پرداخت بیش از 70 درصد مطالبه گندمکاران

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما, آقای علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی مهمان برنامه میزاقتصاد بودند که به بررسی میزان خرید گندم و پرداخت مطالبه کشاورزان پرداختند.

آخرین خبرها از وزارت جهاد کشاورزی حاکی از آن است که میزان خرید تضمیمی گندم از مرز 10 میلیون تن گذشته حدود 10 میلیون و 200 هزارتن شده آخرین آماری که امروز وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده این عدد در سال گذشته معادل 7 و نیم میلیون تن بود و در سال 1400 چهار و نیم میلیون تن بوده، یک خبر مهم دیگر که وزارت جهاد کشاورزی امروز اعلام کرده این است که در تولید گندم نان، خودکفا شدیم می خواهیم بررسی کنیم که در یک دهه گذشته روند خرید گندم و قیمتش چگونه بوده؟ آمار را می بینید از سال 92 یعنی اول دولت قبلی تا آخر سال 1401 – 1402 هم که خدمتتان عرض کردم ، سال 92 را می بینید قیمت این خط آبی خط قیمت است این زردها هم که میزان خرید تضمینی گندم ماست، می بینید که از سال 92 چه رشدی داشتیم، 4 و هشت میلیون تن، شش و هشت دهم میلیون تن، هشت میلیون تن، 11 و نیم سال 95 اگر خاطرتان باشد ما یک دوره ای یک بار خودکفا شدیم در گندم اما بعد باعث شده که دوباره وابستگی داشته باشیم، قیمت را می بینید که چه شیبی پیدا کرده ، اما از سال 1400 تقریبا از آخر 99 اول 1400 قیمت یک رشد زیادی داشت تا رسید به امسال که 11 و نیم و آن جایزه و اینها شد 13 و بعد 13 شد 15 برای امسال که هنوز مشخص نیست می خواهیم در برنامه این را صحبت بکنیم ببینیم که میزان تولید چقدر بوده دقیقا تا الان چقدر پرداخت شده به کشاورزان و چقدر باقی مانده و باید به آنها پرداخت بشود حتی برنامه وزارت جهاد کشاورزی به طور کلی برای سایر محصولات کشاورزی به چه صورت است؟ می بینید که هر وقت دولت پول کشاورز را داده به قیمت خوبی ازش گندم را خریده میزان تولید بسته به اتفاقاتی که افتاده ، میزان تولید خوبی بوده مثل اتفاقی که امسال و سال پیش شاهدش بودیم و در این رشد دیدیم، در میزاقتصاد امروز همین توضیحاتی که عرض کردم با یکی از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به بحث و گفت و گو بنشینیم.
دراستودیو میز اقتصاد آقای علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی حضور دارند این آخرین برنامه میز اقتصاد به مناسبت هفته دولت هست که تقدیم حضورتان می شود
سوال: بفرمایید از آخرین آمار تولید و خرید تضمینی محصولات اساسی و کشاورزی؟
آقای مهاجر: خدمت شما عرض بکنم که همانطوری که حضرتعالی اعلام فرمودید، میزان خرید گندم تقریبا از 10 میلیون و 200 هزار تن گذشت و با این حساب در تامین گندم نان به خودکفایی رسیدیم علی رغم این که ما سال های خشک را داریم پشت سرمی گذاریم ، امسال در کشور حدودا 20 درصد نسبت به میانگین بارش های کشور عقب تر هستیم یعنی 20 درصد کمتر بارش داشتیم، با این توجه خوشبختانه این توفیق را خداوند نصیب ملت ایران کرد که من جا دارد از همه دست اندرکاران به ویژه کشاورزان عزیز که اعتماد کردند و به حرف ما گوش کردند و گندم کشت کردند و به بحث های آموزش و ترویج توجه کردند تشکر می کنم
سوال : تاالان چقدر پولشون را پرداخت کردید؟ یعنی از این میزان 10 میلیون و 200 هزار تنی که خرید شده چقدرش پرداخت شده؟
آقای مهاجر: حدودا کل خریدی که تا امروز کردیم حدودا 152 هزار میلیارد تومان پول کل گندم می شود که از این مقدار 109 هزار میلیارد آن حدودا پرداخت شده که با توجه به قولی که دولت و ریاست محترم سازمان برنامه و بودجه انجام دادند انشاالله تا دو هفته آینده کل مطالبات کشاورزان پرداخت می شود و در همین سه چهارپنج روز گذشته حدودا بیشتر مطالبات پرداخت شده.
