ایران صادرکننده خدمات مهندسی و فناوری‌های روز دنیاست

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه گفتگوی ویژه خبری سیما با حضور آقای مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه و آقای سید محمد مرندی کارشناس روابط بین الملل به بررسی دستاورد‌های سفر رئیس جمهور به پاکستان و سریلانکا پرداخت.

مشروح این برنامه را در ادامه می‌بینید:

سوال: مهم‌ترین محور و اهدافی که در سفر پاکستان آقای رئیسی دنبال شد در چه محور‌هایی خلاصه می‌شود؟
صفری: همانطور که استحضار دارید اولویت سیاست‌های دولت سیزدهم روی کشور‌های همسایه، شرق آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین بوده است، در سال گذشته که جناب آقای رئیسی رئیس جمهور محترم ملاقاتی با نخست وزیر پاکستان در منطقه مرزی برای افتتاح گذر پیشینه و همچنین افتتاح خط انتقال ۴۰ کیلووات به گوآدر در آنجا جلسه و ملاقاتی که داشتند پیگیری روابط تجاری، اقتصادی و مسائلی که در جهت حمل و نقل و در نهایت بتواند بازارچه‌های مرزی را تقویت کند، این سفر پیرو آن ملاقات‌ها هماهنگ شد. مستحضر هستید که در این سفر هدف اصلی، حالا مسائل فرهنگی، امنیتی، سیاسی باشد آقای دکتر توضیح می‌دهند، هدف اصلی این بود که ما روابط تجاری مان به صورت ۵ میلیارد دلار هم اکنون هست که دو و نیم میلیارد آن به صورت قانونی و دو و نیم میلیارد آن خارج از چارچوب قانون در لب مرز دارد انجام می‌شود، هدف جناب آقای رئیس جمهور با اقلامی که امضا شد و فاکتور‌هایی که در نظر داشتند، قرار شده این چارچوب بیاید این معاملات بیاید در چارچوب رسمی یعنی ما تلاش کنیم ۵ میلیارد با هدفی هم که در آنجا با نخست وزیر محترم پاکستان تعریف کردند به ۱۰ میلیارد دلار در فاز اول برسد.
سوال: در فاصله ۵ سال درست است؟
صفری: بله، نکته اساسی این است که برای این که به این هدف برسیم، ما باید حمل و نقل مان، مسائل گمرکی مان، مسائل قرنطینه هایمان، یک زیرساخت‌هایی که لازم دارد، اغلب این مسائل که، یعنی تعهداتی که قرارداد‌ها در این چارچوب امضا شد و وزرای محترمی که همراه جناب آقای رئیس جمهور به دستور ایشان آمدند در همین چارچوب با طرف‌های خودشان مذاکره کردند. مثلا در مورد حمل و نقل و کمیسیون مشترک؛ روابط بندری بین بندر چابهار و گوآدر، بنادر جاده‌ای در مناطق مرزی که ما در پیشین داریم، در ریمدان داریم و در منطقه میرجاوه که برای کار تجاری بین دو کشور بسیار حساس است، برای این که رشد بالایی ما بتوانیم داشته باشیم و آن هدفی که آقای رئیس جمهور تعریف کردند بیاید در چارچوب قانونی باید ما تعرفه‌های ترجیحی و تعرفه آزاد را با پاکستان تعریف می‌کردیم که قبل از سفر ایشان هیئتی رفت فهرست کالا‌ها را به آنها دادند، دارند بررسی می‌کنند که بلافاصله بعد از سفر ایشان این تیم می‌آید ایران و این کار را پیگیری می‌کند. مستحضر هستید در مورد تجارت آزاد اقلام بسیار مهم است هر دو کشور باید تولیدات داخلی خودشان را مواظبت کنند، این یکی از فاکتور‌های اصلی بود که انجام شد.
