چهره‌هایی که در مناظرات شرکت نکردند رای نیاوردند

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، تحلیل آماری از نتایج انتخابات مجلس دوازدهم موضوع برنامه گفتگوی ویژه خبری  شبکه خبر بود که با حضور محسن  اسلامی  ، سخنگوی ستاد انتخابات کشور و حسن عابدینی ،  معاون امور استان‌های رسانه ملی بررسی شد.

سوال: آقای دکتر اسلامی ما نتایج را تا این لحظه در بخش‌های مختلف خبری اطلاع رسانی کردیم خدمت مردم شریف ایران، اما در گفتگوی ویژه خبری اول  آخرین اعلام نتایج از جانب وزارت کشور  را، بعد هم می‌پردازیم به جزئیات دیگری مثلا چقدر جوان‌ها رای آوردند، ترکیب سنی به چه صورت است؟ و سایر جزئیاتی که حتما از محضر شما خواهم پرسید.
اسلامی: مستحضر هستید در  انتخابات مجلس شورای اسلامی ما ۴۵ کرسی به تعبیری یا ۴۵ نماینده به مرحله‌ی دوم راه پیدا کردند که به یاری خدا انشاالله یک ماه پس از تایید صحت انتخابات توسط شورای نگهبان مشخصا می‌توانیم مرحله‌ی دوم را برگزار بکنیم در حال کارشناسی هستیم با شورای نگهبان به جهت این تعداد نماینده‌ای که هنوز منتخب نیستند و نامزد‌های راه یافته به دور دوم و لذا پرونده‌ی انتخابات مجلس شورای اسلامی هنوز به تعبیری مانده تا دور دوم. اما در خصوص مجلس خبرگان رهبری ۳۱ حوزه انتخابیه مجلس خبرگان رهبری مشخص شدند، ۸۸ منتخب معرفی شدند و کار‌های بعدی که روال خود مجلس خبرگان رهبری است. یک آماری هم من در مورد رای دهندگان و همین طور منتخبین اگر صلاح بدانید من این جا ارائه بکنم، تعدادی که آمدند رای دادند در این انتخابات یازده اسفند، ۴۸ درصد خانم بودند، ۵۲ درصد آقا، کسانی که با کارت ملی رای دادند، ۸۵ درصد بودند، نشان می‌دهد که مردم استقبال کردند از این تحول جدید و ۵ مدرک هویتی که می‌توانستند ارائه بکنند، بیشتر هم با کارت ملی آمدند، سه درصد با گواهینامه، ۱۱ درصد با شناسنامه، کارت پایان خدمت و گذرنامه هم بوده، .
سوال:  بیشترین مربوط به کارت ملی، شناسنامه، گواهینامه و سایر مدارک هویتی بود  که اشاره کردید.
اسلامی: اما در وضعیت منتخبان هم که وضعیت حوزه‌های انتخابیه اشاره شد، ۱۶ درصد به مرحله‌ی دوم منتهی شده و ۸۴ درصد آن منتخب در حوزه انتخابیه مجلس
سوال: این ۱۶ درصد همان ۴۵ نفری هستند که حضرت عالی به آن اشاره کردید.