سوال: علت این که یک خرده گندمکاران پولشان را دیر دریافت کردند چی بود؟
آقای مهاجر: خدمت شما عرض کنم که معمولا در رابطه با لایحه بودجه که تقدیم می شود قسمتی از این پرداخت پول را منوط به درآمد دولت در یک قسمت دیگری کرده بودند که این محقق نشد ولی خوشبختانه با دستوری که ریاست محترم جمهور دادند این مشکل حل شد و کل پرداخت انشاالله همانطوری که عرض کردم پرداخت می شود.
سوال : یک بحثی هم ما داشتیم که تاخیری هم که می خورد پول تاخیر دیرکردن به کشاورزان پرداخته بشود این هم در برنامه هست؟
آقای مهاجر: طبق قانون باید دررابطه با دیرپرداخت کردن پول کشاورزان به آنها پرداخت بشود ولی در لایحه بودجه امسال این دیده نشده.
سوال : یک نکته دیگر این که قیمت سال آینده الان مشخص هست چقدر است؟ چون باید تا آخر تیرماه اعلام می شد این اتفاق نیفتاده؟
آقای مهاجر: در جلسه ای که شورای قیمت گزاری در رابطه با بحث قیمت گندم داشت به این نتیجه رسید که هفته آینده این قیمت را اعلام می کنند نهایی شده انشاالله از سوی وزیرمحترم جهادکشاورزی هفته آینده اعلام خواهد شد.
سوال: فرمودید در گندم نان به خودکفایی رسیدیم، برای خودکفایی کامل چقدر فاصله داریم با خودکفایی کامل در حوزه گندم و برنامه تان برای سایر محصولات کشاورزی؟
آقای مهاجر: مستحضرهستید که ما حدودا 85 میلیون نفر جمعیت داریم حالا اگر بیشتر نشده باشد حدودا ما شش هفت میلیون هم مهاجر داریم که این عدد تقریبا حدود ما برای 94 پنج میلیون نفر جمعیت غذا تامین بکنیم خوشبختانه با توجه به این که علی رغم این سال ها با توجه به شرایطی که تحریم ها بر ما تحمیل شده میزان مصرف نان هم بیشتر شده ، از یک طرف جمعیت هم بیشتر شده و به همین خاطر ما حداقل باید 10 میلیون تن گندم تولید کنیم تا نیاز ما را به نان به اصطلاح برآورده کند که حالا با توجه به این که خریدمان از میلیون گذشته، در گندم نان ما خودکفا شدیم و برای صنف و صنعت که شامل ماکارونی، شیرینی جات و مصارف دیگری که از گندم ، فرآورده های گندم انجام می شود نیاز است که حدودا یازده و نیم میلیون تن گندم بخریم تا بتوانیم خودکفا بشویم از نظر کلی، ولی دررابطه با این حدودا یک میلیون ، یک و نیم میلیون دیگر هم انشاالله بتوانیم به دست بیاوریم قطعا ما به خودکفایی کامل خواهیم رسید که جزو برنامه سال آینده مان هست البته ما یک شرطی داریم و آن شرط ما این هست که انشاالله بتوانند کودموردنیاز را در اختیار کشاورزان به موقع قرار بدهیم.
سوال: به بحث کودهم خواهیم رسید این که الان یک خرده قیمت دارد با تاخیر اعلام می شود و این که مطالبه هم یک خرده وجود داشت فکر می کنید رو تولید سال آینده می تواند اثر منفی داشته باشد یا نه؟
آقای مهاجر: نه ما معمولا کشت گندم مان از اوایل مهر شروع می شود به تدریج و در انتها تقریبا تا 15 دی ماه، کشت گندم ادامه دارد لذا زمان کافی برای تصمیم گیری کشاورزان وجود دارد و به همین خاطر اگر چنانچه زودتر اعلام می شد یک سری مشکلات دیگری را ایجاد می کرد و به همین خاطر شورای قیمت گذاری به این نتیجه رسید که هفته آینده قیمت را توسط وزیر محترم جهاد کشاورزی اعلام کند.