در مورد تهاتر، تهاتر یعنی به این صورت که ما فعلا بدون روابط بانکی بتوانیم این کار را انجام بدهیم که رئیس محترم گمرک به دستور آقای رئیس جمهور حدود ۱۰ روز پیش به پاکستان رفتند با رئیس گمرک آنجا صحبت کردند و تهاتر به این صورت تعریف شد که در منطقه، در مناطق آزاد کالا می‌تواند بدون برگه‌های لازم وارد شود، بیاید آنجا دو گمرک طرف آن کالا را ارزیابی کند و کالایی که می‌خواهد تهاتر بشود ارزیابی بشود و در این بین بتوانند این کالا را تعریف کنند که بسیار کارگشا هست، مثلا سیب ما که صادر می‌شود به قول معروف کالای نارنگی صادر می‌شود نارنگی آنها به ما، این می‌تواند در این منطقه آزاد بررسی بشود که یکی از قرارداد‌هایی که امضا شد یا آن تفاهم نامه در مورد منطقه آزاد چابهار بود با طرف پاکستانی.
صفری: نکته مهم این است که وقتی که جناب آقای رئیس جمهور با طرف پاکستانی نخست وزیر محترم پاکستان توافق کردند بلافاصله وزیر کشور، وزیر دادگستری، وزیر انرژی ما، وزیر حمل و نقل ما و وزرایی که همراه بودند و وزیر کشاورزی با همتا‌های خودشان ملاقات داشتند و نتایجی حاصل شد قبلا هم  تفاهم نامه‌ها و قرارداد‌هایی امضا شده بود که ما بتوانیم یک قدم به جلو داشته باشیم.
یک نکته‌ای که آقای رئیس جمهور همیشه تاکید داشتند که با همسایگان کار بشود منهای آن سیاست‌ها، راجع به کالا‌های اساسی بود که ما نرویم از آمریکا و از جا‌های بسیار دور با هزینه‌های بالای حمل و نقلی، از دو سال پیش این کار با همسایگان مثل قزاقستان، مثل روسیه، با گرجستان، با ارمنستان و کشور‌های مختلف روی کالا‌های اساسی انجام شد که حمل و نقل آن ارزان‌تر بود، قیمت کالا بهتر و با کیفیت و ارزان‌تر، این تمرکز را الان دستور دادند که درمورد پاکستان شکل بگیرد، مثلا در مورد گوشت، ما الان حدود ۳ ماه ۴ ماه است می‌خواهیم این کانال را نهادینه کنیم، بخاطر این قرنطینه دامپزشکی امضا شد، قرنطینه گیاهی بخاطر تهاتر میوه جات، سبزیجات و کالا‌هایی که دارد تهاتر می‌شود قبلا امضا شده بود، یعنی به این صورت.
در مورد حمل و نقل باز به همین صورت، بلافاصله ایشان که دستور دادند همین امروز ۳ معاونت ما دریایی، هوایی و جاده‌ای تماس‌هایی با طرف پاکستانی داشتند که در زمانی که کمیسیون مشترک برقرار می‌شود، بتوانیم این‌ها را نهایی کنیم، پس نکته اساسی درست است ترانزیت مهم است، ولی رفت و آمد کالایی، مثلا در مورد جاده‌ها، در همان مرزی که شما فرمودید مسائلی هست، مسائل یکسره شدن بار، با آن طرف مسائل سوخت هست و مسائل دیگر که تمام این مسائل در این چارچوب می‌تواند کالا‌ها را در چارچوب قانونی بیاورد و بتواند این را افزایش بدهد، پس یکی حمل و نقل خیلی مهم است، یکی تجارت آزاد است، یکی مسئله تهاتر ما است و یکی هم تمرکز، ما چطوری افزایش بدهیم؟ به جای این که گوشت را ما از کشور A بسیار دور بیاوریم از این جا می‌آوریم، بخصوص گوشت گاو و گوسفند دارد الان می‌آید و بسیار با کیفیت عالی، چه زنده و چه لاشه گوشت.
صفری: در مورد غلات من این را توضیح بدهم این خیلی مهم است، در مورد غلات ما ذرت را از کشور‌های دور می‌آوریم، الان دستور داده شده که از این جا بیاید با کیفیت هم هست و ارزان‌تر و حمل ونقلی و طوفان و این‌ها هم اثرگذار نیست، دیگر متوجه هستید طوفان چیست؟ ممکن است حوادثی پیش بیاید و برای کشتی‌ها مشکل پیش بیاید و با این چارچوب پس پاکستان دارد به یکی از کشور‌های تهیه کالای اساسی برای جمهوری اسلامی ایران شکل می‌گیرد و به صورت متقابل. در بخش انرژی و بخش‌های دیگر اگر صلاح دیدید توضیح می‌دهم.