اسلامی: بله ،  حوزه انتخابیه تهران که شاید بگوییم گسترده‌ترین حوزه انتخابیه ما است ما در کل کشور ۱۲۱۸ حوزه انتخابیه‌ی اصلی و فرعی داریم که ۲۰۸ حوزه انتخابیه اصلی است، الان بر اساس این ترکیبی که اتفاق افتاد در تهران ما ۱۶ نماینده باید ترکیبشان در مرحله‌ی دوم مشخص بشود، طبعا هم باید دوبرابر بر اساس قانون معرفی بشود نامزد و این هم اتفاق افتاده است. در مورد ترکیب سنی باید اشاره کنم که در این مجلسی که الان خدمت ملت شریف ایران هستیم ، ۵۲ نفر یعنی  ۲۱ درصد مجلس را منتخبانی که ۳۰ تا ۴۵ سال هستند، تشکیل می‌دهند  ۴۵ تا ۶۰ سال ۱۳۵ نفر هستند که ۵۵ درصد را به خودشان اختصاص می‌دهند و ۶۰ تا ۷۵ سال ۵۸ نفر،
سوال: ما ترکیب تجربه و قدرت جوانی را در این مجلس داریم می‌بینیم، تجربه‌ی ۵۵ درصدی و البته ورود جوان‌های ۲۱ درصدی
اسلامی: دقیقا یک مجلسی است با ترکیب جوان، میانسال و ۶۰ تا ۷۵ سال، در خصوص وضعیت تحصیلی منتخبان هم باز همین‌گونه است ما ۳۷ درصد دکترا داریم در این مجلس موجود و ۵۸ درصد کارشناسی ارشد و ۵ درصد حوزوی، باز هم یک ترکیب کاملا ۳۷ درصد دکترا، اما در مورد این که آیا این افرادی که آمدند و منتخب شدند سابقه‌ی نمایندگی دارند؟ بله یک چیزی حدود ۱۰۳ نفر از این منتخبان سابقه‌ی نمایندگی دارند نمایندگی دور قبل را، همین دوره‌ای که گذشت و ۱۴۲ نفر منتخب جدید و نماینده هم نبودند، ۵۸ درصد این منتخبانی که تا الان داریم این‌ها برای نخستین بار است که تجربه می‌کنند.
سوال:  آقای دکتر عابدینی افتتاح ۲۰۰ کانال تلویزیونی برای معرفی نامزد‌ها در مرحله‌ی تبلیغات که رسانه برای نخستین بار انجام داد، چقدر کمک کرد به شناسایی این نامزد‌ها به مردم و ورود آن ۱۴۲  نفری که برای اولین بار وارد مجلس شدند؟
عابدینی: صدا و سیمای جمهوری اسلامی در چارچوب جهاد تبیینی که رهبر معظم انقلاب اسلامی از ابتدای سال برای انتخابات مطرح کردند و اصلاح قانون انتخابات که این اجازه را به صدا و سیما می‌داد تا بتواند به صورت عادلانه امکانات تبلیغاتی در اختیار نامزد‌ها قرار بدهد طرح‌های مختلفی را در دستور کار خودش قرار داد که یکی از آن‌ها این بود که برای کاهش هزینه‌های انتخابات و برای این که این داوری امکانش فراهم بشود از سوی مردم، زمینه برای ایجاد ۲۰۰ کانال انتخاباتی فراهم شد، ۲۰۰ کانالی که در دنیا سابقه ندارد و در هفته گذشته آقای احمدندیم مدیر عامل سازمان یا اتحادیه‌ی رادیو تلویزیون‌های آسیا و اقیانوسیه آمده بود تهران وقتی که برای اولین بار ما به ایشان گفتیم که یک چنین اقدامی صورت گرفت، اصلا باور نمی‌کرد می‌گفت اصلا مگر می‌شود؟ نقطه زنی کرد در حوزه‌ی سیگنال رسانی یک دفعه مثلا شما برای یک شهر خاص بتوانید فرستنده ایجاد کنید و فقط مردم آن شهر بتوانند این کار را بکنند که ما شوخی به ایشان گفتیم که ما همانطور که فضای مجازی را آمدیم کانال درست کردیم برای تلویزیون هم کانال درست کردیم و بعد ایشان رفت در استان اصفهان و وقتی آنجا ۱۶ کانال را دید و تازه مناظره‌ها هم در حال انجام بود بعدا باور کرد و مصاحبه‌ای کرد و این موضوع را قرار شده که انشاالله در جلسه‌ی آینده‌ ای بی یو مطرح کنیم، به‌عنوان یک دستاورد بزرگ سیگنال رسانی در دنیا؛ کسانی بودند که هزینه‌ی تبلیغاتی نداشتند، شما حساب کنید که یک پلاکارد، یک پارچه نوشته قدی مثلا دو متری و برای شهر تهران هزاران پوستر و تراکت باید آماده می‌شد، این هزینه‌ی سنگینی داشت، علاوه بر این که چهره‌ی شهر را هم دچار مشکل می‌کرد که بعدا باید پاکسازی می‌شد ، صدا و سیما آمد این کار را در تمامی حوزه‌های انتخابیه انجام داد و ما تعداد نفراتی که آمدند هم یک برنامه‌ی بیست دقیقه‌ای به‌عنوان ویدئوی شناسایی خودشان و پاسخ به پرسش‌هایی که مردم کرده بودند دادند و هم مناظره، این را بدانید که ما ۱۳۰۰ مناظره در حوزه‌های انتخابیه که هر کدام ۱۲۰ دقیقه صورت گرفت و این ۱۳۰۰ یعنی بیش از ۱۴۰ هزار دقیقه فقط ما مناظره در این شبکه‌های استانی پخش کردیم الحمدالله کسانی که انتخاب شدند، بسیاری از آنها از چهره‌هایی بودند که با این مناظره‌ها شناخته شدند.
