پخش زنده
امروز: -
اولویت ایران، توسعه روابط جهان اسلام با کشورهای جبهه مقاومت است
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: یکی از اهداف جمهوری اسلامی ایران از گسترش روابط با برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس، توسعه روابط به نفع کشورهای جبهه مقاومت است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای جلال زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با حضور در برنامه صف اول یکشنبه ۲۳ مهر شبکه خبر، به پرسش‌ها درباره ابعاد سیاسی و بین المللی تحولات جنگ رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین پاسخ داد.
متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
سؤال: دیپلماسی پارلمانی یکی از موضوعاتی است که در دنیا رواج دارد. موضوع مربوط به فلسطین موضوعی است که برای همه امت اسلامی، بلکه برای کل دنیا بسیار با اهمیت است. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به صورت مشخص در این زمینه طی هفت هشت روز گذشته چه کرده است؟
جلال زاده: از این فرصت استفاده می‌کنم به روح و روان همه شهدای جبهه مقاومت، خصوصاً شهدای مظلوم غزه درود و سلام می‌فرستم و از همین جا اعلام می‌کنم که نمایندگان ملت ایران، در یک صف واحده این حوادث اخیر غزه را پیگیری می‌کنند از نزدیک و در غم و شادی مردم غزه شریک هستند. چون ما یک چشم مان نشاط است و یک چشم ملت ایران، اشک است. وقتی که صحنه‌های فجیع بمباران رژیم صهیونیستی را در غزه می‌بینند، همه مردم واقعاً متأسف می‌شوند و از آن سو موفقیت شگفت انگیز و تاریخی مجاهدان فلسطینی را می‌بینند که همانطور که اشاره کردید بعد از ۷۵ سال توانستند مسیر تاریخ و تحولات سرزمین‌های اشغالی و منطقه را عوض کنند انسان یک نشاط در دل اش می‌نشیند و صحنه‌ها را که می‌بیند واقعاً قابل توجه است. همانطور که حضرت آقا فرمودند، اسرائیل دیگر به قبل از ۱۵ مهر و ۷ اکتبر باز نخواهد گشت، این دفعه این فلسطینی‌ها بودند که مسیر تاریخ را رقم زدند و به دنبال یک منطقه جدید هستند.
مجلس شورای اسلامی در همان ساعات اولیه عملیات جبهه حماس، صحن علنی بود و همه نمایندگان در مجلس بودند، موضع گیری‌های اولیه از همان نطق‌های نمایندگان شروع شد. کمیسیون ما به عنوان یک کمیسیون تخصصی من خودم نزدیک به چهل روز قبل در لبنان و سوریه بودم، یک ملاقات بسیار مهم را با جناب سیدحسن نصرالله، سید مقاومت داشتیم و من الان و این روزها بیشتر متوجه می‌شوم که ایشان دقیقاً در آن ملاقات چه نکات دقیق و عمیقی را اشاره کردند که اگر فرصت باشد به بخشی از آنها اشاره می‌کنم. من تقریباً هر روز در مجلس در کمیسیون جلسات مستمر داریم با حضور نمایندگان جبهه حماس، نمایندگان جبهه جهاد اسلامی، حزب الله لبنان، مسئولین امر و از نزدیک حوادث غزه را دنبال می‌کنیم، پیامدها، ارزیابی ها، پیش بینی ها، شما هم پخش می‌کنید بعضاً در رسانه ملی، نمایندگان مجلس واقعاً از عمق جان نسبت به حوادث غزه هم احساسات خودشان را بروز می‌دهند و هم آمادگی خودشان را برای آنچه نظام در موضوع غزه و در موضوع فلسطین اگر رهنمود بدهد آماده هستند که با جان و دل انجام وظیفه کنند. من خودم احتمالاً و تعدادی از دوستان در روزهای آتی به منطقه سفر خواهیم کرد و با گروه‌های فلسطینی، با مقامات کشورهای نزدیک به حادثه ان شاالله دیدار‌هایی را خواهیم داشت.
سؤال: جناب دکتر، اتفاقی که همان روز اول عملیات طوفان الاقصی افتاد، تعداد کشته شده‌های رژیم صهیونیستی بیش از جنگ ۲۲ روزه بود، حتی تنه می‌زد به جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل یا جنگی که در سال ۱۹۶۷ اتفاق افتاد و تعداد اسرایی که از رژیم صهیونیستی گرفته شده بود در طی عمر هفتاد و پنج ساله رژیم صهیونیستی بی سابقه بود. ما در جنگ ۳۳ روزه، فقط دو اسیر گرفته شده بود، ولی الان آمار‌هایی که خودشان می‌گویند مثلاً می‌گویند ۱۴۰ نفر البته می‌گویند که مثلاً ده‌ها نفر بلکه صدها نفر هم ناپدید شده اند، این یک اتفاق فوق العاده‌ای بود. برای اولین بار مقاومت اسلامی توانست از دیوار جداسازی نژادی عبور کند، برخی از پادگان‌ها را به تصرف خودش دربیاورد، برخی از شهرک‌های صهیونیست نشین را آزاد کند، چون سرزمین فلسطین است، آزاد کند و اتفاقاتی از این دست. تحلیل خود کمیسیون از این رویداد چه است؟
جلال زاده: همانطور که خود فلسطینی ها، جبهه حماس و جهاد اسلامی اعلام کردند، اولاً باید به ریشه‌های این عملیات طوفان الاقصی بپردازیم. ما در بحث رسانه یک پله دوم داریم، همه می‌آیند آن اتفاقی که الان مثلاً غربی‌ها رسانه‌های غربی، به ورود فلسطینی‌ها به سرزمین‌های اشغالی اول ورود می‌کنند، این پله دوم است، پله اول این است که چرا این اتفاق افتاد. شما می‌بینید اهانت‌هایی که اسرائیلی‌ها به مسجدالاقصی کردند، به فلسطینی‌ها کردند، به زنان و کودکان، مدت‌ها است که اسرائیلی‌ها غزه را مورد تهاجم وحشیانه خودشان قرار می‌دهند. همین اردیبهشت ماه جهاد اسلامی، شما ببینید ترور‌هایی که در غزه انجام شد، تحریم ها، تهدید‌هایی که نسبت به غزه، به کرانه باختری، انجام شد، اینها همه ریشه‌های این بود که حماس، جهاد اسلامی و گروه‌های فلسطینی تصمیم بگیرند که این دفعه ابتکار عمل را خودشان به دست بگیرند. متأسفانه در رسانه‌های غربی، هیچکدام به ریشه‌های عملیات طوفان القدس اشاره نمی‌کنند، هرچند در بیانیه‌های جریان‌های مقاومت، به دقت اینها تبیین می‌شوند. خب همانطور که شما به یکی دو سه مورد اشاره کردید، همه نصاب‌ها این ۷۵ سال در سرزمین‌های اشغالی جابجا شده است، در جنگ ۳۳ روزه، دو اسیر اسرائیلی بهانه حملات رژیم صهیونیستی به ضاحیه لبنان و به مقر شیعیان به مقر حزب الله شد، در جنگ ۲۲ روزه غزه همچنین شما می‌بینید که الان تعداد کشته‌های رژیم صهیونیستی، خودشان اعلام می‌کنند، بالغ بر هزار و ۵۰۰ یا هزار و ۶۰۰ که قطعاً طبق نظر دوستان ما در جبهه مقاومت، این عدد بسیار بالاتر از این است و شما این را بدانید کشته‌های غزه فرض کنید که بمباران هوایی می‌شوند یا موشک باران می‌شوند، در یک برج ممکن است پنجاه نفر یا شصت نفر به شهادت برسند، اما جریان مقاومت در درگیری‌هایی که در شهرک‌های صهیونیست نشین دارد یا عملیات‌هایی که انجام می‌دهد، می‌خواهم وسعت حرکت و عملیات حماس را عرض کنم، در درگیری‌ها این تلفات به رژیم صهیونیستی وارد می‌شود. چه بسا اگر حماس هم می‌توانست با آن حجم بمباران و موشک باران در مناطق صهیونیستی اقدام کند، کشته‌های صهیونیستی به هزاران نفر می‌رسد؛ لذا از هر جهت شما این اتفاق تاریخی را بررسی کنید، در اینکه این عملیات ترکیبی بوده برای اولین بار از زمین از زیر زمین از هوا از دریا، دیدند بینندگان عزیز و مردم عزیز ما، با پاراگلایدر، با پاراموتور، شما فلسطینی‌ها را که رفتند و در مناطق صهیونیستی عملیات انجام دادند، با خودرو‌های خودشان، من در همین سفری که به لبنان داشتم، از دیوار معروف بازدید کردم و آن منطقه معروفی که صهیونیست‌ها از آن منطقه در جنوب لبنان، فرار کردند و آنجا با تصویر زیبای حاج قاسم عزیز ما تصویری آنجا منقش شده بود، لذا من می‌خواهم عرض کنم نصاب‌ها جابجا شود، شوک و هیمنه‌ای که از اسرائیل در این حادثه شکسته شد، امریکایی‌ها هم اطمینان خودشان را به رژیم صهیونیستی از دست دادند. به نظر من دیگر طرح عادی سازی رژیم صهیونیستی با برخی از کشورها را دیگر باید فراموش کنیم. اتفاق‌هایی که در کریدور‌های اقتصادی منطقه داشت شکل می‌گرفت، رژیم صهیونیستی داشت وارد مناسبات اقتصادی منطقه می‌شد، آنها همه دیگر الان با این اوضاع به فراموشی سپرده شده است؛ لذا به نظر من این حرکت بزرگ در این روزها قابل تحلیل نیست باید یک زمانی بگذرد و پیامد‌های تاریخی این حادثه بیشتر شکافته شود.
سؤال: نکته جالب این است که خود صهیونیست‌ها به نظر می‌رسد که به هزیان گویی افتاده اند. من دیدم که هاآرتص که یک روزنامه عبری زبان است متعلق به رژیم صهیونیستی، گفته است که اصلاً نتانیاهو جاسوس ایران است، این را یک مقام، یک قاضی دادستان کل گفته است، مضاف هم بر اینکه در خود رسانه‌ها گفته است که در خود رسانه‌ها گفته اند که خود نتانیاهو آمده است حماس را تقویت کرده است، اجازه داده است که پول قطری‌ها بدهند به آنجا و بازوی نظامی حماس تقویت شود. با توجه به وضعیتی که در منطقه ما داریم، شما به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، با نمایندگان مجلس و مجالس کشورهای منطقه هم گفتگو کرده اید برای همسو کردن دیدگاه‌های کشورهای اسلامی؟
جلال زاده: آقای دکتر قالیباف، رئیس محترم مجلس، در روزهای گذشته با تعدادی از رؤسای مجالس کشورهای اسلامی گفتگو داشتند. فردا بعدازظهر یک وبیناری با حضور مقامات پارلمانی که عمدتاً رؤسای مجلس، نواب، رؤسای کمیسیون‌های مربوطه با حضور آقای دکتر قالیباف تشکیل خواهد شد که این حرکت بسیار قابل توجه و مفیدی بود که جمهوری اسلامی توانست به محوریت مجلس شورای اسلامی این وبینار را، چون دیگر در این فرصت امکان تشکیل یک جلسه حضوری نبود. من با تعدادی از همتایان خودم در کشورهای اسلامی توانستم ارتباط برقرار کنم، نامه‌ای را به همتا‌های خودم در کشورهای اسلامی و همتایان خودم در کشورهای اروپایی برای روشنگری از آن چه که در میدان دارد اتفاق می‌افتد، اقدام کردیم. در اواخر هفته احتمالاً روز چهارشنبه کمیسیون امنیت ملی میزبان سفرای کشورهای اسلامی در تهران هستند که آقای دکتر قالیباف هم بعنوان مهمان ویژه در آن نشست شرکت خواهند کرد. عرض کردم کمیسیون در کشورهای منطقه سفری خواهد کرد، همه این تحرکات پارلمانی، دیپلماسی پارلمانی، برای این است که ما با دوستان خودمان، با حامیان جبهه مقاومت در منطقه ارتباط برقرار کنیم و بتوانیم یک جبهه واحدی از کشورهای دوست، کشورهای حامی در منطقه ان شاالله تشکیل بدهیم.
