کارنظارتی نمایندگان مجلس یازدهم بسیار قوی بود

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه فی المجلس چهارشنبه شب، دوم اسفند میزبان سید محمد حسینی؛ نماینده دوره پنجم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه رفسنجان بودکه با اجرای بهروز افخمی از شبکه خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد. مشروح این گفتگو را می‌خوانید:

مقدمه: سید محمد حسینی در سمت‌های مختلفی از جمله وزارت ارشاد کار کرد و هم اکنون هم معاون پارلمانی رئیس جمهور است. از نمایندگان شناخته شده در سمت وزیر ارشاد بود و الان هم به خاطر کاری که دارند در تعامل با مجلس شورای اسلامی هستند.

سؤال: اصلاً نماینده رفسنجان بودن یعنی چه؟

سید محمد حسینی؛ نماینده دوره پنجم مجلس شورای اسلامی: رفسنجان  شهر خاصی است، در آغاز حرکت امام خمینی، مردم رفسنجان مقلد امام بودند، در انقلاب پیشگام بودند، یعنی در همان روزی که چهلم قم بود، مردم در تبریز شهید دادند، در رفسنجان هم راهپیمایی شد در حالی که خیلی از شهر‌ها هنوز خبری نبود و بسیاری از بزرگان در رفسنجان رفت و آمد داشتند، از خود مقام معظم رهبری تا شخصیت‌هایی مثل مرحوم آقای فلسفی.

سؤال: آیت الله خامنه‌ای چه سال‌هایی در رفسنجان بودند؟

حسینی: ایشان اوایل دهه پنجاه تشریف آوردند.

سؤال: تبعید بودند؟

حسینی: بله، سخنرانی می‌کردند.

سؤال: نه تبعید نبودند؟

حسینی: در ایرانشهر تبعید بودند، بعد از مدت کوتاهی در جیرفت حضور داشتند، زمانی که ایشان در ایرانشهر تبعید بودند، من دانش آموز بودم و به آنجا رفتیم. ایشان و آقای فلسفی در ایرانشهر بودند.

سؤال: آن موقع چند سالتان بود؟

حسینی: ۱۷ تا ۱۸ سال. سال ۵۷ قبل از پیروزی انقلاب بود.

سؤال: تبعیدشان درست قبل از پیروزی انقلاب تمام شد؟

حسینی: بله، چند ماه قبل از پیروزی انقلاب، رفتند.

سؤال: در واقع سال‌هایی که رفسنجان می‌آمدند هنوز تبعید نشده بودند؟

حسینی: نه، قبل از تبعید بود. رفسنجان نقش مؤثری در پیشبرد انقلاب اسلامی داشت. سال ۸۴ که مقام معظم رهبری به رفسنجان تشریف آوردند، آنجا گفتند ما حرف‌هایی در مسجد امام رفسنجان می‌گفتیم که در جای دیگر نمی‌شد گفت و پهلوی ها هم پذیرفته بودند و به همین خاطر بسیاری از شخصیت های انقلابی به رفسنجان می آمدند و اسناد ساواک هم درباره مطالبی که در آن جا گفته و مطرح شده، موجود است. به هر حال امیدواریم همین روحیه در مردم همواره وجود داشته باشد. البته در دوران جنگ هم مردم رفسنجان واقعاً پیشگام بودند و نقش بسیار مهمی داشتند.

