اهمیت پایبندی به دارو در کنترل فشارخون بالا

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز فارس،در حال حاضر در حدود ۲۲ درصد از جمعیت ۱۸ ساله به بالا در کشور مبتلا به پرفشاری خون هستند و در جامعه ۳۰ سال به بالا نیز، ۳۱ درصد از افراد، این بیماری رنج می‌برند.

تنها ۶۰ درصد مردم کشور از بیماری دیابت یا فشارخون بالای خود اطلاع داشته و ۴۰ درصد از بیماری خود بی اطلاع هستند. از ۶۰ درصد افراد مطلع از بیماری خود نیز ۵۷ درصد دارو مصرف می‌کنند و ۶۳ درصد با وجود اطلاع از بیماری خود، دارو مصرف نمی‌کنند.

 

درمان مداوم فشارخون و بهبود در نتیجه فشارخون از عوامل اصلی کاهش چشمگیر بیماری‌های قلبی و سکته در سنین مختلف بوده است.

بسیاری از عوامل ممکن است نقش مهمی در شکاف بین اهداف کنترل فشار خون جمعیت و سطوح کنترل مشاهده شده فعلی داشته باشد. از مهمترین عوامل، میزان پایبندی بیماران به درمان تجویز شده است. هماهنگی درمانی، کنترل فشار خون را در بیماران مبتلا به فشار خون مقاوم بهبود می‌بخشد.

 

از آنجایی که افراد مبتلا به پرفشاری خون اغلب از علائم خاصی شکایت نمی‌کنند، لازم است بیماران ارتباط کامل درمان ضد فشار خون را که باید مادام العمر برای بهبود پیش آگهی از سکته‌های قلبی عروقی انجام شود، درک کنند. علاوه بر این، عوارض جانبی، چند دارویی، عدم درک اهداف درمانی و مشارکت محدود بیمار در تصمیم‌گیری‌های درمانی، به کاهش پایبندی به درمان منجر می‌شود. عوامل تعیین کننده پایبندی به درمان، همچنین شامل سوابق حضور ضعیف در کلینیک، تکرار نامنظم دستور تجویز و پیچیدگی برنامه‌های درمانی است.

 

شواهد فزاینده نشان می‌دهد که باور‌های بیماران مانند عدم بینش بیمار نسبت به بیماری و فقدان باور واقعی به اولویت درمان پیشگیرانه نیز تعیین‌کننده‌هایی مهم در این فرآیند است. همچنین دسترسی به دارو‌ها و هزینه آن‌ها به وضوح برای پایبندی مهم است.

 

 

بزرگسالان مبتلا به فشارخون بالا، اغلب دارای چندین بیماری مزمن هستند؛ از جمله افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه و سایر اختلالات سلامت رفتاری مانند سوء مصرف مواد مخدر و الکل که همگی می‌تواند بر پایبندی به دارو‌ها و سبک زندگی سالم تأثیر منفی بگذارد و در بیماران مسن می‌تواند منجر به از دست دادن دوز و مصرف بیش از مقدار تجویز شده شود و ممکن است مسمومیت دارویی به همراه داشته باشد.

 

ناتوانی‌های عمده و کیفیت پایین زندگی نیز می‌تواند پایبندی دارو را مختل کند، به ویژه زمانی که دارو به سرعت، ناتوانی را کاهش نمی‌دهد.

 

در میان عوامل کنترل شده از سوی بیمار، عدم پذیرش تشخیص، مانع اصلی پایبندی است. اگر بیماران احساس کنند که دارو‌های تجویزی در کنترل فشار خون بالا مؤثر نیست یا اثرات نامطلوب عمده‌ای دارد، نشان داده شده است که در پایبندی به آن تأثیر منفی می‌گذارد. از سویی دیگر خود اصطلاح فشارخون بالا با افزایش استرس مرتبط است و می‌تواند تأثیر منفی بر پایبندی به دارو داشته باشد.

 

همچنین علاوه بر این، بیمارانی که از دارو‌های طب سنتی استفاده می‌کنند، کمتر به دارو‌های تجویزی پایبند هستند.

 

با توجه به اهمیت شناسایی زودهنگام بیماری‌های مزمن در کاهش عوارض این بیماری ها، پویش ملی سلامت با شعار «آگاهی زودتر، مراقبت موثرتر» از ۲۰ آبان در استان همزمان با سراسر کشور آغاز شده است و در این پویش افراد بالای ۱۸ سال و تمامی مادران باردار در هر سنی با اندازه گیری فشار خون و انجام رایگان آزمایش قند خون در مراکز دولتی ارائه دهنده خدمت در مناطق شهری و روستایی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

 

محسن ایزدی، کارشناس بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز