اجرای ۵ هزار و ۴۲۱ نمایش در سال ۱۴۰۲

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، بر اساس اعلام اداره کل هنرهای نمایشی،‌ آمار اجرا‌های سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که در سراسر کشور ۵۴۲۱ عنوان نمایش روی صحنه رفته‌اند. مجموع نوبت‌های اجرای این نمایش‌ها به ۵۲۷۵۳ رسیده و در مجموع ۳۱۰۳۸۲۴ نفر از این نمایش‌ها دیدن کرده‌اند.

در مقایسه با آمار سال ۱۴۰۱ می‌توان رشد تعداد عنوان نمایش‌های روی صحنه رفته و در عین حال افزایش تقریبی هفتصد هزار مخاطب را در سال ۱۴۰۲ مشاهده کرد.
از این میان تنها در تهران طی ۹ ماه سال ۱۴۰۲، تعداد ۸۴۶ عنوان نمایش تولید شده است.

برگزاری و حمایت از جشنواره‌های مختلف تئاتر کشور، یکی دیگر از فعالیت‌های اداره کل هنر‌های نمایشی است که به طور سالانه ضورت می‌پذیرد. در سال ۱۴۰۲ این اداره کل مجموعا ٥٩ جشنواره و رویداد نمایشی را درطول سال برگزار و یا حمایت کرده است. علاوه بر آن، ۳۲ جشنواره تئاتر استانی و ۴ جشنواره منطقه‌ای نیز با حمایت اداره کل هنر‌های نمایشی در کشور برگزار شده است.

تعداد سالن های نمایشی کشور 

«مطابق آمار ارائه شده، تعداد سالن‌های نمایشی دولتی و خصوصی نمایشی کشور که امکان اجرای نمایش دارند ۵۰۶ سالن اعلام شده است که از این میان تنها ۷ سالن در سه مجموعه، وابسته به اداره کل هنر‌های نمایشی هستند. ۲۲ سالن نمایش خصوصی در تهران و۱۸ سالن خصوصی نیز در استان‌های دیگر به فعالیت نمایشی می‌پردازند. همچنین ۷۱ سالن دولتی و غیر دولتی در تهران و ۳۸۸ سالن دولتی و غیر دولتی نیز در دیگر استان‌های کشور فعال هستند.
اداره کل هنر‌های نمایشی ۸۳۷ سالن دولتی و غیر دولتی را نیز با تقسیم بندی نیمه فعال و غیر فعال شناسایی کرده است. معیار فعال و غیرفعال در این گزارش، صرفا بر حسب فعالیت‌های تئاتری و دسترسی عموم مردم به این تالارهاست. ممکن است تالاری که در اینجا غیرفعال عنوان شده در سایر زمینه‌های هنری و فرهنگی فعال به شمار آید و یا به دلیل تعلق به نهاد‌هایی نظیر آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و ... صرفا در دسترس دانش آموزان و دانشجویان باشد. این گونه سالن‌ها معمولا امکانات و تجهیزات کامل فنی، صوتی، تصویری و ... را نداشته و امکان اجرای نمایش در این مکان‌ها به ندرت فراهم می‌شود.

تعداد صندلی‌های نمایشی کشور
دومین معیار برای سنجش نسبت تئاتر و مخاطب، تعداد صندلی‌های تئاتری است که به عموم مردم امکان استفاده از آثار نمایشی را می‌دهد. از این رو مرور تعداد صندلی‌های تئاتری موجود، اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های آینده خواهد داشت.
مطابق آمار ارائه شده، تعداد صندلی‌های شهر تهران ٢٩٦٠٧ و تعداد صندلی‌های موجود در استان‌ها ٧٩٢٢١ اعلام شده است که تعداد صندلی‌های فعال نمایش در کل کشور را به ١٠٨٨٢٨ می‌رساند.
با در نظر گرفتن ٨٥ میلیون نفر جمعیت تقریبی ایران به ازای هر ٧٨١ نفر یک صندلی نمایش فعال وجود دارد.

صدور پروانه فعالیت موسسات فرهنگی و هنری تک منظوره

طی سال ۱۴۰۲ برای ۱۳۹ موسسه فرهنگی و هنری تک منظوره نمایشی پروانه فعالیت صادر شده است. از این تعداد ۴۲ موسسه با مدیر مسئولی بانوان و ۹۷ موسسه با مدیر مسئولی آقایان به ثبت رسیده است.

نگاهی به آمار وضعیت بیمه هنرمندان
فرایند بیمه هنرمندان تئاتر کشور که از سال ۸۳ آغاز شده و هنرمندان را تحت بیمه تامین اجتماعی قرار داده است؛ آمار‌ها نشان می‌دهد تا بهمن ماه ۱۴۰۲، در مجموع ۱۲۳۶۷ هنرمند تئاتر در سراسر کشور از خدمات بیمه برخوردار شده‌اند.
استان تهران با ۴۰۴۶ هنرمند تحت پوشش بیمه بیشترین تعداد هنرمند و استان خراسان جنوبی با ۳۳ هنرمند و جنوب کرمان با ۲۵ هنرمند که تحت پوشش بیمه هنرمندان قرار گرفته‌اند؛ کمترین استان‌های برخوردار از این خدمات را نشان می‌دهند.

