پخش زنده
امروز: -
معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفت: بر اساس قراردادهای نفتی جدید؛ علاوه بر اشتغال ۶۶ هزار نفر بهطور مستقیم و غیر مستقیم، مبلغ ۲۵۰ میلیون دلار بر اساس طرح مسئولیت اجتماعی، به مردم مناطق پیرامون میادین نفتی، اختصاص مییابد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ شبکه خبر امشب در برنامه گفت و گوی ویژه خبری با حضور محسن خجسته مهر؛ معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و شریفی؛ مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت، به موضوع قرارداد ۱۳ میلیارد دلاری برای توسعه شش میدان نفتی پرداخت.
مقدمه: قراردادهای توسعه شش میدان نفتی کشور به ارزش بیش از ۱۳ میلیارد دلار امضا شد. با اجرای این قراردادها برای ۶۶ هزار نفر یا شاید بیشتر فرصت شغلی ایجاد خواهد شد. با توجه به این که این قراردادها در آستانه سالروز ملی شدن صنعت نفت به امضا رسیده میخواهیم راجع به این قراردادها، تأثیرش در حوزه نفتی کشور و مباحث جانبی اش صحبت کنیم.
(پخش گزارش)
سؤال: خبرهایی که منتشر شده، از امضای قراردادهای توسعه شش میدان نفتی کشور، قولی که شما دادید که تا پایان ۱۴۰۲ عملیاتی شود؛ ۱۳ میلیارد دلار، اول بفرمایید که تأمین منابع آن به چه صورت خواهد بود؟
محسن خجسته مهر؛ معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران: خوشبختانه دولت سیزدهم هم کارهای بزرگی را تا الان انجام داده و هم کارهای زیربنایی، هم کارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت، در سال ۱۴۰۲ مشخصاً اقدامات متعدد و ارزشمندی در بخش تولید نفت، تولید گاز، جمع آوری گازهای مشعل، رشد چشمگیر صادرات نفت خام و میعانات گازی و همچنین صادرات فراورده و تأمین خوراک مورد نیاز واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی انجام شده است. فشار افزایی طرح راهبردی میدان مشترک گازی پارس جنوبی از آن طرحهای راهبردی بود که در دولت سیزدهم وعده اش را دادیم و این را عملی کردیم و همچنین قرار بود که حدود ۱۳ میلیارد دلار قراردادهای جدید نفتی را به امضا برسانیم که امروز خوشبختانه وعدهای را که دادیم به قرارداد رسید.
سؤال: قبل از این که پاسخ را بگیریم راجع به تأمین منابع، خیلی در خبرها گفته شد که جزو بزرگترین قراردادهای حوزه نفتی کشور است، چرا؟
خجسته مهر: برای این که تاکنون چنین قراردادی از نظر حجم و از نظر اهمیت و از نظر راهبردی بودن و از نظر اولویت داشتن در کشور امضا نشده. تحقیقاً عرض میکنم که ۱۳ میلیارد دلار قراردادی که امروز منعقد شد، بزرگترین و مهمترین قرارداد نفتی تاریخ کشورمان است. با انعقاد این قراردادها و با اجرایی شدن این قراردادها، بیش از ۴۰۰ هزار بشکه در روز تولید نفت اضافه خواهیم داشت در مقایسه با تولید فعلی این میادین و با محاسبه نفت هر بشکه ۷۰ دلار، درآمد سالانه این اضافه برداشت روزانه، در سال حدود ۱۵ میلیارد دلار خواهد بود.
سؤال: در گزارش آقای اوجی وزیر نفت اشاره کردند به حضور متفاوت نظام بانکی کشور در تأمین مالی این شش میدان نفتی و اجرا شدن این قراردادها، چگونه و تفاوتش با حضور نظام بانکی در سایر قراردادها و پروژهها در حوزه نفتی کشورمان چیست؟
خجسته مهر: سؤال خیلی مهم و خوبی است، خیلیها میپرسند که ۱۳ میلیارد دلار منابع با اهمیتی است، قرار است که این منابع از کجا و چگونه تأمین شود؟ یکی از ابتکاراتی که شرکت ملی نفت ایران در دولت سیزدهم انجام داد، این بود که جهت هدایت نقدینگی در کشور و همچنین هدایت سرمایههای مردم به سمت طرحهای مولد و زودبازده و ارزش آفرین و ثروت آفرین، اقدامات مهمی را انجام میدهد، به همین دلیل برای اولین بار ما با بانکهای مهم و معتبر کشور و با صندوق توسعه ملی مذاکره کردیم که جهت اجرای این قراردادها به عنوان سرمایه گذار وارد کار شوند و تأمین مالی را بر عهده بگیرند، یعنی برای اولین بار نقش بانکها از تسهیلات دهنده به سرمایه گذار تغییر کرد. برای همین منظور...
سؤال: آن هم در حوزه تولید کشور؟
خجسته مهر: آن هم در حوزه تولید نفت کشور، چون ما مکلف هستیم که اهداف کمی برنامه هفتم توسعه را از همین الان کارهای زیربنایی و قراردادهایشان را امضا کنیم و میدانیم که جزو سیاستهای برنامه هفتم توسعه است که مقام معظم رهبری ابلاغ فرمودند؛ این است که ما باید برسیم به رشد هشت درصدی اقتصادی کشور و برای این که به رشد هشت درصدی اقتصاد کشور برسیم، حتماً باید طرحهای پیشران تعریف کنیم و صنعت نفت و بخش بالادستی نفت و توسعه میادین نفتی و گازی جزو طرحهای پیشران هستند، به همین دلیل بانکها ورود کردند و تقریباً همه منابع مالی مورد نیاز این طرح برعهده پنج بانک است؛ بانکهای ملی، ملت، تجارت، بانک پارسیان، بانک شهر و صندوق توسعه ملی و دو شرکت اکتشاف و تولید و الان از حدود شش ماه قبل، حدود ۱۷ همت یعنی ۱۷ هزار میلیارد تومان مسدودی ریالی این طرحها است که با تنفیذ شدن این قرارداد، عملاً منابع مالی جهت اجرایی شدن این طرح و طرحها مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
سؤال: چند مبحث به ما گفتید یکی بعد اقتصادی که البته یک گریزی زدید و توضیحی دادید، از جنبه راهبردی توضیحاتی را اشاره کردید که میخواهیم مفصل برویم سراغ آن، اما نکتهای که قابل توجه است و شاید برای مردم بسیار مهم باشد، آثار ملموس اجرای این قراردادها و عملیاتی شدن آنها در حوزه نفت کشورمان است. مردم در سفره خودشان یا در عرصه اقتصادی از بعد اقتصادی که اشاره کردند در چه بازه زمانی آثار اجرایی شدن این قراردادها را که گفته میشود جزو مهمترین قراردادهای حوزه نفتی کشورمان است دریافت میکنند؟
خجسته مهر: از نظر راهبردی معلوم است که توسعه میادین مشترک در صدر اولویت هاست، برای این که میادین مشترک با کشورهای همسایه و بعضاً رقیب به صورت اشتراکی برداشت میکنند و این یک رقابت سازنده نیاز دارد و از نظر ما، رقابت سازنده این است که ما شتاب بدهیم در توسعه و تولید حداکثری، بنابراین...
