سوم مهر انحلال حزب رستاخیز

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، حزب رستاخیز ملت ایران به عنوان تنها حزب واحد فراگیر، به دستور محمدرضا پهلوی در ۱۱ اسفند ۱۳۵۳ تشکیل شد، اما تنها ۴۳ ماه دوام آورد.

شاه، که شخص اول مملکت محسوب می‌شد، دربه یک آزمون درصحنه‌ی اجتماع ایران دست زد. پیش از این احزاب خودساخته‌ی مردم، ملیون و ایران‌نوین آزمون شده بودند و نتوانستند رضایت خاطر وی را جلب کنند. 

به‌همین دلیل، پس از اعلام تشکیل حزب رستاخیز، آن‌ها یکی پس از دیگری انحلال خود رااعلام کردند.

 

در جریان حوادث منتهی به انقلاب اسلامی، حزب رستاخیز در امور سیاسی ایران هیچ نقش مهمی ایفا نکرد و دفاتر حزب یکی از مکان‌هایی بود که مورد حمله ناراضیان قرار می‌گرفت. سرانجام در زمان نخست‌وزیری شریف امامی، حزب در هشتم مهر ۱۳۵۷ خورشیدی به طور رسمی منحل شد.

با روی کار آمدن دولت عوام فریب جعفر شریف امامی در بحبوحه انقلاب اسلامی مردم ایران، او قصد داشت با انجام اقداماتی، اعتراضات گسترده مردمی را آرام سازد.

 

وی در روز اول نخست وزیری خود اعلام کرد که عضویت هیچ حزبی را ندارد و به این ترتیب، خود را از تنها حزب دولتی کنار کشید.

این در حالی بود که اغلب نمایندگان مجلس و سناتور‌ها و مقامات دولتی، اجباراً عضو حزب رستاخیز بودند. 

 

سرانجام در دوم مهرماه ۱۳۵۷، حزب دولتی رستاخیز پس از ۴۳ ماه فعالیت، رسماً انحلال خود را اعلام کرد و اعلام شد که دیگر حزبی به نام رستاخیز در صحنه مبارزات سیاسی وجود نخواهد داشت. آماده ‏سازی و افتتاح آخرین دوره مجلس شورای ملی و جعل تقویم دروغین شاهنشاهی از دستاورد‌های شوم این حزب بود.

محمدرضاشاه که با نارضایتی روزافزون عمومی و مشکلات فراوان اقتصادی مواجه بود، هویدا را از سمت نخست‌وزیری برکنار کرد و پست وزارت دربار را به او داد و آموزگار را به‌جای او نشاند. آموزگار پس از انتصاب به سمت نخست‌وزیری در روز سوم شهریور ۵۶ رأی اعتماد گرفت.

 

چند ماه بعد در روز پنجم دی‌ماه ۱۳۵۶ شاه در دیدار با اعضای دفتر سیاسی و هیئت اجرائی حزب رستاخیز «جدایی پست دبیرکلی حزب را از سمت نخست‌وزیری به مصلحت ندانست»، این‌چنین بود که جمشید آموزگار، نخست‌وزیر وقت، این‌بار نه با رأی اعضای حزب که به حکم شاه، برای بار دوم دبیرکل حزب رستاخیز شد. 

 

 یک هفته بعد از فاجعه سینمای رکس آبادان در ۲۸ مرداد ۱۳۵۷ که منجر به کشتار حدود ۳۷۷ نفر از اهالی شهر شد، آموزگار در مقابل اعتراض عمومی در سراسر کشور به علت ناتوانی در پاسخ‌گویی به خواسته‌های مردم، از مقام نخست‌وزیری و دبیرکلی حزب رستاخیز استعفا داد. 

هفت روز پس از استعفای آموزگار، حزب رستاخیز متلاشی و مدتی بعد منحل شد.

به دنبال آن آزادی احزاب اعلام شد و استعفای آموزگار مورد پذیرش شاه قرار گرفت.

 

 

منابع: انهار، پیشخوان