ریشه کنی فقر مطلق در جامعه اسلامی از حقوق عامه مردم است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی با حضور در برنامه  تلویزیونی صف اول به پرسش ها درباره برنامه های این وزارتخانه، از اشتغالزایی تا آموزش، توانمندسازی و فقرزدایی پاسخ داد.

سؤال: آقای مرتضوی این دستورها البته برای اسفندماه ۱۴۰۰ است و مسئولیت اصلی اش مبارزه با فقر مطلق به عهده وزارت تحت مسئولیت جنابعالی گذارده شده است. چه اتفاقاتی در این یکسال و نیم افتاده است و چه برنامه‌ای پیشرو دارید، چه زمانی می‌توانیم بگوییم که فقر مطلق در کشور نداریم؟
دکتر سیدصولت مرتضوی، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی: سؤال بسیار منطقی است. ریشه کنی فقر مطلق در جامعه اسلامی از حقوق عامه مردم تلقی می‌شود و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از بدو تأسیس همواره تلاش نموده است تا یک عدالتی را در حوزه معیشت برای آحاد مختلف جامعه فراهم کند. ناترازی‌هایی متأسفانه وجود داشت و قطعاً وجود دارد در حوزه درآمد و معیشت، اما آنچه مهم است موضوع حداقل معیشت است که بنا به تعبیری که ریاست محترم جمهور جناب آقای رئیسی داشتند بحث ریشه کنی فقر مطلق است. برای ریشه کنی فقر مطلق اقدامات فراوانی صورت گرفته است. اولاً افزایش مستمری آحاد مختلف تحت پوشش کمیته حضرت امام و سازمان بهزیستی و پوشش فراگیر بیمه‌های سلامت و تأمین کم دهک‌های کم برخوردار، یکی از اولویت و مهماتی بود در مورد ریشه کنی فقر مطلق. در تعریف فقر مطلق چند شاخص مشخص کرده اند، یکی گرسنه ماندن، یعنی سر گرسنه بر بالین گذاشتن، نکته دوم نداشتن لباس و پوشش لازم و نکته سوم سرپناه برای نیازمندان. در دو سال گذشته اقدامات بسیار مطلوبی صورت گرفته است، اولاً مستمری‌ها افزایش پیدا کرده اند، ثانیاً الان که من در خدمت شما هستم تمام کسانی که در سازمان بهزیستی پشت نوبت بوده اند، تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور قرار گرفته اند. تقریباً یک میلیون خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی به یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر امروز که ما خدمت شما هستیم افزایش پیدا کرده است.

به عبارت دیگر حسب گزارشی که چند وقت پیش رئیس سازمان بهزیستی کشور ارائه کرده اند، ما الان در سامان بهزیستی هیچگونه پشت نوبتی نداریم و همه تحت پوشش قرار دارند. توسعه خدمات درمانی برای سه دهک اول و آحاد تحت پوشش کمیته حضرت امام و سازمان بهزیستی به صورت رایگان در دستور کار دولت قرار گرفته است و خوشبختانه تمام سه دهک اول تحت پوشش خدمات درمانی در سطح یک، دو و سه به صورت رایگان قرار دارند. در طول همین دو سال، که من الان گزارش تقدیم شما می‌کنم، بالغ بر ۳۵ هزار واحد مسکونی با کمک از منابع عمومی دولت، کمک‌های نهاد‌های حمایتی و خیرین ساخته شده است و تحویل مددجویان بهزیستی داده شده است. حدود ۵۶ هزار واحد مسکونی هم در دست کار است برای اینکه مشکلات نیازمندان تحت پوشش بهزیستی را برطرف کند. کمیته امداد حضرت امام هم در حوزه ایجاد اشتغال، یکی از دستگاه‌های بسیار مؤثر در حوزه ایجاد اشتغال و درآمد حداقلی کمیته امداد است. هم دهک‌ها و آحاد تحت پوشش اش را پوشش مناسب داده است در همین امسال گزارشی که جناب آقای بختیاری ارائه کرده اند هدفگذاری شده است یکصد هزار نفر از تحت پوششی‌های کمیته امداد حضرت امام از گردانه حمایتی مستقیم خارج شوند و به خودکفایی برسند که در جلسه‌ای که ما در مشهد خدمت عزیزان بوده ایم حدود ۲۵ هزار از این اشخاص را در سه ماهه اول خوشبختانه شاغل کرده اند و جشن خودکفایی برای آنها ایجاد شده است. کمک خیرین هم وجود دارد، اگر که بخواهم که فقر را تعبیر به فقر شدید و فقر مطلق کنیم، ما از فقر شدید بحمدالله عبور کرده ایم، فقر مطلق هم نمی‌خواهم بگویم که صد در صد در کشور ریشه کن شده است، اما بخش قابل توجهی از فقر مطلق اگر مراد غذا باشد، مراد پوشاک باشد و مراد سرپناه مناسب باشد، البته یک بخشی هم وجود دارند که اساساً هدایت پذیر و سازمان پذیر نیستند مثل بعضی‌ها وجود دارند که آنها را هم بهزیستی و هم شهرداری‌ها در کلان شهر‌ها در گرمخانه‌ها و در مکان‌های مناسب دارند ساماندهی می‌کنند، اما مشکلاتی هم وجود دارد. اشتغال خیلی خوبی هم در مددجویان تحت پوشش بهزیستی ایجاد شده است و هم کمیته حضرت امام البته عرض می‌کنم این از محل منابع عمومی دولت بوده است کمک خیرین بوده است نهاد‌های حمایتی بوده است و برنامه‌های بسیار مناسبی هم وجود دارد، افزایش مستمری ها، ما سال قبل در دو مرحله مستمری‌های آحاد تحت پوشش بهزیستی را افزایش داده ایم، کمیته امداد حضرت امام افزایش مستمری داشته اند. در سال ۱۴۰۲ هم در یک مرحله ما افزایش داشته ایم یک مرحله ۲۰ درصدی افزایش پیدا کرده است دوباره بنا داریم که در طرحی نو در اجرای سیاست‌های دولت کریمه ما بتوانیم یک تعادل بخشی و یک توازنی را... در ابتدای سال ۱۴۰۱ دوباره با حذف ارز ترجیحی دهک‌های اول جامعه را دهک یک، دو و سه، یارانه شان را افزایش داده اند. سه دهک اول را یارانه شان را تقریباً از ۱۰۰ هزار تومان به ۴۰۰ هزار تومان افزایش داده اند. اینها سبب می‌شود که قدری شکاف‌ها پر شود، اما سیاست کلان توانمندسازی است که ما در حوزه توانمندسازی هم آموزش‌های لازم در مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای ارائه می‌شود و هم کمیته امداد حضرت امام و هم سازمان بهزیستی در حوزه توانمندسازی و رساندن آحاد مختلف مردم به خودکفایی دارند تلاش می‌کنند.