سؤال: خود آقای رفسنجانی آن موقع هم می‌آمدند رفسنجان یا بیشتر در قم بودند؟

حسینی: کمتر با ایشان ارتباط داشتم، ولی بالأخره دورادور مسائل رفسنجان را دنبال می‌کردند. بنده وقتی نماینده مردم بودم خدمت‌شان رفتیم و صحبت می‌کردیم که وی نمی‌خواست خیلی به جزئیات ورود کند، اما به هر حال وی و بستگانشان در رفسنجان بودند ولی نقش محوری را در رفسنجان قبل از انقلاب، شاید مرحوم حاج عباس پورمحمدی ایفا می‌کرد که از علما، بزرگان و افراد انقلابی مثل شهید هاشمی نژاد، شهید کامیاب، حضرت آیت الله جنتی، مرحوم آقای ری شهری برای سخنرانی در این شهر دعوت می‌کرد.بعضی‌ها هم که قبل از انقلاب تبعید شدند مثل آقای محفوظی و آقای خلخالی، یک مدتی در آن‌جا بودند و اولین نماز جمعه قبل از انقلاب را هم در این شهر اقامه کردند.

سؤال: آقای خلخالی در رفسنجان؟

حسینی: بله.

سؤال: الآن عمق آب‌های زیرزمینی خیلی پایین رفته است؟

حسینی: بله، به خاطر کمبود آب بعضی از نقاط خالی از سکنه شده است. فرض کنید یک کشاورز،‌ دو هکتار زمین داشته، به خاطر کمبود آب،‌ یک هکتارش را رها کرده و بقیه اش را دارد آبیاری می‌کند. خوشبختانه الان آب از خلیج فارس به سمت سیرجان، سرچشمه، بعد کرمان، یزد و ... منتقل شده است.

سؤال: چند متر در ثانیه دارد می‌آید؟ قطر لوله را من دیدم خیلی بزرگ بود.

حسینی: بله، جزئیات فنی اش را نمی‌دانم ولی کار خیلی خوبی است.

سؤال: شما در مجلس پنجم بودید، خیلی مسائل مملکت؛ مسائل کلی بود، یعنی بیشتر نماینده‌ها به مسائل ملی می‌پرداختند و کمتر به مسائل منطقه‌ای توجه داشتند، ولی الان در مجلس دهم و یازدهم به نظرم می‌آید که خیلی نماینده‌ها به مسائل منطقه ای هم توجه دارند.

حسینی: یک بخش آن بر می‌گردد به خود نماینده‌ها که خود را زیاد درگیر کردند و می‌خواهند به همه جزئیات بپردازند که واقعاً این کار اصلی نماینده نیست. در قانون اساسی گفته شده که نماینده دو وظیفه اصلی قانون گذاری و نظارت را بر عهده دارد، ولی در زمان تبلیغات، گاهی اوقات وعده‌هایی می‌دهند و مدیون می‌شوند و باید جوابگو باشند و مردم هم از نماینده ها مطالبه می کنند. این باعث می‌شود گاهی وقت‌ها نماینده به کار اصلی خود نرسد و حتی در مجلس هم که نشسته اند، می‌بینید که دارند پاسخ نامه‌ها را می‌دهند و به یکباره متوجه می شوند که قانونی در مجلس تصویب شده  و آنها خبر نداشته اند و دقت نکرده اند.

مجری: ما اصلاً نماینده‌ای داشتیم که تعریف کرد که یکی از افراد حوزه انتخابیه که به من هم رأی داده بود و پیرمرد با نفوذی هم بود قهر کرده بود با من، من نمی‌دانستم و متوجه نبودم که قهر کرده، بعد یک دفعه دیدم جواب سلامم را نمی‌دهد، گفتم چرا این ناراحت است از دست من؟ گفتند می‌پرسیم از او، منطقه شمال بود؛ طوالش بعداً خبر دادند که گفته از وقتی که گاو مرا گرگ حمله کرد و خورد اصلاً نه تلفنی جواب داد، نه احوال‌پرسی کرد از من.