سوال: آقای صفری همه مواردی که به آنها اشاره کردید یک الزام مهم دارد و آن هم امنیت است ما حدود ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشورپاکستان داریم قطعا هم راجع به بحث‌های امنیت این تجارت و این مراوده صحبت شد و بحث شد و در بیانیه پایانی هم به آن اشاره شد، مشخصا بفرمایید که برای امنیت این مبادلات اقتصادی چه تصمیماتی گرفته شده است؟
صفری: جناب اقای وحیدی وزیر کشور محترم ما آنجا بودند، وزیر دادگستری بودند، دو تا از قرارداد‌هایی که ما امضا کردیم، معاضدات قضایی بود تبادلات زندانیان که در این سفر جناب آقای رئیس جمهور توافق شد بین ۷۰ تا ۷۵ زندانی به قول معروف جابجا بشود، وزیر محترم دادگستری و وزیر کشور با وزیر کشور پاکستانی صحبت کردند،حتی قایق‌هایی هست که دست پاکستانی‌ها است.
اما نکته اساسی، من از دید اقتصادی می‌گویم اگر ما بتوانیم بازارچه‌ها را تقویت کنیم، کالا‌های مورد نیاز را ما در این بازارچه‌ها بیاوریم و توسعه بدهیم، به نظر من اتوماتیک وار خود مسائل امنیتی ایجاد خواهد شد، چه در میرجاوه، چه در پیشینه و چه در نقاط دیگری و حتی اگر ارتباط بین چابهار و بندر گوآدر شکل بگیرد از لحاظ دریایی، ما کالا‌هایی که می‌خواهد برود به چین از این طرف هم تقویت بندر است، هم ایجاد شغل است، اگر اقتصاد باشد به نظر من امنیت هم می‌آید، اما تبادلات مسائلی که باید مطرح می‌شد وزیر محترم کشور و وزیر دادگستری با دستور جناب آقای رئیس جمهور در آنجا جلسه داشتند و به نتایج مثبتی خواهد رسید.

سوال: آقای مرندی در این شرایط کنونی که در منطقه و جهان حاکم هست بفرمایید که سفر رئیس جمهور ما به دعوت طرف پاکستانی و سریلانکایی چه پیام‌ها و چه معنایی را برای جهان مخابره می‌کند؟
مرندی: بعد از اینکه رژیم اسرائیل کنسولگری جمهوری اسلامی را در دمش را زد و پاسخ ایران را هم دریافت کرد فضای خیلی مثبتی نسبت به جمهوری اسلامی و مردم ایران ایجاد شد در جهان عرب و در جهان اسلام و حتی در کشور‌های غربی، در محافل گوناگون حالا به شکل نسبی را در غرب اوضاع متفاوت است ولی به‌هرحال و به خاطر شرایط غزه نگاه‌ها نسبت به ایران عوض شده بلکه اینطور بگویم که از روزی که این تنبیه رژیم صهیونیستی و از حتی قبل از اون از این فصل جدید از مقاومت شروع شد شش هفت ماهه پیش نگاه‌ها نسبت به ایران عوض شده و بالاخره سال‌ها نسبت به جمهوری اسلامی ایران تبلیغات منفی پخش می‌شد در رسانه‌های منطقه در رسانه‌های جهانی و خوب خیلی‌ها تحت تاثیر این رسانه‌ها و این حرف‌ها قرار می‌گرفتند بعد از اینکه این موج جدید مبارزاتی شروع شد مردم منطقه هم چنین مردم پاکستان دیدند که کشور‌های دیگه‌ای کاری برای مردم غزه انجام ندادند فقط ایران دارد از حماس و متحدینش حمایت می‌کند فقط ایران هست که از جبهه مقاومت حمایت می‌کند تا از مردم فلسطین حمایت کنند و این باعث شد که بسیاری از حرف‌هایی که علیه جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران زده می‌شد این‌ها خنثی شود و نگاه‌ها عوض شود بعد از اینکه ایران پاسخ سنگینی را به رژیم اسرائیل داد باز هم ما تغییر دیگه‌ای را هم دیدیم یعنی نگاه‌ها به ایران خیلی مثبت شد و در این سفر هم مشهود بود حتی در فرودگاه  مسئولین حفاظت پاکستان می‌آمدند و ابراز احساسات می‌کردند علیرغم اینکه وظیفه‌شان کار دیگه‌ای است ولی این چیزی است که خودمان دیدیم در مردم، نخبگان و رسانه‌ها این‌ها باز هم مشهود بود بنابراین در این فضای گفتگو کردند امتیازات خودش را دارد رئیس‌جمهور هم در سفرشان هم به لاهور هم رفتند و کراچی هم رفته‌اند به تمدن پاکستان و ادبیات شان احترام ویژه‌ای داشته‌اند و کار سختی هم بود، چون سفر بسیار سنگین فشرده‌ای بود و از این شهر به آن شهر رفته‌اند همه هم خیلی خسته بودند ولی برای رئیس‌جمهور خیلی مهم بود که مردم پاکستان ببینند که چطور جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران برایشان احترام ویژه‌ای قائل هستند بنابراین من فکر می‌کنم برای ایجاد همگرایی خیلی فرصت خوبی بود از طرف دیگر به نظرم اینکه بعد از این درگیری رئیس‌جمهور به کار عادی خودشان می‌پردازند و وزرا و مسئولین  سفر می‌کنند و کار‌های مملکت را پیش می‌برند این خودش اقتدار کشور را نشان می‌دهد نخست وزیر رژیم اسرائیل درگیر در داخل فلسطین است و زمین‌گیر و مشکلات فوق‌العاده‌ای دارد ولی می‌بینیم، مردم دنیا می‌بینند که رئیس‌جمهور اسلامی ایران سفر می‌کند کار‌های اقتصادی و تجاری کشور را دنبال می‌کنند و همگرایی بیشتری را با کشور‌های همسایه و منطقه به وجود می‌آورند و این‌ها به نظر من هم نقطه قوت است هم فرصت خیلی خوبی بود که این کار‌ها به خوبی پیش برود.
سوال: بسیار خوب آقای دکتر صفری شما در مقدمه فرمایشتان اشاره کردید به آن مبادله پنج میلیارد دلاری که به دو، دونیم قانونی و غیرقانونی دارد انجام می‌شود قدری ابهام خاصی در این فرمایش شما است باز کنید برایمان آن دو نیم میلیاردی که می‌فرمایید غیرقانونی است به چه شیوه‌ای انجام می‌شد الان می‌خواهند در مبادلات جدید چطور آن را اصلاح کنند؟
صفری: شیوه که مشخص است که قاچاق می‌کنند به‌خاطر مسائل تعرفه، تجارت آزاد و مسائل به قول معروف تحریم‌ها است حالا اگر تعرفه‌ها درست تعریف بشود آقای رئیس جمهور دستور داده‌اند در مورد مسائل انرژی که بشود مستقیماً با نهادهای مربوطه آنجا صحبت شود حتماً این در چهارچوب می‌آید، فقط بگویم ما با سیاست دولت سیزدهم اولویتی که همکاری با همسایه‌ها هست در مورد تامین کالا‌ها و صادرات و واردات فقط ما سال گذشته و در دو سال پیش کالا‌هایی که از کشور‌های آسیای مرکزی وکشور‌های مشترک المنافع آوردیم به خاطر حمل و نقل و قیمت بین هفتصد میلیون تا هشتصد میلیون دلار ارزان‌تر تمام شد برای ما حتماً در اینجا الان گوشتی که دارد تهیه می‌شود هم از لحاظ حمل و نقلی هم لحاظ کیفیتی هم از لحاظ کار نظارتی ارزان‌تر تمام خواهد شد.
