پخش زنده
امروز: -
راهیابی به بازارهای بین‌المللی با ثبت جهانی شهرها و روستاها
ثبت شهرها یا روستا‌های جهانی که دارای صنایع دستی خاص و منحصربفرد هستند سبب راهیابی به بازارهای بین المللی می‌شود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، با ثبت دزفول به‌عنوان شهر جهانی کپوبافی و کاشان به‌عنوان شهر جهانی نساجی سنتی، تعداد شهر‌های ثبت جهانی ایران در حوزه صنایع‌دستی به ۱۳ شهر رسید.
در حقیقت ایران جزو کشور‌های برتر دنیا از نظر صنایع‌دستی متنوع است که با ثبت جهانی ۱۳ شهر و ۳ روستای ایران باعث شده صنایع‌دستی ایران شهرتی جهانی پیدا کند. صنایع‌دستی جز صادرات مهم کشورمان محسوب می‌شود.
ثبت شهر‌های دارای صنایع‌دستی ایران در فهرست جهانی شهر‌های صنایع‌دستی، باعث شهرت بیشتر این صنایع می‌شود و منافع اقتصادی و اجتماعی متعددی برای اهالی دارد.
سال ۲۰۱۴ شروع ثبت جهانی در ایران بود. در حال حاضر تعداد شهرها و روستا‌های ثبت شده در جهان ۵۹ شهر و روستاست که در این میان ایران ۱۶ عنوان جهانی شامل ۱۳ شهر و ۳ روستا را دارد و رتبه نخست جهان را به خود اختصاص داده است و چین با ۷ شهر جهانی رتبه دوم دنیا را دارد.
لالجین، شهر جهانی سفال
شهر لالجین که پیشینه سفال‌سازی ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ ساله دارد، از توابع استان همدان است که در سال ۱۳۹۵ در فهرست جهانی شهر‌های صنایع‌دستی ثبت شد. خاک این منطقه از جنس رس بسیار مرغوب است که برای ساخت سفال با طرح‌هایی الهام گرفته از طبیعت و نقوش هندسی، از آن استفاده می‌شود و برای ساخت لعاب آن از موادی همچون قلیا، سنگ سفید، شیشه، سرب پخته و لاجورد بهره گرفته می‌شود.
اصفهان، شهر جهانی صنایع‌دستی
اصفهان، مهد صنایع‌دستی ایران و یکی از مشهورترین شهر‌های جهانی صنایع‌دستی، به‌عنوان اولین شهر ایرانی ثبت‌شده در فهرست جهانی شهر‌های صنایع‌دستی در سال ۱۳۹۵ است که بیش از ۱۳۰ نوع صنایع‌دستی و رشته مختلف آن مانند میناکاری، فیروزه‌کوبی، زری‌بافی، مخمل‌بافی، سماورسازی، قلمکاری، سفالگری، منبت‌کاری ثبت شده است. در این شهر علاوه بر تولید انواع صنایع‌دستی، آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های متعددی به آموزش ساخت این صنایع‌دستی و هنر‌های مختلف می‌پردازند.
ملایر، شهر جهانی مبل و منبت
این شهر که در استان همدان قرارگرفته است از قدمت زیادی در زمینه تولید مبلمان سنتی و منبت‌کاری برخوردار است که در سال ۱۳۹۸ در فهرست جهانی شهر‌های صنایع‌دستی ثبت شد. بالای ۵۰ درصد تولیدات مبل منبت کشور در این شهر صورت می‌گیرد و کارگاه‌ها و هنرمندان زیادی در این زمینه فعالیت دارند که آثار آن‌ها به بیشتر به کشور‌های آسیای میانه، حاشیه خلیج‌فارس، ترکیه و عراق صادر می‌شود.
شیراز، شهر جهانی صنایع‌دستی
شهر شیراز با داشتن جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، ادبی، مذهبی و طبیعی جزو مقاصد برتر گردشگری ایران است با داشتن ۸۰ نوع رشته مختلف صنایع‌دستی در سال ۱۳۹۸ به‌عنوان یکی دیگر از شهر‌های ایران در فهرست جهانی شهر‌های صنایع‌دستی ثبت شد. معرق‌کاری، منبت‌کاری، صنایع‌دستی سفالی و سرامیکی همچون کاشی معرق و کاشی هفت‌رنگ، هنر‌های فلزی از جمله نقره‌کاری و قلم‌زنی، دست‌یافته‌هایی مثل گلیم و گبه، شیشه‌گری سنتی، نمدمالی، گچ‌بری، گیوه‌بافی و نگارگری از مهم‌ترین صنایع‌دستی این شهر است.