حسینی: مردم بالأخره مشکلات دارند ولی اصلاً شورا‌ها تشکیل شد که یک بخشی از مسائل شهری را شورا‌ها پاسخگو باشند یا دستگاه‌های اداری حضور دارند، این که بلافاصله ما برویم سراغ نماینده، این واقعاً فرهنگ سازی نیاز است که این تغییر کند، نماینده درست است از یک شهری ممکن است ۱۵ تا ۲۰ هزار رأی آورده، آمده در مجلس، ولی دیگر نماینده کل ملت ایران محسوب می‌شود، در همه امور می‌تواند اظهار نظر کند. نظرهایش مخصوصاً الآن که عصر ارتباطات است، یک حرفی می‌زند بلافاصله شما می‌بینید در شبکه‌های مختلف انعکاس پیدا می‌کند. اگر تمرکز نداشته باشد به مسائل و تحلیل درستی از رویداد‌های کشور و منطقه نداشته باشد، تبعات منفی ممکن است داشته باشد. نمی‌شود بگویی این نماینده است، استناد می‌کنند به حرف او. همین چندی قبل یکی از نمایندگان یک موردی گفته بود که چند هزار نفر در صنف فلان محکوم شدند، کلی روی این برنامه سازی کردند.

سؤال: ارقامش غلط بود.
حسینی: بله، می‌خواهم بگویم که واقعاً باید یک مقداری فرصت و مجال داشته باشند، البته الآن بهتر شده، چون چند مشاور هم دارند، آن مشاور‌ها می‌توانند به آنها کمک کنند. زمان ما این طور نبود، یعنی خود نماینده تنها می‌بایست همه کار‌ها را انجام دهد، از این جهت می‌خواهم بگویم یک مقداری تفکیک شود، خواسته‌های مردم و مسائل عمومی شهر.

حسینی: مثلاً آب در خیلی از جا‌ها مسئله اصلی است، نمایندگان پیگیری کنند یا مثلاً فرض کنید که در بحث‌های صنعتی، بحث‌های کلانی که عام المنفعه که به هم بر می‌گردد. در همین دوره شما ببینید چه تعداد بیمارستان نیمه تمام بوده، تکمیل و تجهیز شده این کاری که نفعش برای عموم مردم است. اول این که بخواهد گره گشایی کند از کار تک تک افراد؛ این واقعاً نشدنی است و پایانی ندارد، دائم این مسائل وجود دارد، تازه گاهی اوقات نماینده برای یکی کاری انجام می‌دهد بقیه ناراحت می‌شوند می‌گویند برای ما چرا انجام ندادی؟

نمایندگان هم باید از همان ابتدا وعده ندهند

حسینی: باید یک مقداری این مسئله تبیین شود. خود نمایندگان هم باید از همان ابتدا وعده ندهند، مثلاً ما زمانی که نامزد بودیم و می‌رفتیم در روستاها؛ بحث مان بود که ما سعی خود را می‌کنیم، ان شاء الله کمک می‌کنیم، اما باید یک مقداری مرز اجرا و نظارت تفکیک شود، حضرت آقا هم تأکید داشتند؛ اینها جدا و تفکیک شود و این بهتر است خود نماینده برایش دردسر درست می‌شود، مشکل ایجاد می‌شود.

نماینده با ورود به اجرا منفور عده ای می شود

حسینی: مثلاًَ از آن نسل‌ها ببینید نماینده‌ای می‌آید اصرار می‌کند فرض کنید یکی می‌شود رئیس این اداره، می‌شود فرماندار، اول که همان ابتدا یک عده با او مخالف می‌شوند، چون برای فرمانداری چند گزینه است که یک نفر انتخاب می شود آنها هم توقع داشتند، بعد عملکرد این هرچه ضعیف‌تر باشد به حساب آن نماینده است؛ لذا این که حضرت آقا فرمودند من شما را دوست می‌دارم، دلسوز شما هستم، این که می‌گویم ورود نکند در اجرا؛ به خاطر همین است و اینها یک مقداری باید از هم تفکیک شود.

