بلاتکلیفی متعهدان ارزی صنعت سرب و روی با وجود رای دیوان عدالت اداری

آقای سیروس میانجی دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران در گفتگو با خبرنگار تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما گفت: در حالی که این موضوع را آقای فرزین رئیس بانک مرکزی، معاون ایشان و وزارتخانه قبول کرده است، دیوان عدالت اداری رای داده، ولی کارشناسی که باید این‌ها را به صورت جداگانه از سامانه خارج کند هنوز این کار را انجام نداده است و واحد‌های تولیدی با مشکل مواجه شده اند مثلا ۴۰ واحد صادر کننده داشتیم هر ماه تعداد واردات و صادرات را باید در سامانه ثبت کند، که انجام نشده است. 

 

 

وی ادامه داد: به همین دلیل هم اکنون قادر به دریافت ضمانتنامه بانکی نیستیم، زیرا متعهد ارزی هستیم و پرونده‌های مالیاتی ما بلاتکلیف مانده، نمی‌توانیم تسهیلات بانکی بگیریم یعنی فعالیت واحد‌هایی که تعهد ارزی سال ۹۷ تا ۱۴۰۰ را دارند تقریبا قفل است. 

 

 

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما در خصوص میزان عرضه در بورس کالا، گفت: براساس توافق با وزارت صمت، زمانی که ماده معدنی انگوران (معدن سرب و روی در استان زنجان) به صورت سهمیه‌ای عرضه می‌شد، متعهد شدیم در مقابل این ماده معدنی سهمیه ای، هفته‌ای حداقل ۷۰۰ تن شمش روی در بورس عرضه کنیم.

 

میانجی اضافه کرد: از سال ۹۹ براساس قانون مجلس عرضه ماده معدنی به بورس موکول شد، ولی همچنان به تعهدمان در عرضه سهمیه‌ای برای واحد‌های تولیدی عمل کردیم و در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ مازاد بر ۷۰۰ تن و حتی هزار و ۵۰۰ تن هم در هفته بدلیل تقاضای بازار داخل عرضه کردیم. 

 

 

وی افزود: قیمت پایه ماده معدنی که در بورس عرضه می‌شود به دلیل مصرف بالا و رقابت واحد‌ها دائما افزایش می‌یابد در حالی که قیمت شمش ثابت نگه داشته می‌شود و همین موضوع چالش اساسی ایجاد کرده است. به عنوان نمونه شهریور ماه قیمت هر کیلو خاک ۱۳۰ هزار تومان و قیمت فروش شمش ۱۰۰ تومان بوده است که همین امر موجب ضرر به واحد‌های صنعتی و تعطیلی ۸ واحد تولیدی از شهریور ماه شده است.

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران در پاسخ به اینکه استدلال افرادی که این رقم گذاری را کرده اند چیست گفت: شرکت تهیه و تولید مواد معدنی (ایمپاسکو) بهره بردار معدن انگوران، دولتی است، قیمت پایه با انجمن توافق شده، ولی با توجه به اینکه نیاز، بیشتر از عرضه است، رقابتی می‌شود و بدلیل اینکه تولید واحد‌های خیلی بزرگ زیاد است می‌توانند قیمت‌های بالاتری را خرید کنند، بدین صورت که عرضه این هفته ملاکی می‌شود برای هفته بعد، این روش شرکت تهیه و تولید مواد معدنی است و بورس کالا هم پذیرفته است. 

 

میانجی با بیان اینکه بار‌ها به متولیان امر گفته ایم که با ۲ روش و قانون نمی‌شود با صنعت سرب و روی برخورد کرد؛ افزود: بایستی برای عرضه شمش روی نیز آخرین قیمت کشف شده را در نظر بگیرید و یا قیمت شمش روی را محاسبه و آن را به عنوان قیمت پایه قرار دهید، در حالی که وعده حل این چالش را داده اند، اما تقریبا از تیر ماه تا الان با بورس کالا، وزارت صمت و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی (ایمپاسکو) جلسات متعدد داشتیم و مطرح کرده ایم که این ۱۳۰ هزار تومان فقط قیمت تمام شده ماده معدنی است و راهکاری برای جلوگیری از ضرر تولید کنندگان ارائه دهید، اما تا به امروز موفق به اصلاح قیمت پایه نشده ایم و این یک چالش اساسی در صنعت سرب و روی است.

 

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران با بیان اینکه دهه ۶۰ و ۷۰ وارد کننده شمش سرب و روی بودیم، اما هم اکنون به همت بخش خصوصی حدود ۷۰ درصد تولیداتمان را صادر می‌کنیم؛ گفت: با سیاست‌های موجود واحد‌های تولیدی دچار چالش‌های اساسی شده اند و پنج تا شش ماه دوام می‌آورند صورت‌های مالی واحد‌های تولیدی سرب و روی نشان می‌دهد که در ۹ ماهه امسال تقریبا ۸۰ درصد زیان ده بوده اند.