سؤال: یکی از موضوعاتی که در این عملیات نمود بارزی پیدا کرد، وحدتی است که بین کشورهای اسلامی ایجاد شد، حتی عربستان سعودی ما دیدیم که موضع مناسبی را گرفت، آیا ما با او آی سی، سازمان همکاری‌های اسلامی گفتگو کرده ایم که نشستی برگزار کنند، نشستی فوق العاده‌ای و در حوزه مسائل فلسطین وارد گفتگو شوند و بعد یک تصمیم گیری خوبی را داشته باشند؟
جلال زاده: تحرکاتی که وزارت خارجه از همان ساعات اولیه عملیات طوفان الاقصی انجام دادند، مکالمات تلفنی که آقای وزیر امور خارجه، خود آقای رئیس جمهور، شما اخبارشان را پخش کردید، با آقای بن سلمان و دیگر مسئولین نخست وزیر عراق، پادشاه عمان و برخی از مسئولین منطقه گرفته شد، بحمدالله منجر به این شد که به گمانم روز چهارشنبه یا پنج شنبه او آی سی در جده عربستان تشکیل جلسه خواهد داد. من این را موفقیت دیپلماسی جمهوری اسلامی می‌دانم که توانست این کنفرانس را در همین روزهای نزدیک به عملیات انجام بدهد. امیدوارم موضع گیری او آی سی یک موضع گیری عالمانه و در طرفداری از جبهه مقاومت و در طرفداری از مردم مظلوم غره که حتی اتحادیه اروپا موضع گیری کرده است، هرچند به ظاهر، رژیم صهیونیستی را برحذر داشته است از این عملیات وحشیانه‌ای که در غزه علیه مردم بی دفاع، کودکان و زنان غزه دارد انجام می‌دهد، بسیار امیدوار هستم که او آی سی در یک زمان مناسب یک حرکت تاریخی را انشاالله از خودش بروز بدهد.
سؤال: ما در چه سطحی در سازمان همکاری‌های اسلامی جده شرکت می‌کنیم؟
جلال زاده: وزیر امور خارجه به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ان شاالله در این اجلاس شرکت خواهد کرد یک سفر بسیار خوب آقای امیرعبداللهیان به کشورهای منطقه داشت، لبنان، حتی فرودگاه دمشق که پذیرای هواپیما‌های خارجی دیگر نیست، آقای وزیر در لبنان اول فرود آمد هواپیمایشان و بعد زمینی به سمت سوریه و بالعکس عراق، دوحه و ان شاالله در روزهای آتی در جده عربستان در آن نشست شرکت خواهند کرد. شما می‌بینید همانطور که در نیویورک تنها رئیس جمهور یا مقام کشور اسلامی که به اهانت‌های آن چند نفر در برابر قرآن واکنش نشان داد و قرآن را به دست گرفت، متأسفانه هیچ کشور اسلامی این اقدام را نکرد. بامحوریت جمهوری اسلامی الان دارد تحولات منطقه پیگیری می‌شود که امیدواریم که منتج به نتیجه شود.
سؤال : شاید دقیق ترین و نخستین تحلیل واقع بینانه ای که از عملیات طوفان الاقصی شکل گرفت، رهبر معظم انقلاب اسلامی بودند که این اقدام را غیرقابل ترمیم برای رژیم صهیونیستی دانستند یعنی هم شکست اطلاعاتی، شکست نظامی، شکست امنیتی و البته از این طرف غافلگیری که مقاومت توانست بر رژیم صهیونیستی تحمیل کند و استفاده از سلاح هایی تازه بود. من دیدم که رسانه های رژیم صهیونیستی گفته اند که برای اولین بار از یک سلاحی استفاده کرده اند، حالا آنها این را منتسب به ایران کردند، گرچه رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند که این عملیات عملیات فلسطینی بوده است و آنها بخاطر حجم سنگین عملیاتی و حجم خسارتی که به رژیم صهیونیستی آورده است می خواهند فرافکنی کنند و به این کشور و آن کشور این را منتسب کنند. یک اقدامی که متقابل صورت گرفته است، نقض مستمر حقوق بشر از سوی رژیم صهیونیستی است. در این زمینه جمهوری اسلامی چه کرده است و شما در مجلس شورای اسلامی چه کرده اید؟
جلال زاده : کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس کمیته حقوق بشر را در روزهای اخیر فعال کرده است، نامه هایی به دبیرکل سازمان ملل، به مجامع اروپایی، به مجامع جهانی، از طرف این کمیته نامه هایی ارسال شده است و از آنها خواسته شده است که رژیم صهیونیستی را محکوم کنند و در متوقف کردن این عملیات ضد حقوق بشری و ضد انسانی، اقدامات لازم را انجام بدهند. اما ما امیدی به این سازمان ها نداریم چون اینها همیشه از استانداردهای دوگانه تبعیت می کنند. شما الان می بینید برخی از مقامات کشته شده ها و تلفات نظامی اسرائیلی ها را روی دست گرفته اند درحالی که حماس در اینکه ما با رژیم صهیونیستی و با ارتش رژیم صهیونیستی درگیر هستیم و از آنها تلفات گرفته ایم، این را مخفی و پنهان نمی کند. اما آنها کودکان و زنان فلسطینی که روی دست مردان و برادران خودشان هستند، متأسفانه نادیده می گیرند. آقای گوترش شما ببینید موضع گیری اش چقدر خنثی است، همچنین مجامع حقوق بشری. به نظر من ما نباید چشم امیدی به مجامع حقوق بشری داشته باشیم چون جنایت های رژیم صهیونیستی برای اولین بار که نبوده است، همین اردیبهشت ماه، بمباران های هم هوایی و هم موشک باران رژیم صهیونیستی در غزه ادامه داشت. شما چه اتفاق خاصی را از این مجامع شاهد بوده اید. اما شما می بینید در کشورهای حتی اروپایی، خود امریکا، کشورهای امریکای شمالی، مردم آگاه، ملت های آزاده خواه به خیابان ها آمدند و در برابر موضع گیری های غیرانسانی مقامات کشورهای خودشان دارند ایستادگی می کنند این نشان می دهد پیام مظلومیت و آزادی خواهی مردم غزه و فلسطینی های مظلوم به گوش جهانیان رسیده است.
