ضرورت بومی سازی صنعت دام وطیور با توجه به شرایط اقلیمی کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سید احمدرضا سید علیان مدیر کل دفتر بهبود تغذیه دام و جایگاه طیور وزارت جهاد کشاورزی افزود در حال حاضر در کشور ۸ میلیون راس دام سنگین و ۶۲ میلیون راس دام سبک وجود دارد و برای تغذیه آن‌ها سالانه به ۱۸ تا ۲۰ میلیون تن نهاده دامی که عمده آن سویا و ذرت و جو است نیاز داریم.
به گفته سید علیان, ۳۲ میلیون تن هم علوفه مورد نیاز است که بخش اعظمش مانند یونجه در کشور تولید می‌شود ضمن اینکه ۱۰ میلیون تن از مرتع مجوز برداشت علوفه داریم.
سید علیان گفت در صنعت دام وطیور تلاش بر این بوده که شرابطی ایجاد کنیم تا در بعضی محصولات غذایی مردم بتوانیم به مرز خوداتکایی یا خوکفایی برسیم، اما آن چیزی که اتفاق افتاده این بوده که، چون نتوانستیم دام بومی کشور را اصلاح نژاد کنیم به دام‌های وارداتی رو آور شویم و این امر نیز ما را ناچار کرده که بخش زیادی از خوراک دام وطیور را از خارج وارد کنیم.
به گفته سیدعلیان، کشور در صنعت طیور ۸۵ تا ۹۰ درصد وابستگی دارد بطوریکه بخش زیادی از نیاز به کنجاله، سویا، ذرت دانه‌ای و جو از خارج وارد می‌شود.

سید علیان خاطرنشان کرد آن چیزی که متاسفانه در این سال‌ها به آن توجه نشد این بود که ما به این سه قلم نهاده دامی بسنده کردیم در حالیکه باید برای ایجاد تنوع در خوراک و طیور به ظرفیت‌های بومی کشور بیشتر روی می‌آوردیم.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه دام و طیور با اشاره به اینکه در صنعت طیور نیازمندی هایمان با میزان تامین داخلی فاصله بسیار زیادی دارد افزود: در دانه ذرت فقط ۱۰ درصد تولید داخلی داریم و ۹۰ درصد وارد می‌کنیم، در کنجاله و سویا و سایر کنجاله‌ها در مجموع در کشور ۳۶۰ هزار تا ۴۰۰ هزار تن بیشتر تولید نمی‌شود در حالیکه نیاز سالانه به سویا حدود چهار و نیم میلیون تن است و جو ۲ و نیم تا ۳ میلیون تن تولید می‌کنیم در حالیکه به ۷ میلیون تن جو نیاز داریم و مابقی را وارد می‌کنیم.
سید علیان با تاکید دوباره بر اینکه سالانه ۱۸ تا ۲۰ میلیون تن نهاده دامی وارد کشور می‌شود به ارز بری این میزان واردات اشاره و خاطرنشان کرد پیش از اصلاح یارانه ها، واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام می‌شد در حالیکه در حال حاضر نهاده‌ها با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی وارد می‌شود که این موضوع دو مشکل اساسی در پی دارد.

به گفته سیدعلیان، تامین ارز در شرایط تحریم بازرگانی و دور بودن کشور‌های مبدا تامین کننده این نهاده‌ها که در امریکایی جنوبی هستند سبب شد تا از سال ۱۴۰۰ به فکر راهکاری بیفتیم تا بتوانیم با اصلاح وبهبود تغذیه دام وطیور در خصوص تامین نهاده‌های دامی به خوداتکایی برسیم.
سید علیان با اشاره به اینکه در حال حاضر مصرف گوشت سفید در سبد مردم افزایش یافته است خاطرنشان کرد در حال حاضر حدود ۸۶۰ کارخانه تولید نهاده دام وطیور را داریم که در برنامه ماست که بتوانیم ظرفیت تولید خوراک را افزایش دهیم و از توزیع خام نهاده‌ها جلوگیری کنیم.
سیدعلیان گفت ما پیش از این با واردات دام و طیور، مخزن ژنی آن‌ها را نیز وارد کشور کردیم و به تبع آن نهاده‌ها را هم باید وارد می‌کردیم، اما در طول دهه‌های گذشته هم زمان با واردات دام و طیور ونهاده‌ها باید به بومی سازی خوراک دام و اصلاح نهاده‌ها هم فکر می‌کردیم.
سید علیان گفت به عنوان مثال سورگوم یا ذرت خوشه‌ای می‌تواند جایگزین ذرت دانه‌ای بشود. خاصیت سورگوم این است که در منطقه خشک ونیمه خشک با توجه به ویژگی آب وهوایی کشور جایگزین شود. هر چند محدودیت‌هایی در مصرف سورگوم به دلیل ترکیبات تاننی دارد، اما گونه فومنی آن در دانشگاه اصفهان و مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی حل شده و می‌تواند جایگزین ذرت دانه‌ای شود.

سید علیان افزود این بومی سازی به این مفهوم است که بتوانیم با توجه به شرایط اقلیم آب وهوایی و میزان بارندگی درکشور به سمتی برویم که بتوانیم نهاده‌های دامی را اصلاح و بر اساس ظرفیت‌های داخلی تولید و جایگزین واردات کنیم.
سید علیان در این ارتباط به موضوع تامین بخشی از نیاز کشور به کنجاله‌ها از طریق تناوب کشت اشاره و تصریح کرد برخی دانه‌های روغنی مانند کلزا کشت پاییزه و کم آب بر و مقاوم به خشکی و شوری هستند که با توجه به قرار گرفتن کشور در کمربند خشک ونیمه خشک دنیا، تولید آن‌ها هم می‌تواند به تامین روغن مورد نیاز و به تبع آن تامین کنجاله مورد نیاز دام کمک کند.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه دام و طیور وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اهمیت آب و محدودیت‌های آن، افزود: اگر به سوی کشت گیاهان کم آب بر نرویم به وضعیتی می‌رسیم که اکنون در آن قرار گرفتیم. امروزه در ۴۰۰ دشت از ۶۰۹ دشت کشور، کشت ممنوع و سطح آب از ۲۰ متر یا ۳۰ متر به ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر رسیده است. ضمن اینکه ۴۰ درصد چاه‌های کشور که از آن‌ها آب استخراج می‌شود چاه‌های غیر مجاز است.
سید علیان گفت برای حل چالش کمبود آب، راهی نداریم مگر اینکه به سمت کشت گیاهان خشک و گیاهان و دام‌های مقاوم به خشکی و شوری که بومی منطقه ماست برویم و روی بومی سازی صنعت دام وطیور کار کنیم.
سیدعلیان با اشاره به اینکه روی اصلاح نژاد گاومیش، شتر، گوسفند و بز کارشده است افزود اکنون هم در دفتر تغذیه معاونت امور تولیدات دامی روی بحث گیاهان کم آب بر کار می‌کنیم، روز اولی که این دفتر کارش را شروع کرد ۳ قلم کالا در بازارگاه عرضه می‌شد و اکنون ۱۳ قلم کالا از انواع غلات وکنجاله‌ها تا پسماند‌ها عرضه می‌شود.