پیام آیت الله جوادی آملی به مناسبت نکوداشت حجت الاسلام حجتی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آیت الله جوادی آملی در پیامی تصویری به آیین نکوداشت حجت الاسلام حجتی از خدمات اندیشمند، قرآن شناس و حدیث پژوه جهان اسلام قدردانی کرد.

متن این پیام به شرح زیر است:

بسم الله الرحمان الرحیم
آنچه در این محفل مطرح است، نکوداشت حضرت آیت الله محمدباقر حجتی مازندانی است. این شخصیت بزرگ از آشنایان و دوستان چندین ساله ماست. آنچه که ما از سال ۱۳۳۰ به بعد با این بزرگوار مأنوس بودیم، ایشان را مشغول درس و بحث و تحقیق و تألیف و قلم و بنان و بیان دیدیم. امیدواریم این خدماتی که در این بیش از نیم قرن انجام داده و انجام گرفته است، مقبول پروردگار باشد و تمام عزیزانی که در این راه سعی بلیغ داشتند که علوم انسانی را به جامعه معرفی کنند ــ که جزو بهترین علوم است و حقیقت انسان را به انسان می‌شناسد و به او می‌گوید از کجا آمده و به کجا می‌رود، به احسن وجه بپذیرد.

در سوره مبارکه جاثیه حرف‌های یک عده از دنیاگرایان را نقل می‌کند که اینها با این مثلث مذموم دنیا را می‌شناسند؛ می‌گویند جز دنیا خبری نیست. جهان، ماده است و و لا غیر. این مسئله یک وهم و خیال است. دوم اینکه غیر از مرگ و زندگی در عالم خبری نیست. سوم اینکه گرداننده دنیا، گرداننده مرگ و زندگی طبیعت است و غیر از طبیعت خبری نیست «وَ قالُوا ما هِیَ إِلاَّ حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَ نَحْیا وَ ما یُهْلِکُنا إِلاَّ الدَّهْرُ؛ آنها گفتند: «چیزی جز همین زندگی دنیای ما در کار نیست، گروهی از ما می‌میرند و گروهی جای آنها را می‌گیرند و جز طبیعت روزگار (طبیعت) ما را هلاک نمی‌کند». ذات اقدس اله که این نظم دقیق ریاضیِ جهان را بر عهده دارد و مدیر و مدبر است، به همه ما می‌گوید چرا درباره آسمان و زمین نظریه پردازی می‌کنید و نگاه می‌کنید و نمی‌بینید. نگاهی که به رؤیت نرسد، سودمند نیست. آنکه نگاه می‌کند و نمی‌بیند، او کور است. فرمود اینطور نیست که دنیا باشد و آخرت نباشد. دنیای بی‌آخرت بازیچه است؛ زیرا (اگر) هرکس هرچه کرد، بی اساس باشد و نه حساب و کتابی داشته باشد، می‌شود لغو. فرمود من که خدایم و دنیا را خلق کردم، بازیگر نیستم و اینجا هم بازیچه نیست. دنیای بی هدف و کار بی مسئولیت، بازیچه است.

استاد سیدمحمدباقر حجتی سالیان متمادی با این علوم مأنوس بود، تألیف، تدریس و شاگردپروری کرد. بینا بود و بینا تربیت کرد.

مراسم نکوداشت حجت الاسلام حجتی امروز صبح با حضور اساتیدی از رشتۀ الهیات و معارف اسلامی سراسر کشور در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد.

واعظی رئیس دانشکده الهیات در ابتدای این نشست با بیان خاطراتی از حجت الاسلام حجتی، ایشان را پایه گذار رشتۀ علوم قرآن و حدیث معرفی کرد و گفت: ایشان به ما می‌گفت اگر چیزی می‌خواهد ماندگار باشد، باید برای رضای خدا باشد.

علی اصغر قاسمی مدیرعامل خانه اندیشمندان علوم اسلامی در این نشست گفت: تقارن برگزاری آیین نکوداشت با اعیاد شعبانیه به ویژه میلاد حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه و ایام سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به فال نیک گرفته، فرصت را مغتنم شمرده و بر این نکته تأکید دارم که وجه تمایز گفتمان انقلاب اسلامی و مزیت نسبی الگوی حکمرانی مبتنی بر مردم سالاری دینی و جمهوری اسلامی نسبت به سایر الگو‌ها و نظریه پردازی ها، این است که انقلاب اسلامی، روح یک جهان بی روح بود؛ بنابراین آنچه می‌تواند انقلاب اسلامی را به گفتمان مسلط و پیشرو در دنیا و انقلاب اسلامی را به الگویی کارآمد و مدبرانه و زندگی مردم را مداراجویانه و برخوردار از آسایش و رفاه مادی تبدیل کند، توجه به علوم اسلامی و فرهنگ است.