تاکید مقام معظم رهبری به دوری نمایندگان از اجرا است

حسینی: ولی نماینده از جهت این که دسترسی دارد به مسئولین، یک جایگاه خاصی دارد، می‌تواند موارد را سریع منتقل کند. مثلاً ما وقتی جلسه علنی هستیم، می‌رویم آن‌جا، بالأخره با نماینده‌ها می‌فهمیم که سراسر کشور چه اتفاقاتی افتاده، چه مسائلی است و چه مشکلاتی الان وجود دارد. اینها را سریع می‌شود منتقل کرد و از این جهت مجلس ما؛  مجلس پرکاری است. یعنی شما بدانید همه مجالس دنیا این طور نیست که هر روز جلسه داشته باشند، می‌روند مثلاً برای بودجه، بعد می‌روند، بعد یک مدت بعد، اما مجلس ما مجلس پرکاری است، نماینده‌ها غالباً دلسوز و متعهد هستند، کار و تلاش می‌کنند و به خاطر همین حضور در انتخابات هم مهم است. یعنی مثلاً ممکن است یک جا‌هایی  نقش خیلی پررنگی نداشته باشد. در بعضی جا‌ها الان ما دو مجلس داریم، یعنی مجلس نمایندگان‌شان تصویب هم کند، این نهایی نیست. تازه آن مجلس سنا هم باید تأیید کند. 

سؤال: در ایران هم خوب است مجلس سنا داشته باشیم یا نه؟
حسینی: مجلس سنا در خیلی جا‌ها یک مجلس تشریفاتی شاید باشد، مثلاً انتسابی .حتی مثلاً در انگلیس شما می‌بینید.

سؤال: مجلس به معنی مجلس سنایی که نماینده‌ها که سه دوره مجلس شورا را بگذرانند، آن جا بتوانند تازه نامزد شوند، انتخابی باشد و آدم‌های باتجربه و کارشناس به آن مجلس بروند.
حسینی: می‌خواهم بگویم بعد آن موقع نقش مجلس اول دیگر کمرنگ می‌شود، یعنی این که هر چه تصویب کرده منوط می‌شود به آن. بله ما الآن شورای نگهبان را داریم ولی شورای نگهبان صیانت از قانون اساسی می‌کند در خیلی از جا‌های دنیا هم هست، یعنی شورای قانون اساسی دارند یا دادگاهی دارند، قانون اساسی باید رعایت شود؛ لذا می‌خواهم بگویم در جایی که دو مجلس است؛ یعنی مجلس اول گاهی کمرنگ می‌شود.

سؤال: شما اصلاً به نظرتان خوب است یا بد؟ برای این که خیلی‌ها معتقدند که مجلس‌ها مخصوصاً الان در دوره‌های جدید مدام بی خاصیت‌تر و سازش‌کار‌تر شدند، علتش هم این است که بالأخره خیلی نماینده‌ها کارشان را بلد نیستند، تا بیایند کارشان را یاد بگیرند، کنار می‌آیند با دولت. الآن شما به عنوان معاون پارلمانی رئیس جمهور، فکر می‌کنید مثلاً مجلس یازدهم به نسبت مجلس پنجم که شما بودید؛ کارآمدتر است یا ضعیف تر؟
حسینی: به هر حال یک مقدار مقایسه کردن سخت است باید از جهات مختلف اینها را در نظر گرفت. الان سطح تحصیلات بالا رفته، اطلاعات بیشتری وجود دارد.

سؤال: همین بالا بردن سطح تحصیلات برای این نبود که رقبا را حذف کنند؟
حسینی: اتفاقاً این در مجلس پنجم بود؛ زمان ما. آن موقع اصلاً هیچ معیاری نداشت، یعنی همین خواندن و نوشتن بود.

سؤال: اگر یک آدمی که خواندن و نوشتن بلد است ولی در یک زمینه‌ای تجربه دارد، مردم هم قبولش دارند، چرا نباید بتواند بیاید در مجلس؟
حسینی: الآن دیگر در حد کارشناسی و ارشد و ... دیگر خیلی پایه بلندی نیست.