سؤال: ما در رقابتی که الان اشاره میکنید رقابت سالم و سازنده، توان، تخصص و زیرساخت را داریم؟
خجسته مهر: بله، با توجه به در اولویت قرار گرفتن این طرحهای راهبردی، خوشبختانه در جمهوری اسلامی و شرکت ملی نفت ایران هم به لحاظ مهندسی، طراحی، ساخت، نصب، اجرا و مدیریت و تأمین مالی و سرمایه گذاری هیچ گونه مشکلی نداریم بلکه الان داریم از حداکثر مقدورات داخل کشور استفاده میکنیم، علیرغم این که دچار تضییقات بعضاً بین المللی قرار گرفتیم، مردم ما میبینند که طرحهای بسیار سخت و پیچیده مثل توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی را ما با موفقیت توسعه اش را شروع کردیم و آن را به تولید رساندیم. این کار بی نظیری است، به طوری که برخی از مدیران عامل شرکتهای بین المللی سؤال میکردند که واقعاً فاز ۱۱ پارس جنوبی به تولید رسید؟ ما پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی را به اتمام رساندیم و خیلی از طرحهای دیگر، بنابراین از نظر توان اجرایی و از نظر مهارت و از نظر ساخت، یعنی عمده تجهیزات سطح الارضی و تحت الارضی ما در کشور هیچگونه مشکلی نداریم و از نظر ذخایر هیدروکربوری که به عنوان پتانسیل تولید در کشور است، جمهوری اسلامی توأمان ذخایر نفت و گازش را اگر باهم حساب کنیم، معادل بشکه نفت خام در نظر بگیریم، حدود ۳۴۰ میلیارد بشکه، معادل نفت خام در کشور داریم که مقام اول را در دنیا داریم. بنابراین ما نه تنها کم و کسری از نظر توان تخصصی و اجرایی در مقایسه با سایر کشورهای منطقه نداریم، بلکه بعضاً توانایی ما از برخی کشورها تحقیقاً بالاتر است.
سؤال: نگاه راهبردی را توضیح میدادید و اشاره کردید به بعد راهبردی امضای این قراردادهای مهم در حوزه نفتی کشورمان، اگر بخواهیم در ادامه بپردازیم به آن چه که مهم است و بعد بپردازیم به این که از نگاه اقتصادی و اجرای برنامه هفتم توسعه، اجرای این قراردادها چقدر مهم است و قرار است چه اتفاقی بیفتد، به چه نکاتی اشاره میکنید؟
خجسته مهر: وظیفه شرکت ملی نفت در بخش بالادست، ثروت آفرینی و درآمدزایی برای کشور است، هم در کوتاه مدت و هم در میان مدت و هم در بلندمدت. قطعاً کارهایی که مربوط به بلندمدت است، اینها جزو راهبردهای کشور ماست که در بخش اقتصاد کلان کشور ما باید توجه ویژهای به آنها داشته باشیم. اصولاً طرحهای نفت چند ویژگی دارند، یکی این است که درآمدزا هستند و سرمایه بر هستند و همچنین زمان بر. طرحهای نفت بین پنج تا هفت سال طول میکشد، بنابراین اگر ما میخواهیم یک میدان نفتی یا یک میدان گازی را توسعه دهیم، برای این که به تدریج تا هفت سال آینده یا پنج سال یا شش سال آینده به سقف تولید برسیم، باید از چند سال قبل کار را شروع کنیم و امروز اگر بخواهیم اهداف کمی برنامه هفتم توسعه را احراز کنیم، قطعاً بایستی چنین قراردادهایی را منعقد میکردیم. در گزارشی که ما شاهدش بودیم، متأسفانه در گذشته به جای انعقاد برخی از قراردادها، یا آنها را فسخ میکردیم یا آنها را کأن لم یکن میکردیم، آن هم میادین مشترک و این خسارت جبران ناپذیری برای کشور برجای گذاشته است. متأسفانه همین میدان آزادگان در گذشته همان طور که اشاره شد این طرح با کندی پیش میرفت، شاید هشت شرکت بین المللی صاحب نام آمدند و اطلاعات میدان آزادگان را دریافت کردند ولی هیچگاه برای توسعه آن ورود نکردند.