سؤال: الان برنامه بعدی شما برای ریشه کن کردن فقر مطلق چه است یا هدف بعدی شما چه است؟
مرتضوی: یکی دیگر از هدف‌های دولت که ترسیم کرده است، بحث ارائه یازده قلم کالا‌های اساسی است حاوی پروتئین‌ها و ریزمغذی‌ها است که دولت سیاست‌های تشویقی را اعمال کرده است. ما در گام اول برنامه این بود که بالاخره در اجرای قانون بودجه سال ۱۴۰۱ به دولت تکلیف کرده بود که به جای یارانه نقدی کالابرگ الکترونیکی ارائه شود. خب در ابتدای کار بستر و سکو‌های لازم برای ارائه کالابرگ الکترونیکی فراهم نبود. اما خوشبختانه به مرور زمان تقریباً از آبانماه سال قبل ما این طرح را شروع کرده ایم در چند استان به صورت نمونه توسعه زیرساخت‌ها را ارائه کرده ایم به صورت نمونه و آزمایشی طرح طرح موفقی بود زیرساخت‌ها فراهم شده بودند تعداد قابل توجهی فروشگاه به سامانه شبکه ملی اعتبار ارتباط برقرار کرده بودند، اما بنا به دلائل خاصی ازجمله اینکه مردم ترجیح می‌دادند آن پولی را که دراختیارشان است را خودشان هزینه کنند و کالا‌های متنوع دیگری را هزینه‌های دیگر را پوشش دهند، با اقبال مطلوب مواجه نشد، اگرچه الزام قانونی بود ما قانون را اجرا کردیم، اما با اقبال عمومی مواجه نشد. در گام بعدی دولت آمد سیاست تشویقی را ارائه کرد، سیاست تشویقی دوم این بود که اگر کسی معادل ۷۰ درصد یارانه اش را خرید کند، دولت معادل ۲۰ درصد یارانه اش را اضافه می‌کند، یعنی اگر که کسی ۷۰ درصد از ۴۰۰ هزار تومان اش را در دهک‌های پایین یا در دهک‌های بالا خریداری کند، مخصوصاً برای سه دهک پایین، خرید کند، دولت ۸۰ هزار تومان یارانه مضاعف یا یارانه تشویقی به او تقدیم خواهد کرد. این هم دوباره به صورت ملی در سراسر کشور ما اجرا کرده ایم، اقبال بهتری از مرحله اول شد. خب آسیب شناسی شد که چرا اقبال صورت نمی‌گیرد، دلایل مختلفی دارد این عدم اقبال مردم، یکی اینکه بالاخره آحاد مختلف مردم مخصوصاً دهک‌های یک تا سه برای این یارانه‌ای که می‌گیرند حساب‌های دیگری هم باز کرده اند، ازجمله خرید پوشاک یا مثلاً تسهیلات بانکی اگر احیاناً گرفته اند آسیب شناسی شد. در مرحله دوم ما آمدیم این ۷۰ درصد را تبدیل به ۵۰ درصد کرده ایم، یعنی دولت اعلام کرد که اگر کسی از ۴۰۰ هزار تومان اش ۲۰۰ هزار تومان از این یازده قلم کالا که شما در جریان هستید و خوشبختانه صداوسیما هم بسیار زیبا کمک کرد به این طرح خریداری داشته باشد، معادل ۲۰۰ هزار تومان، دولت ۱۲۰ هزار تومان یارانه تشویقی ارائه خواهد کرد که این اقبال اقبال مناسب تری شد، اما هنوز ما به مطلوب نرسیده ایم الان که ما در خدمت شما هستیم ۹ روز از طرح دوم ما می‌گذرد استقبال مطلوبی صورت گرفته است، اما استقبال هنوز گسترده نیست. دوباره در شرف آسیب شناسی هستیم آسیب‌ها را شناسایی کنیم و تعهد دولت این است که پایه اقلام ارائه شده تقریباً می‌شود اردیبهشت ۱۴۰۱، به آن پایه کالا‌ها را ارائه می‌کند بعلاوه آن یارانه‌ای دولت پرداخت کرده است اگر ۵۰ درصد یارانه را خرید کند، مابه التفاوت آن می‌شود ۱۲۰ هزار تومان، این ۱۲۰ هزار تومان را هم دولت به صورت پشتیبانی در حساب کاربران و در حساب یارانه بگیران اضافه خواهد کرد شارژ خواهد کرد. دولت متعهد است بعضاً سؤال می‌کنند که اگر دوباره با نوسات قیمتی در بازار مواجه شدیم، چه خواهد شد، منابع لازم پیش بینی شده است که اگر که به هر دلیلی این اقلام مشمول خدایی ناخواسته تورم شوند، باز دوباره این یارانه تشویقی را تا پوشش تورم دولت پوشش می‌دهد.

سؤال: تا به حال چند خانوار از کالابرگ الکترونیک بهره‌مند شده اند؟
مرتضوی: تقریباً معدل اش از ابتدا تا الان بالغ بر ۱ میلیون خانوار از این فرصت استفاده کرده اند. اما اکنون که ما در خدمت شما هستیم افزایش مشارکتی دو و نیم برابری نسبت به طرح قبل داریم و با اقبال خوبی مواجه شده است ما نسبت به مرحله اول کالابرگ طی این ۹ روز، ۲۰۴ هزار خانوار اعتبار تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی را دریافت کرده اند و خرید در این ۹ روز به اندازه چند ماه گذشته افزایش پیدا کرده است، اقبال مناسبتری شده است ما همراه‌ها و مشوق‌های جدیدی را ترسیم می‌کنیم کار خوبی را صداوسیما انجام داد، تبلیغ خوبی صورت گرفت، علاوه بر آن وزارت فناوری اطلاعات کمک‌های خیلی خوبی را انجام داد برای خانوار‌هایی که مشمول طرح می‌شوند پیامک ارسال شد و ما امیدواریم که این طرح با اقبال مناسبتری نسبت به گذشته مواجه شود.

سؤال: برخی از خانواده‌ها یا شهروندان اعتراض دارند به دهک شان، این دهک بندی بر چه مبنا و معیاری است و اگر کسی اعتراض داشته باشد چطوری می‌تواند اعتراض خودش را دنبال کند؟
مرتضوی: اعتراض به دهک بندی‌ها از ابتدا بوده است، ادامه دارد، در گام اول به جمعیتی اعتراض کردند که حسب دستور آقای رئیس جمهور بالغ بر یک میلیون خانوار بوده اند که آن‌ها همه اضافه شدند الان هم سامانه‌های مختلفی تعریف شده است هم در سازمان هدفمندی یارانه‌ها و هم در سامانه‌ای که در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعریف شده است، اشخاص می‌توانند به سامانه مراجعه کنند و کد کلی را وارد کنند، پاسخ خواهند گرفت که در چه دهکی قرار دارند و به چه دلیلی در این دهک قرار دارند. بالاخره به صورت صدک بندی از صدک یک تا صدک صد درآمد‌ها تعریف شده اند. براساس میزان درآمد خانوار، مثلاً بعضی از وقت‌ها بعضی از اشخاص مراجعه می‌کنند و می‌گویند ما که درآمدی نداریم ملاک درآمد خانوار است نه درآمد فرد، بعضی از وقت مثلاً یک عزیزی مراجعه می‌کند بار‌ها به خود ما مراجعه کرده اند، وقتی ما مراجعه کردیم دیدیم که مثلاً معدل اش بالغ بر ۲۰ میلیون تومان درآمد داشته اند در آن دهکی که هستند، بعد ایشان می‌گوید که فرزند من فلان جا کار می‌کند این درآمد او است، خب راهش این است که حساب فرزند را جدا کند یارانه فرزند را جدا کند و خودشان باقی بمانند بعضاً هم بالاخره مراجعه می‌کنند، قانع می‌شوند، برمی گردند و بعضی وقت‌ها هم امکان دارد که ایراد از سیستم باشد بالاخره هر طرحی را باید بپذیریم یک ضریب خطا و اشتباه ۵ یا ۶ درصدی خواهد داشت اساساً مراجعاتی که صورت می‌گیرد از ۱۰ درصد کل جامعه هدف بیشتر نیستند البته ما طرحی را در دست داریم که دوباره دهک بندی‌ها بررسی مجدد صورت دهیم، تکلیف و الزام قانونی است که ما هر ششماه یکبار باید این دهک بندی‌ها بررسی کنیم و حتماً به اطلاع مردم عزیز اگر کسی دهک بندی اش ایراد دارد ما اصلاح خواهیم کرد، الان هم وقتی که مراجعه می‌کنند ما به صورت ماهانه هم کسانی که از دهک‌های بالا به دهک‌های پایین می‌آیند به سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام می‌کنیم و هم کسانی که از دهک پایین به دهک بالا یعنی به خودکفایی رسیده اند، آن‌ها هم به سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام می‌کنیم و اعمال می‌کنند. مراجعات هم خیلی محدودتر و کمتر شده است البته هر مقداری که مراجعه باشد هم در ستاد سازمان و هم از طریق مراجعه به سامانه و هم از طریق سازمان هدفمندی یارانه ها، اشخاصی که به هر دلیلی به دهک بندی شان اعتراض دارند می‌توانند اعتراض شان را وارد کنند هم به صورت ...

سؤال: زمان جواب آن چقدر است؟
مرتضوی: خیلی زمان نمی‌برد، اصلاً بعضی از وقت ها.

سؤال: اما یکی از همکاران مان یازده ماه است و جوابی نگرفته است.
مرتضوی: امکان ندارد می‌توانید کد ملی شان را به من بدهید‌ ای کاش می‌گفتید من به همکاران می‌گفتم آماده باش می‌بودند کد ملی شان را تقدیم می‌کردیم که آیا پاسخ گرفته است یا پاسخ نگرفته است، حتماً پاسخ داده می‌شود و همکاران ما مکلف به پاسخ هستند شما باید بعد از این جلسه می‌توانید نام، نام خانوادگی و کدملی همکار عزیزتان را ارائه کنید تا من فردا صبح...

سؤال: بحث ایشان نیست ایشان یک شهروند است مسئله این است که ببینیم سازوکار چه گیری داشته است که مثلاً ایشان یازده ماه پیش جوابی نگرفته است.
مرتضوی: باید ما حرف ایشان را بشنویم و بعد بگوییم که آیا ایراد از سیستم ما بوده است یا ایراد از این عزیزمان بوده است.

سؤال: کاش این امکان وجود داشت همین در برنامه این کار را بکنیم.
مرتضوی: حالا یک جسه‌ای ما می‌آییم اینجا شما ارتباط برقرار کنید یا همکاران ما می‌آیند اینجا حضور پیدا می‌کنند معاونت اقتصادی ما و معاونت رفاه ما می‌آیند اینجا می‌نشینند ارتباط برقرار کنید با مردم اگر که آنها مشکلی ندارند که ما به صورت علنی اعلام کنیم که آقای مرتضوی الان میزان درآمد خانوارش چقدر است، چه امکاناتی را دارد و امکان دارد بعضاً اعتراض کنند اعتراض شان دوباره رسیدگی می‌شود، براساس مستندات پاسخ می‌دهند البته عرض کنم هر طرحی که اجرا بشود یک ضریب خطایی دارد.

سؤال: شما می‌گویید که امکان ندارد پاسخگو نباشد؟
مرتضوی: بله امکان ندارد، هم ادارات کل ما، هم ادارات شهرستانی ما، هم ستاد وزارتخانه و هم سامانه پایگاه رفاه ایرانیان پاسخگو هستند.