سوال: اشاره کردید به بحث کود، دوتا نکته وجود دارد یکی این که فکر می کنم سازمان برنامه و بودجه یکی دو سالی هست در حوزه کود آن مبلغی که باید به شما پرداخت بکند نمی کند ضمن این که مثل این که ما یکسری محصولاتی داریم یعنی واردات شده و در گمرکات مانده و ترخیص نشده اینها را بیشتر می فرمایید؟
آقای مهاجر: شاید سوال شما در آینده باشد ولی یکی از مهمترین دلایلی که باعث شد که ما علی رغم خشکسالی به این توفیق دست پیدا کنیم توسط کشاورزان عزیز، علاوه بر رحمت الهی که خداوند برای ما ارزانی داشت، بحث تغذیه بهینه اراضی ما در هم گندم و هم در محصولات دیگر بود و به همین خاطر می دانید که ما سه تا کود اصلی داریم، کود ازت هست که ما خوشبختانه خودکفاییم و صادرکننده هستیم، کود پتاس و فسفات، که معمولا فسفات و پتاس از خارج می آید که جزو برنامه اصلی ماست که در این دو قلم انشاالله خودکفا بشویم و خودم دارم مسئولیت این را به عهده گرفتم که انشااله بتوانیم نیاز کشور را از داخل تامین بکنیم و همکارانم در شرکت خدمات حمایتی دارند این کار را انجام می دهند و خدمت شما عرض کنم کود ازته هم عرض کردم توسط پتروشیمی ها در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار می گیرد متاسفانه در سازمان مدیریت به دلیل یک اختلاف نظری که در رابطه با برداشت یک موضوع بود نتوانست به موقع پول را در اختیار شرکت خدمات حمایتی بدهد.
سوال: چقدر است ؟
آقای مهاجر: حدودا 16 همت هست که این پول را باید در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار بدهد که شرکت خدمات حمایتی بتواند کود را به موقع تامین کند، خوشبختانه شرکت خدمات حمایتی با اعتباری که در نزد بازرگانان خارجی داشت قسمتی از این کود را تامین کرده که این قسمتی که الان در بنادر است که دستور دادند ترخیص بشود ولی این نیاز کشور را تامین نمی کند و باید به صورت فوری انشاالله سازمان مدیریت برنامه ریزی کشور بتواند کمک بکند تا ما بتوانیم باتوجه به تدریج داریم کشت گندم را انجام بدهیم الان می دانیم گندم را داریم کشت می کنیم به زودی، کلزا را الان کشتش شروع شده، جو همزمان با گندم شروع می شود لذا ما حدود شش و نیم تا هفت میلیون هکتار از اراضی ما در کشت پاییزه هست که نیاز هست که ما بتوانیم کود پایه را برای آنها تامین کنیم.

سوال: الان این برای که فرمودید قرار است ترخیص بشود برای کدام یک از انواع کودهست و چقدر هست؟
آقای مهاجر: ما خوشبختانه کود پتاس به اندازه ای است که دوماه آینده که کشت صورت بگیرد تامین شده، کود فسفات هم 300 هزار تنی که از کود پی اس پی هست که در بنادر هست که آن هم دستور گرفته شده که ترخیص بشود که پولش هم پرداخت بشود.
سوال: چقدر سرجمع نیاز به کود داریم؟
آقای مهاجر: ما حدودا یک میلیون و 400 هزار تن کود فسفات نیاز داریم، حدود 800 هزار تن کودپتاس نیاز داریم و دو میلیون و 400 هزار تن کود ازته نیاز داریم البته این به شرطی هست که بتوانیم به موقع تامین کنیم ولی اگر ما بتوانیم یک چیزی حدود یک میلیون و 200 تا یک میلیون و 300 هزار تن فسفات و پتاس الان تامین بکنیم قطعا نیاز ما برطرف خواهد شد.
