قانون حفاظت از خاک کشور پس از ۴ سال در انتظار ابلاغ

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی امروز در برنامه سلام خبرنگار شبکه خبر با موضوع همایش ملی روز جهانی خاک (با شعار خاک و آب منشأ زندگی) در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره وجود قانونی برای حفاظت از خاک در کشور گفت: بله در سال ۱۳۹۸ قانونی در مجلس محترم شورای اسلامی تصویب شد به نام قانون حفاظت از خاک، ۲۶ ماده دارد، آیین نامه اجرایی دارد.
آقای نیازی شهرکی، درباره آیین نامه اجرایی افزود: آئین نامه اجرایی آن تدوین و در دولت تصویب شد، ولی ابلاغ نشده است هنوز، در مصوبه هیئت وزیران آنجا مشخص بود که این آیین نامه اگر یک نگاه حقوقی هم به آن بشود ایرادات حقوقی اگر دارد برطرف و بعد ابلاغ شود.

                                                                               

وی گفت: خود قانون در سال ۹۸ ابلاغ شد. دستگاه‌های متعددی باید با هم مشارکت می‌کردند، ما و راه و شهرسازی، میراث فرهنگی، سازمان محیط زیست. اما در هیئت وزیران آیین نامه اجرایی اش تصویب شد که بزودی ابلاغ می‌شود.
معاون  آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی در خصوص موضوع آبخیزداری نیز گفت: در حد اینکه از ۹۵ میلیون هکتار عرصه کشور که امکان مطالعات آبخیزداری دارد، ۲۰ میلیون هکتار مطالعه شده است، طرح‌های خیلی خوبی در دست اجرا است، منابع خوبی هم در دست اجرا است، کار‌های خوبی در حوزه آبخیزداری در حال اجراست.
نیازی شهرکی درباره اقدامات حفظ خاک گفت:خود خاک را عواملی تهدید می‌کند، یکی آلودگی خاک، آلودگی اعم از صنعتی یا کشاورزی و یا زندگی شهری خاک را آلوده می‌کند. عامل دوم آن فرسایش است، ما فرسایش خاک مان نسبت به دنیا به شدت بالا است، حدود ۱۶ و نیم تن در هکتار متوسط فرسایش کشور است. درکنار این فرسایش می‌تواند آبی باشد می‌تواند بادی باشد یا عوامل دیگر. موضوع بعدی شوری خاک است، خاک‌های ما به شدت دارد شور می‌شود حدود ۶ و نیم میلیون هکتار از اراضی کشور با درصد متفاوت شور شده اند، که باید ما گیاهان شور پسند کشت کنیم و یا آب شویی انجام شود در آن خاک، مثلاً در خوزستان این اتفاق افتاد در صنایع نیشکر هفت طرح بزرگ خاک شور بود آب شویی انجام شد که خاک شیرین شد که الان تولید انجام می‌شود.
وی افزود: یکی از اقدامات این است ما باید ببینیم که منبع شوری کجا است، آن منبع را حذف کنیم. خیلی از جا‌ها خود آب منبع شور کردن خاک است، چاه‌ها شور شده است که باید آبیاری با آن چاه‌ها صورت نگیرد، آب شیرین برای آن‌ها تأمین شود و سایر مواردی که متعدد است. یک عامل دیگر تخریب خاک بحث تغییر کاربری‌ها است، اعم از اینکه مجاز باشد یا غیرمجاز باشد که غیرمجاز آن متأسفانه در استان‌های شمالی تهران و البرز این‌ها تعدادشان خیلی زیاد است و عامل تخریب خاک در جامعه و کشور می‌شود.
معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی همچنین درباره چند میزان تغییر کاربری‌های نادرست بر خاک کشور بویژ در شمال کشور گفت: حدود ۳ میلیون مورد تقریباً تغییر کاربری داریم. برآورد شد که حدود ۳۰۰ هزار هکتار ما در کل کشور تغییر کاربری غیرمجاز داریم در اراضی کشور عموماً هم می‌دانید ما منابع از کل ۸ و نیم میلیون هکتار، ۶ و ۷ دهم میلیون هکتار اراضی دارای محدودیت است که یا شوری است یا ماده آلی کمی دارد یا محدودیت‌های دیگر. حدود ۱ میلیون و خورده‌ای اراضی آماده کشت و بدون محدودیت داریم که متأسفانه همین تغییر کاربری‌ها بخش اعظمی از آن در همین اراضی انجام می‌شود که این همان عاملی است مبنی بر اینکه اراضی کلاس یک و دو ما دارد از بین می‌رود. این هم یک عامل تهدیدکننده دیگری است.