سؤال: این سازوکار به جز درآمد چه چیز‌هایی را دارد می‌بیند؟
مرتضوی: منزل مسکونی دارد یا ندارد، مستأجر است یا مستأجر نیست، خودرو دارد یا ندارد، میزان تراکنش‌هایی که در ماه انجام می‌دهد است، منابع و سپرده‌هایی که احیاناً وجود دارد حتماً برای آن اعلام خواهند کرد، بعضاً هم دچار مشکلات خاصی شده اند مثلاً بعضی از وقت‌ها یک عزیزی مراجعه می‌کند و می‌گوید من باید در این دهک قرار بگیرند باید مشمول یارانه شوند رفته ام در دهک ده مثلاً ما آمده ایم بررسی کرده ایم دیده ایم که ایشان عضو هیئت امنای یک صندوق خیریه است حساب به نام ایشان است پول به نام ایشان وارد شده است وقتی بعد گواهی‌های لازم می‌آید اصلاح می‌کنیم.

سؤال: این اشکال سامانه شما نیست.
مرتضوی: نخیر. عزیزی است که کارپرداز یک اداره است حساب به نام شخص اش است می‌آید مراجعه می‌کند می‌گوییم اینقدر شما موجودی دارید اینقدر امکانات دارید بعد می‌گوید نخیر این پول از من نیست من کارپرداز اداره هستم، آنها را اصلاح می‌کنیم.

سؤال: سامانه بهره مندی ایرانیان چه است و فرق اش با آن سامانه رفاه ایرانیان چه است؟
مرتضوی: سامانه رفاه ایرانیان را ما داریم.

سؤال: سامانه بهره مندی ایرانیان هم داریم.
مرتضوی: من اطلاعی ندارم به سیستم ما ارتباطی ندارد.

سؤال: سامانه رفاه ایرانیان چه است؟
مرتضوی: پایگاه رفاه ایرانیان است این پایگاه موضوع دهک بندی آحاد مختلف جامعه ایرانی را بررسی می‌کند و به آنها اعلام می‌کند که شما در چه دهکی قرار دارید به سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام می‌کند و دهک بندی‌ها را مشخص می‌کند.

سؤال: حتی صدک را گفتید مشخص می‌کند؟
مرتضوی: صدک هم مشخص است و دهک هم مشخص است. بعضی از وقت‌ها صدک‌ها میلیمتری است. مثلاً امکان دارد که یک کسی با درآمد مثلاً ۳ میلیون تومان، ۴ میلیون تومان در دهک اول باشد با دهک ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان برود به دهک دوم، یعنی فاصله‌ها بعضی از وقت‌ها میلیمتری هستند که امکان دارد دو نفر بگویند چرا من دهک سه هستم ایشان دهک چهار است، بالاخره یک پایه‌ای را باید پذیرفت که از این پایه به بالا در فلان دهک یا فلان صدک قرار بگیرد.

سؤال: آقای دکتر مرتضوی رهبر انقلاب درباره اهمیت آموزش و مهارت آموزی برای کارگران، برای آحاد جامعه صحبت کردند اینکه کاری کنیم که کارگر به جز فعالیت‌های معمول و وظایف روزمره اش خلاقانه و نوآورانه کار کند، برنامه‌ای ریخته اید تا به حال برای اجرای این دستور؟
مرتضوی: بله یکی از مشکلاتی که متأسفانه وجود دارد این است که نیروی کار ماهر کمبود داریم در سنوات گذشته سامانه‌ای را در کشور راه اندازی کرده ایم تحت عنوان سامانه جستجوی شغل، در سامانه جستجوی شغل اساساً امورات حول محور کارجو و کارفرما می‌چرخید. در این سامانه کلیه کارفرمایانی که نیاز به نیروی کار داشته اند در سامانه ثبت نام کرده اند، کلیه کارجویان هم در این سامانه ثبت نام می‌کنند. در سنوات قبل اعلام شد که نزدیک به ۳۰۰ هزار کارفرما متقاضی کارجو هستند وقتی که آسیب شناسی شد مهمترین عامل آن عدم نداشتن مهارت و مورد دوم عدم آمایش سرزمینی بود. در حوزه عدم داشتن مهارت، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و مراکز آموش عالی و وزارت آموزش و پرورش ریل گذاری جدیدی را ترسیم کردند اولاً در وزارت آموزش و پرورش بخش قابل توجهی از هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای بخش قابل توجهی از دانش آموزان هدایت تحصیلی شدند به سمت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و گرایش به هنرستان ها. در وزارت علوم دوباره مراکز دانشگاهی فنی و حرفه‌ای توسعه پیدا کردند و در وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای با رویکرد جدید وارد کارزار شد. اولاً مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای را توسعه کمی و کیفی دادیم سالانه بالغ بر ۲ میلیون نفر به این مراکز مراجعه می‌کنند چه مراکز بخش دولتی و چه مراکز بخش خصوصی، طرحی نو طرح آموزش ماهرانه تابستانه با همکاری وزارت آموزش و پرورش، کمیته امداد حضرت امام، بسیج سازندگی، دانشگاه آزاد اسلامی، از تابستان امسال شروع شده است واین طرح همچنان تداوم دارد. مبنای طرح این است که اساساً آن بخش از بازماندگان از تحصیل که بنا دارند مهارت بیاموزند، هدایت می‌شوند توسط دستگاه‌ها به مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای و بخش خصوصی مراجعه می‌کنند و مهارت مورد علاقه شان و مهارتی که متناسب با بازار کار ونیاز جامعه کارفرمایی است به آن‌ها آموزش داده خواهد شد. این طرح ادامه دارد و تداوم خواهد داشت. علاوه بر آن موضوع مراکز آموزشی جوار کارگاهی با همکاری سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای به بسیاری از کارگاه‌ها مجوز داده شده است به کارخانه‌ها که در جوار کارخانجات شان آموزش‌های فنی و حرفه‌ای داشته باشند. علاوه بر آن اقدامات بسیار مبارکی در حوزه استاد شاگردی شروع شده است و امید داریم که به فضل الهی ما بتوانیم مخصوصاً در حوزه فارغ التحصیلان دانشگاهی، با آموزش‌های مناسبی که در مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای است، حرفه مورد علاقه شان را انتخاب کنند. این از اقدامات مناسبی است که صورت گرفته است و هر روز هم تعداد متقاضی‌ها افزایش پیدا می‌کنند. الان شما به هر مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای مراجعه کنید، به صورت چند شیفت فعال هستند در رشته‌های مختلف و مورد علاقه آموزش می‌دهند و نظام آموزش کشور هم یک مقدار در حوزه تناسب آموزش با بازار کار فعالیت‌های خوبی را انجام داده اند.                                                                                           