 

وی درخصوص تفاوت قیمت گذاری صورت گرفته با قیمت جهانی، گفت: قیمت جهانی ضرب در ارز نیمایی می‌شود و قیمت پایه تعیین می‌شود که حدود ۱۰۰ هزار تومان بود، ولی درباره ماده معدنی، نرخ برابری ریال و دلار و قیمت جهانی در فرمولی محاسبه و براساس این فرمول قیمت پایه ماده معدنی تعیین می‌شود که حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان سهم ماده معدنی در تولید شمش روی می‌شود. 

 

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران در خصوص قیمت شمش صادراتی و مزیت آن برای جذب خریدار خارجی، گفت: تا سال ۱۴۰۲، وقتی شمش روی صادر می‌کردیم اجازه داشتیم که ماده اولیه وارد کنیم، طبیعتا، هر قیمتی را روی شمش بگذاریم ماده معدنی هم با همان قیمت عرضه می‌شود و تفاوت زیادی نمی‌کند و برای ما مزیت بود که بخشی از ظرفیت تولید را از محل واردات انجام دهیم.

 

وی افزود: اخیرا با بانک مرکزی توافق کردیم که اجازه دهند از محل صادرات، واردات ماده اولیه داشته باشیم که در حال اجراست، بدین صورت که ارز حاصل از صادرات را صرف واردات مواد اولیه کنیم. 

 

 

وی در خصوص اینکه ۱۴۰ واحد تولیدی عضو انجمن، صاحب معدن هستند یا خیر، گفت: برخی در داخل کشور صاحب معدن هستند و برخی در ترکیه با صاحبان معدن مشارکت دارند و برخی هم قرارداد درازمدت با خارجی‌ها دارند که ماده معدنی می‌آورند و تبدیل به شمش می‌کنند و باز می‌گردانند که اصطلاحا به آن ورود موقت می‌گویند، تعهد ارزی نباید قاعده گذاری داشته باشد که از سال ۹۷ تا سال ۱۴۰۰ شامل تعهد ارزی شد که نتوانستیم تا به حال برطرف کنیم و این یکی از چالش‌های این صنعت است. 

 

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران گفت: انجمن با ۱۵۰ عضو و پروانه بهره برداری ۴۸۰ هزار تن شمش روی و حدود ۳۵۰ هزار تن شمش سرب فعالیت می‌کند؛ هم اکنون واحد‌های تولیدی به دلیل نبود مواد اولیه و دیگر چالش‌ها با ۵۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند. 

 

وی ادامه داد: سال گذشته ۲۶۰ هزار تن شمش روی و ۱۴۰ هزار تن شمش سرب تولید کردیم، همچنین ۱۶۷ هزار تن شمش روی صادر کردیم و نزدیک به ۱۱۰ هزار تن در بخش سرب صادرات داشتیم. 

 

 

میانجی اضافه کرد: گردش مالی حاصل از صادرات در سال ۱۴۰۱ حدودا ۶۰۰ میلیون دلار بوده است، امسال به دلیل موانع و چالش‌های موجود کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی صادرات، پیش بینی می‌شود. 

 

وی گفت: در این بخش عمده صادرات به کشور ترکیه انجام می‌شود و برخی کشور‌های حاشیه خلیج فارس و چین هم از مقاصد صادراتی هستند.

 

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران در خصوص ذخیره معدنی در کشور گفت: براساس برآورد‌ها در معدن انگوران به عنوان بزرگترین معدن داخل کشور و منطقه تقریبا ۵ تا ۶ میلیون ذخیره معدنی داریم که پیش بینی شده تا ۴ سال آینده این ذخیره به اتمام برسد، ولی خوشبختانه قرار است معدن مهدی آباد در یزد امسال به تولید برسد که براساس برآورد‌ها حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون تن ذخیره دارد و می‌تواند برای سال‌های متمادی نیاز صنعت سرب و روی را تامین کند. 

 

 

وی با بیان اینکه معادن کوچک کشور با رونق این صنعت فعال شده اند گفت: کل نیاز سرب و روی حدود ۲ میلیون تا ۲ میلیون ۵۰۰ هزار تن است که حدود ۴۰۰ هزار تن را از معدن انگوران تامین می‌کنیم، حدود ۷۰۰ هزار تن وارد کردیم و حدود ۴۰۰ هزار تن هم از معادن کوچک غیر دولتی تامین می‌شود. 