سؤال : جناب دکتر ما از دو سه کشور غربی هیچ انتظاری نداریم مثل انگلیس که با آن اعلامیه معروف به اعلامیه بالفور که وزیر خارجه وقت بریتانیا صادر کرد، عملاً زمینه جعل رژیم صهیونیستی به عنوان یک خنجری در قلب سرزمین های اسلامی فراهم کرد، بعد از آن هم ایالات متحده امریکا طی 75 سال گذشته بیش از 63 قطعنامه را وتو کرد که در مذمت رژیم صهیونیستی بود. قطعنامه ها که عموماً در مخالفت نبود، همین مذمت را هم حاضر نشدند و اینها را وتو کردند اما سایر کشورهای غربی که به ویژه اروپای غربی یا بسیاری از کشورهای دیگری که یک جو از انصاف دارند شاید بشود با آنها وارد گفتگو بشود. ما در این زمینه چه کرده ایم، یعنی مثلاً الان کشورهای امریکای لاتین که چپ گرایان به قدرت رسیده اند، کشورهای آفریقایی تا یک خیزش بین المللی بر ضد این رژیم فراهم بیاید در چارچوب دیپلماسی پارلمانی.
جلال زاده : وزارت امور خارجه ارتباطاتی را با همین کشورهایی که عموماً شما در حوزه آفریقا، آسیا و امریکای لاتین برشمردید، برقرار کرده است، یک روشنگری هایی را نسبت به موضوع حادث شده در غزه با آنها درمیان گذاشته است اما من هم مثل شما اعتقاد دارم که وزارت خارجه باید این کشورها را فعال تر کند. من خاطرم است در جنگ 22 روزه دولت وقت من مسئولیتی داشتم، رئیس جمهور یک پیامی را تهیه کرد و توسط مشاورین خودش برخی از حتی وزراء اینها را اعزام کردند، من خودم به ژاپن اعزام شدم، به کرواسی اعزم شدم و به یکی از کشورهای آفریقایی برای دادن پیام رئیس جمهور روشنی، خود همین دیپلماسی را در کشورهای منطقه به وجود آورد. من خاطرم است کشور اسلواکی آن موقع رئیس دوره ای اتحادیه اروپا بود، پذیرفت و ما بردیم پیام آقای رئیس جمهور را دادیم. همچنین ژاپن، نخست وزیر ژاپن و خیلی از کشورهایی که توسط مشاورین یا برخی از وزرای دولت و مشاورهای رئیس جمهور. به نظر من این نکته ای که شما مطرح کردید هم می تواند از سوی مجلس علاوه بر کشورهای اسلامی به کشورهای منطقه می تواند دامنه خودش را گسترده کند و جای خالی این در این کشورهایی که شما بعضاً اشاره کردید به نظر من به چشم می آید و حتماً این باید پیگیری شود.
سؤال : در زمان دونالد ترامپ تلاش کرد تا زمینه آشکارسازی روابط رژیم صهیونیستی با بعضی از کشورها را فراهم کند که برخی مثل بحرین و عمارات و دیگران وارد این بازی دو سر باخت شدند. اما الان ما می بینیم با اقدامی که صورت گرفته است همین کشورها هم اندکی متزلزل شدند در این افکار و من دیدم که حتی رژیم صهیونیستی روزنامه هارتص نوشته بود که عربستان سعودی مذاکرات عادی سازی را قطع کرده است. ما برای اینکه متقاعد کنیم این کشورها را چه باید بکنیم، اعم از دولت، مجلس شورای اسلامی و حتی نهادهای سمن هایی که در حوزه های مقاومت فعال هستند یا در حوزه های حقوق بشری؟
جلال زاده : ببینید یکی از اهدافی که جمهوری اسلامی در بازتعریف و بازخوانی مجدد روابط خودش با برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس دنبال می کرد، همین بود که ما بتوانیم از نزدیکی و قرامت با این کشورها به نفع جهان اسلام و مخصوصاً کشورهای جبهه مقاومت استفاده کنیم که به نظر من جمهوری اسلامی در این هدف موفق شد. شما ببینید شرکت آقای بشار اسد در نشست اتحادیه عرب در ریاض موفقیت بسیار بزرگی بود و جمهوری اسلامی در این موفقیت شریک بود. من تقریباً گمان می کنم پانزده روز بعد از حضور آقای بشار اسد در ریاض همه مقامات لبنان و سوریه تشکر می کردند از این اقدام جمهوری اسلامی و آن را به فال نیک می گرفتند. در همین بحث غزه اگر نبود روابطی که جمهوری اسلامی با کشورهای عمارات، با کشورهای سعودی تعریف نو کرد و توانست سفیر مبادله کند، شما بدانید اگر این اتفاق نمی افتاد قطعاً ما در او آی سی نمی توانستیم شرکت کنیم. آقای رئیسی در تلفنی که به آقای بن سلمان انجام شد و گفتگو شد و توانستیم آنها را پای کار بیاوریم قطعاً این اتفاق نمی افتاد. اما به نظر من خیلی زود است مثلاً امارات همین در یکی دو سال روابط خودش را با رژِیم صهیونیستی تعریف کرده است الان آنها حضور فیزیکی در این کشورها دارند به دنبال برقراری ارتباط با عربستان هستند که به گمانم باید به این زودی ها این اتفاق را فراموش کنیم و امیدوارم که اصلاً این اتفاق نیفتد. ما هر چقدر با کشورهای اسلامی و کشورهای منطقه بتوانیم ارتباط نزدیکی اول با دولت هایشان برقرار کنیم، قطعاً روابط فرهنگی با سازمان های مردم نهاد، با اندیشکده هایی که در این کشورها است گسترش پیدا می کند و اتفاقاً ازجمله اهدافی که سفرای ما در ابتدای کار دارند دنبال می کنند، روابط فرهنگی، روابط دانشگاهی، روابط مردمی با این کشورها است.