سؤال: برای مهارت آموزی نیازمندان و همان مستمری بگیران چه کار‌هایی کرده اید؟
مرتضوی: عرض کردم ما طرح تابستانه مهارت آموزی را طراحی کرده ایم.

سؤال: آن که عمومی بود؟
مرتضوی: هم عمومی است هم اختصاصی است.

سؤال: ویژه مستمری بگیران؟
مرتضوی: کمیته امداد حضرت امام هم یک حلقه است، سازمان بهزیستی هم به همین شکل، آن بخش از آحاد تحت پوشش شان که نیاز به آموزش دارند، آنها را هدایت می‌کنند.

سؤال: یک کاری هم با سازمان بسیج دارید؟
مرتضوی: بله سازمان بسیج سازندگی هم کمک می‌کند آن هم دوباره کمک می‌کنند در این حوزه و یک کار ترکیبی، تلفیقی با هماهنگی دستگاه‌های مختلف از تابستان امسال شروع شده است و این طرح همچنان ادامه خواهد داشت.

سؤال: نتایجی از آن گرفته اید؟
مرتضوی: قطعاً آموزش‌ها به صورت ۴ روزه به صورت سه ماهه است 

سؤال: زود است هنوز برای اینکه نتیجه را...
مرتضوی: بله برای اینکه ارزیابی دقیقی داشته باشیم هنوز ارزیابی دقیقی نیست، اما مراجعات مراجعات بسیار مطلوبی است.

سؤال: برای اشتغال چه کرده اید؟
مرتضوی: یکی از هدفگذاری‌هایی که دولت سیزدهم کرد، بحث ایجاد یک میلیون فرصت شغلی در سال است. اکنون که دو سال از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد، با افتخار عرض می‌کنم که این هدفگذاری دولت به احسن وجه در چارچوب تعریفی که از اشتغال صورت گرفته است، محقق شده است.