سوال: کیفیت چی؟
صفری: کیفیت عالی، کیفیت بالاخره ما ناظر داریم الان دامپزشکی ما می‌توانیم بگوییم که بسیار سخت‌گیر هستند این است که این دستوری که ایشان دادند تمرکز روی همسایه‌ها الان هست مثلاً در بخشی که آقا رئیس جمهور تشریف بردند به لاهور، این استان صد و سی میلیون نفر جمعیت دارد و تمامش کشتزار‌های مختلف است و کالا‌های مختلف حالا اگر ما بتوانیم کود شیمیایی را در چارچوب یا اوره را در چهارچوب به این هاب دهیم، چون این اثر دارد روی محصولی که کشاورز تولید می‌کند پس او می‌تواند ارزان‌تر برای ما در بیاید اگر از کانال قاچاق نباشد از کانال نرمال برود توزیع بشود مثلاً در مورد گاز ما که حالا آقای رئیس جمهور توافق کردند و آنها خواهان هستند که ایشان فرمودند تعهدات خوب است نگهداری بشوند علاقه‌مند هستند حالا اگر گاز ما به این کشور برود که حالا که امریکایی‌ها خیلی فشار می‌آورند این کمک به مردم است یعنی این‌ها می‌گویند حقوق بشر این کمک به کسی نیست جز مردم، پس این سیاست بسیار صحیح است که ما داریم کالا‌های اساسی را از کشور‌های همسایه هم با کیفیت هم مطمئن هم ارزان تر تهیه می‌کنیم که اگر این سیاست ادامه پیدا کند با کشور‌های دیگر که توانایی دارند مطمئنا شروع می‌شود و این در این سفر اولویتشان بود که آقای رئیس‌جمهور دستور ایشان بود که وزیر کشاورزی هم این مذاکرات خاص را داشته و دارد انجام می‌دهد.
سوال: شما بیشتر دارید به دریافت‌های ما از پاکستان اشاره می‌کنید از آن‌طرف ما چه صادراتی خواهیم داشت؟
صفری: صادرات که مشخص است ما صادرات کشاورزی مان حدود بیست درصد بیست و پنج درصد افزایش داشته است.
سوال: به پاکستان؟
صفری: بله.
سوال: چه محصولاتی مثلا؟
صفری: محصولات مختلف، ما از آنجا برنج وارد می‌کنیم سالیان سال سیب ما صادراتش به پاکستان مشکل داشت ولی تهاتری که شد با نارنگی و کالا‌هایی دیگر، مثلاً ما برنج را از چند کشور می‌آوریم. آقای رئیس‌جمهور دستور دادند از کشورهمسایه مسلمان برنج تهیه شود.
فرض کنید برنج را ما از آمریکای لاتین با همان کیفیت تهیه کنیم، با همان قیمت حمل و نقلش خوب اینجا بیاید ما تقریباً سالانه بین هشتصد تا یک میلیارد مشخص است، وزارت کشور کشاورزی مشخص است خوب این از پاکستان که بیاید در مورد کالا‌های کشاورزی ما و کالا‌های به بقول معروف دانش‌بنیان ما به زودی با دستور آقای رئیس جمهور یک هیئت بلند پایه علمی فنی به پاکستان می‌رود برای همکاری‌های علمی فنی این که این بسیار مؤثر است به خصوص ما در آی تی در نانو اون‌ها مشتاق هستند که این کار شکل بگیرد این کار شکل خواهد گرفت صدور خدمات مهندسی برای ما به اونجا مثلاً ما می‌توانیم در مورد لوله گاز چه داخلی و چه خارجی شرکت‌های خصوصی ما با توانایی که دارند با کیفیت خوبی دارند حتی گفتند ما آماده‌ایم و توافق کردند تهاتر کنن

د گفتند ما این کار را انجام می‌دهیم ولی در مقابلش فرض کنید کالا‌های مورد نیاز کشور که دارد وارد می‌شود انجام می‌شود صدور خدمات مهندسی در کنار مسائل دانش بنیان جزو کالا‌هایی است که ما صادر می‌کنیم در مورد فراورده‌های نفتی در مورد به قول معروف فراورده‌های پتروشیمی این‌ها جزو کالا‌هایی است که ما داریم صادر می‌کنیم به کشور پاکستان و بالانس ما مثبت خواهد بود، اما مثلاً ما چه قدر ال پی جی نمیدانیم این است که آقای رییس جمهور دستور دادند طرف پاکستانی هم بسیار خوشحال شد و این دو سه تا فاکتوری که خدمت شما عرض کردم با اون فاکتور‌ها اگر شکل بگیرد که به زودی در کمیسیون مشترک که در تهران شکل خواهد گرفت که امضا بشود می‌تواند در چارچوب بیاید.