سؤال : دولت سیزدهم موضوع تعادل در سیاست خارجی و گسترش و تعمیق روابط با کشورهای همسایه را در دستور کار قرار داده است و همانطور که فرمودید یکی از دستاوردهای این اقدام دولت، موضع هماهنگ و همسوی بسیاری از این کشورها در موضوع فلسطین بود که بالاخره وقتی روابط باشد این اتفاق می افتد. مجلس شورای اسلامی برای پشتیبانی از گسترش چنین سیاستی یعنی سیاست تعمیق روابط با همسایگان، مشارکت جمهوری اسلامی در پیمان های منطقه ای و حتی بین المللی مثل شانگهای به عنوان یک پیمان منطقه ای، بریکس بعنوان یک پیمان فرامنطقه ای و فراقاره ای، مجلس شورای اسلامی چگونه از این سیاست کاملاً درست دولت سیزدهم حمایت خواهد کرد. مثلاً به صورت مشخص الان در برنامه هفتم آیا طرحی دارید یا خیر؟
جلال زاده : همانطور که اشاره کردید، آقای رئیس جمهور در ابتدای کار در مجلس حاضر شدند و برنامه خودشان را که اعلام کردند، در حوزه سیاست خارجی، سیاست همسایگی و متوازن را به مجلس ارائه کردند. آقای وزیر امور خارجی در روز رأی اعتماد و در جلساتی که با کمیسیون ها داشت به این موضوع تصریح کردند، تأکید کردند و در همان روزهای اول تشکیل دولت سیزدهم این موضع در حوزه سیاست خارجی مورد حمایت نمایندگان مجلس قرار گرفت. ما در تمامی این حدود دو سال در کنار دولت در تقویت این موضع روابط را داشتیم در آستانه یک تنش جدید با این کشورها بودیم بخاطر مسال اقتصادی، سیاسی و فرهنگی. بحمدالله شما ببینید 90 درصد سفرهای آقای رئیس جمهور به کشورهای اسلامی و منطقه بوده است و سفرهای آن کشورها به تهران، و این یک تحول بسیار قابل توجه در حوزه سیاست خارجی بود. بگذارید من اینجا یک حرف تلخی را هم عرض کنم، ما متأسفانه یک جماعت غرب زده در داخل داریم که هر اقدامی که دولت در نزدیکی با کشورهای اسلامی، با کشورهای شرق، آفریقایی و امریکای لاتین انجام می دهیم، این را فرو می کاهند، تنزل می دهند. ما در همین سفر نیویورکی که من به همراه آقای رئیس جمهور حضور داشتم، من کارم این است، مسئولیتم این است، سوابق قبلی ام این است، واقعیت آنجا دیدم بریکس آنجا بیشتر برای من معنا پیدا کرد در تأکیدی که شورای روابط خارجی به اهمیت حضور جمهوری اسلامی...
سؤال : شورای روابط خارجی ایالات متحده؟
جلال زاده : بله؛ شورای روابط خارجی امریکا که برای اولین بار در محل اسکان و اقامت رئیس جمهور ایران در طول این چهل و چند سال حاضر شد، چرا، وزاری خارجه ما به محل شورای روابط خارجی امریکا رفته بودند، در دولت های مختلف و در آن گفت و شنود و سؤال و جواب، این اولین بار بود که آمده بودند، من آنجا متوجه شدم که بریکس چقدر مهم است، البته آنجا بیشتر متوجه شدم که شانگهای یعنی چه و حضور جمهوری اسلامی در نگاه و در لسان و بیان آنها حضور ما در بریکس و حضور ما در شانگهای و حضور ما در اتحادیه اقتصادی اوراسیا بسیار مهم بود و از جمهوری اسلامی سؤال شان این بود که شما با چه فرمت و فرمولی توانستید در اوج تحریم ها در اینکه ما هنوز برجام را به نتیجه، می دانید که امریکایی ها و اروپایی ها می گفتند تا برجام تکلیف اش روشن نشود، شما در منطقه نمی توانید قدمی از قدم بردارید ما زمانی پول هایمان را از آن تحریم و آن حبس درآوردیم که در برجام هیچ اتفاق جدیدی رخ نداده است، ما زمانی با عربستان و عمارات توانستیم روابط مان را حسنه کنیم و از نو تعریف کنیم که در برجام هیچ اتفاقی نیفتاده بود. خاطرتان است که آنها دنبال برجام دو و سه بودند، برجام دو و سه بحث منطقه ای بود و آن نشان داد که قدرت جمهوری اسلامی چقدر است. لذا مجلس شورای اسلامی چه در بحث های تقنینی یعنی اینکه شانگهای را ما در اسرع وقت در کمیسیون توانستیم، چون می دانید که طبق قانون اساسی مقابله نامه ها، توافقنامه ها، حضور ایران در اتحادیه های جهانی و منطقه ای باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. در آنها همکاری های لازم را کرده ایم، در دیپلماسی پارلمانی سعی کرده ایم در ادامه سیاست های همسایگی و متوازن دولت بتوانیم ادامه دهنده باشیم و آن را تقویت کنیم.
سؤال : جناب دکتر یک مشکلی که در حوزه سیاست خارجی وجود دارد در کشور این است که با رفت و آمد دولت ها ما شاهد حرکت سینوسی در روابط می شویم. یک دولتی می آید روابط با امریکای لاتین و کشورهای آفریقایی را تقویت می کند، دولت بعد می آید نقطه سر خط اول خط می شود، بعد دولت بعدی می آید سیاست دیگری را دنبال می کند و اینها. مجلس شورای اسلامی در این زمینه می تواند ریل گذاری کند این ریل گذاری در غالب قوانین و در غالب برنامه پنج ساله و اینها می تواند باشد. به صورت مشخص ما برای اینکه تعادل در سیاست خارجی حالا برخی ها توازن می گویند، در سیاست خارجی ایجاد شود، تعمیق روابط در با کشورهای همسایه باشد، با کشورهای همسو در حوزه بین الملل با همدیگر فعالانه برخورد کنیم و دیدگاه های همسو داشته باشیم، چه تدبیری می اندیشد؟
جلال زاده : به نظر من به نکته بسیار مهمی اشاره کردید من اسم این را گذاشته ام ناپایداری در روابط خارجی. دولت ها با باورها و برنامه ها و آنچه که رأی گرفتن برای آن، یعنی شعارهایی که داده اند روی کار می آیند. مثلاً شما دولت یازدهم و دوازدهم، با اینکه ما با همه دنیا تنش زدایی کنیم با کشورهای غربی، به دنبال به نتیجه رساندن پرونده هسته ای باشیم، لذا یادتان باشد آن موقع می گفتند وزارت خارجه شده است وزارت برجام، خب بعضاً مجالس هم با این باورها همسو می شوند. خب مجالس به جای اینکه آن ریل گذاری را انجام بدهند از برنامه های بالادستی پیروی کنند، بعضاً می بینید با دولت ها همراه می شوند و لذا آن بحث نظارتی را کاهش می دهند. به فرض عرض می کنم، الان مجلس مجلسی است که در بسیاری از جهات دولت را حمایت می کند هرچند از وظیفه نظارتی خودش عدول نمی کند، شما ببینید چقدر سؤال، چقدر مباحث استیضاح در همین مجلس مطرح شده است و به نتیجه رسانده است. ما روزهای سه شنبه مان، سه شنبه های نظارتی است، همه ارکان دولت می آیند و پاسخ می دهند.