سؤال: آن تعریف چه است؟
مرتضوی: اولاً ما هر سال یک میلیون فرصت شغلی را ایجاد کرده ایم یعنی از شهریور ۱۴۰۰ و سال ۱۴۰۱ تا چهار ماهه ۱۴۰۲ نزدیک به یک میلیون و ۹۷۰ خورده‌ای هزار فرصت شغلی ثبت شده است که این اشتغال به چند شیوه قابل راستایی آزمایی است. اولاً در وزارت کار یک سامانه‌ای وجود دارد تحت عنوان سامانه رصد. سامانه رصد وقتی که دستگاه‌های اجرایی برای شخصی یا استخدام رسمی دولتی است یا حضور در کارخانه یا کارگاه است یا پرداخت تسهیلات بانکی است یا کمک نهاد‌های حمایتی مانند کمیته امداد و سازمان بهزیستی است اینها را در سامانه رصد ثبت می‌کنند. وقتی در سامانه رصد ثبت شد به صورت پیامکی به مخاطب گزارش می‌شود که حسب گزارش فلان دستگاه شما مشمول شده اید یا تسهیلات اشتغال دریافت کرده اید. آن جواب می‌دهد که درست است یا درست نیست. به صورت نمونه با بخش قابل توجهی از این‌ها به صورت تلفنی از سامانه رصد تماس گرفته می‌شود و صحت سنجی می‌کنند. مرحله سوم، به صورت حضوری است، همکاران ما در استان‌ها و شهرستان‌ها به کارگاه‌ها و اشخاص مراجعه می‌کنند و صحت سنجی می‌کنند. علاوه بر آن گزارش مراکز رسمی است که خوشبختانه حسب گزارشی که مرکز آمار ایران ارائه کرده است در سه ماهه اول ۱۴۰۱ نسبت به سه ماهه اول سال ۱۴۰۰ یک درصد نرخ بیکاری کاهش پیدا کرده است. یعنی از ۹ و ۲ دهم درصد به ۸ و ۲ دهم درصد براساس برآوردی که مرکز آمار ایران بعنوان یک سازمان رسمی آماری ایران ارائه کرده است، ما یک درصد نرخ بیکاری را دولت توانسته است کاهش دهد. علاوه بر آن نرخ بیکاری بانوان هم کاهش پیدا کرده است، علاوه بر آن نرخ بیکاری فارغ التحصیلان هم نسبت به سال ۱۴۰۰ بهارش کاهش پیدا کرده است و اشتغال پایدار هم افزایش پیدا کرده است. من عرض کنم که یکی از افتخارات دولت سیزدهم این است که آن وعده‌ای که درخصوص ایجاد یک میلیون فرصت شغلی به مردم عزیز داده بود نتیجه بخش بود اثربخش بود اینها هم در سامانه رصد ما با نام، نام خانوادگی، شماره ملی، ثبت هستند می‌توانند همکاران شما هم بعضی از وقت‌ها آمدند از آن سامانه بازدید کرده اند به صورت نمونه با بعضی از اشخاصی که در سامانه ثبت شده بودند ارتباط برقرار کردند و پاسخ دادند. اما اینکه من مدعی باشم که ما اشتغال ایجاد کرده ایم وزارت کار و تعاون و رفاه اجتماعی، نه، ما نخ تسبیح هستیم، وزارتخانه‌های مختلف، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان امور اداری استخدامی، وزارت بهداشت و درمان، تمام وزارتخانه‌ها کمیته امداد حضرت امام سازمان بهزیستی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی وزارت راه و شهرسازی تمام دستگاه‌ها اشتغالی را که ایجاد می‌کنند در این سامانه ثبت می‌شوند و ما به روش‌های گوناگون صحت سنجی می‌کنیم که خوشبختانه هم سامانه رصد ما هم گزارش مراکز رسمی مؤید ایجاد یک میلیون فرصت شغلی هستند و من در آستانه سومین سال آغاز به کار دولت سیزدهم باید عرض کنم که این یک میلیون فرصت شغلی به احسن وجه محقق شده است و دلایل آن هم خدمت شما عنوان کردم.

سؤال: پیش بینی شما این است که این روند ادامه پیدا می‌کند؟
مرتضوی: حتماً این روند ادامه پیدا می‌کند دولت وارد مرحله جدیدی از اقدامات مناسب شده است. اولاً طراحی دولت این است که به ثبات اقتصادی برسیم، ثبات اقتصادی یعنی توسعه سرمایه گذاری چه سرمایه گذاری داخلی و چه سرمایه گذاری خارجی، در حوزه ایجاد یک میلیون مسکن تسهیلات بسیار مناسبی را دولت دارد ارائه می‌دهد، اعتبارات عمرانی که دولت دارد به طرح‌های عمرانی می‌دهد مخصوصاً طرح‌های نیمه تمام همه اینها بیانگر آینده روشن از اشتغال در کشورمان هستند اصلاً شما می‌توانید مراجعه کنید بعضی از وقت‌ها بعضی از مسئولین استانی و حتی نمایندگان مجلس مراجعه می‌کنند در بعضی از شهرستان‌ها ما نیروی کار کم داریم. در همین سفری که ریاست جمهوری اسلامی ایران به استان آذربایجان شرقی داشته اند، آنجا در جلسه شورای اداری استان، مسئولین استان اعلام کردند که ما کمبود نیروی کار داریم در سطح استان، ما نرخ بیکاری مان در برخی از استان‌ها هستند. خوشبختانه گزارشی که دوباره همین مرکز آمار ایران ارائه کردند حدود ۱۸ استان نرخ بیکاری شان به شدت کاهش پیدا کرده است ۲۴ استان نرخ بیکاری متعادل دارند ما حدوداً پنج شش استان داریم که مشکل بیکاری شدید دارند که با طراحی که دارد صورت می‌گیرد یا جلسات مختلفی با سیاست آمایشی که دارد ترسیم می‌شود با توازون و تعادلی که در حوزه سرمایه گذاری دولتی و بخش خصوصی دارد صورت می‌گیرد، ما امیدواریم که نرخ بیکاری را هم در این استان‌ها متعادل کنیم.