سؤال: یک نکته، این عقب ماندگی که اشاره میکنید و کندی که در گذشته شاهد بودیم، آیا اراده، عزم، سرعت، تخصص و هر آن چه که الان ما در حوزه نفتی کشورمان یا در حوزه امضای قراردادها شاهد هستیم میتواند این عقب ماندگی و کندی گذشته را جبران کند با توجه به شتابها و تحولات مهمی که در صنعت نفت کشورمان داریم؟
خجسته مهر: قطعاً بسته به برنامه ریزی که ما خواهیم داشت، بسته به شتاب و رویکردی که برای شتاب بخشیدن به تولید نفت و گاز خواهیم داشت، قطعاً میتواند اولاً جلوی خسارات آتی را بگیرد و میتواند جلوگیری کند از تکرار اشتباهات گذشته و حتماً میتواند به میزانی که ما شتاب میدهیم و به میزانی که ما دقت میکنیم و اهتمام ویژه داریم، به همان میزان میتواند که بخشی از عقب افتادگیهای گذشته را جبران کند، کما این که مثلاً در میدان آزادگان جنوبی ما در سال گذشته تا کنون ۶۰ حلقه چاه جدید را وارد مدار تولید کردیم. حدود ۷۰ درصد تعداد دکلهای حفاری را افزایش دادیم و موفق شدیم که حدود ۶۰ هزار بشکه به تولید نفت از میدان آزادگان جنوبی اضافه کنیم. تصور بفرمایید چقدر اهمیت دارد برای اقتصاد کشور، هر صدهزار بشکه افزایش تولید درآمد سالیانه اش بیش از سه میلیارد دلار است. به همین دلیل است که میگویند این طرحها پیشران است برای اقتصاد کشور و میتواند درآمدزایی و ثروت آفرینی کند و طبیعی است که به میزانی که برای کشور ثروت آفرینی میکنیم، میتوانیم آن را تبدیل کنیم به توسعه و آبادانی کشور، میتوانیم رفاه مردم عزیزمان را افزایش دهیم و میتوانیم یک آبادانی و یک آرامش و یک امیدی را برای آینده درخشان مردم عزیزمان داشته باشیم.
سؤال: یکی از راهبردهای کلان در وزارت نفت با توجه به موضوعات مختلف و حوزههای متفاوت و طرحهای مختلفی که در این حوزه است که شما و همکارانتان بسیار بر آن تأکید میکنید، انجام مطالعات است، ما در امضای این قراردادها برای توسعه این میادین مشترک که اشاره کردید جزو سرفصلهای مهم هم هست، چقدر مطالعات انجام دادید؟ برخی انتقادهایی کردند، پاسخ شما به آن انتقادها چیست؟
خجسته مهر: خوشبختانه بنده دانش آموخته دانشگاه صنعت نفت و دکترای مهندسی مخازن دارم و رشته ام مطالعات مهندسی است و تخصص و تجربه ام؛ مطالعات مهندسی مخازن و شبیه سازی و مدل سازی است. برای این که شاخصهای اقتصادی و فنی یک طرح ارائه شود، نیازمند انجام مطالعات مختلف زمین شناسی، لرزه نگاری، شناخت خواص سنگ و سیال و توصیف مخزن از نظر سطح الارضی و از نظر تحت الارضی و شبیه سازی پیشرفته مخزن با شبیه سازهای پیشرفته است و نتایج این مطالعات به ما نشان میدهد که سناریوهای تولید کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت این میدان به چه شکل است؟ رفتار مخزن به چه شکل است؟ دبی تولیدی از مخزن در زمانهای متعدد و متناسب با رفتار مخزن چگونه خواهد بود؟ تولید انباشتی بعد از ۲۰ سال چقدر خواهد شد، میدان آزادگان یکپارچه، یعنی آزادگان شمالی و جنوبی توسط یکی ازمشاوران صاحبنظر و صاحب صلاحیت بیش از شش ماه این مطالعات به صورت جدی انجام شده و تأییدیه آن هم توسط شرکت ملی نفت ایران داده شده و آن مبنای مباحث فنی و اقتصادی قرار گرفته است.
سؤال: این شش ماهی که اشاره میکنید ماحصل آن چیزی است که ماههای طولانی تری روی این پروژهها و قراردادها کار شده، درست است؟
خجسته مهر: بله، این میدان آزادگان مطالعات قبلی داشته، این مطالعات به روز شده و اطلاعات جدیدی که از چاههایی که بعداً حفاری شده به اطلاعات قبلی اضافه شده، آنالیز صورت گرفته و ماحصل اطلاعات جدید و اطلاعات قدیم تبدیل شده به نتایج این مطالعه، اصولاً هیچ پیمانکاری بدون انجام مطالعات فنی و اقتصادی نمیتواند چنین قرارداد بسیار مهم و بزرگی را به ویژه از نظر حجم سرمایه گذاری قبول کند، بنابراین این مطالعات به طور کامل و ویژه و با تعصب زیاد توسط پیمانکار این طرح اجرا شده و مورد تأیید شرکت ملی نفت ایران هم قرار گرفته است.