من این نکته شما را در نظام حکمرانی خودمان می بینم که ما روزهای اول انقلاب و سال های بعد از آن در آفریقا چقدر سرمایه گذاری کردیم، جهاد سازندگی ما در نزدیک به 17 کشور آفریقایی دفتر داشت ولی امروز سطح مبادلات اقتصادی ما تازه با رشدی که در این دولت داشت به گمانم به 2 میلیارد دلار رسیده است درحالی که کشور همسایه ما ترکیه که سال ها بعد از جمهوری اسلامی در آفریقا حضور پیدا کرده است، من آخرین گزارشی که در این زمینه دارم، نزدیک به 18 هزار میلیارد دلار در آفریقا توانسته است مبادلات اقتصادی خودش را افزایش بدهد. دولت سابق در امریکای لاتین هیچ پیشرفت خاصی نداشت به نظر من این برمی گردد به نوع حکمرانی ما که با تغییر مجالس و دولت ها سیاست های راهبردی نظام نباید تغییر کند که بعضاً ما از این جهات آسیب های جدی را می بینیم. بگذارید من در تأیید فرمایشات شما عرض کنم که ما سال گذشته در روز آفریقا میزبان سفرای کشورهای آفریقایی در کمیسیون بودم وقتی که شروع کردم به تعبیر خودمان منبری رفتم که جمهوری اسلامی چقدر در آفریقا علاقمند است که روابط خودش را گستشر بدهد در سؤالات دو سه نفر از سفرای کشورهای آفریقایی گفتند که شما جدی این حرف ها را دارید می زنید، یعنی سیاست ادامه خواهد داشت، مستمر خواهد بود، من دیدم واقعاً اینها لطمه دیدند و آنجا به هر حال ما در مجال آن جلسه گفتیم که دولت و مجلس پایبند گسترش روابط با آفریقا است.
سؤال : در این مقطع زمانی که ما شاهد تحولات بسیار بسیار گسترده ای در منطقه هستیم و به نظر می رسد که طوفان الاقصی صرفاً یک عملیات نظامی مقاومت اسلامی بر ضد رژیم صهیونیستی نیست بلکه شکل دهنده یک هندسه نوین قدرت منطقه ای و جهانی است، یک زمانی کندالیزارایس، وزیر خارجه وقت ایالات متحده، معتقد بود که جنگ 33 روزه درد زایمان خاورمیانه مبتنی بر اندیشه های امریکایی است. الان به نظر می رسد که واقعاً هندسه قدرت مبتنی بر اندیشه مقاومت در منطقه دارد شکل می گیرد، ما در همین مقطع می بینیم که پول های به ناحق بلوکه شده جمهوری اسلامی در برخی از کشورها از جمله کره جنوبی آزاد می شود. الان وضعیت چطور است وضعیت این پول ها، چون دولت گفته است که ما از این پول ها برای سرمایه گذاری و رشد و توسعه اقتصادی استفاده می کنیم یعنی هزینه نمی کنیم برای کارهای روزمره، الان وضعیت چطور است؟
جلال زاده : حیف ام می آید به آن بخش اول فرمایش شما در بخش نظم نوین یک اشاره کوتاهی نکنم، و بعد به این بحث پول های بلوکه جمهوری اسلامی بپردازم. حضرت آقا سال گذشته اردیبهشت ماه در دیدار با دانشجویان گفتند که ما شاهد یک نظم نوین جهانی در سال های نزدیک خواهیم بود، بعد از آن در یکی از سخنرانی های دیگرشان فرمودند که سه متغیر اصلی می توانیم برای نظم نوین جهانی برشمریم که یکی از آنها بحث امروز من و شما است. حضرت آقا گمان کنم که ماههای آخر سال گذشته بود، فرمودند که این سه متغیر یکی اش تقویت جبهه مقاومت است در نظم نوین آینده، در کنار افول امریکا، در کنار جابجایی قدرت و ثروت از غرب به شرق در متغیر دوم حضرت آقا فرمودند که تقویت جبهه مقاومت، به نظر من سال ها است ابتکار عمل را در هندسه نظم نوین جهانی جبهه مقاومت جمهوری اسلامی توانستند از آن خود کنند. حتماً بعد از این عملیات طوفان الاقصی اتفاقات جدیدی در منطقه رخ خواهد داد و این یعنی ابتکار عمل دست جمهوری اسلامی و جریان مقاومت است. در خصوص بحث آزادسازی بخشی از پول های بلوکه شده جمهوری اسلامی، اولاً در غرب یک جوری تبلیغ می کردند، در همین سفر نیویورک هم من دیدم که یک اندیشکده متوجه نیست که امریکا به ما پول نداده است، پول های نفت ما که، جدی می گویم، اینها خیال می کردند که بایدن یک پولی را به ما بخشیده است و می گفتند چرا بایدن به ایران 6 میلیارد دلار داده است، این پول ها برای جمهوری اسلامی بود که به ناحق در این کشورها بلوکه شده بود و اتفاقاً سیاست درست دولت در اینکه کره جنوبی را تهدید کرد، مجلس آماده بود، لایحه آمد، که مجلس لایحه شکایت جمهوری اسلامی در مجامع بین المللی از کره جنوبی را شکل می دهد که به نظر من کره جنوبی یکی از علت هایی که پول های ما را آزاد کرد همین تهدیدی بود که دولت آن کشور را انجام داد و عرض کردم ما بدون اینکه در برجام قدمی از قدم برداریم توانستیم در این کشورها در عراق و در برخی از کشورها ان شاالله در آینده ای نزدیک پول های محدود ما که بلوکه شده است، آزاد شود. بعضی از کشورها شایعه کردند که در همین حوادث قطر دوباره می خواهند بلوکه کند، امریکا، دیدید که هم امریکایی ها پس گرفتند این شایعه را و هم قطری ها و هم بانک مرکزی و هم یکی از معاونین وزارت خارجه به قطر سفر کردند و این شایعه را خنثی کرد.