تبریز، شهر جهانی فرش
پیشینه تاریخی شهر تبریز در فرش‌بافی به زمان صفویان برمی‌گردد که با توجه به انتخاب تبریز برای پایتخت صفویان و توجه شاهان این دوره به فرهنگ و هنر، کارگاه‌های قالی‌بافی زیادی در تبریز دایر شد. فرش تبریز یکی از نفیس‌ترین قالی‌های ایران و دنیا است که در بافت آن از طرح‌هایی همچون طرح مستوفی، اسلیمی لچک ترنج، گلدانی، میناخانی، و درختی استفاده می‌شود. تبریز در سال ۱۳۹۴ به‌عنوان شهر جهانی فرش ثبت شد.
مشهد، شهر جهانی سنگ‌های قیمتی
مشهد با داشتن ۳۹ گونه متفاوت سنگ‌های قیمتی، در سال ۱۳۹۵ از سوی شورای جهانی صنایع‌دستی به‌عنوان شهر جهانی گوهرسنگ‌ها انتخاب شد. وجود معادن سنگ‌های قیمتی نظیر فیروزه، عقیق، آماتیست، اوپال، آراگونیت و همچنین وجود واحد‌های سنگ‌تراشی، مراکز آموزش‌دیده در مورد سنگ‌های قیمتی و سنگ‌تراشی و وجود لابراتوار‌های تخصصی برای ارزیابی و تشخیص ارزش سنگ‌های قیمتی، باعث شده است تا مشهد مهد سنگ‌های قیمتی در ایران باشد.
سیرجان، شهر جهانی گلیم
بافت گلیم در سیرجان که با استفاده از پشم و مواد طبیعی و گیاهی بافته و رنگ می‌شود، پیشینه‌ای تاریخی دارد. این شهر که در استان کرمان قرار دارد در سال ۱۳۹۶ به‌عنوان شهر جهانی گلیم ثبت شد. گلیم شیریکی پیچ از شاخص‌ترین دست‌بافته‌های زنان روستایی و عشایری شهرستان سیرجان به حساب می‌آید که یک دست‌بافته ذهنی است و نماد‌ها و نقوش آن بدون نقشه و با الهام از زندگی اطراف است.
مریوان، شهر جهانی کلاش
کلاش، گیوه محلی یا همان کفش مختص استان کردستان است که قدمتی بیش از هزار سال دارد و به‌صورت دستی با مواد طبیعی و بدون استفاده از هرگونه مواد صنعتی و آلاینده تولید می‌شود. مریوان از شهر‌های استان کردستان در غرب ایران است که در سال ۱۳۹۶ برای بافت کلاش، در فهرست شهر‌های جهانی صنایع‌دستی به ثبت رسید.
آباده، شهر جهانی منبت‌کاری
هنر منبت‌کاری یکی از هنر‌های دست‌ساز ایرانی با قدمت حدود ۱۵۰۰ سال است که طبق مدارک تاریخی، شهر آباده خاستگاه آن بوده است. شهر آباده که در استان فارس قرار دارد، در سال ۱۳۹۷ به‌عنوان شهر جهانی منبت در فهرست جهانی شهر‌های صنایع‌دستی ثبت شد.
میبد، شهر جهانی زیلو
بافت زیلو در میبد سابقه‌ای تاریخی دارد و از آن به‌عنوان فرش و پوششی برای کف خانه‌ها و اماکن مذهبی استفاده می‌کردند. صنایع دیگر شهر میبد با قدمتی هفت هزار ساله همچون سفالگری و سرامیک نیز شهرتی جهانی دارد. این شهر در سال ۱۳۹۷ به‌عنوان شهر جهانی زیلو ثبت شد.