سوال: آقای مرندی در سفر‌های رئیس‌جمهور دیدیم که ایشان توجه ویژه‌ای به اشتراکات فرهنگی، مذهبی تاریخی علمی، دانشگاهی و فرهنگی و ادبی هر دو تا کشور داشتند و در سفر فشرده خودشان در بازدید‌ها گنجانده بودند خود این‌ها چه قدر می‌تواند کمک کند به تبادلات بین دو کشور به تقویت همین فضای اقتصادی این اشتراکات فرهنگی و تاریخی و ادبی؟
مرندی: خوب خیلی تاثیرگذار است و حتی از نظر امنیتی هم تاثیرگذار است بالاخره عرض کردم سال‌ها تلاش شد تا شکاف ایجاد بشود بین مردم ایران و مردم پاکستان و شکاف‌های مختلف، افراط‌گرایی در پاکستان تقویت می‌شد و تبلیغات ضد ایرانی سال‌ها روی افکار عمومی بخشی از مردم پاکستان تاثیرگذار بود ولی وقتی که می‌بینیم که رئیس جمهور به پاکستان سفر می‌کند و به شهر‌های مختلف سفر می‌کند و با علمای شیعه و سنی دیدار می‌کند با دانش دانشجویان و اساتید دیدار می‌کند خوب این بلاشک تاثیر مثبتی را از خودش به جا می‌گذارد.
سوال: چه کاری باید انجام شود که تقویت بشود بیشتر در کنار مبادلات تجاری که ایشان اشاره کردند مثلا رئیس‌جمهور ما می‌روند سر مزار اقبال لاهوری نشان می‌دهد که برایش مهم است این موضوع چطور باید تقویت کرد و این تبادلات فرهنگی را بیشتر کرد؟
مرندی: بالاخره رفت و آمد دانشگاهی به اصطلاح، کار‌های سینما، تبادل فیلم و سریال راه‌های مختلفی هست ولی من فکر می‌کنم که یک اتفاق مهمی که افتاد که کمک می‌کند در این راستا این است که مردم پاکستان دیدند که چطور برخلاف تبلیغاتی که علیه کشورمان می‌شود تنها کشوری که از مردم فلسطین حمایت می‌کند ایران است و مردم فلسطین اهل سنت هستند کشور‌های دیگر که سال‌ها تبلیغات علیه ما را کشورمان را به راه می‌ انداختند اینها همگی یا سکوت کرده‌اند یا به تجارت خودشان حتی با رژیم اسرائیل ادامه دادند و مردم این‌ها را دیدند یعنی در این ماه‌های اخیر این مسائل بیشتر مورد توجه قرار گرفت انتظارات زیادی مردم پاکستان داشتند از کشور‌های اسلامی ولی عملاً دیدندکه تمامی این کشور‌ها که علیه ایران تبلیغ می‌کردند نه هیچ قدمی را بر نداشتند و بلکه کمک هم کردند به رژیم اسرائیل ولی ایران و گروه‌ها و کشور‌های همسو اینها بر عکس است با شدت و قوت از مردم فلسطین حمایت کردند و نهایتاً ایران خودش هم مستقیماً رژیم اسرائیل را مورد هدف قرار داد این خودش یک تحول مهمی در جامعه پاکستان را به وجود می‌آورد و به نظرم کمک می‌کند برای ایجاد همسویی در جامعه پاکستان ایجاد همسویی در میان تجار، نخبگان با کشور خودمان فکر می‌کنم تغییر تحولات شش ماه اخیر بسیار به نفع کشور ما شرایط را عوض کرده است.