سؤال : در دهه سوم قرن بیست و یکم رخدادها به صورت بسیار شتابانی در حال اتفاق افتادن است و به همین دلیل جنگ روایت ها روی می دهد و گاهی اوقات این جنگ روایت ها واقعیت ها را معکوس جلوه می دهد نزد افکار عمومی. ما در حوزه مقامات رسمی، حالا بعداً به رسانه ها می پردازیم، مثلاً مجلس شورای اسلامی، دولت، دولتمردان چه مقدار در دیدار با مقام های ارشد کشورهای خارجی تلاش می کنند که این جنگ روایت ها مبتنی بر واقعیت میدان برای آنها تحلیل شود و گفته شود.
جلال زاده : اجازه بدهید من تجربه خودم را عرض کنم، در همین یکسال گذشته که ما درگیر سال گذشته درگیر پروژه اغتشاش بودیم، خب برخی از سفرای کشورهای اروپایی، آلمان، انگلیس، فرانسه، سوئیس، من ملاقات هایی با اینها داشتم. سفرهایی که به بعضی از مجامع داشتیم و اینها را در آن مجامع می دیدیم، ببنید اینها نه اینکه حقیقت را نمی دانند، به صراحت می گویند ما زور داریم، زمان روابط بین الملل امروز قدرت است و چون قدرت از آن ما است، شما باید استانداردهای ما را قبول کنید. من اجازه بدهید دوباره یک مثال همین سفر اخیر را عرض کنم، یکی از افرادی که در شورای روابط خارجی امریکا نزدیک من نشسته بود یک خانمی بود که ایرانی بود، یعنی پدر و مادرش ایرانی تبار بود، ایشان می گفت که قبل از اینکه جلسه رسمی شود و آقای رئیس جمهور بیاید، می گفت که من خیلی دوست دارم بیایم ایران ولی نگران هستم که من را مثل، حالا اسم آن جاسوس را آورد که من نمی خواهم عرض کنم، مثل آن من را بگیرید، گفتم که شما پرونده این فرد را خوانده اید، گفت نه همین که رسانه ها گفته اند، گفتم رسانه های خودتان دیگر، گفتم شما فیلم های هالیوودی را نگاه نمی کنید، فیلم هایی که خود هالیوود ساخته است که امریکایی ها چطوری می آیند و در انقلاب های رنگی و دستکاری کردن اقشار و افکار عمومی نقش دارند. گفتم که من در امریکا چند سال قبل که سفر کرده بودم، در چند محل معروف امریکایی با دوستان مان عکس گرفتیم، اف بی آی آمد و گفت که شما برای چه عکس گرفته اید، دنبال چه هدفی بوده اید، این واقعیت است، گفتم چه برسد به اینکه من بروم با سندیکاهای کارگری شما ارتباط برقرار کنم، نوع تظاهرات اینها را برنامه نویسی کنم. ایشان گفت امریکا زور دارد تا حرف خودش را به کرسی بنشاند. لذا شما در دیدار با سفیر آلمان، که من به او گفتم که شما که به ما می گویید مثلاً شما پهپاد دارید به روسیه می دهید، ما می گوییم سند بدهید، نمی دهید و ما را محکوم می کنید اما همین آلمان می دانید که چندتا سازمان مردم نهاد آلمانی از آلمان شکایت کردند از خود دولت آلمان، برای اینکه شما در دوره جنگ عراق علیه ایران به عراق مواد شیمیایی دادید. گفتم که شما هم شیمیایی دادید، هم سلاح دادید، اصلاً از آن صحبت نمی کنید، بعد به ما می گویید مثلاً شما به فرض یک سلاحی به روسیه داده اید، به نظرتان چکار می کنند اینها، سکوت می کنند به مورد بعدی و به سؤال بعدی می پردازند. عرض کردم زمان روابط بین الملل از دیدگاه آنها و ما زبان قدرت است. لذا شما دیدید هر زمانی جمهوری اسلامی از زبان قدرت استفاده کرد، طرف مقابل را به تسلیم واداشت.
سؤال : ما شاهد معیارهای دوگانه غرب در قبال موضوعات مختلف هستیم. مثلاً بحث انتخابات می بینیم که مردم غزه الان از سال 2006 تا الان یعنی چیزی حدود 16 سال دارند تنبیه دسته جمعی می شوند چراکه در سال 2006 اینها در انتخاباتی شرکت کردند و به مقاومت رأی دادند و اگر به مقاومت رأی نمی دادند و به فتح رأی می دادند به جای حماس به فتح رأی می دادند شاید این اتفاق نمی افتاد و حتماً نمی افتاد چون الان کرانه باختری و رام الله این اتفاق برای شان نیفتاده است. ما می بینیم که اینها در همه جا می گویند باید انتخابات برگزار شود، آنجایی که انتخابات برگزار شد و اتفاقاً بنیاد کارتر بر خوب بودن این انتخابات هم صحه گذاشت، الان 16 سال است که زمینی، هوایی و دریایی محاصره شده اند، الان پنج جنگ هم تحمیل شده است بر آن علاوه بر اینکه روزانه بالاخره یکی دو تا بمباران هست حتی اگر جنگ هم نباشد یکی دو تا بمباران می کنند. یا بحث حقوق بشر، خودشان بحث حقوق بشر مطرح می کنند اما ما می بینیم که چگونه خودشان نقض حقوق بشر کودکان، زنان، خانه و کاشانه مردم را اینجوری ویران می کنند، آواره می کنند و اینها. ما برای اینکه این معیارهای دوگانه را به افکار عمومی نشان بدهیم نیاز به رسانه داریم آن رسانه های قدرتمند. حالا شما با توجه به اینکه بالاخره کشورهای مختلف رفته اید، در خود روابط بین الملل استاد هستید، چه باید کنیم در برنامه هفتم، که بیاییم رسانه هایمان را تقویت کنیم که این روایت اول یا روایت واقعی را هم برای مردم خودمان و هم برای افکار عمومی بین المللی منتقل کنیم. دیدیم سال گذشته در همین ایام مثل این روزها چطور رسانه های بیگانه داد و بیداد می کردند بعد مشخص شد که اینها هم غلو بود کف روی آب بود تمام شد و رفت و الان از آن آدم هایی که در آن مقطع می آمدند دائماً در رسانه های خارجی الان گم و گور شده اند مثل آن خانمی که آمد و گفت که امریکایی ها به من گفته اند اصلاً گم و گور شو و پیدایت نشود و اسمت را عوض کن، ما هم اسمش را نمی آوریم که عوض می شود. چه می کنید در برنامه هفتم برای حمایت از رسانه؟
جلال زاده : خاطرم است مقام معظم رهبری به یکی از وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرموده بودند که بروید به سمت یک رسانه قوی و جهانی. الان چقدر این اتفاقات افتاده است یا نیفتاده است، من خیلی به آن نمی پردازم. من در مؤسسه شرق شناسی مسکو گفتم که روسیه در زمین پیروز است ولی در آسمان شکست خورده است، منظورم از آسمان در فضای ماهواره ها و تصاویر و اینها که مخابره می شود. این جنگ روایت ها، قدرت رسانه، واقعاً بسیار موضوع مهمی است. از یک شکست خورده پیروز می سازد و از یک پیروز شکست خورده می سازد. ما خودمان از این موضوع بسیار لطمه دیده ایم، مقام معظم رهبری در همین ملاقات اخیری که با دولت داشتند همین موفقیت های خود دولت را ایشان نقد داشتند که این خوب رسانه ای نمی شود حتی برای خود مردم ایران. لذا ما هر قدر رسانه های خودمان را چه رسانه ملی و رسانه های دیگری که در کنار رسانه ملی رشد کرده اند و دارند به یک بلوغی می رسند تلاش کنیم.