سؤال: ما راجع به جزئیات هنوز صحبت نکردیم، شش قرارداد توسعه میادین نفتی، هر کدام چه مواردی را میگوید، مهمترین جزئیاتی که میشود در یک برنامه تلویزیونی از یک قرارداد حوزه نفتی به ما بگویید بفرمایید.
خجسته مهر: این نکته حائز اهمیت است. از این ۱۳ میلیارد دلار؛ ۱۲ و نیم میلیارد دلار مربوط به توسعه و تولید از دو میدان مشترک بزرگ؛ یکی میدان آزادگان یکپارچه و دیگری میدان آذر است. این شش میدان در سه استان کشور پراکندگی شان است. میادین سامان، سومار و دلاوران در استانهای کرمانشاه و ایلام قرار دارند که تولید از این سه میدان حدود ۱۰ هزار بشکه خواهد بود.
سؤال: و آغاز شده، مثلاً در ایلام آغاز شده است؟
خجسته مهر: با امضای این قرارداد عملاً ما وارد فاز اجرایی خواهیم شد. فاز دوم میدان مشترک آذر است که با انجام این طرح و با اجرایی شدن آن؛ ۳۵ هزار بشکه به تولید فعلی این میدان اضافه خواهد شد. این هم در استان ایلام قرار دارد، یعنی توسعه تکمیلی دارد و همچنین میدان آزادگان هم حداکثر تولیدش به ۵۵۰ هزار بشکه خواهد رسید. بنابراین بیش از ۴۰۰ هزار بشکه به تولید این شش میدان اضافه خواهد شد. همچنین میدان مسجدسلیمان است که این هم در استان خوزستان هم حدود ۱۰ هزار بشکه به تولید نفت اضافه خواهد شد.
سؤال: یعنی سه استان تقریباً؛ خوزستان، ایلام و کرمانشاه؟
خجسته مهر: نکتهای که لازم میدانم عرض کنم؛ مهمترین میدان که باید درباره آن بحث بیشتری داشته باشیم، میدان آزادگان است که نفت در جا یعنی نفتی که در مخزن الان وجود دارد، ۳۲ میلیارد بشکه است و قرار است که ما حداکثر برداشت را از این ۳۲ میلیارد بشکه داشته باشیم. این میدان تقریباً بزرگترین میدان نفتی کشور ماست و جزو ۱۰ میدان بزرگ نفتی دنیا به حساب میآید. بنابراین هدف گذاری ما و اولویت گذاری ما برای یک میدان مشترک و بزرگ و اصطلاحاً ما به این میادین اصطلاح فارسی اش میگوییم این میادین فوق عظیم هستند یا اصطلاح لاتین آن میشود Super joiend fields یعنی میادین فوق عظیم. با تولید ۵۵۰ هزار بشکه برای این که برسیم به این تولید که تولید قابل توجهی است که ما همین گزارش را هم خدمت مقام معظم رهبری در نمایشگاهی که در بهمن ماه برگزار شد این را بنده عرض میکردم خدمت ایشان، این موضوع به دلیل مهم بودن و مشترک بودن، مورد تأکید و اهمیت ایشان قرار گرفت. این میدان با تولیدی که این شش میدان الان بعضاً دارند مثل آزادگان شمالی و جنوبی و آذر و مسجدسلیمان، نهایتاً تولید اینها به ۶۲۰ هزار بشکه خواهد رسید که حدود ۴۰۰ هزار بشکه آن؛ تولید اضافهای است که درآمد این ۴۰۰ هزار بشکه، سالانه حدود ۱۵ میلیارد دلار ارزش اقتصادی و ثروت آفرینی و ارزش افرینی این میدان بزرگ است.