سؤال: می‌توانید بگویید کدام استان‌ها است؟
مرتضوی: برخی از استان‌های غربی ما مثل ایلام، کرمانشاه، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، این‌ها یک مقدار نرخ بیکاری شان یک مقدار بیشتر از متوسط کشور است که البته یکی از استان‌هایی که بیشترین فرصت شغلی برای آن ایجاد شد استان کرمانشاه بود که خوشبختانه کاهش نرخ بیکاری داشته ایم، اما همچنان نرخ بیکاری بالا است.

سؤال: سری هم به سیستان بزنیم زابل و منطقه سیستان چه خبر است، به هر حال قصه آب سیستان را همه می‌دانند و می‌دانیم آب هم مسئله ای نیست که در کوتاه مدت بشود آن را حل کرد طبیعتاً منتها به هر حال آنجا یک اتفاقی افتاده است و این اتفاق باعث شده است که زندگی در آنجا سخت شده است، روی اشتغال شان تأثیر گذاشته است، روی اقتصادشان، روی معیشت شان، تأثیر گذاشته است و وضعیت سختی است. من می‌خواهم بپرسم که وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی تا به حال به منطقه سیستان سر زده است و برنامه ویژه‌ای برای آن منطقه آیا دیده شده است یا خیر؟
مرتضوی: استان سیستان و بلوچستان استان بسیار پرافتخاری است و متأسفانه به دلایل مختلف یک عقب ماندگی‌های تاریخی داشته است. عرض کنم گستردگی استان و تراکم کم جمعیت سبب این محرومیت‌ها شده است و یکی عقب ماندگی تاریخی. با تمام شاخص‌ها دولت جمهوری اسلامی ایران از بدو تأسیس تا الان به استان سیستان و بلوچستان توجه ویژه‌ای داشته است. یکی دیگر از دلایل عقب ماندگی بحث خشکسالی است در این استان. خب دولت طرح‌های متعددی را برای استان دارد اولاً تأمین آب مورد نیاز استان است که از دریای عمان خطوط انتقال طراحی شده است، حسب اطلاعاتی که من آن زمانی که در حوزه معاونت اجرایی بوده ام بیشتر مرتبط بوده ام هم در سفر‌های استانی تقریباً دو سفر را من به استان سیستان بلوچستان داشته ام پیگیر مشکلات استان بوده ام، خب هم در حوزه نیروگاهی، هم در حوزه تأمین آب، مخصوصاً دو طرح زودبازده در دستور کار وزارت نیرو برای تأمین آب وجود دارد که امیدواریم که هرچه سریعتر به بار بنشیند. نگاه دوم بحث چاه‌های ژرف است که مدت‌ها است دولت شروع کرده است در منطقه سیستان برای حفر چاه‌های ژرف بحث انتقال آب هم قرار دارد. اما در حوزه زیرساخت‌ها دیشب من دیدم که جناب آقای دکتر دهقان مهمان ویژه شما بودند در همین شبکه گفتگو، که در آن حوزه هم دولت توجه ویژه‌ای را به منطقه داشته است و کمک ویژه‌ای دارد می‌شود. در حوزه راه آهن، در حوزه راهها، در حوزه نیروگاهی کار‌های خوبی صورت گرفته است. ما در وزارت تعاون کار و امور اجتماعی این را فراموش کردم، یکی از استان‌هایی که مشکل بیکاری اش بالا است استان سیستان و بلوچستان است، برای پنج شش استان حسب دستور جناب آقای رئیس جمهور، طرح جامع توسعه اشتغال داریم که همکاران ما فعال هستند امیدواریم که هرچه سریعتر بتوانیم به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشیم. آقای استاندار هم جدیداً دعوت کرده اند از ما در هفته‌های آینده حتماً جلسه شورای اشتغال استان را با حضور حقیر و کارشناسان امر در استان سیستان و بلوچستان برگزار خواهیم کرد. من امیدوارم با نگاه ویژه‌ای که دولت دارد دولت استاندار ویژه برای استان انتخاب کرده است، اختیارات ویژه به استاندار داده است برای رفع مشکلات، طرح‌های متنوعی را دولت در دستور کار قرار دارد تا اینکه چهره فقر و محرومیت از سطح استان سیستان و بلوچستان زدوده شود. البته این به معنای کم کاری نیست کار‌های بسیار برندی در حوزه راه، در بخش مسکن، در بحث مسکن روستایی، در توسعه زیرساخت‌ها صورت گرفته است و امیدواریم که در یک برنامه ریزی‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت ما بتوانیم آن شاخص‌های استان سیستان و بلوچستان را مخصوصاً در حوزه اشتغال به متوسط شاخص‌های کشوری برسانیم.