خلاقیت دانشمند ایرانی در ایجاد علم تک سلولی و روش‌های درمانی جدید

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، به نقل از ستاد نانو، دکتر وحید صندوق‌دار، دانشمند ایرانی تبار موسسه ماکس‌پلانک موفق به ارائه روشی برای قراردادن یک ذره منفرد روی سطح سلول شده است.

بر اساس این گزارش، تحویل مواد به سلو ل‌های منفرد با دقت بالا کاری بسیار مهم و دشوار بوده و نیاز به تجهیزات و فناوری پیشرفته‌ای دارد.

به تازگی یک گروه تحقیقاتی به رهبری وحید صندوق‌دار از موسسه ماکس‌پلانک در آلمان نشان دادند که چگونه می‌توان مولکول‌های کوچک و نانو ذرات منفرد را مستقیم روی سطح سلول قرار داد.

این روش بسیار ساده بوده، به طوری که یک قطره با پیپت روی سطح قرار داده و شده و با کمی مالش قطره روی سطح، کار تمام می‌شود!

در مقاله‌ای که این گروه در مجله Nature Methods به چاپ رسانده از روشی به نام میکروکیس (μKISS) استفاده کرده است، که روشی مقرون به صرفه و نسبتا ارزان برای ایجاد فرصت‌های تازه در علم تک‌سلولی و ارائه روش‌های درمانی جدید است.

رویکرد‌های سنتی در زیست شناسی اغلب خصوصیات موجود در کل جمعیت سلولی را در نظر می‌گیرند و تغییرات ظریف موجود در یک سلول که آن را از دیگر سلول‌ها متمایز می‌کند، در نظر گرفته نمی‌شود. برای بررسی دقیق، باید سلول‌های منفرد مورد مطالعه قرار گیرند که این امر نیازمند ابزار‌ها و روش‌های جدید است.

محققان یک راه حل ساده و در عین حال ظریف را برای این مشکل ابداع کردند که استفاده از دو میکروپیپت درکنار هم که یک دهانه کوچک به اندازه یک میکرومتر را ایجاد کرده‌اند.

دانشمندان می‌توانند با استفاده از یکی از این میکروپیپت‌ها یک قطره با اندازه میکرومقیاس ایجاد کنند در حالی که دیگری آن را با سرعت کمی بالا می‌برد.

به گفته ریچارد دبلیو تیلور از محققان این طرح،  «این میکروپیپت دقیقاً مانند یک برس است که با استفاده از آن قطره ایجاد شده را به آرامی در اطراف سلول حرکت می‌دهید. با این کار همانند مسواک زدن یا شانه زدن، قطره روی سلول حرکت می‌کند و ماده مورد نظر به سلول منتقل می‌شود.

این ساز و کار ساده، با استفاده از مؤلفه‌های به راحتی در دسترس، اجازه می‌دهد تا روش آنها به راحتی با هزینه کم در هر میکروسکوپ در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی انجام شود.

به گفته وحید صندوق‌دار، «رویکرد مقرون به صرفه و عملی راه حل ما برای استفاده از آن مهم است. روش‌های پیشین چندان برای استفاده عملی مناسب نبوده‌اند. 

به تازگی، این تیم به قرار دادن دقیق یک ذره ویروس مانند بر روی یک سلول زنده دست یافت. این توانایی تجربی فرصتی برای بررسی پیچیدگی‌های انتشار بیماری، زمان‌بندی و میزان عفونت سلولی ایجاد می‌کند.