ارتقای سلامت سالمندان، گامی به سوی بهبود سلامت عمومی جامعه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مرکز فارس،سلامت روان بخشی جدایی ناپذیر از سلامت و زیربنای سلامت عمومی، به ویژه در سالمندان است که از سوی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، به این صورت تعریف می‌شود. سلامت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد به توانایی‌های خود پی می‌برد، می‌تواند با استرس‌های عادی زندگی کنار بیاید، می‌تواند کار مولد و مثمر ثمر داشته باشد و قادر باشد به جامعه خود کمک کند. بنابراین، سلامت روان چیزی بیش از فقدان اختلالات یا ناتوانی‌های روانی، یک عامل اساسی برای کیفیت زندگی خوب است.

 

 

 

با توجه به افزایش بیماری‌های مزمن، کاهش عملکرد جسمانی، کاهش تحرک، سوگ، افت وضعیت اقتصادی- اجتماعی، اختلالات شناختی، تنهایی و بیوه بودن، افراد مسن بیشتر در معرض مشکلات سلامت روان هستند.

 

شایع‌ترین اختلالات روان در این گروه سنی افسردگی و اضطراب و زوال عقل است. افسردگی به تنهایی چهار و سه دهم درصد از بار جهانی بیماری را تشکیل می‌دهد که به طور تقریبی، هفت درصد از جمعیت سالمند جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و یکی از بزرگترین علت‌های ناتوانی در سراسر جهان، به ویژه برای زنان است. اختلالات اضطرابی سه و هشت دهم درصد از جمعیت مسن‌تر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

 

اگرچه اختلالات روانی با ناتوانی بیشتری نسبت به شرایط جسمی همراه است، اما احتمال کمتری برای دریافت درمان در سراسر جهان وجود دارد. موانع فرهنگی مانند انگ و تبعیض، باور‌های نادرست، سواد بهداشتی ضعیف و موانع ساختاری مانند منابع مالی و شخصی ضعیف افراد را از کمک گرفتن از متخصصان بهداشت روان باز می‌دارد. همچنین ممکن است کاهش سواد سلامت روان و باور نادرست به اینکه افسردگی و تنهایی بخش‌های طبیعی پیری است، به عدم شناخت بیماری روانی در جمعیت مسن‌تر کمک کند.

 

ارتقای سلامت سالمندان هدفی در راه بالا بردن سطح سلامت عمومی جامعه و همچنین فرصتی برای پدید آمدن سالمندانی «سالم» و «فعال» است، افراد توانمندی که با وجود ضعف‌های احتمالی ناشی از پیری، نه تنها سربار نیستند، بلکه سالم، مولد و نقطه قوت جامعه به حساب می‌آیند.

 

با توجه به افزایش روند سالمندی جمعیت و افزایش بیماری‌های روانی به عنوان یک مشکل رو به رشد بهداشت عمومی جهان، بهبود سلامت جمعیت تنها در صورت در اولویت قرار گرفتن پیشگیری از اختلالات سلامت روان امکان پذیر است. با توجه به مطالب ذکر شده و اهمیت دوران سالمندی در جوامع صنعتی امروزی، ضرورت و اهمیت برنامه ریزی و ارائه آموزش‌های لازم در رابطه با اصلاح سبک زندگی و ارتقای سلامت روان به این قشر از جامعه، مهم و ضروری به نظر می‌رسد تا سالمندان بتوانند علاوه بر سلامت جسمانی، سلامت روان و عملکرد شناختی طبیعی خود را حفظ کنند، فعالانه در جامعه حضور داشته باشند و روابط بین فردی خوبی داشته باشند.

 

دکتر «مهین نظری»، دانشیار گروه ارتقای سلامت دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز