حوصله این جلسه خارج شود.

سوال:خیلی ریزتر برای قانون تحریم شرکت‌های حامی رژیم؟ جلال‌زاده: قانون داریم.

سوال: بله قانون داریم، اما در عمل این قانون به هیچ جا انگار نرسیده؟

حتی یک فهرست منتشر نشده تکلیف مردم را روشن کند تکلیف خود دستگاه‌ها را روشن کند که این شرکت‌ها این اسامی حامیان رژیم اشغالگر هستند، یا اگر ارتباطی ندارند در داخل ایران منقطع و منفک هستند از شرکت‌های اصلی تکلیف را بدانیم به هر حال مومنین خیلی‌هایشان همین الان رعایت می‌کنند بعضی از اینها را استفاده نمی‌کنند اگر که تلاششان، تلاش اشتباهی است تکلیفشان را بدانند اگر واقعا رابطه‌ای وجود دارد باید خیلی جدی‌تر و سختگیرانه‌تر با این شرکت‌ها برخورد شود؟ 

جلال‌زاده: ببینید ما مرکز پژوهش‌ها را مسئول کردیم که قوانین مربوط به حمایت از فلسطین و مقابله با رژیم صهیونیستی را یک بررسی بکنند یک تنبیه به قول معروف بکنند گزارشی که به کمیسیون آمد دیدیم که ما اگر پیگیری‌هایمان را افزایش بدهیم و نظارتمان را افزایش بدهیم به نظر من بهتر است تا بیاییم یک قانونی که واقعاً الان خیلی صریح عرض می‌کنم مرکز پژوهش‌ها گزارشش این بود که چیز جدیدی، چون ما سال‌هاست که با رژیم صهیونیستی داریم مقابله می‌کنیم بحث کالا‌های اساسی یا کالا‌هایی که احیاناً به رژیم صهیونیستی برمی‌گردد ما در ادوار گذشته قانونی را تصویب کردیم و وزارت خارجه را مسئول کردیم و معاونت اقتصادی وزارت خارجه هر چند ماه یکبار یک جلسه ثابت دارد و گزارشی را به کمیسیون ارائه می‌کند که احیاناً کالا‌های در داخل مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا در وارداتی که شرکت‌ها انجام می‌دهند بخشی از سهام اینها برای رژیم صهیونیستی باشد و این را به دستگاه‌ها اعلام می‌کند و ما آنجا عضو داریم یکی از همکاران من عضو ثابت آن جلسه ثابت وزارت خارجه برای رصد کالا‌های صهیونیستی است.

سوال: چرا فهرستش منتشر نشده؟

جلال‌زاده: وزارت خارجه به گمانم از طریق وزارت صنعت و معدن و وزارت سمت در سال‌های گذشته ارائه کرده‌اند.

سوال:فهرست کاملی که تکلیف همه این شرکت‌ها را روشن کند تا جایی که من اطلاع دارم منتشر نشده؟

جلال‌زاده: سال‌های گذشته منتشر شده.

سوال: یعنی به صورت مشخص اسم نمی‌خواهم ببرم برخی از اسامی که خیلی خیلی مشهور هستند که اینها شرکت‌های اصلی‌شان در دنیا ارتباطشان مسجل است در ارتباط با رژیم صهیونیستی اینها تکلیفشان مشخص نشده به نظر می‌آید یا حداقل متهم دولت و وزارت خارجه که با یک محافظه‌کاری با این مسئله دارد برخورد می‌کند شاید از ترس اینکه الان کارگرانی در این شرکت‌ها مشغول به کار هستند و تکلیف اینها روشن نیست ولی به هر حال این مسئله باید تکلیفش روشن شود؟

جلال‌زاده: من پیشنهادم به جناب عالی این است که همین در برنامه صف اول مسئولان‌ ‌ امر را یک بار بخواهید ما ناظر در آن جلسه هستیم گزارشش به ما می‌آید من آنجا دیده‌ام نمی‌خواهم اسم بیاورم که برخی از کشور‌ها در طول همین ایامی که ما نظارت می‌کردیم وارداتشان قطع شده و آن شرکت‌ها ملزم شده‌اند دیگر از آن تولید کنندگان جنسی را نگیرند شما در ذهنتان، من هم می‌دانم کدام شرکت‌ها است که ما باید آن را هم از مسئولین امر دقیق سوال کرد که منشا و ریشه آنها را بخواهیم ذکر کنیم.