سوال: آقای دکتر اسلامی  ترکیب جناح‌ها و گروه‌های سیاسی که وارد میدان انتخابات شدند و در اعلام نتایج‌ قرار شده که وارد خانه‌ی ملت بشوند به چه صورتی است؟ اصلاح طلب، اصولگرا، مستقل؟
اسلامی: مستحضر هستید در مرحله‌ی ثبت نام ما یک بررسی انجام دادیم از ناحیه‌ی ستاد‌های انتخابات استانی به جهت این که در پرسشنامه هیچ گزینه‌ای ما نداریم نسبت به این که فردی که داوطلب شده اعلام کند که من به چه طیف سیاسی وابسته هستم و قانون هم به تعبیری اجازه نمی‌دهد، اما در بررسی‌هایی که ستاد‌های انتخابات استان در مراحل بعدی انجام دادند در همان مرحله‌ی ثبت نام داوطلبان حضور سه طیف سیاسی در انتخابات محرز بود یعنی هم اصولگرایان، هم اصلاح طلبان، هم مستقلین، الان هم با توجه به این که یک تعداد از منتخبین معرفی شدند به ستاد‌های انتخابات استان اعلام شده بررسی‌ها را انجام می‌دهند به ما اعلام می‌کنند، مستحضر هستید با توجه به این که در ثبت نام ما سه طیف را داشتیم در انتخاب‌ها یا منتخبین هم این را مشاهده می‌کنیم یعنی هم اصولگرایان هستند هم اصلاح طلبان هستند هم مستقلین، اما درصد این‌ها مشخص نیست یک مقدار هم، چون ۴۵ نفر هم در مرحله‌ی دوم می‌باید تعیین تکلیف بشوند به نظر می‌رسد که این دوره میدان رقابت برای طیف‌های سیاسی و جریانات سیاسی باز بود و به هرحال آن دسته از فهرست‌هایی که ما در بازه‌های تبلیغات مشاهده کردیم کاملا موید این نکته بود که همه‌ی طیف‌های سیاسی بالاخره نامزد خودشان را معرفی کردند در همه‌ی حوزه‌های انتخابیه، ولی الان به عنوان یک گزینه‌ی دقیق و قطعی باید منتظر باشیم تا بررسی‌ها انجام بشود البته شنیدم در فضای مجازی هم یک دسته بندی‌هایی از ناحیه‌ی برخی از مراکز صورت گرفته.

سوال: البته غیر رسمی بوده است ما خبر‌های رسمی را از ستاد انتخابات کشور دریافت می‌کنیم.
اسلامی: ما اعلام می‌کنیم و حتما بررسی‌ها انجام شده‌اند و اطلاع رسانی خواهیم کرد.
سوال: آقای دکتر عابدینی اشاره کردید به مناظره‌های تلویزیونی، چقدر بیننده داشت و چقدر کمک کرد مواضع نامزد‌ها با وضوح بیشتری به مردم شناسانده شود؟
عابدینی: مناظره‌ها را ما دو نوع پخش کردیم، یک نوع در کانال‌های ارتباطی که در حدود بعضی از جا‌ها پنجاه درصد مخاطب داشت، اما از کسانی که گفتند از این پنجاه درصد وقتی نظرسنجی شد، گفتند تا هفتاد درصد کمک کرده است به ما در انتخاب نامزد.
اما آمدیم در شبکه‌های استانی هم مناظره‌ها را پخش کردیم، در آن جا‌هایی که زیر ده تا کرسی داشتند، چون آن‌هایی که بیشتر از ده تا کرسی داشتند، ما به خاطر کمبود وقت، مجبور شدیم فقط از هر حوزه انتخابیه دو تا از مناظره‌ها را برگزار و پخش کنیم در شبکه‌های استانی، من در مورد گرایش‌ها این نکته را عرض کنم، گرچه کارشناسان علوم سیاسی معتقد هستند الان گرایش به عنوان اصول گرا، اصلاح طلب و مستقل به آن معنا وجود ندارد، اما در استان‌های مختلف گرایش‌ها، بینش‌ها و سلایقی که به دیدگاه‌های مختلف نزدیک است، بود.