سوال: این 16 همتی که نیاز دارید برای کل پتاس و فسفات و ازت است برای امسال؟
آقای مهاجر: بله برای کل سال گذشته و امسال.
سوال: اشاره کردید به کلزا این گزارشی هم بود در خصوص کشت متناوب این چقدر می تواند اثرگذار باشد؟ چقدر آن برنامه شماست؟
آقای مهاجر: یکی از راه های پایداری در تولید گندم بحث تناوب است، کشاورزان عزیزما می دانند که اگر هرسال گندم جای گندم کشت بشود قطعا سال دوم و سوم با کاهش محصول افزایش آفات و بیماری ها و علف های هرز مواجه خواهیم شد که هم میزان عملکرد درواحد سطح کاهش پیدا می کند و هم باعث می شود که هزینه کشاورز افزایش پیدا بکند و در نهایت کیفیت محصول هم کاهش پیدا می کند که این نیازاست که ما تناوب داشته باشیم، در پاییز ما هیچ محصولی را مثل کلزا نداریم که بتوانیم در تناوب با گندم کشت بکنیم، خود این کشت کلزا باعث می شود 25 درصد سال بعد افزایش تولید در گندم داشته باشیم هرچقدر هم سطح گندم افزایش پیدا کند و کلزا کشت بشود نه تنها میزان عملکرد ما کاهش پیدا نمی کند بلکه افزایش پیدا می کند و هزینه ها هم کاهش پیدا می کند و از آن طرف هم نیاز کشور که به روغن زیاد هست، هم روغن و هم کنجاله که یکی از مشکلات دام و طیورماست این هم به این صورت تامین خواهد شد.
سوال: این الان به درستی دارد رعایت می شود؟
آقای مهاجر: این لازمه اش این است که در زمینه خرید کلزا و واردات روغن و کنجاله یک تجدید نظرهایی بشود که این همه دولت در دستورکار خود قرارداده که بتوانیم در قبال خرید دانه داخلی واردات صورت بگیرد که در این صورت مشکل کشاورزان به این وسیله حل خواهد شد.
سوال: آخرین آمار خرید کلزا را می توانید برای ما بگویید؟
آقای مهاجر: آخرین آمار خرید کلزا را هم الان خدمت شما عرض می کنم
گزارش را با هم دیدیم طبق برنامه ششم ماده 31 ما باید به یک خودکفایی 95 درصد در محصولات کشاورزی می رسیدیم محصولات اساسی، آمار دیوان محاسبات می گوید که این عدد 30 درصدش محقق شده آخرین آمار را بفرمایید؟ از میزان تولید و خرید سایر محصولات کشاورزی و این که در برنامه هفتم چگونه برنامه ریزی خواهید کرد تا برسید به این چیزی که تکلیف شده بوده در قانون؟
آقای مهاجر: سوال اول شما را پاسخ ندادم چون خرید کلزا که فرمودید ما دولت تا الان حدود 110 هزار تن کلزا را از کشاورزان خرید کرده 74 درصد پولشان را پرداخت کرده و خدمت شما عرض کنم در رابطه با ذرت که فرمودید خب ذرت ما حدودا 10 میلیون تن سالانه ذرت نیاز داریم، ذرت و سویا که تیره اصلی طیور ما ست، متاسفانه به دلیل این که ما آب نداریم و این دو تا محصول کشت تابستانه هست، امکان تامینش در داخل کشور وجود ندارد لذا ما دو تا کار برای این در دستورکار خودمان قراردادیم برای رسیدن به هدف تامینش در داخل، اولین موضوع این است که ما بتوانیم جیره غذایی طیور را تغییر بدهیم، می دانید که جیره غذایی طیور و نژاد طیور توسط آمریکایی ها پایه ریزی شده در کشور آن هم برمبنای داشته های خودشان بوده یعنی آمریکا ذرت زیادی دارد ، سویای زیادی دارد و نژادش را برای ما بر ارمغان آورده بود که این به معنی این است که هیچ کدام در داخل کشور تولید نمی شود و ان مشکلاتی هم که الان در رابطه با مرغ و تخم مرغ هست بر می گردد به این سیاستی که متاسفانه در قبل از انقلاب به ما تحمیل شد و بعد از انقلاب هم ما نیامدیم این را اصلاح کنیم روی هم نژادش و هم روی خوارکش، لذا ما از دوسال پیش تصمیم گرفتیم که روی جیره غذایی بیاییم تغییراتی ایجاد بکنیم به جای ذرت بتوانیم از سورگوم، بعضی از ارقام گندم دامی استفاده کنیم لذا برای سویا بتوانیم کنجاله کلزا، گلرنگ و آفتاب گردان و این محصولات استفاده کنیم خب اینها لازمه اش این است که یک برنامه درازمدت چهارپنج ساله می خواهد که انشاالله تحقق پیدا بکند برای تحققش هم نیاز است که کشاورزان ، مرغداران عزیز بپذیرند ، آموزش بدهند و بتوانیم از تکنولوژی جدید هم استفاده کنیم که در فرآوری کنجاله می توان مثلا کنجاله کلزا را با فرآوری میزان پروتئینش را افزایش داد و نیاز کشور را تامین کند.
سوال: کلزا را فرمودید 74 درصد پرداخت شده عددش را بفرمایید چقدر هست؟
آقای مهاجر: دررابطه با جو توضیح می دهم تا برسم به کلزا، ما در جو مثل گندم به راحتی می توانیم خودکفا باشیم فقط مشکلی که در عدم خودکفایی جو ایجاد شده به خاطر این که ما معمولا دررابطه با قیمت جو قیمت کف را تا حالا اعلام می کردیم، لذا کشاورزان با توجه به قیمت کم خیلی علاقه مند نبودند جو را بکارند لذا خیلی از اراضی ما در مناطق شور و لب شور و مناطقی که آب شور هست به راحتی می شود جو کشت کرد و آن جا عملکرد خوبی را گرفت ولی امکان این که گندم در آنجا بکاریم و محصول زیادی بگیریم وجود ندارد، گندم با توجه به قیمت گندم کشاورزان گندم می کاشتند لذا عملکرد بسیار پایینی می گرفتند و به همین خاطر ما امسال در شورای قیمت گذاری تصمیم گرفتیم که قیمت همانطوری که در دنیا هست قیمت جو را 20 درصد زیر قیمت گندم اعلام بکنیم که در این صورت قطعا ما در خودکفایی جو حدودا شش میلیون تن نیاز داریم ما این را به راحتی می توانیم در داخل کشور تامین کنیم امروز که ما در خدمت شما هستیم یک چیزی حدود سه میلیون و 700 هزار تن ما تولید جویمان شده که خب این حدودا 15 درصد نسبت به پارسال و حدود 45 درصد نسبت به سال 1400 افزایش پیدا کرده.
سوال: برای دانه های روغنی چه برنامه هایی دارید؟ برای این که الان تقریبا یک وابستگی بیش از 90 درصدی داریم.
آقای مهاجر: خب ما در روغن چندتا مشکل داریم اولینش این است که میزان مصرف ما در کشور زیاد هست، میزان مصرف سرانه ما در دنیا 12 کیلوگرم هست، میزان مصرف کشور ما حدودا 20 تا 21 کیلوگرم هست، خود این یکی از چالش های بزرگی است که اگر ما بتوانیم با کمک وزارت بهداشت، صدا و سیما، مطبوعات ، تمام دلسوزان مملکت ما ، مردم مان را از لحاظ فرهنگسازی بیاوریم به سمت غذاهایی که کمتر روغن مصرف می شود چون خود مصرف روغن باعث افزایش بیماری های قلبی و عروقی و مسائل زیادی می شود، اگر بتوانیم این را کم بکنیم از این طرف میزان عملکرد درواحد سطح افزایش بدهیم و سطح را در بتوانیم در تناوب با گندم بیاوریم، قطعا ما می توانیم در یک برنامه پنج ساله حدود 50 درصد نیاز کشور را به روغن تامین کنیم.