سؤال: این را می‌گویم که بعداً برای این که منافع خودشان اقتضاء می‌کرد می‌گفتند هر یک دوره مجلس معادل یک مقطع تحصیلی بود.
حسینی: آن به نظرم جای بحث دارد، ولی این که اتفاقاً افراد تحصیل کرده باشند، با مسائل جهانی آشنا باشند، در یک رشته‌ای تخصص داشته باشند، به هر حال در این کمیسیون‌های مجلس؛ از بهداشت، صنعت و کشاورزی بگیرید؛ باید افرادی باشند، ولی این که صرفاً مباحث نظری را بداند کافی نیست، حتماً باید در اجرا هم بوده باشد، یعنی این که یک مقداری با مسائل اجرایی، چون گاهی اوقات قانون نوشته می‌شود، قابلیت اجرا ندارد، تکلیف مالایطاق است. در آن سیاست‌های کلی که رهبر حکیم انقلاب ابلاغ کردند، یکی این است که این قابلیت اجرا داشته باشد. اگر کسی در کار اجرا نبوده باشد، خیلی متوجه نمی‌شود حتماً خوب است که مثلاً یک حالا شرطی گذاشتند پنج سال یک سابقه اجرایی، آموزشی و پژوهشی و الا این که از پشت میز دانشگاه بلند شود مستقیم بیاید، گاهی اوقات ممکن است حرف‌های خوبی بزند، اما در عمل امکان پیاده شدن آنها نباشد.

سؤال: شما بالأخره در موردی، می‌خواهید یک حکم دهید؛ یعنی توضیح دهید مثلاً به رئیس جمهور چه می‌گویید درباره همین مجلس یازدهم؟ آیا مجلس یازدهم؛ مجلس بی خاصیتی نیست؟ خیلی متهم است به بی خاصیتی.
حسینی: نه مجلس کار‌های بزرگی را انجام داده، مثلاً همین قانون جهش تولید دانش بنیان؛ این شرکت‌های دانش بنیان الآن دارند امتیازاتی برای آنها در نظر می‌گیرند، مزایایی که وجود دارد، تسهیلاتی برای آنها قائل می‌شوند و اینها کار‌های بسیار بزرگی دارند انجام می‌دهند یا بحث مسکن این نبود که رئیس جمهور مطرح کند، قانون جهش تولید مسکن که بیاید همه دستگاه‌ها را ملزم کند که همکاری کنند با وزارت راه و شهرسازی. خود دستگاه‌های دولتی امتناع می‌کنند از نظر این که زمین‌های خود را واگذار کنند، ولی الان این قانون شده، بالأخره وقتی شناسایی می‌کنند زمینی که الان بلااستفاده مانده، بلافاصله می‌تواند وزارت راه این را تملک کند و بعد رایگان در اختیار مردم بگذارد، یک سری قوانین بسیار خوب است.

سؤال: مهمترین کاری که مجلس یازدهم کرد چه بود؟
حسینی: علاوه بر این مواردی که می‌گویم، بحث برنامه هفتم بسیار مهم است، چون نگاه به پنج سال آینده است. بودجه سالانه اهمیت دارد و موارد فراوانی را ما می‌توانیم بگوییم که مطرح شده در بحث بهداشت، سلامت و موارد دیگر. بحث نظارتی آنها هم قوی بوده، نسبتاً. یعنی فرض کنید مثلاً در سال جاری ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تن گندم خریداری شده است. نماینده‌ها باید مراقبت می‌کردند که به موقع این پول پرداخت شود، چیز خوبی است. یا مثلاً جا‌های دیگر، نقصی، ضعفی یا بحث آب و مسائل دیگر، اینها را به جد دنبال بودند که کار‌ها به خوبی انجام شود. یا بحث رتبه بندی معلمان، درست است که یک بار سنگینی بر دوش دولت بود و دولت می‌توانست همان ابتدا تقاضای استرداد کند، چون از دولت قبل به مجلس رسیده بود، ولی دولت این کار را نکرد، چون اهتمام دارد به وضعیت معیشتی معلمان و این مسأله را دنبال کرد. ممکن است اختلاف نظر کارشناسی هم داشته باشیم، در بعضی جا‌ها مجلس می‌آید تغییراتی می‌دهد، ولی امیدواریم این لوایحی که دولت به مجلس می‌دهد، این لایحه تبدیل به طرح نشود دیگر، یعنی این قدر تغییر و تحول نکند که آن شاکله اصلی اش بخواهد جا به جا و عوض شود.