به نظرم می‌رسد به علت تعدد نامزد‌هایی که بودند، از همه گرایش‌ها کمابیش بودند در حوزه‌های انتخابی مختلف ما شاهد این بودیم که معرفی کرده بودند گرایش‌های مختلف و نامزد‌های مورد حمایت خودشان را.
سوال: الان سبقه و سابقه سیاسی هر کدام از این راه یافتگان را هم می‌بینیم، می‌بینیم که ترکیب سیاسی مختلفی وارد مجلس شده است حالا به غیر از آن چهل و پنج نفری که به دور دوم راه پیدا کردند.
آقای دکتر اسلامی اشاره کردید به استفاده مردم از کارت ملی در این دوره از انتخابات و در اصل آن برگزاری الکترونیک انتخابات، در چند استان الکترونیک برگزار شد و استقبال مردم چطور بود و چه کمک کرد به دقت، سرعت و امنیت انتخابات؟
اسلامی: براساس قانون انتخابات چهار حوزه مشخص شد برای انتخابات الکترونیک، به جهت این که قانون اشاره می‌کند یک هشتم حوزه‌های دارای تعدد کرسی را وزارت کشور پیشنهاد می‌دهد، شورای نگهبان تایید می‌کند، حوزه آبادان، حوزه رشت، حوزه قم و حوزه ملایر چهار حوزه انتخابیه است که به عنوان آزمایشی و به تعبیری برای نخستین در این چهار حوزه انتخابات را به صورت الکترونیک برگزار کردیم یعنی اخذ رای و شمارش آرا به صورت الکترونیک شد.
خوب این دو فرآیند در باقی حوزه‌ها به صورت دستی است، اما در این چهار حوزه به صورت الکترونیک است، گزارشی که ما داریم از این چهار حوزه، انصافا صحت، دقت و سرعت همه متفاوت است.
شما ببینید در حوزه انتخابیه تهران مشاهده می‌کنید، یک چیزی حدود پنج هزار شعبه ما داریم و تعداد سی نماینده برای حوزه انتخابیه تهران، شمارش این آراء بسیار سخت است، انصافا این دوره هم مجموعه ستاد انتخابات استان تهران سرعت بیشتری داشتند یعنی ما امروز صبح نتایج را اعلام کردیم درحالی که در دوره گذشته در حقیقت روز سوم شمارش ادامه داشت.
در آن حوزه به مجرد این که به هر حال کار انتخابات تمام می‌شود، کار بازه قانونی رای گیری، صورت جلسات تنظیم می‌شود، خود صندوق یا تعبیری این صندوق الکترونیکی می‌آید و شمارش را انجام می‌دهد و گزارشش را می‌دهد و ناظر مشاهده می‌کند و مجری می‌بینید و صورت جلسه تنظیم می‌شود و همه این فرآیند به صورت الکترونیکی است.
حتی در مورد تعرفه، منشی محترمی که در شعبه حضور دارد، دیگر نیست، به تعبیری همه این فرآیند با این کارت ملی و با یک مدرک ثبت می‌شود در دستگاه احراز و می‌رود برای فقط یک رای الکترونیک، این خیلی به نظر من تحول مثبتی بود، امیدواریم در آینده ما بتوانیم یک حوزه‌های انتخابی بیشتری را به صورت الکترونیک برگزار کنیم. مردم خیلی استقبال کردند.
سوال: فکر می‌کنید کی این به صورت سراسری در کشور باشد و کی بستر آن فراهم می‌شود که کل کشور به صورت الکترونیک باشد؟
اسلامی: براساس قانون یک هشتم حوزه دارای تعدد هست ما البته پیشنهاد در حوزه میان دوره‌ای هم داریم، حالا یک مقدار جلوتر برویم و یک جلسات کارشناسی داشته باشیم، اما همان طوری که در نامه تاییدیه شورای نگهبان به وزارت کشور ابلاغ شد  مقرر شده است این چهار حوزه به عنوان حوزه آزمایشی درحقیقت یک جوری عرصه پاسخ به این سوال شما باشد که آیا برای آینده می‌توانیم این را تکثیر و نهادینه بکنیم، امیدواریم همین رویه شکل بگیرد.