سوال: یعنی هدفگذاری روی کاهش مصرف مردم است تا سمت تولید باشد؟
آقای مهاجر: نه عرض کردم که این هم یکی از راههاست، من یک مثالی می زنم زمانی مجری دانه های روغنی بودم ما تا 30 درصد هم نیاز کشور را تامین کردیم آن زمانی که من آن موقع مجری بودم تا 30 درصد تامین کردیم میزان جمعیت کشور زیر 80 میلیون بود و میزان مصرف سرانه هم 17 کیلوگرم، الان میزان مصرف سرانه رسیده به 21 کیلوگرم میزان جمعیت هم شده با مهاجرین 94 میلیون نفر، این در نتیجه هرچقدر بدویم به آن نمی رسیم به همین خاطر اگر بتوانیم البته ما به دنبال این هستیم که انشااله جمعیت مان افزیش پیدا کند و این پتانسیل را داریم تامین کنیم ولی ما باید میزان مصرف را هم بهینه بکنیم اگر این اتفاق بیفتد با افزایش عملکرد در واحد سطح می توانیم انشاالله این قول را بدهیم که نیاز کشور را تا اندازه زیادی در داخل کشور تامین کنیم.
سوال: همه اینهایی که اشاره می کنید نیازمند یک برنامه هست که در وزارت جهاد کشاورزی الگوی کشت خیلی درباره آن صحبت می شود و می خواهیم ادامه برنامه به الگوی کشت پی بگیریم.آقای مهاجر از همین سوال آخرآقای عباسی وام بگیرم چقدرش انجام شده؟
آقای مهاجر: خدمت شما عرض کنم یکی از کارهای بزرگی که کشور باید انجام بدهد این که می گویم کشور به خاطر این که الگوی کشت در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نیست، چون آب در وزارت نیروست ، بودجه در سازمان مدیریت است، مسائل قهری در قوه قضائیه است و مسائل مختلف به همین خاطر ما حدودا بیش از 80 درصد الگوی کشت به صورت خودکار در کشور انجام می شود یعنی در شمال کشور فرض کنید برنج کشت می شود، در یزد فرض کنیم که محصولات خاص خودش کشت می شود، در دیم بیشتر جو و گندم کشت می شود، و به همین خاطرپس ما بیشتراز 80 درصد را به صورت خودکار داریم انجام می دهیم آن چیزی که ما خیلی درباره اش بحث داریم این است که سبزی صیفی به دلیل سودآوری فراوانی که دارد اگر به بازار بخورد کشاورزان بیشتر راغب هستند که این محصولات کشت بکنند ما طبق نیاز کشور برنامه داریم، یعنی یک برنامه یک ساله داریم که هر ماه ما چقدر پیاز نیاز داریم، چقدر گوجه فرنگی نیاز داریم، فرض کنید محصولات دیگر مثل سیب زمینی نیاز داریم که جزء اساسی هاست.
سوال: قرار بود طبق الگوی کشت یارانه پرداخت بشود بذر و کود و آب و حالا بخشیش را اشاره کردید اینها چقدر تا الان پرداخت شده؟
آقای مهاجر: برای اجرای این برنامه همانطوری که عرض کردم سازمان مدیریت هم باید در کنار ما باشد امکانات دولت فعلا اجازه نمی دهد که ما بگوییم آقای زارع شما هندوانه نکار، بیا مثلا گندم بکار، مابه التفاوت این یک عدد گنده ای می شود که فعلا شرایط برای کشور میسر نیست.
سوال: چقدر هست ؟
آقای مهاجر: می روند چند هزار میلیارد تومان ک این عدد با توجه به شرایط فعلی شاید صلاح کشور نباشد.
سوال: تا کی؟ ما چون به هرحال یک ماه داریم مثلا پیاز زیاد می آید، یک ماه لیموترش و گوجه فرنگی ...
آقای مهاجر: دررابطه با پیاز و گوجه فرنگی و سیب زمینی برنامه ای داریم که کشور دچار بحران نشود ولی اگر این را یک مرتبه مثلا عراق دروازه هایش را باز کرد صادر کردیم ، کمبود ایجاد نشود.