سؤال: یعنی هم مستقیم و هم غیرمستقیم میشود تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه و آن مبحثی که در حوزه نفتی در ارتباط با رشد اقتصادی کشور؟
خجسته مهر: بله بالأخره رشد اقتصادی هشت درصدی همان طور که عرض کردم، مستلزم رشد تولید نفت و گاز است. بنابراین من میخواهم عرض کنم که حدود بیش از ۶۰۰ حلقه حفاری جدید، چاههای جدید و همچنین تعمیر چاه باید انجام بگیرد در این شش میدان و حدود ۵۰ دستگاه دکل حفاری باید فعالیت کنند در این میدان و حدود ۶۶ هزار نفر شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد میکند، یعنی هم از نظر اشتغال آفرینی و هم از نظر ایجاد ثروت و ثروت آفرینی، اینها ویژگیها و خصیصههای این قراردادهای ۱۳ میلیارد دلاری برای کشور هستند. سؤالی فرمودید که بالأخره سهم مردم چه خواهد شد؟ آیا مناطق پیرامونی این میادین؛ روستاها و شهرهایی که پیرامون این میادین هستند، آیا بهرهای خواهند برد؟ خوشبختانه پیش بینی کردیم که حدود ۲۵۰ میلیون دلار تخصیص دادیم برای اجرای مسئولیتهای اجتماعی در زمینههای ساخت مدارس، خانههای بهداشت، بیمارستان، بحثهای عمرانی، جاده، راه، آموزش و مسائل فرهنگی، چون ما اعتقاد داریم توسعه باید متوازن و همه جانبه باشد و همه ویژگیها را در بر بگیرد و پیوستهایی که برای هر قرارداد وجود دارد، گویای این موضوع است.
مجری: بحث را بردید به سمت تأکید رئیس جمهور و پیوست عدالت در قراردادها که در موضوعات مختلف همیشه تأکید میکنند آقای رئیس جمهور، بحث مسئولیتهای اجتماعی را به آن پرداختید، حتماً مفصل میخواهم از شما بپرسم راجع به محیط زیست، راجع به پیوست عدالت، راجع به مسئولیتهای اجتماعی که در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی در کشورمان مهم است، چقدر الان به این قراردادها توجه شده است، اما، چون بحث میدان آزادگان را پیش کشیدید، آقای شریفی هم به جمع ما اضافه شدند.
سؤال: آقای شریفی با توجه به روند توسعه میدان آزادگان؛ بالا و پایینهایی که داشته، در قراردادهایی که امروز هست، در توسعه و سهم آینده چه نکاتی مهم است و مد نظر؟
ابوذر شریفی؛ مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت: الحمدلله با روی کار آمدن دولت سیزدهم، توسعه میادین مشترک در اولویت قرار گرفت و حمایتهای مدیرعامل شرکت ملی نفت باعث شد که در شش میدان مشترک حوزه غرب کارون برنامه ریزی انجام شود و عملیات اجرایی فاز اولیه و فاز تکمیلی آن آغاز شود و همه این میادین به ثمر بنشیند و تولیدی شوند، الحمدلله. ما امروز شاهد بزرگترین قرارداد صنعت نفت بودیم به ارزش ۱۱ و نیم میلیارد دلار و ان شاء الله با اجرای این قرارداد، تولید میدان یکپارچه آزادگان که شامل آزادگان شمالی و جنوبی است، به ۵۵۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت.