سوال: آقای عابدینی چهار اصل مهمی که رهبری در انتخابات اشاره کردند و توجه به دو اصل مهم آن یعنی رقابت و مشارکت اقدامات نو و تازه‌ای بود در این دوره با اشاره به جزئیاتی که در برنامه‌های مختلف حضرتعالی و رئیس رسانه ملی تشریحش کرد چقدر کمک کرده است تحقق رقابت و مشارکت از چهار اصل مهم رهبری؟
عابدینی: خوب برگزاری مناظره زمینه ساز این شد که مردم ببینند که آیا آن نامزد برنامه دارد برای حل مشکلات یا نه، آیا آن نامزد استدلال کلام، منطق در گفتار، انتقاد پذیری، اشراف بر موضوعات محلی و ملی دارد یا نه، بنابراین خود این یک رقابتی ایجاد کرد بین نامزدها، نامزد‌هایی که تا دیروز اگر این‌ها فقط می‌خواستند پوستر چاپ کنند و به در و دیوار بزنند، امکان شنیدن منطق گفتاری آن‌ها ممکن نبود، ممکن بود بروند در یک جمع مثلا بیست نفره، سی نفره صدنفره، دو هزار نفر صحبت کنند، اما امکان این که همه مردم آن حوزه انتخابیه نحوه صحبت کردن و استدلال ایشان را ببینند و درک کنند که آیا برنامه برای حل مشکلات آن منطقه دارد یا ندارد، از طریق این مناظره‌ها فراهم شد، بنابراین یک رقابتی بین نامزد‌ها بود.
 ما تمامی این مناظره‌ها را آنالیز در واقع تجزیه و تحلیل کردیم به این نتیجه رسیدیم که مثلا شخصی بسیار گمنام، اما آمد در مناظره‌ها گل کرد و یک رقابتی فراهم شد، چهره‌های بسیار بسیار مشهور به دلیل این که نیامدند خود این باعث شد که مردم یک فاصله‌ای از آن‌ها بگیرند، در شهر‌های بزرگ متفاوت است، چون فهرست می‌دهند گروه‌های سیاسی و احزاب، اما در شهرستان‌ها معمولا نگاه می‌کنند ببینند چقدر این طرف برنامه دارد.
ما شاهد این بودیم که این در چارچوب رقابت، در چارچوب مشارکت باعث می‌شد که در واقع زمینه این فراهم می‌شد وقتی در قاب تصویر می‌دیدند بین پنج نفر، فلانی به دیدگاه شان نزدیک است می‌آمدند به او رای می‌دادند، بنابراین هم رقابت و هم مشارکت خیلی کمک شد در این زمینه.
سوال: آقای دکتر اسلامی جدا از ارقامی که اشاره کردید یک نخستین بار‌ها در قانون انتخابات پیاده شد، قانون شفافیت مالی که کمک کرد برای شناسایی اصلح برای راهیابی به مجلس شورای اسلامی.
اسلامی: نخستین‌های زیادی در این انتخابات تجربه شد، سامانه مالی انتخابات که براساس قانون شفافیت طراحی شد، یکی از این نخستین‌هاست، انصافا هم خیلی تاثیر گذاشت یعنی کمک کرد به این که شفاف بشود هزینه‌هایی که در حوزه تبلیغات از ناحیه نامزد‌های محترم ما داشتیم.
خوب سامانه مالی انتخابات قبل از بازه تبلیغات در اختیار نامزد‌ها قرار گرفت یک کلمه عبور و رمز عبور برای شان طراحی شد و وارد شدند در این سامانه، حسابداری که معرفی کرده بودند و شماره حسابی و هزینه‌هایی که آن جا وارد کرده بودند ابلاغی که امروز به کلیه ستاد‌های انتخابات استان‌ها داشتیم به خصوص منتخبین محترم در این سامانه وارد شوند تا بیست روز قانون اجازه داده است بعد از روز رای گیری هم فرصت هست که هزینه‌های شان آن جا ثبت شود.