گروه‌های ثبت شده تئاتر و تشکل‌های صنفی
فرآیند ساماندهی هنرمندان تئاتر کشور از سال١٣٩٠ با ثبت گروه‌های نمایشی آغاز شده و همچنان ادامه دارد. مطابق آمار اداره کل هنر‌های نمایشی، تعداد گروه‌های نمایشی که تا سال ۱۴۰۲ ثبت شده در استان‌های کشور، ۹۶۸ گروه است.
چنانچه اعضای یک گروه نمایشی به طور متوسط، ٥ نفر در نظر گرفته شود، مجموعا تعداد ٤٨٤٠ هنرمند در استان‌های کشور به امر نمایش اشتغال دارند.
آمار‌ها نشان می‌دهد که ۲۰۰۰ گروه نیز به صورت مستقل به تولید و اجرای نمایش اشتغال دارند.
نکته جالب توجه در این آمار، تعداد هنرمندان عضو تشکل‌های صنفی تئاتر است که نشان می‌دهد اعضای فعال و نیمه فعال خانه تئاتر تهران ٣٦٠٠ نفر، هنرمندان نقال، پرده خوان، تخت حوضی، خیمه شب بازی ٥١١ نفر، تعداد تعزیه خوانان (بر اساس آمار انجمن تعزیه ایرانیان) ١٢٠٠٠ نفر است که در جمع ٢٠٩٥١ هنرمند هنر‌های نمایشی را نشان می‌دهد.

آموزش تئاتر از هنرستان تا دانشگاه
بر اساس اعلام وزارت علوم در سطح کشور ٦٧ دانشگاه دولتی، آزاد اسلامی، غیرانتفاعی، علمی و کاربردی و ... در رشته نمایش دانشجو می‌پذیرند. تا کنون ١٥٠ هزار نفر درمقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا فارغ التحصیل شده‌اند و تعداد ٨٠ هزار نفر، جذب مشاغل مختلف به غیر از هنر نمایش شده‌اند. در سال ۱۴۰۲ تنها ١٧ هزار نفر توانسته‌اند در گروه‌های نمایشی حضور داشته باشند.
تعداد آموزشگاه‌های آزاد رشته نمایش ١٤٦ آموزشگاه اعلام شده است که تنها در تهران ۵۰ آموزشگاه و در سایر استان‌ها ۹۶ آموزشگاه به آموزش تئاتر می‌پردازند.
تعداد هنرستان‌های هنر‌های زیبا که رشته تئاتر دارند نیز ۳۵ هنرستان در ۲۵ استان اعلام شده است که از آن میان ۱۹ آموزشگاه ویژه دختران و ۱۶ آموزشگاه ویژه پسران هستند.
بخش آموزش و پژوهش تئاتر اداره کل هنر‌های نمایشی نیز که به امر ارتقا و به‌روزرسانی اطلاعات تخصصی تئاتر در کشور می‌پردازد، طی سال ۱۴۰۲ برنامه‌های آموزشی متعددی را پشت سر گذاشته است.
آموزش تئاتر در ١٥ استان کشور با حضور پیشکسوتان هنر‌های نمایشی، برگزاری کلاس‌های آموزشی با عنوان مکتب سنگلج به منظور افزایش سطح دانش و آگاهی هنرجویان، کارگاه‌های آموزشی در حاشیه جشنواره‌های بین المللی، ملی و ... در زمینه‌های تئاتر حرفه‌ای (آیینی و سنتی، کودک و نوجوان، عروسکی و ...) برگزاری کلاس‌های آموزش نمایشنامه نویسی در مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها برای جوانان ٢٠ تا ٢٥ سال با محوریت جوانی جمعیت، آسیبژ‌های اجتماعی، خانواده، دینی، دفاع مقدس، انقلابی و ...، چاپ ١٢ شماره از مجله نمایش در ٥ مجلد، چاپ کتاب‌های پژوهشی و کاتالوگ‌های نمایشی جشنواره‌های بین‌المللی فجر، عروسکی، آیینی و سنتی، کودک و نوجوان و ...، چاپ فصنامه تئاتر به شماره‌های ۹۲ تا ۹۴، برگزاری بیش از ٢٠ وبینار، درس گفتار و... بین‌المللی در حوزه هنر‌های نمایشی از جمله فعالیت‌های این واحد بوده است.

شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش
شورای ارزشیابی، نظارت و صدور پروانه نمایش که همپای فعالیت‌های نمایشی و تولیدات هنرمندان تئاتر و اجرا‌های روی صحنه نمایشی به فعالیت می‌پردازد، آمار فعالیت یکساله خود را چنین اعلام کرده است:
به کارگیری ٤٥ کارشناس هنر‌های نمایشی به منظور ارزشیابی، نظارت و صدور پروانه نمایش که در بخش‌های تئاتر حرفه‌ای، کودک و نوجوان، بانوان، کمدی و ... تخصص و تجربه دارند در سال ۱۴۰۲ صورت گرفته است.
در طول این سال بیش از ١٠٠٠ نمایش پس از انجام مراحل بازخوانی و بازبینی، موفق به دریافت پروانه اجرا شده است. از این تعداد ١١ اثر دارای ایرادات محتوایی و نظارتی بوده‌اند که پس از اصلاح موارد اعلامی شورا به اجرا درآمدند و تنها اجرای یک اثر متوقف شده است.»