سؤال: آقای شریفی، چون داریم صحبت از آمار و ارقام میکنیم و آمار و ارقام را از آقای خجسته مهر دریافت کردیم، برویم سراغ آن موضوعاتی که اثر مستقیم و غیرمستقیم دارد در اقتصاد و بر روی سفره مردم. به نظر شما آن چه که امروز به امضا رسیده و آن چه که ما در توسعه میدان آزادگان شاهد خواهیم بود یا اقداماتی که در گذشته صورت گرفته، چه روندی را دارد در تحقق اهداف اقتصادی و راهبردی این قراردادها و طرح ها؟
شریفی: الحمدلله قراردادی که امروز بسته شد، به خصوص قرارداد میدان آزادگان، یک قرارداد ابتکاری و بی سابقه بود، با این قرارداد، پای بانکها به عنوان سرمایه گذار در توسعه بالادست نفت و گاز باز شده و از این حیث که سرمایههای مردم که در بانکها قرار دارد، تبدیل به افزوده بسیاری در صنعت نفت و گاز خواهد شد، حائز اهمیت است. از نکاتی که من لازم است به فرمایش آقای دکتر اضافه کنم این است که مطالعات شبیه سازی مخزن و تهیه برنامه جامع تولید و توسعه توسط یک شرکت مشاور معتبر صاحب صلاحیت تهیه شده و مبنای اصلی این قرارداد به لحاظ فنی قرار گرفته و الحمدلله با توصیههایی که صورت گرفت، مذاکرات قراردادی و مالی این قراردادها در کوتاهترین زمان ممکن صورت گرفت.
سؤال: آقای خجسته مهر یک نکتهای که ما همیشه در طرح های ملی شاهد آن هستیم و شاید اظهار افتخار میکنیم، حضور جنبهها و بخشهای مختلفی است که تماماً ایرانی است، اگر بخواهیم راجع به این قراردادها صحبت کنیم، چه به لحاظ حضور متخصصان، چه به لحاظ زیرساختها و تمام آن چه در حوزه نفت تعریف میشود، چقدر بومی است و چقدر از توان متخصصان، شرکتها و پیمانکاران داخلی استفاده شده است؟
خجسته مهر: ما در بخش تولید، الان بیش از سه و نیم میلیون بشکه در روز نفت تولید میکنیم، بیش از یک میلیارد مترمکعب گاز تولید میکنیم، عمده این فعالیتها توسط بخش خصوصی است. شاید اکثر و عمدتاً بخش خصوصی دارند در بخشهای سطح الارضی و تحت الارضی این مسئولیت را بر عهده میگیرند، یعنی سهم بخش خصوصی در حال حاضر حداکثر است. شما ملاحظه میفرمایید همین فشار افزایی پارس جنوبی توسط بخش خصوصی است، قرارداد ۱۳ میلیارد دلاری توسط بخشی خصوصی است و این یک زنجیره تأمین گستردهای دارد در بخش ساخت کالا، مهندسی، طراحی، نصب و اجرا، همه اینها خوشبختانه توسط بخش خصوصی است. امروز خوشبختانه بخش خصوصی ما یک بخش توانمند است و دوره تجربه و مدیریت خوبی را پشت سر گذاشته و الان کشور ما میتواند به آن اتکا کند و بلکه بخش خصوصی ما میتوانند خارج از مرزها فعالیت کنند. عمده تجهیزات ما تقریباً تمام تجهیزات سطح الارضی ما عمدتاً ایرانی است. عمده تجهیزات تحت الارضی ایرانی است و اجرا که صد درصد به دست متخصصان ایرانی است. اتفاقاً یکی از مزیتهای جمهوری اسلامی علاوه بر ذخایر زیرزمینی، نیروی انسانی دارای مهارت و توانمند است. با پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از من سؤال میکرد؛ به نظر شما مقاومتیترین بخش صنعت نفت کجاست؟ من بلافاصله اشاره کردم به حفاری، برای این که با خروج تمام خارجیها از ایران، با دستور حضرت امام (ره) شرکت ملی حفاری ایران شکل گرفت و ما هیچ تکانهای را حس نکردیم در بخش حفاری. ما امروز به نیروی انسانی توانمند ایرانی میبالیم و این که در شرایط تحریم و تضییقات بین المللی میتوانیم کارهای بسیار سخت و دشوار را انجام دهیم، به دلیل مدد به کارگیری توان متخصصان ایرانی است و این دارد مراحل بلوغ و تکامل خود را سپری میکند و امروز از متخصصان ایرانی در خارج از مرزها بعضاً متقاضی دارد و درخواست کار دارند، ولی ما باید قدر نیروی متخصص ایرانی را بدانیم.