سؤال: الآن چه مدت است شما معاون پارلمانی هستید؟
حسینی: از شهریور، یعنی از اواخر مرداد ۱۴۰۰، یعنی روزی که آقای رئیسی وزرایش را معرفی کرد به مجلس، دیگر ما از روز اول آمدیم مجلس و شروع کردیم.

سؤال: در این مدت  رئیس جمهور از شما در رابطه با مجلس چه خواسته؟
حسینی: در ارتباط با مجلس مسائل نمایندگان را منعکس کنیم، بعد اگر نطقی می‌کنند، تذکری می‌دهند، سؤال می‌کنند، ما این‌ها را پاسخگو باشیم. یک مورد عرض کنم؛ ما شش هزار سؤال داشتیم در این دوره. شش هزار؛ سؤال کم بود. در این شش هزار سؤال تعداد زیادی آمده در کمیسیون ها، قانع شدند، وزرا را بسیج کردیم که با اینها صحبت کنند بالأخره سؤال‌شان را پس بگیرند. خلاصه در مراحل مختلف، اینها قانع شدند، تنها ۲۹ سؤال در صحن علنی مطرح شده و از آن ۲۹ سؤال فقط ۹ مورد بوده که نمایندگان قانع نشدند.

نماینده پارلمانی کارش رسیدگی بهمسائل نمایندگان نسبت به دولت است

این کار پارلمانی است یعنی از شش هزار شما برسید به ۹ موردی که اصطلاحاً می‌گویند کارت زرد. یا این که یک زمانی ۱۲ استیضاح مطرح بوده، البته بی سابقه بوده در گذشته هم ما این طور نداشتیم. حضرت آقا هم تذکری فرمودند که افراط در استیضاح نباید باشد.

مثلاً ما مجلس پنجم بودیم، کلاً دو استیضاح از اول تا آخر بیشتر نبود. ولی مثلاً این جا می‌بینی یک نفر طراح سه استیضاح شده همزمان؛ از سه وزیر، ولی باز بالأخره اینها فقط یک مورد ما داشتیم که منجر شد به برکناری وزیر و بقیه سر جای خودشان هستند.

مجلس یازدهم نسبت به مجلس پنجم بسیار فعال است

در هر صورت، چون معاون پارلمانی رئیس جمهور داریم و معاون پارلمانی وزارتخانه‌ها و دستگاه ها، کاری که ما کردیم تا حالا ۳۰ جلسه برای آنها داشتیم، یعنی هر ماه تقریباً ۳۰ ماه گذشته از دولت، متوسط ماهی یک جلسه داشتیم، هماهنگی بین معاونان پارلمانی، آن مطالبات نمایندگان که مطالبات مردم است؛ اینها را بیاییم و عمل کنیم، یعنی مثلاً پیگیری کنیم واقعاً آن خواسته‌های واقعی، مثلاً من رفتم در یک شهر مرزی در باج‌گیران، می‌بینم که مثلاً آن جا تعطیل شده بود؛ چندین سال متوقف شده بود، رفت و آمد نبود، بازارچه دیگر تعطیل بود، نماینده گفته ما کمک کردیم از وزارت خارجه جا‌های دیگر، این راه اندازی شده است.

معاون پارلمانی شخصا به دنبال حل مسائل مردم است