وی افزود: گرۀ اصلی مشکلات کشور به دست اصحاب و اندیشمندان علوم انسانی و اسلامی باز می‌شود. این علوم انسانی و اندیشۀ متفکران و صاحبنظران این حوزه است که جهت صحیح را به جامعه نشان می‌دهد و با نشان دادن راه‌های میانبر، رسیدن به قله پیشرفت و متوازن و پایدار، زمینه تعالی و تمدن سازی را فراهم می‌کند. باید آگاه باشیم سرمایۀ اصلی کشور، اندیشمندانی همچون دکتر حجتی هستند که کارشان تربیت اساتید فضیلت‌مندی است که برای حل مشکلات کشور سر از پا نمی‌شناسند.

همچنین محسن قاسم پور عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: آقای حجتی از تبار عالمان دینی مازندران است که پدر و جد بزرگوارشان از عالمان آن دیار بودند. در میان استادان این حوزه، به عنوان بینانگذار رشتۀ علوم قرآن و حدیث پس از انقلاب اسلامی شناخته می‌شوند. بسیاری از دانشجویانی که در کسوت معلمی و استادی به تعلیم دانشجویان مشغول هستند، از شاگردان ایشان هستند. آثار علمی این استاد عزیز به ویژه در حوزه مطالعات قرآنی، از جمله میراث گرانبهای این عصر هستند و دانشوران از آنها حظ وافر برده اند. ایشان با اینکه رشته دانشگاهی اش فلسفه بود، اما عشق به قرآن، سرنوشت دیگری برای ایشان رقم زد.

وی افزود: یکی از فراز‌های زندگانی ایشان این است که به تفسیر و ادبیات عرب پرداخت. علاقه مندی ایشان به قرآن و جای دادن آن در رشته دانشگاهی از صدق ایشان سرچشمه می‌گیرد. نثری استوار و روان در آثار ایشان وجود دارد. یکی از جلوه‌های علمی ایشان، شرکت در نشست‌های علمی و بین المللی و گفتمان‌های سازنده در سطح جهانی است.

مجید معارف عضو هیئت علمی دانشگاه تهران نیز در ادامۀ این مراسم گفت: از پدیدۀ تاریخ قرآن نویسی در عصر معاصر سخن می‌گویم. تاریخ قرآن یک اصطلاح نوظهوری در عصر حاضر است که از تولدش شاید هفتاد هشتاد سال در میان مسلمانان بیشتر نمی‌گذرد. تاریخ قرآن، شناسایی سرگذشت قرآن از آغاز نزول تا عصر حاضر است. این اطلاعات و آگاهی‌ها از قدیم، بخشی از علوم قرآن به معنای جامعش بود. تاریخ قرآن بخشی از علوم قرآن است که در زمان ما تفکیک شد.

وی افزود: خاستگاه تاریخ قرآن در بین مسلمانان متفاوت بود. برخی اندیشمندان ما تاریخ قرآن برای آنها موضوعیت دارد. از تدوین و جمع آن گرفته تا قرائت‌های مختلف آن و نقطه گذاری. اما بخش دیگری که تاریخ قرآن نوشتند، بحث‌های مدافعانه از قرآن کریم داشتند؛ مباحثی از تاریخ قرآن را بررسی کردند. دستۀ اول مثل دکتر حجتی و دکتر محمود رامیار که دو سال متمادی کتاب تاریخ جمهوری اسلامی ایران شدند. اما از سنخ دوم که وارد مباحث تاریخ قرآن به قصد دفاع از قرآن شدند، آیت الله خویی در البیان و علامه سید مرتضی عسکری بودند. وقتی می‌بینند روایاتی از تاریخ قرآن که در تاریخ اهل سنت وارد شده و ممکن است شائبۀ تحریف قرآن را همراه داشته باشد، از باب صیانت از قرآن به این بحث‌ها وارد شدند تا قرآن را تطهیر کنند.

حجت الاسلام مؤدب استاد علوم و قرآن حدیث دانشگاه قم نیز گفت: سه ویژگی را در شخصیت حجت الاسلام حجتی دیدم. اول اینکه خیلی اهل کوشش بودند. اول وقت می‌آمدند و آخر وقت می‌رفتند. وقتی هم که می‌رفتند، در محافل دیگر حضور می‌یافتند. اینگونه جهاد علمی بود که سبب تألیف این آثار متعدد شد. ویژگی دوم، تلقین و تشویق شاگردانشان به تحقیق و تدریس بود؛ لذا امروز رشتۀ علوم قرآن و حدیث در کشور مرهون زحمات ایشان و امثال مرحوم آیت الله معرفت است. ویژگی سوم استاد حجتی، اخلاص ایشان است.

سید محمدباقر حجتی متولد ۱۳۱۱ استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، بنیانگذار رشته علوم قرآن و حدیث و نیز دکترای رشته حکمت و فلسفه اسلامی، محقق، پژوهشگر، مولف و مدرس در علوم قرآنی و حدیث و از چهر‌های ماندگار در عرصه علوم قرآنی است. وی عضو مجامع و انجمن‌های علمی قرآنی، عضو فرهنگستان دمشق مجمع اللغه العربی بوده و مولف کتاب‌های فراوان و ارزشمندی در علوم قرآن، حدیث، تعلیم و تربیت، تاریخ و همچنین فهرست نسخ خطی است که شمار آنها به ده‌ها جلد می‌رسد.