نیازی شهرکی افزود: فرو نشست هم کم کم در کل کشور شروع شده است. متأسفانه در دشت هایمان ما فرو نشست هم داریم در آنجا که منابع آب‌های زیرزمینی بی رویه برداشت شده یا پروژه‌های زیرساختی سنگین عامل فرونشست شده است
وی همچنین گفت:من یک مقداری روی ارزش خاک صحبت کنم، حدود بالای ۹۰ درصد از غذای انسان از خاک تأمین می‌شود یا عامل آن مستقیم است که گیاهی کشت می‌شود و انسان می‌خورد یا غیرمستقیم تألیف دام می‌شود بعد پروتئین دامی به انسان تغذیه می‌شود. عامل زیست غیر از بشر است، یعنی تمام این جانداران از خاک تأمین غذا می‌کنند، تصویه کربن انجام می‌شود در خاک، عامل تصفیه آب است، زیرساخت بشر، توسعه بشر بر روی خاک، تأمین مصالح ساختمانی، تنظیم کننده اقلیم است خاک، این را فائو سازمان خواربار و کشاورزی جهانی، یازده اثر یا کار را برای خاک خیلی مختصر تعریف کرده است که من به آن‌ها اشاره کردم. ما باید در مورد حفاظت خاک، خاک متعلق به ما نیست، میراثی است که از گذشتگان به ما رسیده است و باید تقدیم آیندگان باید شود. ما باید جلوگیری کنیم از تخریب خاک از تغییر کاربری‌های غیرمجاز که صورت می‌گیرد و حفاظت کنیم در یک کلام. باز اگر بخواهیم برگردیم به قانون، قانون تکالیفی بعهده ما گذاشته است، بعهده دولت گذاشته است، بعهده سازمان برنامه، بعهده سازمان کشاورزی گذاشته است. اصلی‌ترین تکلیفی که گذاشته است ماده ۶ است که ما باید ظرف ۵ سال مطالعات خاک شناسی کشور را انجام بدهیم.
معاون  آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی افزود: الان ۴ سال از ۵ سال مصوب گذشته است و کار خیلی کم پیش رفته است. خیلی کم، حدود ۴ یا ۵ درصد کار پیش رفته است.
نیازی شهرکی گفت: یکی از عوامل آن ردیف اعتباری پول‌های حداقل چند هزار میلیارد تومانی می‌خواهد این که دنبال ردیفی بودیم از سازمان برنامه، ردیف سال قبل اخذ شد و یک مبلغی هم تخصیص شد، کار را شروع کردیم، آیین نامه‌هایی باید تدوین می‌شد، نوشته شده است، الان در ۱۵ استان کار شروع شده است، امیدواریم با اقدامات خوبی که در پیش داریم کاری که با سازندگی شروع کرده ایم.
وی گفت: بالاخره باید زمانی که قانون را مصوب می‌کردند بار مالی آن را هم دیده اند، یکی از اقداماتی که همیشه در مجلس صورت می‌گیرد یک موقع‌ها یک طرح‌هایی هم رأی نمی‌آورد می‌گویند، چون بار مالی دارد باید روال قانونی اش را طی کند، همان موضوع بحث مالی اش است.
معاون  آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی افزود: بار مالی لحاظ شده کفایت نمی‌کرد، نشست‌های مکرری داشته ایم و برای این مشکل بدنبال مشارکت با سایرین هستیم. یعنی خود کشاورزان، بهره برداران، تعاونی‌های تولید، قطب‌های کشاورزی، بزرگ مالکان، انجمن مهندسین بسیج سازندگی کشور، دانشگاه‌های کشور، یعنی تمامی این آزمایشگاه هایشان باید به کمک ما بیایند. ۳۲۰ هزار گمانه باید زده شود، شاید بیش از یک میلیون آزمایش باید صورت بگیرد.
نیازی شهرکی گفت: یک موضوع هم موضوع خود حاصلخیزی است، ما دو مطالعه باید انجام بدهیم یکی فیزیک خاک است که اصطلاحاً به آن مطالعات خاک شناسی می‌گویند و یکی هم مطالعاتی است که مطالعات حاصلخیزی خاک است که وقتی یک گیاهی کشت می‌شود چه عواملی، چه کودی و چه عناصری دراختیار خاک قرار بدهیم که این گیاه به بهترین نحوه رشد کند، با کارآیی بهتر. نهایتاً مجموعه اقدامات برای شناساندن ارزش خاک، اهمیت خاک به جامعه و به تک تک هموطنان عزیزمان در حفاظت از خاک، اقدام خوبی هم با محیط زیست شروع کرده ایم.