سوال: آقای صفری اگر موافق باشید از پاکستان فاصله بگیریم و برویم سراغ سریلانکا در این سفر اقای رئیس جمهور یک روز هم در سریلانکا سپری شد، به هرحال سال گذشته حدود ۲۰۰ میلیون دلار حجم مبادلات تجاری ما با سریلانکا بوده، چه هدفگذاری را برای آینده مبادله تجاری با این کشور در نظر گرفتند هیئت ایرانی و برای رسیدن به این هدفگذاری چه اقداماتی باید انجام شود؟
صفری: کراچی مرکز اقتصاد و تجارت پاکستان است، لاهور فرهنگی است و کشاورزی، آنجا ایشان علاوه بر این که ملاقات‌های رسمی داشتند یک ملاقات هم با تجار و کارآفرینان البته با بخش روحانیت هم در آن جلسه بود. سخنرانی که ایشان داشتند حالا اثرش را راجع به سیاست‌های اقتصادی، سیاست‌های مختلف به علاوه مسائل سیاسی خواهیم دید، تاکیداتی کردند، این برنامه به مدت یک ساعت بود و از دو کانال تلویزیونی پاکستان در سراسر کشور پخش می‌شد. یعنی این خیلی مهم است، سیاست‌هایی که ایشان فرمودند در مورد تجارت، در مورد اقتصاد، در مورد همکاری‌های مشترک دانش بنیان، نکته‌ای که هست جمهوری اسلامی ایران با این تحریم‌ها آمده به فرصت تبدیل کرده این مشکلات را و صاحب تکنولوژی شده، صاحب مسائلی شده که حکم ابرقدرتی دارد، یعنی ما یک زمانی پسته و فرش صادر می‌کردیم، اما امروز آخرین تکنولوژی‌هایی که دارد رقابت می‌کند با دنیا صادر می کنیم.
حالا برویم سر سریلانکا، سریلانکا یک کشوری است که ۲۲ میلیون جمعیت دارد جایگاهش هم مشخص است در بخش شیلات و در بخش مختلف، اما کاری که جمهوری اسلامی ایران در آنجا کرده و آقای رئیس جمهور تشریف بردند و افتتاح کردند آن را، یک ابرپروژه بود، حالا من ترکیب آن را می‌گویم، یک پروژه بود سدسازی، نیروگاه سازی، ترکیبی بود و با آخرین تکنولوژی و طراحی دنیا این کار انجام شده، دو مخزن آبی که دریاچه بودند، شرکت‌های خاص جمهوری اسلامی ایران آمده یک ۲۶۰ مگاوات از این و ۲۶۰ مگاوات از آن، تونل‌ها و تونل‌ها آخرین تکنولوژی ... این نشان دهنده این است که جمهوری اسلامی ایران حرف دارد،  حالا ما چایی از آنها می‌خریم، کالا‌های دیگردر بخش انرژی، پالایشگاهش در آنجا به وسیله ما چند سال پیش ساخته شده است دوباره تقاضا کردند این پالایشگاه باید بازسازی شود، روی آن کار شود، این نشان دهنده این است که جمهوری اسلامی ایران صاحب تکنولوژی است، با تمام این تفاسیر، هدف به ۵۰۰ میلیون دلار با بالاتر رفتن، تهاتر با سریلانکا خیلی می‌تواند شکل بگیرد، صدور گاز‌های ال پی جی ما و گاز‌های مختلف ما می‌تواند آنجا به صورت یک کشوری باشد، در کنار اقیانوس هند است، علاوه بر تغذیه به این کشور می‌تواند در منطقه توزیع بشود، یکی از فاکتور‌های مهمی که ما با سریلانکا داریم عضویت ما در آن سازمان اقیانوس هند است که این‌ها هم جزو آن هستند و حضور ما در آنجا چطور است؟ بسیار استراتژیک و مهم، من دید اقتصادی آن را می‌گویم، در صدور خدمات مهندسی و این هم جهت استحضار شما و بینندگان عزیز صدور خدمات مهندسی بسیار مهم‌تر از تجارت است.