سؤال: آقای خجسته مهر به میدان گازی پارس جنوبی اشاره کردید که فشارافزایی که اخیراً قراردادش به امضا رسیده، فکر میکنید آن چه که تعریف شده در حوزه موضوع فشارافزایی چه جایگاهی دارد؟ چقدر ما آمادگی آن را داریم؟ چقدر تحقق پیدا میکند و برنامه ریزیها به چه گونهای است؟
خجسته مهر: این فشارافزایی میدان گازی پارس جنوبی با هدف برداشت حداکثری از این میدان است. این میدان مشترک است. کشور همسایه و رقیب ما کار فشار افزایی را شروع کرده و ما هم باید این کار را میکردیم، شاید انتظار این بود که حدود ۱۰ سال پیش همین قراردادها منعقد میشد و ما امروز شاهد عملکرد بودیم، ولی دولت سیزدهم این اقدام بزرگ ملی و راهبردی را انجام داد. با فشارافزایی در میدان گازی پارس جنوبی، ما قادر خواهیم بود حدود ۹۰ تیسیاف یا تریلیون فوت مکعب اضافه برداشت داشته باشیم و حدود دو میلیارد بشکه میعانات با ارزش گازی را افزایش دهیم و با سرمایه گذاری ۲۰ میلیارد دلاری ما قادر خواهیم بود حدود ۹۰۰ میلیارد دلار به درآمد کشور اضافه کنیم. با انجام طرح فشارافزایی مثل این است که میدان گازی پارس جنوبی دوباره متولد شده است، میدانید میدان گاز پارس جنوبی تقریباً نیمی از ذخایر گازی کشور را در خود جای داده و الان حدود ۷۰ درصد تولید گاز کشور از این میدان بزرگ است.
سؤال: یک جمع بندی کوتاه، افق پیش رو را در ۱۴۰۳ از آقای شریفی میپرسم.
شریفی: ان شاء الله در سال ۱۴۰۳ ما عملیات اجرایی فاز دو آزادگان که آزادگان یکپارچه است ان شاء الله به حول و قوه الهی شروع خواهیم کرد و آزادگان فاز یک هم ان شاء الله فعالیتهای اجرایی است که به همت همکاران ما در شرکت مؤسسه توسعه نفت قوت گرفته و همان طور که آقای خجسته مهر فرمودند، ما در دو سال گذشته با ۶۵ حلقه تولیدی که در میدان آزادگان جنوبی؛ چاه جدید بر مدار توسعه که اضافه شده، واقعاً یک رکورد بی سابقهای در صنعت نفت رقم خورده، همچنین در سایر میادین مشترک غرب کارون، عملیاتهای اجرایی صورت گرفته و امیدواریم که تولید در آینده نزدیک به افق یک میلیون بشکه برای حوزه غرب کارون محقق شود ان شاء الله.
سؤال: جمع بندی راجع به این قراردادهایی که جزو مهمترین قراردادهای حوزه نفتی کشور در طول این تاریخ بود، در آستانه روز ملی شدن صنعت نفت هم هستیم و آن چه که مهم است؟
خجسته مهر: این را خدمت مردم شریف کشورمان عرض کنم که تقریباً تمام میادین مشترک نفتی و گازی جهت توسعه یا تولید حداکثری، تعیین تکلیف شدند، تقریباً تمام میادین مشترک نفتی ما تولیدی هستند بلکه داریم توسعههای تکمیلی آنها را انجام میدهیم. من این نکته را به عنوان نکته پایانی عرض کنم؛ خوشبختانه با اقدامات مهمی که در کشورمان انجام شده، ما فکر میکنیم که صنعت نفت مراحل بلوغ و تکامل خود را برای ملی شدن تجربه کرده، با این کارهای موفقیت آمیزی که انجام دادیم. در آخر لازم میدانم از همه همکاران خود در شرکت نفت ایران و همه پیمانکاران، سازندگان ایرانی، بانکها و مؤسسات مالی که ما را در انجام این قرارداد ۱۳ میلیارد دلاری کمک کردند تشکر ویژه داشته باشم.