زنجان، شهر جهانی ملیله
در بین صنایع‌دستی مختلف زنجان، ملیله‌بافی و چاقوسازی آن شهرت بسیار دارد. در هنر ملیه‌بافی نقره را به‌شکل مفتول‌های بسیار باریک در می‌آورند و طرح و نقش‌های ظریف و پیچیده‌ای با آن درست می‌کنند که برای ساخت انواع ظروف پذیرایی، سرویس چای‌خوری، شکلات‌خوری، گلدان، شمعدان، قاب عکس یا جعبه جواهرات کاربرد دارد. در سال ۱۳۹۸ هنر ملیله‌بافی زنجان مورد توجه قرار گرفت و این شهر به‌عنوان شهر جهانی ملیله در شورای جهانی شهر‌های صنایع‌دستی ثبت شد.
خراشاد، روستای جهانی توبافی
هنر پارچه‌بافی سنتی یا همان توبافی قدمتی دیرینه در خراشاد که یکی از روستا‌های بیرجند و خراسان جنوبی است، دارد. منسوجات سنتی نخی، ابریشمی و کتان مانند شال سر، سفره نان، تن پوش، حوله دست و صورت، حوله آشپزخانه، چادر شب و دستمال جیبی در خراشاد با ابزار‌های خاص سنتی تهیه می‌شوند. روستای خراشاد در سال ۱۳۹۷ توانست با نام روستای جهانی توبافی در فهرست شهر‌های جهانی صنایع‌دستی ثبت شود.
قاسم‌آباد، روستای جهانی چادرشب‌بافی
قاسم‌آباد روستایی از توابع چابکسر در شهرستان رودسر استان گیلان است که بافندگی چادرشب و دیگر منسوجات در آن و سایر نقاط گیلان قدمتی دیرینه دارد. طرح چادرشب‌ها معمولاً به صورت ذهنی و الهام‌گرفته از طبیعت اطراف است. در قدیم، زنان شمالی این چادرشب‌ها را هنگام شالی‌کاری به کمر خود می‌بستند؛ هرچند امروزه کاربرد‌های جدیدی از جمله رومیزی، پرده یا روتختی پیدا کرده است. این روستا در سال ۱۳۹۸ در فهرست جهانی شهر‌های صنایع‌دستی ثبت شد.
کلپورگان، روستای جهانی سفال دست‌ساز
کلپورگان روستایی در ۲۵ کیلومتری شهر سراوان استان سیستان و بلوچستان است که سفال آن به‌خاطر طرح‌های خاص و اصیل همچنین تولید به روش سنتی و بدون چرخ سفال، شهرت پیدا کرده است. طرح‌ها و نقوش این سفال‌ها کاملاً هندسی و شبیه به نقوش سفال‌های ماقبل تاریخ و آغاز دوره تاریخی است. کلپورگان در سال ۱۳۹۶ به‌عنوان اولین روستای جهانی صنایع‌دستی ایرانی ثبت شد.
فرآیندی که یک پرونده برای ثبت جهانی به‌عنوان شهر یا روستای صنایع‌دستی طی می‌کند:
اولین قدم برای آماده سازی پرونده‌های کاندیدای ثبت جهانی پس از قرار گرفتن در فهرست ثبت ملی است که این ثبت ملی مقدمه‌ای برای ثبت جهانی است.
ترجمه و ارسال پرونده به منطقه آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع‌دستی، ارسال پرونده‌ها از سوی رئیس منطقه آسیا اقیانوسیه به رئیس شورای جهانی، اصلاح و بازنویسی پرونده‌های تهیه شده برای ارسال به شورای جهانی صنایع‌دستی، ارسال پرونده به ۵ قاره مرتبط از سوی رئیس شورای جهانی صنایع‌دستی، انجام بررسی‌های اولیه از سوی قاره‌های مختلف و ارسال نظرات به رئیس شورای جهانی صنایع‌دستی، تایید قاره‌های مختلف و انتخاب ارزیابان بین‌المللی متناسب با عنوان پرونده ارسالی، آماده‌سازی فضا‌های قابل بازدید با تکیه بر شاخص‌های تعریف شده شورای جهانی صنایع‌دستی در شهرها و روستا‌های کاندیدا، ارزیابی و تهیه گزارش بازدید به شورای جهانی صنایع‌دستی از سوی ارزیابان خارجی و یک نفر ارزیاب داخلی، ارسال گزارش بازدید به مناطق مختلف برای بررسی و تایید
نظر شما