براساس قانون اگر نامزد محترم نسبت به گردش مالی که از سقف به هر حال حوزه انتخابیه تجاوز بکند، حتما باید پاسخگو باشد، به این جهت به نظر من خیلی کمک کرد، البته امسال یک خوبی در بازه تبلیغات داشتیم همان طور که آقای دکتر عابدینی اشاره کردند بستر‌های به هر حال رایگان یا شبه رایگان در اختیار نامزد‌ها قرار گرفت مثل کانال‌های تلویزیونی، مثل پیام‌رسان ها، مثل سالن‌های اجرایی ذیل دستگاه‌های اجرایی که این خیلی خودش کمک کرد که یک سری امکانات فراهم شود و نامزد‌ها توی این حوزه مدیریت کردند.
ولیکن به این سامانه، سامانه‌ای است که اجرا شده است و ما باید گزارش آن را به هیئت نظارت بدهیم به همین جهت جمع بندی داریم می‌کنیم و گزارش‌ها را می‌گیریم و یک کار خوبی که این دوره اتفاق می‌افتد آرای هر نامزد در همین سامانه شفافیت قرار می‌دهیم.
الان، چون سامانه شفافیت در اختیار نامزد است، نامزد می‌خواهد بداند چقدر رای آورده است.
ما این رای را به سامانه شفافیت وارد می‌کنیم، چون سامانه شفافیت در اختیار خود نامزد است صرفا خودش می‌بیند و می‌تواند استفاده می‌کند. در سامانه انتخاب ایران هم آرای منتخبین قرار می‌دهیم  و این جا آرای منتخبین را مردم هم می‌توانند مشاهده کنند، اما آرای نامزد‌هایی که راه پیدا نکردند صرفا خودشان می‌توانند مشاهده کنند.
سوال: آقای دکتر روز انتخابات جدا از این که اطلاعیه می‌کرد وزارت کشور و پشت تریبون قرار می‌گرفتید و به لحظه تازه‌ترین اخبار اطلاع رسانی می‌کردید یک جایی از پیشتاز‌ها و از استان‌های پیشتاز برای مردم می‌گفتید انتخابات تمام شده است، اعلام نتایج هم صورت گرفته است الان وضعیت استان‌ها به جهت این که کدام پیشتاز شرکت در انتخابات بودند به چه صورت است؟
اسلامی: ما حوزه‌های پیشتاز را شاید در بازه دیگری معرفی می‌کنیم ولی چند حوزه‌ای که الان می‌توانم اشاره کنم خوب حوزه کهگیلویه و بویراحمد، حوزه خراسان جنوبی، حوزه گلستان جزو بالاترین میزان‌های مشارکت بوده است، کلانشهر‌ها هم مثل اصفهان، اهواز، کرمانشاه، کرج و مشهد رشد مشارکت مشاهده می‌شود ولی ما به صورت استانی همه این‌ها را کاملا به صورت استان به استان منتشر می‌کنیم از طریق ستاد‌های انتخابات استان مردم می‌توانند مطلع شود نسبت به میزان مشارکت و باقی ماجرا.
سوال: آقای دکتر عابدینی جدا از اقدامات رسانه خیلی از شبکه‌های آن ور آبی تبلیغ کردند که نیایید، بیش از بیست و پنج میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند و حالا هم به نحو دیگری این حضور و این مشارکت بالای مردم را زیر سوال ببرند و یا شاید کم رنگ می‌کنند آرای باطله را مطرح می‌کنند و سوال‌های دیگر و محور‌های دیگر را  پررنگ می کنند، در سناریو‌های شان نمی‌توانند با این مردم موفق باشند.
عابدینی: طبعا ما شاهد این هستیم که جمهوری اسلامی ایران تحت شدیدترین و پیچیده‌ترین و گسترده‌ترین عملیات روانی تاریخ قرار گرفته است و همین که برخی از رسانه‌های بیگانه در روز انتخابات آبروی خودشان  را به حراج گذاشتند ، مثلا گفتند که بیست و هفت درصد در انتخابات شرکت کردند در صورتی که همان موقع میزان مشارکت بسیار بالاتر بود بنابراین به نظر می‌رسد مردم ایران همواره توانسته اند دشمنان را ناامید و دوستان را خوشحال کنند.