ما هر زمان که به رسانه رسیده ایم گفته ایم پول نداریم، آن موقعی که دیده ایم لطمه خورده ایم، حمله به ما شده است، آمده ایم از رسانه انتظاراتی را داشته ایم، خب به تعبیر ما شما چقدر داده اید که چقدر طلب دارید یعنی ما چقدر به رسانه ملی و به رسانه های دیگر خودمان رسیدگی کرده ایم که اینها قدرتمند و قوی بشوند و بتوانند در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشند. در برنامه هفتم همکاران من در کمیسیون فرهنگی آن مقداری که من مطلع هستم و مطالعه کرده ام، با جلسات مستمری که با مدیران ارشد رسانه ملی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر ارگان های فرهنگی که در حوزه رسانه مشغول فعالیت هستند بحمدالله تبصره ها و بندهای قوی دیده اند که امیدوارم ان شاالله در صحن مجلس هم بتوانیم آنها را عملیاتی کنیم البته دولت باید در بودجه های سالیانه رسانه ملی و دیگر رسانه ها را خوب ببیند. البته عرض کنم الان همین دولت هایی که ادعای آزادی بیان دارند بسیاری از ماهواره هایی که شبکه های صداوسیما و جبهه مقاومت از آنها دارد پخش می شود آنها را تحریم کرده اند و به تعبیری نمی گذارند که پیام ما به کشورهای دنیا برسد. لذا من معتقدم که ما رسانه ها را باید تقویت کنیم نه فقط در بعد خارجی، حتی در بعد داخلی که رسانه بتواند قدرتمندانه در داخل و خارج ظاهر بشود.
سؤال : جناب دکتر وقتی که شبکه الجزیره انگلیسی راه افتاد توأمان بود با شبکه پرس تی وی ایران، میزان بودجه ای که برای شبکه الجزیره انگلیس در نظر گرفته بودند یک میلیارد دلار در آن سال بود یعنی شانزده هفده سال قبل و کل بودجه سازمان صدا و سیما کمتر از این رقم بود اگر به دلار تبدیل می کردیم. برای همین یک کشور کوچکی مثل قطر روزانه صدها بار اسم دوحه آورده می شود برای بسیاری از مردم که اصلاً نمی دانند دوحه کجا است، یا بحث ماهواره ملی که یکی از موضوعات شبکه های حوزه مقاومت و جمهوری اسلامی، قتل عام شدند روی نایل ست، عرب ست، یوتل ست، اینتل ست و اینها، چه کاری باید کرد برای اینکه جمهوری اسلامی خودش یا با کشورهای همسوی خودش دارای یک ماهواره مستقل شود البته الان دارد دانشمندان ایرانی دارند یک کارهایی می کنند که ان شاالله به ثمر بنشیند.
جلال زاده : به نظر من اول ما باید ذهنیت برخی از مدیران را اصلاح کنیم رسانه را تزئینی نبینیم تشریفاتی، رسانه ها را روابط عمومی دولت ها نبینیم، رسانه را قدرت امروز جهان ببینیم، این از پول مهمتر است. ما اگر این ذهنیت را اصلاح کنیم من به نظرم بقیه مسائل راحت تر و سهل تر حل می شود. من اینجا باید یک اعترافی کنم، من خودم صداوسیمایی هستم و این نکته ای که شما از الجزیره گفتید من دقیقاً همان موقع در سازمان داشتم خدمت می کردم، کاملاً فرمایش شما درست است، ما الان بسیاری از دفاتر ایرنا، دفاتر صداوسیما در برخی از کشورها تعطیل شد، تعدیل شد، ما بعضاً از کارمندان محلی داریم استفاده می کنیم، خب شما چه انتظاری دارید که ما بتوانیم اخبار دنیا را به موقع پخش کنیم و بتوانیم نافذ باشیم نفوذ کنیم، روایت اول را دراختیار داشته باشیم، قطعاً این اتفاق با یک حرکت قوی رخ می دهد.
این اتفاق باید در ذهنیت من نماینده، کارگزاران و دولتمردان بیفتد و به رسانه بعنوان یک ابزار اعمال حاکمیت در داخل و خارج نگاه کند. بحث فنی که شما اشاره کردید خود صداوسیما در بخش فنی بحمدالله امروز به موفقیت های چشم گیری رسیده است، بعضاً تجهیزاتی که ما در سال های گذشته برای آن خیلی زحمت می کشیدیم که در دنیا بتوانیم آنها را تهیه کنیم، امروز توسط مهندسین خود سازمان در بخش فنی و شرکت تکتا اگر درست یادم مانده باشد دارد تهیه می شود. در وزارت ارتباطات در دانشگاه هایی مثل علم و صنعت و امیرکبیر روی ماهواره ملی دارد تلاش می شود که امیدوارم در برنامه هفتم که این موضوع دیده شده است، بحث ماهواره، بحث اینترنت ملی، ان شاالله آنجا تقویت شود و روزی برسد که ما دیگر نگران تحریم شبکه های خودمان و جبهه مقاومت در ماهواره های غربی نباشیم.
نظر شما