 

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران با بیان اینکه علی رغم بحث تحریم توانستیم مازاد بر نیاز کشور تولید و صادر کنیم، گفت: با وجود مشتری‌های خوبی که در کشور‌های خارجی داریم و با توجه به کیفیت خوب شمش سرب و روی کشور با تلاش جوانان صاحب دانش فنی موفق شدیم سهم خوبی را در بازار جهانی داشته باشیم.

 

 

وی با اشاره به زنجیره تولید در این صنعت گفت: تولید در این صنعت از ماده معدنی آغاز می‌شود و سپس این ماده معدنی تبدیل به کنسانتره و در مرحله بعد تبدیل به شمش می‌شود. عمدتا حدود ۸۰ درصد مصرف روی در صنعت گالوانیزه است که اصطلاحا ورق‌ها و تولیدات فولادی (فولاد سیاه) با پوشش روی به ورق سفید یا فولاد سفید تبدیل می‌شود که به آن گالوانیزه می‌گویند، این لایه بر روی فولاد سیاه در حد میکرون است و مصرف کمی دارد. 

 

میانجی اضافه کرد: تولیدات شمش روی و سرب کشور در صنایع مختلف از جمله در صنعت گالوانیزه کاربرد دارد و در بقیه موارد، ۱۰ درصد در آلیاژسازی، ۵ درصد در مصارف کشاورزی و ۵ درصد در صنایع دارویی و بهداشتی استفاده می‌شود. 

 

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران در خصوص سامانه بهین یاب گفت: این سامانه از ابتدای امسال به منظور خرید مصرف کنندگان دارای پروانه بهره برداری مرتبط فعال شد تا نیازشان را در این سامانه ثبت کنند، اشکال این سامانه این بود که بعضی از مصرف کنندگان امکان ثبت نام در بورس نداشتند و نمی‌توانستند خرید کنند و افرادی نامرتبط با صنعت هم سهمیه می‌گرفتند و با قیمت آزاد در بیرون می‌فروختند، بدلیل اینکه تعداد محدودی خرید می‌کردند و عرضه سرب و روی هم مازاد بود همیشه قیمت پایه معامله می‌شد یعنی امکان رقابت وجود نداشت به همین خاطر تلاش کردیم سامانه بهین یاب از اول این هفته حذف شود تا همه بتوانند خرید کنند و امیدواریم رقابت اتفاق بیافتد و قیمت عرضه شمش کاهش یابد. 

 

 

دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران اضافه کرد: زمانی همه می‌توانستند خرید کنند و بازار آزادی وجود نداشت از وقتی بهین یاب آمد فقط عده خاصی می‌توانستند خرید کنند و مازاد نیاز را بیرون عرضه می‌کردند. 

 

 

میانجی اضافه کرد: مجلس و هیئت دولت برای محصولات صادراتی نیمه خام و خام دو درصد عوارض وضع کرده است عرض ما این است که شمش روی محصول نهایی محسوب می‌شود، زیرا شمش روی قابلیت تبدیل شدن به ورق و میلگرد ندارد و این محصول نهایی است، بنابراین ۲ درصد نباید گرفته شود که این موضوع را هنوز نتوانسته ایم برای تصمیم گیران وزارت صمت به کرسی بنشانیم، علی رغم اینکه باید تعهد ارزی به نیما برگردانیم، ۴ درصد هم باید قبل از ورود محصول به بازار پرداخت کنیم، با این وضعیت ۸۰ تا ۸۵ درصد واحد‌های سرب و روی براساس صورت‌های مالی که ارائه کردند در ۹ ماهه امسال زیان ده بوده اند. 

 

 

 

وی افزود: تصمیم گیران وزارت صمت، سازمان توسعه تجارت و گمرک وقتی تصمیم جدیدی می‌گیرند تشکل‌ها را هم در جریان بگذارند، زیرا برای تصمیمات اخذ شده از سال ۹۷ تا حالا، از ما نظری نخواسته اند و مجبور شدیم ۲ الی ۳ سال دوندگی کنیم تا تصمیمات غلط را اصلاح کنیم.

 

 

میانجی ادامه داد: تعهدات ارزی ورود موقت ۹۷ تا ۱۴۰۰ اصلا یک روال قانونی است که عطف به ماسبق نمی‌شود، تیر ماه ۱۴۰۰ که بخشنامه اعلام کردند نوشته شد که از سال ۹۷ باید تعهد ارزی گرفته شود، تصمیمات غلطی که به صنعت کشور صدمه وارد می‌کند.

 

 

میانجی در خصوص ماشین آلات این صنعت گفت: به همت جوانان و متخصصان کشور همه ماشین آلات و دانش فنی این صنعت بومی است.

 

 

به گفته دبیر انجمن سرب و روی ایران؛ حدود ۲۳ هزار نفر در صنایع روی و حدود ۱۷ هزار نفر در بخش سرب به صورت مستقیم در این صنعت فعالیت می‌کنند.